Eþitlik Ýlkesi

Þu an Ýzmir'de Türkiye'nin hiçbir yerinde uygulanmayan bir uygulamayý Ýzmir Meslek Odalarý uygulamaktadýr.

Yapýlarýn projelendirilmesinde çalýþan mühendis ve mimarlara yaptýklarý proje çalýþmalarý sonunda fatura kesme zorunluluðu tekrar getirilmiþtir. Bu uygulamanýn iptali için Ýzmir Ticaret Odasý Baþkaný daha önce Anayasa'nýn Eþitlik Ýlkesi'nin ihlal edildiði gerekçesi ile Anayasa Mahkemesi'nde dava açmýþ ve davayý kazanmýþtý. Bir süre uygulama iptal edilse de meslek odalarýnýn baskýsý sonucu (meslek odalarý fatura bedeli üzerinden harç alýyor) Danýþtay'dan yürütmeyi durdurma kararý alýndý ve uygulama tekrar baþlatýldý.

Görünüþte uygulama doðru gibi gözükse de zaten durgun olan inþaat sektörüne bir darbe daha geldi. Çünkü 1 yapýnýn prejelendirilmesi 1 liraya mal olurken fatura uygulamasýnýn gelmesi ile bu maliyet bir anda 2,5 liraya çýktý. Maliyet artsada mimar ve mühendislerin cebine giren para deðiþmedi. Aradaki fark vergi ve harçlara gidiyor. Hal böyle olunca zaten bürokrasýdan bunalan ve eskisi gibi büyük kar marjlarý ile çalýþmayan yatýrýmcý (müteahhit) iþ yapmaktan vazgeçiyor. Zaten zor geçinen projeci bir çok arkadaþýmýz bu durumdan maðdur oldu.

Fatura uygulamasý yalnýzca Ýzmir'de uygulanýyor. Bu uygulamanýn yasal dayanaðý olsa da diðer illerde de uygulanmasý veya hiç uygulanmamasý gerekmez mi? Bu durumda uygulamanýn iptali için hangi mercilere ne þekilde baþvurmalýyýz?

Konu hakkýnda eksik bilgi vermiþim. Örnekle durumu açýklýyorum.

A)Zorunlu fatura uygulamasý yürürlükten kaldýrýldýðýndaki durum:
Müteahhit inþaa edeceði yapýnýn projelendirilmesi için mimar ile 10 TL.'ye anlaþýr. Mimar iþi bitirir, yaptýðý iþin bedeli olarak müteahhitten 10TL. alýr. 10 TL. tutarýndaki faturayý müteahhite keser ve defterine gelir olarak iþler. Vergilerini 10 TL.'sý üzerinden öder.

B) Zorunlu fatura uygulamasý halindeki durum:
Müteahhit inþaa edeceði yapýnýn projelendirilmesi için mimar ile 10 TL.'ye anlaþýr. Mimar iþi bitirir mimari projenin tastiki için meslek odasýna gider. Odadan projelendirilen yapýnýn sýnýfýna göre yapýnýn metrekare maliyeti belirlenir ve metrekare maliyeti yapý alaný ile çarpýlarak fatura bedeli hesaplanýr. Bu bedel 30 TL.'dir. Mimar, bedeli 10 TL. olan ve karþýlýðýnda müteahhitten 10 TL. alacaðý iþ için 25 TL. fatura kesmeye zorlanýr. Faturayý kesmek zorundadýr aksi halde proje oda tarafýndan onaylanmaz. Mimar bedelini almadýðý paranýn vergilerini ödemeye ayrýca meslek odasýna A durumundakinden çok daha fazla harç vermeye zorlanmýþtýr. Bu durumda aradaki ek maaliyet müteaahhite yüklenmeye çalýþýlýr. Müteahhit aradaki ek maliyeti üstlenmez. Hal böyle olunca da mimar iþi kaçýrmamak için kestiði faturayý iptal eder ileride maliye ile karþý karþýya gelmeyi göz önüne alýr. Þu an Ýzmir'de yaþananlar bu þekildedir ve daha önce iptal de edilen bu uygulama Türkiye'nin baþka hiçbir ilinde yoktur.

Kýsaca þu an Ýzmir'de projeci olarak çalýþan mimar ve mühendisler meslek odalarýnca yaptýklarý iþlerin ederinden daha yüksek miktarlarda fatura kesmeye zorlanýyorlar ve mecburen kesiyorlar.Yani herhangi bir projenin maliyeti zoraki uygulama ile ortalama 2,5 katýna çýkarýlýyor. Ayrýca meslek odalarý bu uygulama ile farklý bilgi birikimi ve mesleki tecrübeye sahip tüm mimar veya mühendisleri ayný kefeye koymuþ oluyor.

Zoraki olarak uygulanan bu uygulamanýn iptali için hukuki bir yol gösteren olursa sevinirim.