Firar eden (firari) subay ve astsubaylarla ilgili ceza hükümleri ve muhakeme usulü

CMUK deðiþmeden önce Firar suçu iþlemiþ bir subay / astsubay hakkýnda 1 yýl hapis cezasý ve 4 ay yatar içtihatlarý biliniyordu. Yeni CMUK'la birlikte T.S.K.' dan ayrýlmak için firar eden bir Subay / Astsubay, iliþiðinin kesilmesi hakkýnda hangi kanun gereði iþlem yapýlmaktadýr. (Yakalandýðýnda Askeri Ceza Kanununun Firar Suçu'na göre yargýlanýrken, iliþiðinin kesilmesi hangi kanuna göre yapýlmaktadýr.)
Ayrýca iliþiðinin kesilmesi veya kesilmemesi durumunda yargýlamanýn yapýlacaðý mahkeme her iki durumda da Askeri Mahkeme midir?
Firar suçu iþleyerek iliþiði kesilen personel mahkeme sonucunda 10 ay ceza aldýðýnda bunun iyi hali ve yatar olarak söylenen gün hesabý kaç olur. Bu ceza paraya veya kamu hizmetine döndürülebilir mi?
CMUK'la birlikte içtihatlar da yeni ve konu hakkýnda fazla içtihat bulunmadýðýndan fazla araþtýramadým. Konunun yeni içtihatlarýna haiz olarak cevaplamasýný bekleyerek ilgilenen tüm üyelere teþekkür ediyorum.

Firar ile ilgili bir deðiþiklik yapýlmamýþtýr. Firar salt askeri suç olduðu için yargýlamasý askeri mahkemede yapýlmaktadýr. Yazmýþ olduðunuz hükümlerde her hangi bir deðiþiklik olmamýþtýr. Eðer Hapis sürenizden önce ihraç kararý gelirse sivil hapishanede yatarsýnýz...
Firar suçunu iþleyen personel 12 ay hapis cezasý alýr. Mahkemede ki iyi halden cezasý 1/6 indirilerek 10 aya iner ondan sonra infaz kanununa göre icra edilir ( Takribi dört ay )

Sayýn Commodore1tr;
Açýklamalarýnýz için teþekkürler. 1 yýl ceza mahkemeden çýktýktan sonra iyi halden 1/6' sý düþmekte ve 10 ay kalmakta ve dahasý yatarý yeni CMUK' a göre 2/3' ü hesaplanýr ve 6 ay 10 gün olur. Eðer personelin iliþiði askeri mahkeme kararý sonucunda kesiliyorsa sonuç bu þekilde olmaktadýr. Bu konuyu tam olarak anlamýþ durumdayým.
Fakat sorularýmda cevap bulamadýðým konuyu tekrarlamak istiyorum.
TSK' dan iliþik kesilmesi mahkemenin verdiði kararla olabilirken ( 1 sene ve üzeri ceza aldýðýnýzda otomatikman, 3 ay ve 1 sene arasý ceza aldýðýnýzda hakim kararýyla iliþik kesilmesi ), K.K.K.lýðý Personel Baþkanlýðý'nýn yapacaðý komisyon toplantýsý ile de olabiliyormuþ:
Benim aradýðým kanun ve ilgili maddesi; bu komisyon hangi kanuna istinaden toplanýyor, hangi kanunun maddesi sebebiyle iliþik kesme kararý alýyor.
Bu kanunu özellikle sorma sebebim komisyon kararý ile firarda bulunan personelin iliþiði kesilirken ( içtihatlarda 12 ayda iliþiði kesilen personel varken, 15 ay sonucunda iliþiði kesilmemiþ personel bulunmaktadýr ), bu bir kanun maddesi ile yapýlýyorsa; aklýma takýlan neden bir standart uygulanmadýðýdýr. Yoksa bu komisyon þu anda devlet iþlerinin uygulanma þekli ile ( bugün git yarýn gel þeklinde ) keyfi olarak mý çalýþmaktadýr?
Sorumun devamýndaysa personelin iliþiði komisyonun toplanmasý ve komisyon kararýyla olduðunda dava yine askeri mahkemelerde mi görülecek, yoksa konu personelin iliþiðinin kesilmesi ve artýk asker olmadýðýndan ceza mahkemesinde mi olacaktýr?
Eðer makeme sivil bir mahkeme olursa verilecek ceza paraya veya kamu hizmetine çevrilebilir mi?
Sonuç olarak bu sorduðum sorular, danýþtýðým hiç kimse net olarak cevap veremediðinden, hala muallakta kaldý. Ýlgilenen üye arkadaþlara þimdiden teþekkürler.

Tam olarak sorun nedir onuda anlamýþ deðilim ama anlattýklarýnýza bakýlýrsa firar suçundan dolayý yargýlanmak üzeresiniz.Bu arada kendi hükmünüzü kendiniz vermiþsiniz zaten firar suçunun tanýmýnýn öngördüðü cezanýn alt ve üst sýnýrlarý yokmudur sizce?Kanuna kýsaca gözattýmda 1 yýldan 3 yýla kadar diyor.Siz neden kendinize 1 yýl ceza biçtiniz?1632 sayýlý yasanýn 66/2b md sini eðer incelediyseniz bu taným size uyuyorsa zaten cezanýz 2 yýldan az olmayacaktýr deniliyor.
Askeri mahkemeler tarafýndan yargýlanýpta suçlu bulunan asker kiþilere 3 aydan fazla hapis cezasýna hükmedildiðinde TSK dan çýkarýlma kararý da verilebilir.Tüm yargýlama safhalarýnda tek yetkili mahkeme askeri mahkemlerdir.Dolayýsýyle TSK dan çýkarýlmasýna karar verilen asker kiþilerde baðlý bulunduðu kuvvet k.lýklarýnca mahkumiyet hükmüne dayalý olarak bu iþlemi yerine getirirler.Bu tür cezalara hükmedildiðinde bunlar sizin deyiminizle kamu hizmetine çevrilmez.Kaldý ki yasalarda hapis cezasýna seçenek yaptýrým olarak kamu görevine çevrilmesi þeklinde bir seçenekte bulunmamaktadýr.

Sayýn Lomby ;
Sanýyorum konularda bir karýþýklýk var.
TSK dan subay astsubay çýkarýlmasýnýn üç yolu vardýr. Birincisi Mahkeme kararý , ikincisi sicil yoluyla , üçüncüsü ise YAÞ kararlarý iledir.
Mahkeme Kararý ile iliþik kesilme yollarý Askeri Ceza Kanununda belirtilen þekilde olur. Kanunda belirtilen cezalara çarptýrýlanlar mahkeme kararýnda belirtilmemiþse dahi TSK dan çýkarýlýrlar.
Sicil yolu ile çýkartýlma ise kiþinin birinci ve ikinci sicil amirinin ki ayný zamanda disiplin amiridirlerde , o kiþi hakkýnda menfi sicil düzenlemeleri bunu belgelemeleri bunun bir sicil döneminden uzun bir dönemde menfi sicillerin devam etmesi veya özel durumlarda kanunda suç olmayýp TSK da kalmasý sakýncalý durumlarda özel düzenlenecek sicil belgesi ile olabilmektedir.
YAÞ kararlarý ile çýkartýlma ise takip edilen personelin TSK ya yakýþmayacak davranýþlar ve veya oluþumlar içinde olan personelin yapýlan deðerlendirmeler sonucu Kuvvet Komutanlýklarýnca toplantý gündemine getirilerek deðerlendirilmesi sonucu oluþmaktadýr.
Bu üç uygulamadan ikisi üst mahkemelere veya direk yargý yoluna açýkken YAÞ kararlarý yargý denetiminin dýþýnda býrakýlmýþtýr.
Firar suçu salt askeri suç kapsamýnda olduðundan dolayý uygulama ve neticeleride askeri kanunlar uyarýnca icra edilmekte erteleme veya tedbire çevrilememektedir. Firar suçu kiþinin firar ettiði anýn tespit edildiði andan baþlar ve niteliðine göre iþlem görür. Firar süresini bir sene dolduran personelin iliþiðinin TSK dan kesileceði ilgili kanunlarda belirtildiðinden bunun uygulamasýnda her hangi bir inisiyatif bulunmamaktadýr. ( Çok özel durumlar hariç ) Bir seneden az sürede yakalanan firari personel ise ilgili kanuna göre cezalandýrýldýktan sonra görevine devam ettirilir. Ancak sýralý sicil amirlerinin menfi sicilleri ile bu kiþi TSK dan çýkartýlýrsa firar yüzünden deðil sicilen resen emekli/ ihraç edilmiþ olur. Uygulamada zaman zaman firar eden personelin sicilen TSK dan çýkarýldýðý görülmektedir.
Bir sene nin üzerinde firar eden personelin iliþiðinin kesileceði kanundur deðiþtirilemez. Ancak yakalanýp mahkemesi sürerken kanunen tescil edilmediði için ilgili komutanlýk emrinde görülebilir. Mahkeme hitamýnda aksine bir karar çýkmadýkça bu kiþilerinde ihraç edileceði kesindir.
Konumuz eðer firarsa yargýlama Askeri mahkemede yapýlacaktýr. Kiþinin Kanun gereði iliþiðinin kesilmesi ( Ki bu özlük haklarý açýsýndan yapýlmaktadýr. Ýliþik kesilmediði sürece özlük haklarý devam ettiðinden kesilir ) firari subay/astsubay olarak aranmasýna engel teþkil etmez. Yakalandýðý an firar öncesi son durumuna göre askeri mahkemeye çýkarak yargýlanýr ceza hiç bir þekilde tedbire çevrilemez. Unutulmamasý gereken bir diðer husus TSK personelinin zaten kamu hizmeti yaptýðý bu hizmetten atýlanýn ceza olarak baþka bir kamu hizmetinde çalýþtýrýlmasýnýn hukukun temeline ters düþeceðidir. Tam tersine ihraç edilen personele hapis cezasýnýn yanýnda belirli süre kamu hizmetinden men cezasýda verilmektedir. Bu kiþi cezasýný sivil hapishanede çeker.

Öncelikle soruma cevap veren arkadaþlara teþekkür ediyorum.
Elvan Çetinkaya arkadaþýma yönelik olarak söylemek istiyorum; T.S.K.' da zorunlu hizmet süresi ile çalýþan personelin istifa ederek ayrýlmasý zorunlu hizmet süresini doldurmadan mümkün olmamaktadýr. Ayrýlmak isteyen personelin T.S.K.' dan hem þerefine leke sürülmeden hem de T.S.K.' nin toplumdaki deðerini koruyarak bu isteðini yapabilmesi tek bir davranýþla yapýlabilmektedir. Bu da izin tecavüzü yaparak firar etmek. Ýzne ayrýlýrsýn ve geriye dönmezsin. Bu þekilde davranan tüm subay astsubaylar hakkýnda verilmiþ mahkeme kararlarý ayný þekildedir. Mahkeme 1 yýl ceza verir, iyi halden 10 aya düþer ve 200 gün ceza yatýlýr.
Benim özellikle üstüne basarak cevabýný bulmaya çalýþtýðým konu ise firarda kalma süresiyle ilgili:
Firar etmiþ bir subay / astsubay iliþiðinin kesilmesi için genelde firarda kalma süresini 14 - 15 ay olarak geçirmekte ve daha sonra yakalanarak veya kendi teslim olarak yargýlama sürecine girmektedir. Fakat yargýlama süreçleri incelendiðinde, içtihatlarda, 14 ay firarda kalmýþ bir personelin iliþiði mahkeme kararýyla kesilirken 12 ay firarda kalmýþ bir personelin iliþiði yargýlama öncesinde kesilmiþ olmaktadýr.
Sayýn Evren Tangör' ün belirttiði gibi;
" Bir sene nin üzerinde firar eden personelin iliþiðinin kesileceði kanundur deðiþtirilemez. " dediði kanunu aramaktayým. Fakat bu belirttiðiniz kanunun numarasý ve maddesini aradým, sordum, danýþtým; hiç kimse kanunun numarasýný, maddesini belirtemedi. Aldýðým bir cevap vardý sadece; K.K.K.lýðý Personel Dairesinde bir komisyonun toplanacaðý ve iliþik kesilme kararýnýn alýnacaðýydý.
Bu açýklamalarýn devamýnda 14 buçuk ay firarda kalmýþ bir subay yakalanarak yargý sürecine girdi ve mahkemeden 1 sene hapis cezasý aldý, cezasý iyi halden 10 aya düþtü yatar hesabý ile 200 gün hapis cezasýnýn infazýna baþlandý. Ama iliþiðinin kesilmesi mahkeme kararýyla oldu. Hakim "T.S.K.' dan iliþiðinin kesilmesine " þeklinde kararý açýklamýþ.
Þimdi sorumu tekrar sormak istiyorum; "Bir sene nin üzerinde firar eden personelin iliþiðinin kesileceði kanundur deðiþtirilemez. " Hangi kanun numarasý ve maddesi bu iliþiði kesiyor veya " FÝRAR EDEN BÝR SUBAY / ASTSUBAY 1 YIL FÝRAR SÜRESÝNDEN SONRA ÖYLE VEYA BÖYLE (GEREK HAKÝM GEREKSE DE ÝDARE TARAFINDAN ) ÝLÝÞÝÐÝ KESÝLÝR. " þeklinde bir anlayýþ mý oluþmuþ. Hakim mahkemede iliþiðini kesmezse idare kararýn onanmasýndan sonra personelin iliþiðini zaten kesecektir diye mi düþünmeliyim.
Neden bunlarý soruyorum: Mahkeme sürecinin baþlamasý ve iliþiðimin kesilmesi için Firar süremin ne kadar olmasý, 1 sene mi, 14 ay mý, 18 ay, 2 sene mi? T.S.K.' dan iliþiðimin kesilmesi için EN AZ ne kadar süre firarda kalmam gerekir.

mrb arkadaþým
Senin sorduðun sorunun cevabýný As.CK ve Per.K na uygun olarak arkadaþlar vermiþler ancak senin sorduðun soruda ince bir nokta var, bahsettiðin komisyon kuvvet personel baþkanlýklarýnda toplanan komisyondur bu komisyon toplandýðýnda re'sen sicil durumundan ayrýlmana karar verebilir.Senin bahsettiðin bu komisyon sicil yönetmeliðinden doðan bir yetkisini kullanýr.Bu yetkiyi kullanýrken 12 ayýn dolup dolmamasýna bakmalarý genel kuraldýr örneðin jan. genelde bu kurala uyar kara kuvvetleri tatil günlerini falan hesaplamaz bundan dolayý 14 15 ayý bulabilir.Ancak sen bu sürenin uzun tutulmasýndan dolayý yargý yoluna baþvuramazsýn çünkü bu iþlem senin lehinedir neden bana ceza vermediniz diyemezsin.Ancak ayýrma kararýna karþý iptali için yargý yoluna baþvurabilirsin.
Birde ek olarak mahkeme karalarý üzerinde durmak istiyorum :Birinci olarak mahkeme karaýyla ordudan ayrýlabilmen için mahkemece asýl cezanýn yanýnda fer i ceza olarak ''ordudan çýkarma cezasý'' verebilmesi için ya kanun maddesinde açýkca bunun yazýlý olmasý yada cezanýn 3 ay ve daha fazla olmasý gerekir ,yanihakimin takdirindedir.Sonuç olarak firar cezasýyla beraber ordudan çýkarma cezasý (tard ihraç kaldýrýldý) mahkemece verilebilir.Uygulamada mahkeme bu takdir yetkisini kullanmaktadýr.

Sayýn arkadaþým,
Anladýðým kadarýyla 14 - 15 ay sonunda KKK.lýðýnda toplanan komisyon tarafýndan sicil yönetmeliðine istinaden ayrýlma kararý çýkabiliyor. Bu durumda yýl içindeki tatiller ve hafta sonlarý ayrý hesaplanacak ve iþ günü hesabýyla 365 gün firarda kalmam gerekecek. Ben hesapladýðýmda 365 iþ günü hesabý kabaca 73 iþ haftasý eder (16,5 aya yaklaþýk). 17 ay içinde 3 bayram tatili (10 gün) ve 9 gün de resmi tatil varsa, hesap 17 ay 24 gün firar süresinden sonra kabaca bu komisyon toplanýp benim ayrýlmam hakkýnda karar verecek þeklinde anlýyorum.
Bu durumda cevap arayacaðým tek soru kalýyor: "12 ay firar süresini geçirip, kendim teslim olup, mahkemeye çýkarýldýðýmda; hakim firar süreme bakýp yargý sonucuyla birlikte bana vereceði 3 aydan fazla cezanýn yanýnda TSK.' dan ayýrma kararý verebilir mi? Yoksa 12 tam aydan biraz daha fazla mý firarda kalmalýyým?"
Tüm bunlarýn yanýnda neden bu hesabý yaptýðýmý da davranýþýmý yargýlayýp bir deyimimizin ifade ettiði gibi "ÖKÜZ ALTINDA BUZAÐI ARAYAN" diðer arkadaþlara açýklamak istiyorum:
Tamam sonuçta kanuna karþý gelerek bir davranýþta bulunuyorum. Ama kanun bu durumda beni TSK.lerinden ayýrýyorsa hepimizin bildiði bir sözü hatýrlattýðýmda anlayacaðýnýzý umuyorum " Haksýzlýk yapýp tüm insanlarla birlikte olmaktansa, adaletli davranýp tek baþýna kalmak daha iyidir." Gandhi...
Ve bu davranýþýmla düþtüðüm kanundan kaçma durumunu en kýsa sürede nasýl bitirip teslim olabilir, kanun önünde hesap verebilirim sorusunu cevaplamaya çalýþýyorum.
Sorularýma ilgilenip beni aydýnlatan tüm üye arkadaþlara teþekkür ederim.

Eskiden mahkeme dosyalarý kiþi firardan dönünce hazýrlanýyordu.Þimdi ise öyle deðil,ayrýca o bahsedilen komisyonlarýn çalýþmasý için bir yýllýk bir süre bekleniyordu nedeni ki sadece benim tahminim her firar eden askerlikten kaçmak için firar etmemiþtir düþüncesi.Bir sorun nedeniyle uzaklaþan ama nedamet göterenlere bir þans tanýmak için.Komisyonun ne zaman çalýþacaðýna dair yine bildiðim kadarý ile herhangi bir kanunda madde yok.Geri kalanýný arkadaþlar cevaplamýþ zaten.

deðerli Lomby,
ben 97 liyim firar etim 2001 yýlýnda ve 2006 da yakalandým. 1 yýl ve eski CUMUktan faydalanarak 120 gün hapis cezasý aldým...
cezama itiraz ettim þu an askeri yargýtayda ama sanýýrm cezam onaylanacak yani bozulmayacak.
benimsana tavsiyem belirli bir süre sonra kendin gidip teslim olursan tutuksuz yargýlanabiliyorsun bunu mahkeme sana soruyor ve tutuksuz talep edersen tutuksuz yargýlanýyorsun.
tabi sonuçta sana verilecek yýl ve toplam yatman gereken 200 gün hapis cezasý var.. bende onu araþtýrmaktayým bu hapsin paraya çevrilmesisöz konusumu...
TCK da bu gibi kýsa sreli hapisler paraya çevriliyor veya ertelenebiliyor...
yeni TCK nýn son maddesinde TCK ya baðlý kanunkarda da 206 sonuna kadar bir deðiþiklik yapýlmasýný yapýlmaz ise TCK daki hükümlerin geçerli olacaðý ileilig bir madde var. Belki bir deðiþklik yapýldý veya yapýlmadý ise cezanýn paraya çevrilme yolu açýldý veya deðiþklik yapýldý vecezanýn paraya veya tecil yolu kapandý... konu ile iligl bir geliþme veya bilgi edinirsen benide haberdar dersen sevinirim .. (acesimx@hotmail.com)

bu arda sen geri dönmeyi düþünmüyor isen iþ gününü tamamala dýktan sonra git kendin teslim ol. teslim olurken hangi birlikten firar etmiþ isen o birliðin baðlý olduðu askeri mahkemeye git ki tutuklu kalmayasýn...