Yargýnýn Siyasallaþmasý ve Yargý Baðýmsýzlýðý

Memleketimizde yargý erkinin siyasallaþtýðýný söyleyebilir miyiz?Yargý erkinin tek ve vazgeçilmez görevi olan adalet dýþýnda hedef ve düþüncelerle de hareket edebildiði,kararlar verebildiði bugünlerde sýkça tartýþýlýyor.Hatta kimi çevrelerce yargýnýn belirli fikir ve ideolojilerin sopasý gibi kullanýldýðý da dile getiriliyor.Yargýnýn siyasi fikirlere ve sahiplerine farklý yaklaþtýðý iddia ediliyor,yargýnýn belirli siyasi fikirlerin ve sahiplerinin kadro yapýlanmasýna ve hakimiyetine girdiði ve bu yönüyle tarafsýz olmadýðý iddia ediliyor.Öte yandan yargýnýn adalet düþüncesi dýþýnda kendini parlamentonun yerine koyarak ve daha da kötüsü siyasallaþmýþ yapý ve meyillenmelerini da karara damgalayarak kendince siyasal düzeltmenlik yaptýðý iddia ediliyor.Ne dersiniz?

Elinden deðirmenini almaya kalkan krala karþý; ihtiyar deðirmenciye "... Berlin
'de yargýçlar var " sözünü söyleten güç; yargýçlarýn ve yargýnýn yansýzlýðýna
karþý duyulan güvendir. Ülkemizde,son senelerde, yargýya karþý giderek artan
ve kamuoyu araþtýrmalarýyla da ortaya çýkan güvensizliðin en önemli nedenlerinden biri yargýda yansýzlýk kavramýnýn aþýnmaya uðramasýdýr.Nesnel(objektif) yansýzlýk; yargýcýn ya da yargýnýn topluma, yargýlananlara verdiði görünümle deðerlendirilir. Demokratik bir toplumda yargý yerlerinin (mahkemelerin) bireye-yurttaþa vereceði güven duygusu önemlidir.
Avrupa Ýnsan Haklarý Avrupa Mahkemesi, pek çok kararýnda " adaletin yerine
getirilmesi yeterli deðildir;ayný zamanda yerine getirildiðinin özellikle
yargýlananlarca görülmesi gerekir" yerleþmiþ özdeðiþene yer vererek, yansýzlýðýn nesnel açýdan önemi ve dýþlanmazlýðýný ortaya koymuþtur. Yargýçlar her konumda, günlük yaþantýlarýnda bile, ahlâkýn ve hukukun "yansýz ol ve yansýz olduðun güvenini ver" buyruðunu özenle koruyup güncelleþtirmek; kendilerine verilen baðýmsýzlýðýn ve bunu saðlayacak güvencelerin (yetersiz olsa da) bedelini ödemek yükümlülüðü altýnda olduklarýný hiç mi hiç unutmamalýdýrlar. Çünkü yansýzlýk , yargýçlarýn onurudur; kaldý ki, yargýç onurunun yitirilmesi yalnýz yargýcýn deðil toplumun da sorunudur.

Doðru söze ne denir... Konuyu çok güzel yorumlamýþsýnýz. Þimdi herkesin dilinde olan ekomomiden dem vurayým biraz. Hakimin, savcýnýn kýsacasý adalet mekanizmasýnýn ekonomik güçleri "meslekten çýkartýldýklarý takdirde" hayatlarýný idame ettirecek güçte mi? Adliyelerde alýnan harçlarý "Maliye Bakanlýðý veznesine" yatýrdýðýmýzý ve adaletin bütçeden yaklaþýk % 2 pay aldýðýný biliyor muyuz? Yargý gerçekten baðýmsýz olsa adalet personelinin, avukatýn, barolarýn nasýl etkin olacaðýný Yürütme organý da biliyor ve özetle sümenaltý ediyor. Ama adaletin "bumerangý" da bir müddet sonra kendilerini vuruyor. Hepimizin ideali, bahsettiðiniz gibi bir Yargý düzeni ve biz Türk insaný bunu artýk hakkettik.
Saygýlarýmla.

Adalet BAKANLIÐI müfettiþi hakimden hesap sorabiliyorsa, Yargý baðýmsýz deðildir tabi ki. Hiçbir hakimin ÜSTÜNE ters düþmek isteyeceðini sanmýyorum,

Bence Yargý sistemimiz týkanmýþ durumda.30-40 yýl süren davalar,vatandaþta özensiz yapýldýðý izlenimi veren yargýlamalar ve maðduriyetlere yol açan kararlar...maalesef zamanýn Alman Kralýna ihtiyar deðirmencinin söylediði "Berlin'de hakimler var"sözü bugün memleketimizde söylenemiyor.Bence bunun da tartýþýlmasý lazým,yargý sistemimize acilen neþter vurulmasý ve her yönüyle iyileþtirmelerin yapýlmasý lazým...Öte yandan güncel bir durum olarak Recep Tayyip Erdoðan okuduðu bir þiirden, Hasan Celal Güzel ise yaptýðý bir konuþmadan ötürü TCK 312. maddesiyle yargýlanýr, mahkum edilir ve cezalarýný çekerler. Aradan zaman geçer ve 312. maddede deðiþiklik yapýlýr. Anayasa Mahkemesi, Güzel'e iliþkin verdiði kararda, TBMM'nin 312. maddede yaptýðý deðiþikliðe binaen Güzel'in eyleminin suç olmaktan çýktýðýný, bu nedenle bütün asli ve fer'i cezalarýn ortadan kalktýðýný ve ceza infaz edilmiþ olsa dahi hiç suç iþlememiþ sayýlacaðýný belirterek Güzel'e siyasetin yolunu açar. Bu durumda Güzel ile ayný durumda olan Erdoðan'ýn da bu deðiþiklikten yararlanmasý ve siyaset yaparken herhangi bir engelle karþýlaþmamasý gerekir. Ancak YSK, TBMM'nin yaptýðý deðiþiklikleri, Anayasa Mahkemesi'nin kararýný ve ceza hukukunun en temel ilkelerini gözardý eder ve Erdoðan'ýn milletvekili olmak için yaptýðý baþvuruyu reddeder. Çünkü, YSK Baþkaný basýna yansýyan sözlerine göre;karar verirken evrensel hukuk kurallarýna deðil, "milletin ve devletin menfaatine, Dumlupýnar'a, 30 Aðustos'a, Kurtuluþ Savaþý'na" bakmayý adet edinmiþtir. Siyaseti siyasetçilere býrakmak,istisnasýz tüm kesimleriyle bürokrasiyi siyasetten arýndýrmak gerekmez mi? Bazý kurumlara baðýmsýzlýk isterken siyasetin baðýmsýzlýðý ne olacak? Hemen tüm kesimleriyle siyasallaþmaya baþlayan bürokrasiden etkilenen siyaset ve siyasetçilere baktýðýmýzda siyasetin baðýmsýzlýðý meselesini nasýl çözebileceðimizi de artýk düþünmemiz gerektiði düþüncesindeyim.

Sevgili meslektaþýmýn tesbitlerine aynen katýlýyorum.Hiçbir þey adaletten ve adil olandan uzaklaþmamýza gerekçe olamaz.Türkiye'de yargý týkanmýþtýr ve yakýn zamanda bir þey yapýlacaðý yönünde sinyaller de yoktur.Bugün halen bozuk daktilolarýn takýrtýsý ile bunaltýcý derecede sýcak,havasýz ve basýk duruþma salonlarýnda mesleðini yapmaya çalýþan avukatý olsun hakimi-savcýsý olsun hukukçu meslektaþlarým ellerinden geleni yapýyor,ancak yetmiyor.Bu konuda parlamentoya büyük görevler düþüyor,milletvekillerimize sesleniyorum lütfen yargýyý da hatýrlayýn!Elbet bir gün sizlere de adalet lüzumlu olur.

hakimlerin, otomobillerinin ön ya da arka camlarýna yapýþtýrdýklarý çýkartmalarda bile üstte adalet bakanlýðý,alt kýsýmda hakim yazýyor.yalnýzca þekilsel bir ayrýntý gibi görünse bile bence çok þey ifade ediyor.

Geliþmiþ Avrupa ülkelerinde hukukilik ilkesi "HUKUKLA BAÐLI OLMAK" olarak özetleniyor.Bizde ise bu anlayýþ "HUKUKA BAÐLI OLMAK" olarak özetlenmektedir. Hukukla baðlý olmak ile sanki bir lütuf olarak hukuka baðlý olmak arasýnda çok derin anlam uçurumlarý vardýr.Memleketimizdeki yargý baðýmsýzlýðý sorununun kaynaðýný biraz da bu anlayýþta aramak gerekir düþüncesindeyim.Diðer anayasal erkler,bilhassa yürütme karþýsýnda yargýnýn güçsüzlüðü yargýnýn baðýmsýzlýðýný baltalayan en önemli sebeptir.

Yargýnýn siyasallaþmasý ve yargý baðýmsýzlýðý konusunda T.C Baþsavcýlýðý kurulmasý hakkýnda güncel haberler üzerine sitemizin genel hukuki yorum kategorisinde açýkladýðým düþüncelerimi burada da aynen aktarmak istiyorum.

"Türkiye'de yargýnýn siyasallaþtýrýlmak istendiði kanýsýndayým. Mevcut iktidar sahiplerinin yargýya siyasal görevler biçmekte ýsrarcý olmalarý memleketimizde sýkça rastlanan bir durumdur. Güncel bir konu olarak T.C Baþsavcýlýðý kurulmak istenmesini de bu baðlamda deðerlendiriyorum. Belki düþünce iyiniyetlidir ancak uygulama yargýnýn siyasallaþmasý neticesine varacaktýr,çünkü savcýlýk teþkilatý yargý sistemimizin önemli ve etkin bir unsurudur. Yoksa bir kýsým hukukçularýmýzýn zannettiði gibi T.C Baþsavcýlýðý Savcýlýk teþkilatýmýz üzerindeki siyasi baskýlarý giderecek ve otonomiyi saðlayacak deðildir,bilakis bu baskýyý güçlendirecek ve tamamen meþru hale getirecektir. Ayrýca kurulmasý halinde böyle bir kurumun baþýnda bugün iyi niyetli ve öz güvenli olan hukukçularýmýzýn olmasý ileride de böyle devam edeceðini göstermez, bu itibarla T.C Baþsavcýlýðý düþüncesini olumlu bulmuyorum. Bugün için illerde Baþsavcýlýklar halinde teþkilatlanmýþ olan Savcýlýk teþkilatýnýn T.C Baþsavcýlýðý adý altýnda tek bir çatýda toplanmasý ileride bu yetkinin kötüniyetli çevrelerin eline geçmesi ihtimali olduðundan ürkütücüdür. Bir merkezden verilen emirlerle tüm Türkiye'de tepeden öngörülen insanlara karþý koðuþturmalarýn açýlabilmesi ihtimali bir hukuk karabasanýdýr."

28 Þubat'ýn Yýldönümü
Siyaset Kürsüsü

--------------------

01 Mart 2000

Cengiz Çandar'ýn post modern darbe diye tarif ettiði 28 Þubat olayý, Türkiye'nin yakýn siyasi tarihinde, demokrasiye yapýlan dördüncü müdahale olarak anýlacaktýr. Üzerinden henüz üç yýl gibi kýsa bir zaman geçtiði için bu sürecin ülke yönetimi üzerindeki etkileri fiili olarak da devam etmektedir. Bu sebeple 28 Þubat'la ilgili daha objektif deðerlendirmelerin, daha sonraki yýllarda yapýlmasý tabiidir.
Aslýnda ülkemizi 28 Þubat'a götüren süreç, demokratik hayata müdahale baðlamýnda, hemen 1995 genel seçimlerinden sonra baþlamýþtýr. Refah Partisi seçimlerden en büyük parti olarak çýkýp hükümeti kurma görüþmelerine baþladýðýnda, muhtemel koalisyon ortaklarý baský altýna alýnmýþtýr. Ne acýdýr ki, bu baský, kendilerine oy veren halktan deðil, tam tersine seçimlerde kendilerine oy vermeyen çevrelerden gelmiþtir. Türk demokrasisi aslýnda ilk zaafýný ve yönlendirilmeye ne derece açýk olduðunu o zaman göstermiþtir. Refah Partisi'nin hükümet kurmaya yönelik iki teþebbüsü, son anda muhtemel ortaklarýna yapýlan müdahalelerle önlenmiþ; bütün bunlardan sonra, Refahyol hükümeti kurulmuþtur.
Sayýn Erbakan'ýn Baþbakanlýðýdaki Refahyol hükümetinin tam bir yýllýk icraatý topyekün deðerlendirildiðinde, birçok baþarýnýn yanýnda bazý noksanlýklarýn olmasý da gayet doðaldýr.
Yalnýz bir gerçek vardýr ki, Türkiye'nin alýþkýn olduðu yolsuzluk, hýrsýzlýk, ihalelere fesat karýþtýrma, bu dönemin hiç konusu olmamýþtýr. Bu nedenle, Refahyol hükümetini düþürmek için verilen 12 gensoru ve birçok Meclis soruþturmasýnýn hiçbirinde, yolsuzluk, hýrsýzlýk suçlamasý yapýlmamýþtýr. Bütün gensorularýn konusu "laiklik elden gidiyor" vehmi olmuþtur. Ne gariptir ki, buna benzer gensorular, 1950'li yýllarda Adnan Menderes'e, 1960'larýn sonunda Süleyman Demirel'e ve 1980'li yýllarda da Turgut Özal'a karþý verilmiþti.
Meclis'te laiklik suçlamalarýyla ilgili bütün gensorular milletin temsilcilerinin oylarýyla reddedilince, ülke genelinde adeta bir psikolojik savaþ baþlatýlmýþ ve birtakým operasyonlar neticesinde, sözüm ona demokratik bir þekilde iktidar deðiþikliði gerçekleþtirilmiþtir.
Bu dönemde çýkartýlan tartýþmalý kanunlara bakarsanýz bunlarýn seçim beyannamelerinde halka vaat edilenlerin, tam tersi olduðu görülecektir. Bu kanunlarýn çýkartýlma gerekçesi de hep, MGK tavsiye kararlarý olmuþtur.
28 Þubat'la birlikte ülkemizin bir ara döneme girdiði gerçektir. Demokrasi resmen olmasa bile, fiilen askýya alýnmýþtýr. Baðýmsýz olmasý gereken yargý kurumunun siyasallaþmasý, bu dönemin en belirgin vasfý olmuþtur. Bu süreç içerisinde savcýlar iddianamelerini kiþilerin kimliklerine göre hazýrlamýþlardýr. Arkasýnda halk desteði olan kiþilerin önce popülariteleri ölçülmüþ; sonra siyasetten elimine edilmeleri için yargý mekanizmasý iþletilmiþtir. Birçok siyasetçi, aydýn ve gazeteci bu dönemde mahkum olmuþtur. Bütün bunlar, vicdanlarda yargýyý tartýþýlýr hale getirmiþtir.
Bu dönemin en önemli özelliklerinden birisi de, büyük bir ayrýmcýlýðýn uygulanmasý olmuþtur. Birçok insanýn göz yaþý sessizliklerde kaybolmuþtur.
Þimdi yapýlmasý gereken þey, artýk Türkiye'yi normalleþtirmektir. Muhakkak ki, bu süreçte herkes kendini yeniden gözden geçirmiþtir. Bundan sonra, halkýmýza güvenmeli ve Türkiye'yi Avrupa Birliði üyeliðine hazýrlayacak olan demokrasi ve hukuk reformunu gerçekleþtirmeliyiz.