Boşanma davalarında yetkili mahkeme, davacının ikametgahı veya eşlerin davadan
evvel son defa altı aydan beri oturdukları yer mahkemesidir (HUMK. m. 9). Bu
konuda davacı tercih hakkı sahibi olup bu tercihin doğru olarak
kullanılmaması halinde ise tercih hakkı davalıya geçer ve yetki itirazında
bulunan davalı sözkonusu iki yerden her hangi birini yetkili mahkeme olarak
ileri sürebilir. Kuşkusuz yetki itirazının benimsenebilmesi için yetkili
mahkemenin davalı tarafından doğru olarak gösterilmesi gerekmektedir (HUMK.
m. 23).
Yerleşmek niyetiyle başka bir yerde oturduğunu ispat edemeyen davacının
karine olarak ikametgahı, nüfusta kayıtlı olduğu yerdir.
YARGITAY KARARI Taraflar arasındaki aile hukukuna ilişkin davada, Bolu ve Pendik Asliye Hukuk
Mahkemeleri'nce ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı
yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelenip,
gereği düşünüldü:
Pendik Asliye Hukuk Mahkemesi, tarafların 2-3 aydır Pendik'de oturmakta olup,
6 aylık yasal birlikte oturma koşulunun gerçekleşmediği gerekçesi ile; Bolu
Asliye Hukuk Mahkemesi ise, boşanma davası açmak için 6 ay birlikte oturma
zorunlu koşulu olmadığı, bunun seçimlik hak olduğu, tarafların
ikametgahlarında da dava açabilecekleri gerekçeleri ile yetkisizlik kararı
vermiştir.
İki mahkeme arasındaki uyuşmazlık; nüfus kaydının bulunduğu yer dışında bir
yerde boşanma davası açmak için, o yerde, -ikametgah kavramı
tartışılmaksızın- 6 ay oturma koşulunun aranıp aranmayacağıdır.
Taraflar, dava dilekçesindeki adresler ve yapılan tebligatlara göre, Pendik'de
oturmaktadırlar. İkametgahlarının burası olmadığı yolunda bilgi ve belge
dosyada yoktur. Davacı, ikametgahları olmayan yerde 6 ay birlikte
oturduklarını belirterek de dava açmış değildir. Bu durumda, HUMY. m.
9/III'de-ki iki haktan, ikametgah mahkemesinde dava açma hakkını seçtiğini
kabul gerekmektedir (HGK. 18.3.1977 T., 2/80-271).
Bu nedenle, dava ikametgah mahkemesi olan Pendik Asliye Hukuk Mahkemesi'nde
yürütülüp, sonuçlandırılmalıdır.