Forum sitelerinde müstehçen içerik

Diyelim ki ziyaret ettiðimiz bir forum sitesinde, üyelerden biri bir mesaj(post) býrakmýþ olsun ve bu post da yasadýþý içerik içeren
bir resim içersin (mesela c.p. resmi). Burda linkten bahsetmiyorum, biraz teknik olacak ama bazý durumlarda link yerine
direk resim kaynaðý ile birlikte verildiðinde sizin artýk basmanýza gerek kalmaz, o resimler direk olarak indirilmiþtir.
örnek verelim, siz hukuki.net in bu sayfasýný gördüðünüzde, saðda sosyal medya ikonlarý sizin bilgisayarýnýza inmiþ bulunmaktadýr.
veya yularýdaki reklam kutusundaki resimler, siz bu sayfaya girer girmez reklam sitesinden indirilmektedir.

sonuç olarak, baþta bashettiðimiz forum sitesine dönersek, biz güvendiðimiz forum sitesinde dolaþýyoruz fakat biz bu
suç unsuru mesajý görür görmez tarayýcý bu resmin kaynaðýna denk geldiðinde otomatik olarak bu resmi karþý yasadýþý siteden indirip geçici internet klasörüne atmýþ olacaktýr.

hukuksal olarak bu þekilde bir durumda
-yasadýþý siteye bilerek adresini yazarak girmek ve sözkonusu resmi indirmek ile
-bu þekilde alakasýz bir sitenin resimin kaynaðýný içermesi sonucu dolaylý olarak indirilmesi

arasýnda fark var mýdýr?

söz konusu mesajý atan ciddi bir suç iþlemiþtir burasý tartýþmasýz, ama bildiði ve güvendiði forum sitesinde dolaþan ama bu art niyetli kullanýcýnýn attýðý mesaja denk
gelen kullanýcýlar herhangi bir suçlama ile karþý karþýya kalýr mý?

somut bir örnek verelim, teknik olacak, diyelim ki www.domain.com yasadýþý bir site olsun ve 1.jpg de yasadýþý bir resim olsun. biri gidip mesajýna
resim gömerse ve forum sitesi de dýþ kaynaklara izin verirse (bazý forum siteleri dýþ kaynaða izin vermez), biz mesajý içeren sayfayý açar açmaz 1.jpg www.domain.com dan indirilip bilgisayara kayýt edilmiþ olur, bu da hukuksal olarak depolamaya girer.

fikirleriniz nedir?

Sorunuzu doðru anladý isem, mesele adres satýrýna yazýp yazmamasý deðil. Çünkü ister adres satýrýna yazsýn ister yazmasýn, kiþinin girdiði bir forumda kendisinin týklayýp açmadýðý bir resim ile ilgili olarak soruyorsunuz.

Bir sitenin adresini kullanýcý web tarayýcýsýnýn adres satýrýna yazarak girmesi demek "bilerek ve isteyerek" o siteye girme iradesini gösterir. Ama o site üyelik isteyen bir forum ise zaten kullanýcý oraya üye olarak o siteye girme iradesini göstermiþtir. Adres satýrýna yazsa da olur yazmasa da. Yani bu birinci durumda kullanýcýnýn iradesi vardýr siteye girmek açýsýndan.

Ýkincisine gelirsek, doðru anladý isem sorunuzu, siteye giriyor (adres satýrýna yazmadan veya yazarak) ama siteye girer girmez kendisinin ummadýðý veya açmak istemediði ve o siteye birinin otomatik açýlacak þekilde yüklediði bir resmi görüyor. Ve resim otomatikman bilgisayarda kalýyor. Kullanýcý kaydetmese de kalýyor.

Eðer ki buradaki sorun o resmin bilgisayarda kalmasý ise pek tabi ki kullanýcýnýn iradesi olmaksýzýn, kendisinin açmak için irade göstermediði bir resmin, programsal iþleyiþin bir sonucu olarak bilgisayarýna pasif kayýt dediðimiz þekilde kaydedilmesi söz konusudur." Bu ikinci durumda kullanýcýnýn resmi "kaydetmek" gibi bir iradesi yoktur. Zaten bu gibi durumlarda o resim hard diskte "varsayýlan(default) alanlarda yer alýr (örnek olarak Temporary Internet Files (Geçici internet dosyalarý). Masaüstünde veya D/Indirilenler/Resimlerim gibi bir konumda filan ise bu durumda o resmin sadece internet sayfasýnda açýlmakla kalmayýp kullanýcýnýn da kaydetmiþ olduðu deðerlendirilebilir.

Cevap için teþekkür ederim. Evet aynen, doðru anlamýþsýnýz. Ýkinci durum birçok forum sitesinde veya sosyal paylaþým sitelerinde olabilir, çoðu forum sitesinde gömülü resimler var teknik olarak yazarsak, resimin kodu a src="http://wwwtamamenalakasizbirsite/resim.jpg" yani resmin kaynaðý kullanýcýnýn girmek istemediði bilmediði bir site. ama o mesajý açtýðý an tarayýcý o alakasiz site ile iletiþim kurup o resmi geçici klasöre indiriyor. ve diyelim ki bu site yasadýþý olduðu için takipte.
þimdi, birinci durumda zaten belli isteyerek girmiþ. ama hukuki olarak ikinci durumdaki kullanýcýnýn durumu ne olur, siteye giriþ yapmamýþ, sitedeki baþka bir resme týklama sonucu ulaþmamýþ, sitede kalma süresi bile yok. ama o sitedeki resmi indirmiþ. hukuksal durum ne olacak? yazýlým iþi ile uðraþýyorum ve geliþtirdiðimiz uygulama mail istemcisi de içeriyor ve ayný durum mailler için de olabilir, siz birinden mail alýrsýnýz (html tipinde) ve mail kodu ayný þekilde gömülü resim içerebilir. istediðiniz kadar antivirüs filtre vs kullanýn bu durumu engellemez, sadece çok kýsýtlý filtre programlarý ile çözülebilir. (bazý mail istemcileri harici resimleri göster gösterme diye sorar ama çoðu insan görmek istediði resimleri göremediðinden bunu devre dýþý býrakýr.)

baþka bir senaryo da google veya yandex deki görsel arama motorlarý. diyelim ki görsellerde bir þey arattýnýz ve karþýnýza 20 tane arama sonucu geldi, resimler thumbnail olarak görünür, o sýrada resimler arama motorundan çekilir. ama siz herhangi bir sonuca týkladýðýnýzda, bir tane ön izleme penceresi açýlýr, söz konusu týklanan resmin orjinali o sonuca ait dýþ siteden çekilir. ama þu var ki, siz bir resme týkladýðýnz zaman arama motorlarý gidip o sayfadaki tüm sonuçlara ait resimleri karþý üçüncü parti siteden çeker ve ön izleme penceresine sýrayla koyar. (sadece týklamýþ olduðunuzu deðil, o sonucun saðýndaki solundaki sitelere de baðlantý kurar).

bu geçenlerde þöyle baþýma geldi, yandex den bir görsel aratýrken nasýl eþleþti ise (linux kde ile ilgili bir ikon arýyordum, sanýrým kd kids ile eþleþti) sonuçlardan bir iki tanesi yasadýþý müstehçen içerik içeriyordu. (filtre devrede olmasýna raðmen) ben baþka sonuçlara týklasam bile yandex gidip o andaki sonuç ekranýndaki tüm sitelere baðlantý kurup resimleri indiriyor. Allah tan hiçbiryere týklamadan sonuç sayfasýný yandex e þikayet edip kapattým. aslýnda ihbarweb e de bildirebilirdim, ama onun için yasadýþý içeriðin olduðu sayfanýn tam yolunu (url) ini almak gerekiyor, o esnada copy paste vs kazara url e girerim diye uðraþmadým.

soruya dönersek hukuksal açýdan, takip veya soruþturma açýsýndan 1. ve 2. durumun farký var mýdýr, yoksa ikinci durumda da siteye giriþ ve indirme yapmýþ gibi mi yürütülür? Ýkincide irade, bilerek isteyerek giriþ yapýlmadýðý belli ama hukuksal durum, inceleme vs veya teknik incelemede bunlar göz önünde bulunduruluyor mu? teknik olarak aslýnda sunucu kayýtlarýný inceleyen biri hangi IP ne kadar kalmýþ neleri indirmiþ vs görebilir ama bu hukuksal süreçte bunlara dikkat ediliyor mu, yoksa yasadýþý siteye defalarca giren uzun süre harcayan bilerek video resim vs indiren kiþi ile yukarýda bahsettiðim þekilde bilmeden istem dýþý durumdaki kiþi ayný kefeye konuyor mu? böyle ise çok çok dikkatli olmak lazým.

biliþim hukuku, IP tespit vs gibi konularý yerli hukuk forumlarýnda araþtýrýrken tam tamýnda yukarýda bahsettiðim olayýn týpatýp aynýsý çok bilindik bir yerli bir forumda olmuþ, site türkiye de çok ünlü, rank olarak ilk 100 de, konu da hukuk bölümüne açýlmýlþ.

olay geçtiðimiz hafta, aynen þu, adam domain alacakmýþ kendi adýný yandex de görsellerde arayýnca
çýplak kýz .ocuklarýna denk gelmiþ, fakat gidip resimlere bakmýþ, url leri ihbarwebe iletmiþ. iþin ilginci linkleri forumda paylaþmýþ, bu da yetmemiþ gibi resimleri siteye de gömmüþ. þu sitelerde böyle resimler var ihbar edelim de kaldýrsýnlar yazmýþ. diðer insanlar da resimleri görmüþ. mesajý yazan 'görselleri buraya yüklüyorum belki fazla þikayet gelirse ilgili siteleri engellerler' diye yazmýþ.

daha sonra resimleri kaldýrmýþ þimdi yoktu ama geçen hafta varmýþ. hadi diyelim interpol araþtýrma yaptý ve söz konusu siteye girenleri inceledi. tam da bahsetttiðim konu.

ayrýca þu an resimler yok ama link hala duruyor. dikkatsiz biri veya bilinçli de olsa birileri boþ anýna gelip o linke basabilir.
onlarýn durumu ne olacak? bu sefer siteye giriþ de yapmýþ oluyorlar.

bu arada linkleri ve resimleri forumda paylaþan da TCK.226 nýn paylaþma suçunu iþlemiþ sayýlýr mý?

bu arada yandex de bir gariplik var adamýn dediðine göre içinde gündoðan geçen ne yazarsanýz yazýn yasadýþý resimler geliyor diyor, yandex ile ilgili ciddi bir sorun var gibi son zamanlarda. baþkalarý da denemiþ gündoðan, gundogan ne yazarsanýz yazýn sonuçlar yasadýþý sitelere iþaret ediyormuþ.

Size güzel bir örnek vereyim bu konuyla ilgili olarak. Bir yýl önce Twitter'da geziniyorum. Trending Topic bölgesi olarak U.S. seçili. "XYZ" birden trending'de zirveye çýktý. Týklayýp ne olduðunu görmek istediðimde anladým olayý. XYZ diye bir hesap çocuk (hatta bebek) pornosu paylaþmýþ. Resmi ekranýmda görünce þoka uðradým. Hani cidden tarifi kolay bir þok deðil. Hesabý þikayet edip engelledim. Sonrasýný bilmiyorum.

Burada bu kadar kiþi çocuk pornosu suçu mu iþlemiþtir? Tabi ki hayýr. Ya da resmin Twitter sunucularýna yüklendiðini göz önüne alýrsak, Twitter depolama suçu mu iþlemiþtir? Tabi ki hayýr.

Ýnternet pek çok kullanýcýnýn aslýnda çok bilgi sahibi olmadan kullandýðý bir platform. Kötü bir link, bir virüs, ya da Twitter ya da Facebook gibi her gün kullandýðýmýz ortamlar bile böyle içerikle karþýlaþmamýza sebep olabilir. Kiþinin internet kullanýmý incelendiðinde zaten bu tarz içeriðe isteyerek mi yoksa kazayla mý ulaþtý belli olur.

cevap için teþekkür ederim aslýnda sizin durum biraz farklý çünki söz konusu resim ne kadar yasadýþý olsa da resim twitter sunucularýnda, yani bilmediðiniz bir siteden resim indirmiþ olmuyorsunuz bu yüzden suçlanma ihtimaliniz sýfýr. ama diyelim baþka bir uygulama veya forum resmi kendi sunucularýnda deðil de
dýþ bir linkteki kaynaðý gömmüþ olsa o zaman sizin makinanýz söz konusu siteye eriþir, bunu her türlü iþletim sistemi veya browser logundan görebilirsiniz.
benim asýl merakým þu, evet benim dediðim durumda kasýt yok suçlanacak durum da yok ama yine de bilgisayara el koyma soruþturma gibi durumlar olur mu?
düþünsenize çalýþtýðýnýz þirkete baskýn olup makinanýz ç.p. suçlamasý ile el konuluyor içi tamamen temiz olsa bile. kafamý kurcalayan bu. ben yandex deki görsellerde bu tip sonuçlara denk geldim,
görsel sonuçlarý da ilk etapta kendi sunucularýnda. fakat o sonuçlarda yasal olanlarda preview yapmýþ olsaydým, o sayfadaki diðer sonuçlara (yasadýþý olan dahil) baðlantý kurmuþ olacaktým bu da soruþturma vs gerektirecek bir durum ise çok katý filtre programlarý ile çalýþmak gerek. dediðim olay için somut bir örnek verelim.
ilk etapta browser ýn geçici dosyalarýný temizleyelim. daha sonra yandex veya google da bir görsel arama yapalým mesela istanbul üniversitesi. daha sonra chrome kullanýyorsak adres çubuðuna chrome://cache yazalým. baðlantý kurulan adresler google in veya yandex in kendi sunucularý. þimdi sonuçlardan ilkine týklayalým. preview için siyah bir pencere ve o resmin orjinali çýkacak. misal www.istanbul.edu.tr/resim.jpg.
biz artýk resmi istanbul.edu.tr den indirmiþ olduk. sorun yok zaten bilerek týkladýk.
ama þu var ki cache e baktýðýmýzda ise www.istanbul.edu.tr ile birlikte yaklaþýk 10 tane daha dýþ url e eriþim olduðu görülür çünki preview yaptýðýnýzda sonucun saðýnda solundaki sitelerdeki orjinal resimler de iniyor.

diðer bir forumda kiþi kendi adýný aratmýþ gundogan diye ve sonuclarýn içinde yasadýþý çocuk resimleri görmüþ. aslýnda görmek istediði yasal bir sonuca basmýþ olsa bile yasadýþý sitedeki resim makinasýna indirilmiþ olacaktý.

2 durum birbirinden tabiki hukuki açýdan farklý ve bu farký ortaya konmasý için uðraþmak gerekiyor.

Ve Ýþte burada bilirkiþi incelemesi çok önem arz ediyor.

Normal þartlarda bilirkiþilere "bilgisayarda tck 226 kapsamýnda olabilecek görüntü olup olmadýðý" veya "çocuklarýn kullanýldýðý müstehcen içerik bulunup bulunmadýðý" þeklinde veya bunun çeþitli türevleri olan þekillerde sorular sorulur. Yani daha çok sorular "var mý" "yok mu" türü bir sorudur.

Ve maalesef bilirkiþi de bilgisayarý incelendiðinde ister mevcut dosyalar arasýnda olsun ister silinmiþler arasýnda olsun bulduðu tüm resimleri mahkemeye sunar. yani "var mý yok mu" sorusuna cevap verdiðini düþünerek görevini tamamladýðýný düþünür.

Dolayýsýyla 2. durumda" yani kiþinin bunlarý bilerek ve isteyerek mi indirmiþ olup olmadýðýna" deðinilmeden kalabilir. Çünkü hem hassas bir konudur ve hem de bu yöne girilirse bunun ispatýný yapmak da zor olup zaten her bilirkiþinin de o kadar hassas bakýþ açýsý, bilgisi ve bilimselliði de pek yoktur. Bir çoðu sadece ne var ne yok tüm resimleri süzüp pornografik olanlarý ayýklayýp CD'de sunar. Hem zaten kendisine bu soru pek sorulmadýðý için kendiliðinden bu yönde bir açýklama yapmak istemez. Dolayýsýyla birinci ve ikinci durum arasýnda hukuken fark olmasýna raðmen bu durumu hukukçunun dikkatine sunmak gerekirken bu çoðu zaman ikincil aþamaya kalýr. Tabi itiraz olursa....

Bunun için bilgisayarýnda bu tip içerik çýkan kiþinin bu resimlere iliþkin kendisinin bilerek ve isteyerek indirmemiþse bunu belirtmeli ve ikinci aþamada bu soru da bilirkiþiye sorulmasý gerekir. Dolayýsýyla en baþtan bilirkiþiye sadece "var mý yok mu" diye soru sormak yerine, "var mý yok mu, varsa da o resimleri kullanýcýnýn bilerek ve isteyerek kopyalamýþ/download edip etmediði" þeklinde sorulmalýdýr.

Aksi takdirde "incelemede bilgisayarda 2 resim çýktý" sonucu görüldüðünden "kiþinin sanki bunlarý bilerek isteyerek bulundurduðu" algýsý oluþabilir. Oysaki "o resimler hangi klasörde bulundu, hiç açýldý mý, ne kadar süredir orada, oraya nasýl geldi, nerden geldi, kullanýcý mý download etti, yoksa bir linkten mi geriye kaldý" vb þeklinde bilimsel ve detaylý açýklamalar olmadýðýndan rapordan bu anlaþýlýr. Ve maalesef çok hassas uzmanlara denk gelmezseniz bunlara göre karar bile verilebilir.

O nedenle 2. durumun söz konusu olmasý halinde, yani kiþinin kesinlikle böyle bir þeyi yapmamýþ olmasýna raðmen bu þekilde pasif kayýt halinde 2-3 vb resim çýkarsa bunu muhakkak belirtmek gerekir. Bilirkiþi raporu yeterince detaylý ise zaten sorun yok, ama deðilse itiraz edebilirsiniz ve mahkeme ilave olarak itirazýnýza yönelik hususlarý da inceletebilir, ya da kendiniz kendiniz iyi bir uzmana inceleme yaptýrarak bilirkiþi raporunda eksik kalan hususlarý tespit ettirerek mahkemeye sunabilirsiniz.

teþekkür ederim. sizin bahsettiðiniz olayýn hukuksal takibe taþýnmýþ olmasý ve kiþinin bilgisayarýnýn incelenme aþamasý. zaten bu duruma gelindi ise bir suçlama polis savcýlýk vs dereye girmiþ oluyor. benim asýl merak ettiðim durum henüz buraya gelmeden sunucu tarafýndaki inceleme. yani kiþiyi ilk þüpheli sýnýfýna koyma aþamasý. hani haberlerde görüyoruz atýyorum avrupa da amerikada interpol takip altýndaki yasadýþý müstehçenlik içeren siteye girenleri Türk polisine bildiriyor kýsmý. bu aþamada siteye girme þekli, süresi, sayýsý, indirilen kliklenen dosya video resim vs dikkat ediliyor mu yoksa siteye bir þekilde (bilerek kötü niyetle veya kazara) uðramýþ kiþilerin ip si bildirilip soruþturma hemen baþlýyor mu? yerel ISP ye sorulup kiþi soruturmaya tabi tutulmadan servis saðlayýcý loglarýna bakýlmýyor mu? o zaman herhangi bir þekilde böyle bir siteye kazara bulaþan kiþi illa ki soruþturma geçirecek? bu forumda ve baþka yerlerde insanlar sormuþ kazara girdim hemen çýktým bir þey olur mu diye ama net cevap yok.

O aþamada, bir sayfaya bir kaç saniyeliðine eriþim saðlanmasý deðil de, yasak içeriði internette paylaþma, daðýtma, yayma, bir yere upload(karþýya yükleme) etme gibi olaylar olup olmadýðýna bakýlýr. Ayrýca, siteye baðlanmasýnýn sýklýk durumu, süreklilik arz edip etmediði, siteye girdikten sonra kalmaya devam edip etmediði, yasak içerikleri upload veya download edip etmediði vb unsurlara da dikkat edilir. E-mule gibi peer-to-peer sistemlerde arama yapan ve arama sonrasýnda dosya adlarýnda bariz yaþ bilgisi olan dosyalarý download eden IP no'larý dikkate alýnýr.

Web sunucu veya servis saðlayýcý, tarafýna gelince nasýl bir deðerlendirme yaptýklarýný bilmek mümkün deðil ama tüm dünyada geçerli tek bir standart olduðunu sanmýyorum. Ayrýca bu konuda servis saðlayýcýdan hosting firmasýna kadar çalýþanlara bir eðitim verilmesi de gerekiyor. Hangi tür resimler çocuk pornografisi kapsamýna girer, hangisi girmez konusu en önemli konu.

Bununla birlikte, ABD, Ýngiltere, Hollanda, Ýsveç gibi düzgün ülkelerede bu konudaki deðerlendirme kriterleri daha iyi uygulanýrken her ülke için bunun böyle olduðu söyleyebilmek zor.

Dolayýsýyla herhangi bir þekilde bilgisayarýnda böyle bir sayfa açýlmýþ olan bir kiþinin illa ki soruþturma geçirip geçirmeyeceði konusunda çok çeþitli unsurlar (kolluk kuvvetlerinin tutumu, sayfayý yayýnlayan/host eden firmanýn, servis saðlayýcý firmanýn, çalýþanlarýn bilinç düzeyi vb ) rol oynuyor. O nedenle “kiþi illa ki soruþturma geçirir veya geçirmez demek doðru deðil”. Ama baþka bir ülkeden resmi bir yazýyla Türkiye'ye bildirildikten sonra kesin soruþturma geçirir.

cevap için tekrar teþekkürler. demek ki çok dikkatli olmalýyýz. bu tip tehlikeli içerikler her þekilde karþýmýza çýkabilir. herkesin dikkat etmesi lazým.
yukarýdaki örnekte verdiðim gibi karþýlaþtýðý yasadýþý görüntüleri ve linklerini paylaþanlar da var, saçmasapan arama sonuçlarý çýkaran arama motorlarý da.
bir de diðer hukuk forumlarda dikkatimi çekti insanlarý yanlýþ bilgilendirmeler de mevcut adam soruyor izlemek suç mu avukat cevap vermiþ paylaþmadýðýn yaymadýðýn yayýnlamadýðýn sürece suç deðil.
tamamen yanlýþ. bir de izleme depolama muammasý var. kimi avukat demiþ ki depolamak demek diskte bulunmasý böyle içerik varsa silin. halbuki suç olayý bilisayara indirme ile
iþlenmiþ oluyor çünki silseniz bile geri alýnabiliyor. olay çok karýþýk ve net deðil. hard diskin incelenmesi de ayrý bir muamma, tutun adam diski deðiþtirdi veya hiç disk kullanmadan ram de çalýþan diskten boot edilen iþletim sistemi kullandý o zaman ISP kayýtlarý devreye girecek sanýrým.