Son söz kimin?

Ceza yargýlamasýnda hemen her mahkemede tarafýndan yapýlan yanlýþ bir uygulamaya dikkat çekmek istiyorum. Bildiðiniz gibi Ceza Muhakemeleri Usûlü Kanunun Müddeiumuminin, maznun ve mesulü bilmalin iddialarý ve sözleri baþlýðýný taþýyan 251. maddesi "Delillerin ikame ve münakaþasý bittikten sonra söz davacýya ve ondan sonra Cumhuriyet Müddeiumumisine, sonra mesulü bilmale ve daha sonra da hemen maznuna verilir.
Cumhuriyet Müddeiumumisi maznuna ve maznun ve müdafii de Cumhuriyet Müddeiumumisine cevap vermek hakkýný haizdirler. Reisin müsaadesile davacý ve mesulü bilmal de cevap verebilir. En son söz maznunundur.
Maznun namýna müdafi tarafýndan müdafaada bulunsa dahi müdafaaya ilave edecek baþka bir þey olup olmadýðý maznuna sorulur." demektedir. Esas itibariyle bu hüküm genel olarak duruþmalar sýrasýndaki söz sýrasýný ve usûlünü anlatmakla birlikte nedense memleketimizde hemen her mahkeme tarafýndan yukarýda yazýlý olan kurallara salt olarak esas hakkýnda savunmanýn yapýldýðý "hüküm duruþmasý"nda uyulmakta bunun dýþýndaki duruþmalarda ise uyulmamakta ve önce sanýk ve/veya vekiline bilahare C.Savcýsýna söz hakký verilmekte ve bunlar tamamlandýktan sonra karar verilmektedir. Bu itibarla son sözün sanýða ve savunmaya ait olduðu kuralý ihlal edilmektedir. Yasa açýk olmasýna raðmen kökenine indiðinizde çok temel bir hukuk kuralý olan "son söz savunmanýndýr" kuralýný ihlal eden bu uygulamaya nasýl son verilebilir. Düþünün mahkemelerde iddiayý bilmeden savunma yapma durumunda kalýyoruz,öte yandan C.Savcýlarý sanki savunmanýn yerindeliðini denetliyor ve bizim savunmamýza göre tahliye,tevsii tahkikat,iade vs taleplerimize karþý mütalaa veriyor. Sonuçta iddiayý bilme ve buna göre savunma hakký elimizden alýnýyor,sonuçta ise savunma kýsýtlanmýþ oluyor. Bu itibarla ilk bakýþta þekli kurallar gibi görülse de özüne indiðinizde adalete uyarlý olmayan uygulamalarýn önüne nasýl geçebiliriz. Hukukçulara duyurulur.

Bildiginiz gibi yasal deðiþiklik yapýlana kadar Yargýtay'da görülmekte olan davalarda C. Savcýlýðý'nca düzenlenen tebliðnameler taraflara pek çok daire tarafýndan gönderilmemekteydi. Esasen deðiþiklikten önce de yasanýn yorumundan tebliðnamenin gönderilmesinin gerektiði anlaþýlan bir husustu,ancak Yargýtay'ýmýz bu hususta keyfi davranmaktaydý,bir kýsým daireler tebliðnameleri gönderirken bir kýsým daireler ise göndermemekteydi ve Yargýtay C. Savcýlýðý'nýn iddia ve görüþlerini bilmeden,daha doðrusu Yargýtay duruþmasýnda sözlü savunmamýza baþlamadan hemen önce öðrenerek savunma yapmaktaydýk. Bilahare tebliðnamelerin taraflara gönderilmesinin zorunluluk haline gelmesi ile bu rahatsýz edici durumlardan kurtulduk. Bu itibarla duruþmalarda söz sýrasý bakýmýndan mevcut düzenlemelere raðmen acaba yine "zorunludur","mecburidir" gibi komut kelimelerinin bulunduðu yeni yasal düzenlemelere mi gerek var? Uygulamadaki hakimlerimiz komutsal kelimeler olmadan usûl yasalarýný uygulayamazlar mý? bu memlekette savunma halen lüks bir þey ve avukatlar da gereksiz mi görülüyor?