Dürüst Kullaným ve MP3'ler

Merhaba,

Hukuk dýþý bir alandan geldiðim için bazý kavramlarý anlamakta güçlük çekiyorum. Mevzuata kendimce baktým ancak bir yorum getiremedim, sorum þu:

Yasal yollardan sahip olduðum müzik cd'lerinin kiþisel kullaným amaçlarýyla kendi bilgisayarýmda bir kopyasýný bulundurma hakkýna sahip olduðumu sanýyorum (doðru mu?). Bu cd'lerin orjinallerine sahip olduðumu kanýtlama þansým olmadýðý durumlarda baþýma ne gelir? Örneðin:

1) Bir ülkeye giriþ yaparken bilgisayarýmda bu mp3 dosyalarýnýn bulunmasý durumunda.

2) Orjinal cd'leri kaybetmem ve bunlarý zamanýnda satýn aldýðýma dair belgeleri saklamamam durumunda.

Ýyi çalýþmalar,

Recai Pembegül

Sahip olduðunuz verileri çoðaltma hakkýnýz mevcut deðildir. Bir baþka ülkeye giriþ yaparken bilgisayarýnýzdaki mp3 verilerinin aranýlacaðýný zannetmiyorum, böyle bir hususu þu ana kadar duymadým.

Yakalanan kopyacýlarýn bir uydurmasýdýr o orjinalinin bir kopyasýný bulundurmak sakýn inanmayýn. '' Orjinaline bir þey olmasýn diye bir kopyaya hak var ''' diye bir þey uyduruldu. Kesinlikle doðru deðildir. Eðer öyle olsaydý orjinalini sakla bunu dinle diye bir kopya verirlerdi nedense kimse bunu sormadý...

Ýlginiz için teþekkürler. Bir ülkeye giriþ yaparken bilgisayarýn aranmasý sadece söylentisini duyduðum bir olay (bir arkadaþýmýn arkadaþýnýn baþýna Brezilya'ya giriþ yaparken gelmiþ diyeyim), sorma amacým daha ziyade mevzuatý daha iyi anlamak ve nasýl yorumlandýðýný öðrenmekti. Þarkýlarýn dijital kopyalarýnýn rahatlýkla çýkarýldýðý günümüzde bu tür eser sahiplerinin hakký nasýl korunuyor merak ettim. Eðer mp3 bulundurmak suç ise de bunun kullanýcý hakký ile çeliþip çeliþmediðini merak ediyorum.

Örneðin 5/12/1951 tarihli 5846 sayýlý Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, Madde 38 þöyle baþlýyor:

Hukukçu olmadýðým için, naif bir bakýþ açýsýyla, bu maddenin kullanýcýya zaten yasal yollardan edinmiþ olduðu bir müzik cd'sinin kopyasýný çýkarma hakký tanýdýðý yorumunu yapýyorum. Zaten sahip olduðum cd'nin elektronik kopyasýný yaratýp bilgisayarýmda dinlemekle eser sahibinin hangi meþru menfaatlerine zarar verdiðim iddia edilebilir? Belki taþýnabilir mp3 çalarýma atýp yolda dinlemem normal yararlanmaya aykýrý olabilir ama o zaman da eser sahibinin bu elektronik ortamda zaten þarký satýþý yapýyor olmasý gerekmez mi?

B) ÇOÐALTMA HAKKI :
MADDE 22 - (Deðiþik: 4110 - 7.6.1995) (Deðiþik 1. fýkra: 4630 - 21.2.2001 / m.13) Bir eserin aslýný veya kopyalarýný, herhangi bir þekil veya yöntemle, tamamen veya kýsmen, doðrudan veya dolaylý, geçici veya sürekli olarak çoðaltma hakký münhasýran eser sahibine aittir.

Eserlerin aslýndan ikinci bir kopyasýnýn çýkarýlmasý ya da eserin iþaret, ses ve görüntü nakil ve tekrarýna yarayan, bilinen ya da ileride geliþtirilecek olan her türlü araca kayýt edilmesi, her türlü ses ve müzik kayýtlarý ile mimarlýk eserlerine ait plan, proje ve krokilerin uygulanmasý da çoðaltma sayýlýr. Ayný kural, kabartma ve delikli kalýplar hakkýnda da geçerlidir.

Çoðaltma hakký, bilgisayar programýnýn geçici çoðaltýlmasýný gerektirdiði ölçüde, programýn yüklenmesi, görüntülenmesi, çalýþtýrýlmasý, iletilmesi ve depolanmasý fiillerini de kapsar.

38. madde ile 22. madde kanaatimce çeliþmektedir.

"...baðýmsýz olarak FSEK.nun 23 ncü maddesinde düzenlenen yayma hakkýnýn, çoðu kez çoðaltmayý izleyen bir aþama olup, çoðaltýlmýþ eserin daðýtým, satýþ, kiralama gibi ticarete sunulmasý hakký olmasý, FSEK'daki düzenlenmiþ sistematiði de nazara alýndýðýnda çoðaltma ve yayma haklarýnýn ayrý haklar olduðunun açýk olmasý ve dolayýsýyla yayma hakký ve çoðaltma haklarýnýn ihlali nedeniyle ayrý ayrý tazminat hesaplanmasýnda bir isabetsizlik bulunmamasý karþýsýnda, temyiz eden davalýlar vekilinin yerinde görülmeyen aþaðýdaki bent dýþýnda kalan diðer temyiz itirazlarýnýn reddine karar vermek gerekmiþtir."

Eðer kullanýcýnýn çoðaltma hakký yasal olarak yoksa o zaman günlük hayatta yaptýðýmýz birçok uygulama kanunsuz kabul edilmeli.

Örneðin ben iþime ait bir kitabýn kullanacaðým bir sayfasýnýn fotokopisini çekip iþyerime kitabý taþýmadan elimin altýnda bulundurup referans olarak kullanma hakkýna sahip olamam. Býrakýn fotokopiyi, o kitaptan notlar alýp gereðinde kullanmam bile yasal olmaz. Zira elyazýsý ile çoðaltmýþ olurum o zaman.

Mp3 e gelince eðer bunu sahip olduðumuz CD lerden çoðaltma hakkýmýz yoksa piyasada bulunan ve çok fazla satýlan mp3 çalarlarý suç aleti olarak toplatmak gerekmez mi? Bu aletlere mp3 leri kaydetmek genellikle bilgisayar aracýlýðý ile sahibi olduðumuz CD vs gibi kaynaklardan yapýlýyor ancak. Bu da doðal olarak kopyalayarak çoðaltmak anlamýna geliyor.

Hatta bilgisayarý her açtýðýmýzda bile çoðaltma iþini yapabiliyoruz. Örneðin bir müzenin sayfasýna girip de copyright ý olan bir tabloyu bilgisayarýmýzda görüntülemek için önce "temporary internet files" klasöründe o görüntünün bir kopyasý oluþuyor, bizim görüntülediðimiz karþý sunucudaki tablo deðil, kendi bilgisayarýmýza kopyalanmýþ olan veri. :)

Herhalde 22.maddede geçen "...çoðaltma hakký" bölümünün, "....ticari olarak çoðaltma hakký" olarak deðiþtirilmesi daha doðru olur, yoksa yukarýdaki örnekler doðrultusunda hemen herkes sürekli suç iþlemekte sanki. :)

22. madde ile 38. maddenin çeliþtiðini varsayarsak yapýlmasý gereken benzer durumlarda önceden alýnmýþ kararlarý mý incelemektir? Söylendiði gibi ne þekilde olursa olsun kopyalamanýn yasaklanmasý kitaptan 1 sayfalýk fotokopi çekmenin bile yasadýþý olduðu anlamýna gelir ki mevcut durumun bu olduðunu hiç sanmýyorum. Yine iþ eser sahibinin haklarýna zarar verip vermediðime geliyor ki bu kiþisel kullaným için yasal yoldan sahip olduðum müzik cd'lerinin kopyasýný bulundurabileceðimi düþündürtüyor bana.

Ancak ilk sorumun cevabýnýn ne olabileceðini hâlen bilmiyorum. Kiþisel kullaným için bir kopya bulundurma hakkým olsa bile, cd'leri yasal yoldan aldýðýmý ispat edemiyorsam suçlu durumuna mý düþerim?