Yurtdýþýnda iþ kazasý husumet

Sayýn meslektaþlarým benim müvekkilim 10.03.2005 tarihinde Cezayir ülkesinde iþ kazasý geçirdi. Þimdi olaya iliþkin açýklamalara geçeyim.
1-2003 yýlýnda Türkiyede kurulu Atlas Yapý San.A.Þ diye bir þirket Cezayir ülkesinde iþ almak için anýlan ülke hukukuna göre Atlas Genie Civil SPA ünvanlý bir þirket kurar. Atlas Genie Civil SPA adlý þirketin hisselerinin %94'ü Türkiyede kurulu Atlas A.Þ'ye aittir. %5 ise Atlas A.Þ'nin ortak ve çalýþanlarýna aittir. sadece %1'i Tunuslu bir kiþiye aittir.
2-Anýlan þirket 2003 yýlý aðustos ayýnda Cezayir ülkesinde 2.000 sosyal konut ihalesini alýr.
3-Eylül 2003 tarihinde Atlas SPA Atlas A.Þ'ye alýnan 200 konutun malzemeli ve iþçilikli olarak yapýmýný taþeron olarak verir.
4-Atlas A.Þ bu nedenle Türkiyede iþ kurumuna baþvurarak Cezayir ülkesinde 200 konut yapým iþini aldýðýný ve Türkiyeden Cezayire iþçi götürmek istediðini söyler. Kurum Ocak 2005 tarihine kadar kendilerine 300 iþçi götürmek için izin verir. Atlas A.Þ bunun üzerine Ankara Sigorta Ýl Müdürlüðüne baþvurarak Cezayir ülkesinde bulunan iþyeri için sicil dosyasý açar. Atlas A.Þ bu prosedürle ilk olarak 75 iþçiyi Ýþkurda sözleþmelerini de imzalayarak Cezayir ülkesine götürür. Giden iþçiler cezayir ülkesinde 200 konut 1800 konut ayrýmý olmadan tüm þantiyenin altyapýsýný kurmaya baþlarlar. Zaten 200 konutun taþeronluðunun Türkiyedeki þirkete verilmesi de formel bir iþtir.
5-Mart 2004 tarihinde Atlas A.Þ Ankara Sigorta il Müdürlüðüne dilekçe vererek cezayirdeki iþlerine son verdiklerini Atlas SPA ile aralarýndaki sözleþmeyi karþýlýklý olarak feshettiklerini belirtir. Ancak Atlas A.Þ Nisan 2004-aralýk 2004 tarihleri arasýnda Hürriyet gazetesi insan kaynaklarý sayfasýna ilan vererek Cezayir ülkesindeki þantiyeleri için eleman ilanlarý verir.
6-Müvekkilim Nisan 2004 tarihinde Atlas A.Þ tarafýndan iþe alýnmak istenir. Cezayir ülkesine gitmesi için Atlas A.Þ tarafýndan masraflarý ödenerek Cezayir ülkesinin Ankara büyükelçiliðinden bir aylýk tursit vizesi alýnýr. Müvekkilime saðlanan uçak biletiyle müvekkilim Cezayir ülkesine gönderilir.
7-Cezayir ülkesinde müvekkilim Atlas Genie Civil SPA'da çalýþýr gösterilir.
8-Türkiyede kurulu Atlas A.Þ ile Cezayirde kurulu Atlas SPA'nýn yönetim kurulu baþkanlarý yönetim kurulu üyeleri genel müdürleri ortaklarý ayný kiþilerdir. Atlas SPA'nýn hisselerinin %94'ü direkt Atlas A.Þ'ye aittir.
9-Müvekkilim Cezayirde inþaat þantiyesinde çalýþýrken kasým 2004 tarihinde Atlas A.Þ'nin hesabýndan müvekkilimin babasýnýn hesabýna 16.405-USD banka kanalýyla transfer edilir. Bu þekilde Cezayirde görünürde Atlas Genie civil SPA'ya ait gözüken inþaat þantiyesinde çalýþan bir çok iþçinin hesabýna bu þekilde para aktarýlýr.
10-Müvekkilim 10.03.2005 tarihinde inþaatta kullanýlan iskeleden düþer ve yatalak duruma gelir.
11-Bu olaydan sonra Atlas A.Þ müvekkile sahip çýkmaz. Ve istiyorsa Cezayirde dava açabileceðini bu kazanýn kendilerini ilgilendirmediðini ileri sürer. Tüm yargýlama boyunca da husumet itirazýnda bulunurlar.
12-Bu arada Atlas A.Þ'nin resmi internet sitesinde müvekkilin iþ kazasý geçirdiði þantiye(2000 sosyal konut) iþinin kendileri tarafýndan bitirildiði yayýnlanýr.

ÞÝMDÝ BENÝM SORULARIM ÞUNLAR
1- Ýþveren vekili olarak A.Þ yönetim kurulu üyeleri ve yönetim kurulu baþkanýnýn sorumlu olmasý mümkünmü?
2-Ben benzer dosyalarla ilgili olan avukat arkadaþlarýn vakýf olduklarý hususlarý paylaþmalarýný,
3-Yurtdýþýnda meydana gelen iþ kazasý kazalarýyla alakalý olarak yargýtay içtihadý yerel mahkeme kararý bilirkiþi raporu olan arkadaþlarýn bu bilgileri paylaþmalarýný ve husumet itirazý ile ilgili tüm görüþlerini paylaþmalarýný bekliyorum saygýlarýmla.

Deðerli meslektaþým;
Öncelikle þunu belirteyim ki, iþveren vekillerine veya þirket oratklarýnýn þahsýna husumet yöneltemezsiniz.
Anlattýðýnýz olayda husumetin Atlas A.Þ.'ye yöneltilmesi gerekir ve sizin için bu þirketi muhatap almak da iþlerinizi kolaylaþtýrýr. Yurt dýþý þirketle uðraþmak ve sonuca ulaþmak zordur. Karþý taraf husumet itirazýnda bulunsa da sizin elinizde güçlü deliller ver. Müvekkilinixzin babasýna aktarýlan paranýn bu þirket hesabýndan yapýlmasý, konutlarý kendilerinin yaptýklarýna dair internet istelerindeki beyanlarý önemli delillerdir. Bu argümanlarý iyi vurgulayýn ve bu þekilde husumet itirazlarýný aþacaðýnýzý tahmin ediyorum. Kolay gelsin, selamlar.

Sayýn bilgili bir ortak ayný zamanda cezayirde kurulu þirketin müdürü ise fiilen Cezayirde iþ kazasýnýn meydana geldiði iþle ilgileniyor olmasýna raðmen, iþ kazasýnýn meydana gelmesine neden olan iskeledeki sorun kendisine aktarýlmasýna raðmen sorun gidermemiþse hukuken sorumlu olurmu olmazmý?

Ýþ kazasý veya meslek hastalýðý nedeniyle iþ mahkemelerinde açýlacak maddi/manevi tazminat davalarýnýn taraflarý, ilgili iþçi ve ilgili iþverendir (ve varsa ayrýca taþeron firmadýr). Çünkü iþ sözleþmesi iþçi ile iþveren arasýndadýr. Aralarýnda iþ sözleþmesi olmayan kiþilere husumet yöneltilemez. Ýþ sözleþmesi þirket ortaðý ile deðil, þirketledir. Þirket ortaðýnýn bahsettiðiniz kusuru, aslýnda þirketin kusurudur ve davanýzda þirketin kusur oraný belirlenirken dikkate alýnmalýdýr, ama tabi siz bunu vurgularsanýz iyi olur ve gözden kaçmamýþ olur. Selamlar.

Sayýn Bilgili bu durum karþýsýnda benim olayýmda iþveren vekili olarak kimse sorumlu olmayacakmý. Benim elimde sýrf Ltd.Þti. Müdürü olduðu için iþ kazasýndan kaynaklý tazminat davasýnda Ltd. Þti. ile birlikte müþtereken ve mütesselsilen sorumluluðuna karar verilen yargýtaydan onanmýþ karar var. Ayrýca þantiye þefi direkt iþveren vekili olarak sorumlu deðilmi. Sorumlu ise þantiye þefinin sorumluluðundan onu direkt çalýþtýran sorumlu deðilmi.

Sn. Aladað,

Aslýnda uygulamada sorun 506 sayýlý Kanun'da yer alan iþveren vekili tanýmý ile 4857 sayýlý Kanun'da yer alan iþveren vekili tanýmýnýn uyumsuzluðundan çýkýyor. 4857 sayýlý yasadaki iþveren vekili tanýmý çok geniþ bir iþçi grubunu kapsýyor. 506 sayýlý Yasa'daki taným ise, 4857/18. maddesi son fýkrasýnda yer alan iþ güvencesi hükümlerinden yararlanamayan , iþletmenin tamamýný yöneten , iþe alma iþten çýkarma yetkisine sahip iþveren vekillerini tanýmlýyor.

Bu noktada Sn. Bilgili'ye katýlýyorum. Siz maddi manevi tazminat davasýnda husumeti ancak iþverene yöneltebilirsiniz, zira sizin olayýnýzda belirtilen Þantiye Þefi 4857 sayýlý Kanun'a göre iþveren vekili iken 506 sayýlý Kanun'a göre iþveren vekili deðildir, bu nedenle husumeti ona ve olayda direkt kusuru olmayan Ltd. Þti. Müdürü'ne yöneltemeyeceðinizi düþünüyorum. 506 sayýlý Kanun'da belirtilen iþveren vekili'ne (sizin örneðinizde Ltd. Þti. Md.) husumet yöneltebilmeniz için olayda kiþisel olarak direkt kusuru bulunmasý gerekmektedir. Örnek kazada , emniyet kemeri olmamasýna raðmen , bunu bile bile iþçiyi iskeleye çýkmasý konusunda bu kiþi talimat vermiþ olsaydý, bu mümkündü, zira 506'da belirtilen iþveren vekili mali yükümlülüklerden iþveren gibi sorumludur.Bu durum 818/386. maddeye de uygundur.

Ancak Asliye Ceza'da açýlan davalarda olayda þahsi kusurlu görülen kiþiler ayrýca yargýlanýrlar, ancak bu iþin Ceza Hukuku tarafý...

Selamlar,

Sayýn GÜR olayýmýzda kiþisel kusurda var. Müvekkilin iskeleyi dengede tutan trifonun bozuk olmasý nedeniyle yan yatmasý nedeniyle iskeleden düþüp ölmüþtür. Bu iskele ve bunun gibi diðer iskelelerin sorunlu olduklarý iþ kazalarýna yol açabilecekleri iþyerinde çalýþan taþeron ve iþçiler tarafýndan önce þantiye þefine sonra genel müdür yardýmcýsýna sonra genel müdüre daha sonra þirketin yönetim kurulu baþkanýna bizzat aktarýlmýþ ancak buna raðmen gerekli tedbirler alýnmadýðý için iþ kazasý meydana gelmiþtir. Þimdi bu durumda sýrasýyla
1-Þantiye þefi
2-Genel Müdür yardýmcýsý
3-Genel Müdür
4-Yönetim kurulu baþkanýnýn kiþisel kusurlarý dolayýsýyla (Tazmini)hukuksal sorumluluklarý varmýdýr yok mudur.

Bu durum açýkça ispatlanabilir ise, Þantiye Þefi deðil de (506 sayýlý Kanun'a göre iþveren vekili deðildir) diðerlerine (özellikle Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Baþkaný'na) husumet yöneltilebilir gibi bir sonuç çýkýyor. Ayrýca Þantiye Þefi ve diðerleri ceza davasý sonucu þahsen suçlu görülürse, iþverenin ödeyeceði tazminatý bu çalýþanýna rücu etme hakký da bulunmaktadýr diye düþünüyorum.

Bu konuda detaylý bilgiye http://www.ceis.org.tr/yayinDocs/sorumluluklar.pdf linkinden ulaþabilirsiniz

Selamlar,

xxxxÞirketinde Otomasyon elemaný olarak çalýþmaktaydým.Ýþe baþlamýþ olduðum tarihten itibaren iþ arkadaþlarýyla olan uyumsuzluklarý hastalar tarafýndan tarafýmýza ve hasta haklarý birimine yapýlan þikayetler hastalarý yanlýþ yönlendirme çalýþtýðý birimlerdeki doktorlarý tarafýndan yapýlan þikayetler göz önünde bulundurularak hastanemizin çalýþma sistemine uyum saðlayamadýðý ve zarar verdiði ðerekçesiyle iþ akdinin sona erdirilmesi uyðun ðörülmüþtür.Böyle bir tutanak mesai bitiminde benim elime Güvenlik Müdürü tarafýndan tutanak elime verilmiþtir.Ýþten çýkartýldýnýz denildi.Buðüne kadar hiç bir savunmam alýnmamýþýr.Güvenlik müdürü bana ðerekirse senin dosyana 20 tane þikayet yazdýrýrým ve 20 tane savunma yazar dosyana býrakýrým kendisi inat edip imzalamadý derim.HÝÇ birþekilde isbat edemezsin dedi.Benim Çalýþtýðým Otomasyon þirketi beni atmadýkarýný söylüyorlar.Seni baþhekim çýkýþýný imzalarsa ben o zaman imzalarým.Baþhekim imzalamazsa iþine ðidip çalýþa bilirsin dedi.Bana acil cevap yazarmýsýnýz ne yapa bilirim

Sayýn mustafaaladag;
Neden þirketi deðil de kiþileri muhatap almak istediðinizi anlayamadým. Davayý kazandýðýnýz zaman o þirketten tahsilat yapýlamayacaðýný mý düþünüyorsunuz? Ekonomik durumu mu bozuk? Þahýslardan tahsilat yapmak daha mý kolay diye düþünüyorsunuz?

Önceki görüþümü tekrarlýyorum; iþ kazasý sonucunda açýlan maddi/manevi tazminat davalarý bu kazaya sebebiyet veren çalýþanlara karþý deðil (ya da þirket ortaklarýna deðil), iþverene (yani þirkete) karþý açýlýr. Kiþilere açarsanýz dava husumetten reddedilir. Siz þirketten tahsilatýnýzý yaptýktan sonra þirket buna sebep olan çalýþanýna rücu edebilir,ama bu rücu konusu onlarýn sorunu, sizi ilgilendirmez.

Bu durum aynen, idari davalarda idareye karþý açýlan davalarda olduðu gibidir. Bir devlet görevlisinin size zarar vermesi halinde o görevliye deðil, o görevlinin baðlý olduðu devlet kuruluþuna karþý idare mahkemesinde dava açýlýr. Sonuçta idare zararý tazmin edip ilgili görevliye rücu eder. Örneðin, bir asker diðer bir askeri öldürmüþse davayý öldürene karþý deðil, Milli Savunma Bakanlýðý'na açmanýz gerekir. Böyle bir olayda öldüren askere karþý dava açýlamyacaðý gibi, Milli Savunma Bakanýna karþý da açamazsýnýz.

Konunun iþveren vekili veya þirket ortaðý ile bir ilgisi yoktur. Onlarýn cezai sorumluklarý varsa o husus ceza mahkemsinde görülür ki, onlarýn ceza almalarý hukuk davasýnýn tarafý olmalarýný gerektirmez.

Selamlar.