Yeraltý iþlerinde 2 asgari ücret uygulanmasý

Ben kamuya ait bir maden iþletmesinde daimi yeraltý iþçisi olarak çalýþmaktayým.Malumunuz Soma faciasý ardýndan 11/09/2014 tarihinde çýkarýlan torba yasa ile 3213 sayýlý maden kanununa Ek Madde 9 ile "Bu Kanunun 2 nci maddesinde sayýlan 4. Grup madenlerden “Linyit” ve “Taþkömürü” çýkarýlan iþyerlerinde, yer altýnda çalýþan iþçilere ödenecek ücret miktarý 4857 sayýlý Kanunun 39 uncu maddesi uyarýnca belirlenen asgari ücretin iki katýndan az olamaz." hükmü eklendi.Kanunun yürülüðe girdiði tarihte kurumumda benim gibi birçok arkadaþýmýn yevmiyesi yasada emredilen tutardan düþüktü.Kurumumuz yasa çýktýðýndan beri yasayý uygulamadý.Sendikamýz dava açtý ve yerel mahkeme lehimize karar verdi,ancak kurumumuz davayý temyiz edip Yargýtay'a taþýdý.Dava halen görüþülürken Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý müfettiþleri iþçilerin þikayeti üzerine kurum hakkýnda inceleme baþlatarak kuruma 18 milyon TL gibi ceza yazdý.Genel müdür 15 eylül 2015 tarihinden itibaren 2 asgari ücret üzerinden yevmiyelerin hesaplanýp maaþlerýn ona göre ödeneceðini sendikacýlara bildirmiþ.
Ancak asýl kafamýzý kurcalayan sorun burdan sonra baþlýyor.Çünkü 01/01/2015 ten geçerli olmak üzere 31/07/2015 tarihinde imzalanan toplu iþ sözleþmemiz mevcut.Toplu iþ sözleþmemizdeki ÜCRETLER baþlýklý maddesinde aynen þöyle yazýyor:
a-)"Birinci 6 ay zammý
01/01/2015 tarihinde kurum iþyerlerinde çalýþmakta olan iþçilerin 01/01/2015 tarihinde almakta olduklarý brüt çýplak ücretlerine 01/01/2015 den geçerli olmak üzere %6 zam yapýlýr.
b-)Ýkinci 6 ay zammý
01/07/2015 tarihinde kurum iþyerlerinde çalýþmakta olan iþçilerin 30/06/2015 tarihinde almakta olduklarý brüt çýplak ücretlerine 01/07/2015 den geçerli olmak üzere %5 zam yapýlýr"
Yasa çýktýðýnda 2 asgari ücretten doðan yevmiye=75,60 TL(11 Eylül 2014)-KURUM TARAFINDAN VERÝLMEDÝ
Sözleþmenin yürürlüðe girdiði 01/01/2015 tarihinde 2 asgari ücretten doðan yevmiye=80,1 TL-KURUM TARAFINDAN VERÝLMEDÝ
Sözleþmenin 2. altý ayýnda 2 asgari ücretten doðan yevmiye=84,90 TL(01/07/2015)-15 EYLÜL 2015 tarihinden itibaren UYGULANACAÐI söylenen yevmiye.
Kurum,"31/12/2014 tarihinde yasayla olmasý gerekn 75,60 TL'ye 01/01/2015 tarihinde sözleþme gereði %6 zam yapýp daha sonra 01/07/2015 tarihinde sözleþme gereði %5 zam yapar ve 84,90 TL yevmiye öderim" diyor.
Bizde "sözleþmenin ÜCRETLER baþlýðý altýndaki Birinci 6 ay zammý maddesine istinaden yasaya göre"01/01/2015 tarihinde 2 asgari ücretten doðan yevmiye yani 80,1 TL üzerine sözleþme zammý eklenir" diyoruz.Buna göre oluþan yevmiyeye "01/07/2015 tarihi itibari ile sözleþmeden doðan %5 zam eklenir ve yevmiyeler 89,15 TL olur" diyoruz.
Bize göre kurumumuz toplu iþ sözleþmesi hükümlerine uymuyor ve duruma sendikanýn acizliðinide katarak kanunsuz bir þekilde ödemesi gereken ücretten düþük bir ücret ödeme yolunu seçiyor.
Bu konuda baðlý olduðumuz sendika yöneticileri ve kurum yöneticileri ile ters düþmekteyiz ve anlaþmazlýðý yargýya taþýmayý düþünüyoruz.Bu konuda görüþ ve bilgileriyle bizlere yol gösterecek ve yolumuzu aydýnlatacak siz büyüklerimizden yardým bekliyoruz.Saygýlar.

1. Altý ay zammý her iki þekildede anlaþýlabilir. Ama benim þahsi yorumum. Kurumun mevcut maaþýnýza 1/1/2015 tarihinde zam yapacaðý ve bununda ayný tarihten geçerli olacaðý þeklindedir. Yani kurumun hesaplamasý bana göre doðru.

Ancak daha önce bu metinle ayný olan bir toplu sözleþmede nasýl zam yapýldýðý örnek teþkil edebilir.
Daha önce imzalanan toplu sözleþmelerde bu þeklide belirtilen ücretlere nasýl zam yapýldý hatýrlýyormusunuz? Yada sizde örneði varmý?

2 asgari ücret verilmesi ile ilgili yasa 11 eylül 2014 tarihinde yürürlüðe girdi. Yani bu yýl ilk defa böyle bir anlaþmazlýk yaþýyoruz. Bir önceki sozlesmemiz 1/1/2013 baslangicliydi ve bitiþi 31/12/2014 tarihinde sona erdi.
Bizim düþüncemiz sözleþme maddesindeki 1/1/2015 te almakta olduklarý brüt çýplak yevmiyelerine % 6 zam yapýlýr ifadesindeki 1/1/2015 yevmiyesinin kanunla belirlenen 2 asgari ücret yevmiyesi olmasi gerektiðidir. Yani yasayla belirlenen yevmiye üzerine sözleþme zammý eklenmesi gerekmez mi? Yasa mý öncelikli sözleþme mi?

Eylül 2014 de yasa yürürlüðe girdiðinde maaþýnýz zaten 2 asgari ücret olmasý gerekir. Yasada belirtilen ücretten az olamaz kuralýna göre.

1/1/2015 tarihinde ise 31.12.2014 tarihinde olmasý gereken ücrete %6 zam yapýlýr. Bu zam ile maaþýnýz asgari ücretin üstünde kalýyor ise problem yok demektir. Yine 01.07.2015 tarihinde ise bu maaþa % 5 eklenerek bulunan maaþ size ödenir. buda asgari ücretin altýnda deðilse problem yok demektir.

Burada sizin hakkýnýz yendiði dönem Eylül 2014 ile 30.06.2014 tarihinde size yasal asgari ücretin altýnda ödeme yapýlan dönemdir.
Siz bunun üzerinde durmalýsýnýz bence. Yani yasal ücretin altýnda aldýðýnýz maaþ farklarýný talep etmelisiniz.

Kurumda zaten yaptýðý hesaplama ile o dönem yasal maaþýnýzýn ne olduðunu teyit etmiþ oluyor.

Evet haklýsýnýz. Yalnýz biz 31/12/2014 itibariyle kanun gereði 75.60 TL olmasý gereken yevmiyeyi kurum vermedigi halde almýþ sayýlýyoruz. Yasa gereði 1/1/2015 te yevmiyelerin 80.1 TL olmasý emrediliyor. Sozlesmede 1/1/2015 te almakta olduklarý yevmiyeye % 6 zam yapýlýr diyor ya Sözleþme de 31 temmuz 2015 tarihinde imza edildiðine göre yasanýn verdiði yevmiye üzerine sözleþme zammý eklenmesi gerekmiyor mu?

Asgari ücret zammý yapýlýr onun üzerine sözleþme zammý yapýlmasý gerekir diyorsanýz hayýr böyle bir þart yok. sözleþmede buna dair bir hükümde yok zaten. Sadece zam oranýndan sonra ücret yasal asgari ücretin altýnda kalýrsa buna tamamlamalarý gerekir.

- - - Updated - - -

Ayrýca kurum vermediði halde neden almýþ sayýlýyorsunuz?

Þöyle anlatayým benim 31/12/2014 itibariyle yevmiyem 71,40 TL idi.Toplu sözleþme ile bu yevmiye üzerinden günlük 0,27 TL iyileþtirme ve %6 zam aldým ilk 6 ay.01/07/2015 itibariyle de %5 ikinci 6 ay zammýný alarak yevmiyem an itibariyle 79,77 TL oldu.Ancak ÇSGB müfettiþlerinin kuruma yasaya uymuyorsun diyerek yazdýklarý cezadan sonra genel müdürümüz ile sendikacýlar arasýnda ki toplantýda "Tamam yasa çýktýðýnda olmasý gereken yevmiyeyi 75,60 TL yi verdim sayýn üstüne de 01/01/2015 tarihinde sözleþme zammýný ekleyin daha sonra da 01/07/2015 tarihinde ikinci 6 ay zammýný ekleyin oluþan 84,90 TL yi alýn " gibi bir söylemi olmuþ sendikacýlarýmýza.84,90 TL yasayla emredilen en düþük 2 asgari ücret yevmiyesidir.Yasada yeraltý iþçilerinin ücret üst sýnýrý 2 asgari ücret olsun demiyor ama kurum sanki yasa üst sýnýrý belirlemiþ gibi hesaplayýp sözleþme zamlarýný uygulamak istemiyor gibi geliyor bize.

Bizim "01/01/2015 tarihinde almakta olduklarý yevmiyeye %6 zam yapýlýr" derken 31/12/2014 tarihinde aldýðýmýz 71,40 TL mi? Yoksa yasanýn emrettiði 01/01/2015 tarihindeki 2 asgari ücret yevmiyesi 80,1 TL mi?

31.12.2014 yasal 2 asgari ücrete%6 ekleyin bulduðunuz rakam 01.01.2015 tarihinde almanýz gereken ücrettir. Çýkan rakama 01.07.2015 tarihnde %5 daha eklerseniz þu anda almanýz gereken maaþý bulursunuz. Eðer uyguladýðýnýz zamlar yasal ücretin altýnda kalýyor ise yasal ücrete tamamlanmasý gerekir.

Siz ise önce asgari ücret zammý yapýlsýn sonra üzerine sözleþmede belirtilen zamlar yapýlsýn istiyorsunuz. Bu yanlýþ bir düþünce ve sözkleþmedede böyle bir hüküm yok.

Fakat daha önce yaptýðýnýz sözleþmeler var ve zamlar hep sizin dediðinize göre yapýlmýþsa bunu emsal gösterebilirsiniz. bunun dýþýnda bana göre yapacaðýnýz bir þey yok.

Kurum geriye doðru olarak yasal ücretlerin altýnda kalan ücretleri verdim kabül edin diyemez. Bu ücretleri talep edin. Bunlarý almak için efor harcayýn bence.

Bu belirttiðiniz rakamlar günlük net ücretlermidir, brüt ücret rakamlarý mý?

Sayýn Kýrcalý ilk yazýsýnda belirttiðine göre Brüt ücretlermiþ