Ýþ kanununda kýlýk kýyafet ve tutanak ve mobbing

Merhabalar, (biraz uzun bir soru oldu detaylar ile ama durumu tam ortaya koyabilmek adýna bunlarý yazmak zorunda kaldým. Þimdiden affýnýza sýðýnarak özür dilerim)

Özel sektörde üretim faaliyeti yapan fabrikada, ofis elemaný olarak 21/02/2012 tarihinden itibaren çalýþmaktayým. Ýþe ilk girdiðimde iþ tanýmýmda beden iþçisi yazmaktaydý ve sonrasýnda aldýðým terfiler ile formenliðe kadar terfi aldým. Okul mezuniyetim 2 yýllýk makine teknikerliði. Firma çeþitli makineler ile kompozit köpük kesimi yapmakta.

Ýþe ilk baþladýðým zamanlarda ofiste gerekli programlarý hazýrlayýp üretimde, tezgahlarda gerekli kesim denemelerini operatörler yapar ben kesilen parçalarýn doðru þekilde kesildiðini ve programýn düzgün çalýþýp çalýþmadýðýný kontrol ederdim. Yaklaþýk 1 senedir iþe yeni baþlayan kalifiye elemanlar ve vardiya amirlerinin, benim yaptýðým iþi kontrol edebilmelerinin sonucu üretime girmemekteyim ve tüm gün çalýþma zamanýmý ofiste program ve tasarým yaparak geçirmekteyim. Geçen hafta Perþembe günü sorumlu mühendisimiz katýldýðý bir toplantý sonrasýnda biz ofis çalýþanlarý ile bir toplantý yapýp, artýk sivil çalýþmamamýz gerektiðini bizimde iþ elbisesi giymemiz gerektiðini söyledi. Nedenini sorduðumuzda bir kaç çalýþanýn bu durumdan ötürü þikayetlerinin olduðunu, neden bizim sivil çalýþabildiðimizi kendilerinin çalýþamadýklarýný sorgulamýþlar ve toplantýda bunu karara baðlamýþlar.

5 Yýllýk çalýþma süremde, 4 yýldýr asýl iþimin ofiste olmasý ama üretime de girip çýktýðýmdan ötürü iþ elbisesini kendi elbiselerimin kirlenmemesi adýna giydim. Fakat yukarýda belirttiðim üzere tamamen ofiste çalýþmaya, üretime girmemeye baþladýðýmdan beride günlük, uygun sivil kýyafetlerimi giyip ofisimde belirlenen iþleri yürütmekteyim. Ben ve diðer çalýþma arkadaþlarým bu durum karþýsýnda þaþýrdýk ve sözlü olarak tarafýmýza bildirilen durum karþýsýnda, bize iþe baþlarken giymemiz gereken bir iþ elbisesi olduðu söylenmediðini, biz yinede iþe baþladýðýmýzda üretime gireceðimiz için bunu giydiðimizi ama bize tanýmlanan bir iþ kýyafeti olmamasýnýn yanýnda, üretim çalýþanlarýna verilen polyester pantolon ve tiþörtlerin bütün gün ofis ortamýnda çalýþýrken giyilmesinin anlamsýz olduðunu söyledik. Bunun üzerine, firmanýn belirlemiþ olduðu ve daðýttýðý, giymemizin zorunlu olduðunu anlatan bir mail geldi sorumlu mühendisimizden.

Tekrar kendisine sözlü olarak bildirdik. Ýþ elbisesi giymeyeceðimizi, bizim iþ sözleþmemizde böyle bir madde olmadýðýný, neye göre giymemiz gerektiðini bize sunmlarýný istedik fakat cevap gelmedi. Cuma günü hastahaneye gittiðimden iþ yerinde deðildim fakat çalýþma arkadaþýmýn dediðine göre bununla ilgili konu açýlmamýþ tekrardan, hala ayný sivil giyinmesine raðmen.

Bugün iþ baþý yaptým ve sabah iþ baþladýðýnda sorumlu mühendisim neden iþ elbiselerimi giymediðimi sordu. Bende kendisine giymeyeceðimi Perþembe günüde söylediðimizi, bunun için þirket ile ilgili istediðimiz belgenin gösterilemediðini ve gösterilmediði sürecede giymeyeceðimizi söyledim. Bunun üzerine beni insan kaynaklarýna yönlendirdi gerekli belgenin onlarda olduðunu söyledi. Gittim, görüþtüm. Ayný þeyleri anlattým. Durumun diðer vardiya amirleriyle alakalý olduðunu, bizim gri yaka olduðumuzu ve tüm gri yakalarýn arasýnda eþitliði saðlamak adýna alýnan bir karar olduðunu bahsetti. Ayrýca üretime girdiðimizi ve giriyorsak giymemiz gerektiðini söyledi. Benim sorumlu amirim mühendisin sürekli üretimde olduðunu, giyilmesi gerekiyorsa örnek verdiðim birkaç iþ yaptýðýmýz firmadaki gibi mavi, gri, beyaz yaka tanýmý olmadan herkesin giymesi gerektiðini söyledim. Kendi açýmdan durumu izah ettim. Bunlara karþýlýk bana söylediði baþka bir fabrikada üretim müdürünün dahil iþ elbisesi giydiði oldu ve bunun üzerine, neden bizim üzerimize bu konuda gelindiðini sordum. Mantýklý açýklamalarýn var birþey diyemiyorum dedi ve istediðim belgeyi bana ileteceðini söyledi.

Bugün için bu belgeyi istediðimi yazýlý olarak mail ile kendisine taleptede bulundum sözlü konuþmamýzdan sonra fakat belgeyi bugün bana iletemedi. Yarýn tekrar ayný þeyleri yaþayacaðýmýz açýk olarak gözükmekte. Ayrýca firma disiplin talimatýnda kýlýk kýyafet ile madde sadece sözlü uyarý gerektiriyorken tarafýma tutanakta tutuldu lakin bana verilmedi henüz.

Bu yaþadýklarým ilk sorunlarým deðil. Bunun yanýnda 2016 yýlýnda ayda 1 yada 2 defa olan geç kalmalarýmdan ötürü devam etmesi halinde tutanak yazacaklarýný söylediler ve sonrasýnda yazdýlar. Bu zamanlarda Ayný iþi yapan fakat baþka þehirden gelen bir arkadaþa hergün 1 saat tolerans tanýyorlardý iþ baþý süresinde ve kesinti yapmýyorlardý ama benim geç kalmamý sorun yapýyorlardý.
2016 sonunda 1 hafta yýllýk izne çýkmam gerektiðini 3 ay önceden söylememe raðmen, belirttiðim tarih geldiðinde iþ olduðunu izni iptal ettiklerini söylediler. Ben kullanmakta ýsrarcý olunca iþten kovulmak mý istediðimi sözlü olarak söylediler. Genel müdürle konuþmamýz sonrasýnda, haklarýmý vererek iþten çýkarmalarýný talep ettim kabul etti fakat tarafýma yapýlan bu haksýzlýkta bana hak verdiðinden beni kaybetmek istemediðini olayý unutup çalýþmaya devam etmemi istediðinden kaldým gitmedim.
Sonrasýnda iþlerin az olmasýnda ötürü ve iþ planýmýzýn düzgün yapýlamamasýndan kaynaklý boþ kaldýðýmýz vakitlerde, sektörle ilgili geliþmeler olsun internet üzerinden makale video izlememizi 5 ay boyunca sorun yapmayan yine ayný sorumlumuz kiþiler bunun olmamasýný sözlü olarak uyardýlar. (Buradaki çýkarlarý baþka idi)
Þimdi de son olarak bu konuyu önümüze getirdiler.

Mobbing olarak mý deðerlendirilir, nedir, ne olur bilemedim. Ýþveren haklý sebepten iþ sözleþmesini fesh edebilir mi? Tazminatsýz çýkýþ yapabilir mi? Kuralsa eðer uymamýz gerekir mi?

Buradan siz deðerli insanlara danýþmak istedim. Kanunen iþ sözleþmemde olmayan bu kýlýk kýyafet konusunu bana dayatabilirler mi sayýn arkadaþlar? Yardýmýnýza ihtiyacým var. Tekrar bu kadar uzun olduðu için özür dilerim. Hakkaniyetli olmak adýna tüm durumu dile getirmek istedim.

Is kiyafeti giymeniz gerektigi size bildirilmis, o da giysin bu da giysin, falanca firmada filanca kadro da giyiyor,:filanca firmada fiþmekanca giymiyor un karsiligi ancak : o zaman orada calis, bizde bugunden itibaren iskiyafeti olmadan calismak yasaktir seklinde olur.

Giymem, sozlesmemde yok demek yerine, uretimde giyilen is kiyafetleri ofis icin pek uygun degil dusunceniz uzerinden derdinizi anlatmaya ( ama o arada verilen is kiyafetlerinizi de giymeye) devam etmeniz sizin icin en hayirli yol olur.

Erdoðan bey çok teþekkürler cevabýnýz ve kýymetli vaktinizi ayýrýp okuduðunuz için.

5 yýldýr ve özellikle son 1 yýldýr iþ elbisesi giymeden sivil çalýþtýðýmý düþünürsek, ne giymem gerektiði ilk kez bildiriliyor ve þikayet üzerine oluyor.
Kadrolarý ve baþka firmalarý bir kenarý býrakýyorum bu konuda haklýsýnýz. Yazmayý atlamýþým ama bunlarý kendilerinin giymem konusunda verdikleri örnekler üzerinden bende kendilerine örneklerle anlattýðýmdan oldu.

Baþka atlamýþ olduðum konu, yazmanýz üzerine eklemiþ olayým. Giymem demek yerine uzlaþma yolunu kendilerine söyledik. Polyester pantolon deðil düzgün rahatsýz etmeyecek bir pantolon verilsin o zaman dedik, kurallar belli onlarý giyceksiniz dediler.

Gerçekten, tüm samimiyetimle söylüyorum. Güzel, sevdiðim, çalýþýrken zevk aldýðým ve ay sonu geldiðinde cebimide tatmin eden bir maaþým var. Saçma konulardan iþimden olmak istemem. Ama bir kaç kiþinin þikayeti üzerine üzerime yada üzerimize gelinen konuda da hakkýmý yediremem.

Sivil çalýþma meraklýsý deðilim. Böyle olsa idi baþka fabrikalarda güzel pozisyonlar denk gelmiþti illaki giderdim. Ben gerektiði yerde gerektiði gibi çalýþtýðýmý, mesai yaptýðýmý, harcadýðýmý düþünürken yönetimin üzerime böyle bir konudan gelmesi, beni moralmende çöküntüye uðratmýþtýr. Tek gündemim o oldu yani bugün tüm gün.

Eklemek istediðim bir durumda þudur. internet üzerinden bu konu ile ilgili arama yaptýðýmda çeþitli yazýlar okudum. http://www.gunes.com/yazarlar/arif--...risir-mi-45191 burada olduðu gibi. (link yapýþtýrmak yasakmýy dý hatýrlamýyorum. yasaksa silinebilir.) iþ veren çalýþanýn kýlýk kýyafetine karýþabilir mi diye. Bu konuda kafamý karýþtýrdý. eski bir yazý ama bir noktasýnda köklü deðiþiklikten bahsedilmiþ ve 6 gün içinde bu yazýlý evraðý onaylamazsam beni baðlamadýðýna dair bir yorum çýkardým, kýlýk kýyafet konusunda.

Tekrar teþekkür ederim cevabýnýz için.

- - - Updated - - -

Okuduðum yazýda (Eski tarihli güncelliðinde nedir bilmiyorum) þu þekilde;

Alýntýdýr:
"Ýþçi ile iþveren arasýnda yapýlmýþ olan iþ sözleþmesi veya toplu iþ sözleþmesinde; kýyafetin þekli belirtilmiþse belirtilen kurala her iki tarafýnda uymasý gerekyor. Ýþ/toplu iþ sözleþmesinde yada iþyeri personel yönetmeliðinde çalýþanýn giyinebileceði kýyafetin þekli belirtilmemiþse çalýþan genel ahlak ve adaba aykýrý olmamak üzere istediði þekilde istediði kýyafeti giyinebilir.
Patron iþ sözleþmesinde belirtilen yada iþ sözleþmesinde belirtilmeyip iþyerinde uygulanan kýyafet þeklini deðiþtirmek istiyorsa bu konuda çalýþanýn rýzasýný almak zorunda. Çalýþanýn rýzasý olmadan iþyerinde uygulanan kýyafet tarzýný deðiþtiremez. Deðiþtirirse iþçi iþten ayrýlarak tazminata hak kazanabilir. Bu durumda iþçi iþ güvencesi kapsamýnda ise 4857 sayýlý Ýþ Kanunu'nun 21 inci maddesi hükümlerine göre iþe iade davasý açabilir.
Patronlar iþyerlerinde uygulanmakta olan kýyafetleri yasaklamak istiyorlarsa , iþ sözleþmesiyle veya iþ sözleþmesinin eki niteliðindeki personel yönetmeliði ve benzeri kaynaklar ya da iþyeri uygulamasýyla oluþan kýyafet düzenlemesini iþçiye yazýlý olarak bildirecekler. Yazýlý olarak yapýlmayan ve iþçi tarafýndan altý iþgünü içinde yazýlý olarak kabul edilmeyen deðiþiklikler iþçiyi baðlamaz. Ýþçi deðiþiklik önerisini altý iþgünü içinde kabul etmezse, iþveren deðiþikliðin geçerli bir nedene dayandýðýný veya fesih için baþka bir geçerli nedenin bulunduðunu yazýlý olarak açýklar ve bildirim süresine uymak suretiyle iþ sözleþmesini tazminat ödeyerek sonlandýrabilir."

Yanlýþmý düþünüyorum yada eski konumudur bu artýk?

Ya hukuku bir tarafa býrakalým ve biraz rasyonel düþünelim.

Patron siz olun, bir iþ yeriniz var, oradaki elemanýnýza daha önceden var olmayan bir deðiþiklikle(mesela garsonlarýn tek tip giyinmesi gibi) böyle bir þeye gideceðinizi söyleyeceksiniz oda banane ben giymem, önceden giymiyodum ki, rahat deðil, falanca yerde giyilmiyor, kanunun bilmemne maddesinde þunun gibi bir þey var vs. diyecek, sizde mecburen bu isteðinizi yaptýramayýp boynunuzu bükecek bu arkadaþla da ayný þekilde çalýþmaya devam edeceksiniz.Bu çalýþma hayatý açýsýndan da insan psikolojisi açýsýndan da patron iþçi iliþkisi açýsýndan da imkansýz.Zaten olay karþý taraf için çoktan dediðini yaptýrma inadýna da gelmiþ durumda.Benim ön görüm ya dedikleri olacak ya da orada çalýþamayacaksýnýz.Ýlle giymeyecekseniz haklarýnýzýn verilmesini isteyebilirsiniz, vermeyeceklerini tahmin ediyorum, dava açabilir bunlarý öne sürerek tazminatýnýzý isteyebilirsiniz.Mahkeme ortada sürer gibi.Size mahkemeden tazminatýnýzýn verilmesi çýkabilir de çýkmayabilir de.Onun için kesin bir þey söylenemez ama dediðim gibi giyilmediði takdirde o iþ yeri eski iþ yeriniz olacak, konuþulabilecek tek konu haklarýnýz verilerek mi verilmeyecek mi ayrýlacaksýnýz.Bence bu þekilde yaklaþýrsanýz daha yerinde olur.Esenlikle..