Hukuken Mülga hükmün fiilen işletilmesi
Merhaba,
KHK veya Kanun ile daha önce hüküm tesis eden bir maddenin kaldırılması (mülga) ve yerine yeni bir düzenlemenin getirilmemesi, o hükmün "yok" sayılması anlamına geliyor diye biliyorum. Peki mülga hükmün içeriği hakkında yasama ya da yürütme organınca herhangi bir düzenlemeye gidilmemiş olması halinde, fiilen varlığını devam ettirmesine yönelik işlem ve davranış sergileyenler suç işlemiş sayılır mı? Mülga hükmün ruhunu yaşatan bu eylemlerde, (bireyin yararı yok sayılarak) devlet yararı gözetildiğinin söylenmesi hukuken geçerli midir?
6245 saylı harcırah kanununda 37.madde 2. fıkrası ile 41. maddesi mülga durumdadır. 37.madde 2. fıkra, eğer geçici görevli personelin yemek ihtiyaçları kurum tarafından karşılanıyorsa öğle yemeği için 1/3, akşam yemeği için 1/3 oranında harcırahtan tenzilat yapmayı, 41. madde ise kamuya ait binalarda ücretsiz olarak konaklatılan geçici görevli personele verilecek harcırahtan 1/3 oranında tenzilat yapma hakkı tanıyordu. 1988 yılında her iki hüküm KHK ile mülga durumuna getirildi. Aynı yıllarda geçici görevli personelin otel, pansiyon vb. yerlerde konaklaması durumunda, faturasını ibraz etmesi şartıyla yevmiyesinin 1,5 katına kadar otel ücreti ödenmesini de karar altına alındı.
Hatta Sayıştay 6.Dairesinin 2006 yılında verdiği bir kararda,"6245 sayılı Harcırah Kanununun 11.12.1981 tarih ve 2562 sayılı Kanunun 15’inci maddesi ile değişik 37’nci maddesinin, mesleki bilgilerini artırmak amacıyla memuriyet mahalli dışında açılan okul veya kurslara katılan memur ve hizmetlilerin kurs süresince yeme ve yatmalarının sağlanması halinde gündeliklerinde belli oranda indirim yapılmasını öngören 2’nci fıkrası 14.01.1988 tarih ve 311 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 15’inci maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Dolayısıyla kanun koyucu anılan hükmü yürürlükten kaldırmakla mesleki bilgilerini artırmak amacıyla memuriyet mahalli dışında açılan kurs veya okullara gönderilen memur ve hizmetlilerin yemeleri ve yatmaları kurumlarca sağlansa bile günlüklerinin tam ödenmesini amaçlamıştır.
Bu nedenle memuriyet mahalli dışında her şey dahil niteliğinde düzenlenen seminere katılan personele harcırahın unsurlarından olan yevmiyenin ödenmesinde mevzuata aykırı bir husus bulunmadığına," denmektedir.
Durum hukuken bu minvalde seyrederken, bir daire amiri personelini geçici görevle görevlendirirken konaklama adresi gösterebilir mi, konaklamak zorunda bırakılan yer misafirhane olabilir mi, misafirhanenin bulunduğu mevki ve şartlarını insani bulmayan personelin otelde kalmayı tercih etmesi durumunda, otel ücretini ödememesi yasal çerçevede mümkün mü? Kurum amiri, "yemeğinizi de veriyorum, yatacak yer de gösteriyorum, o yüzden size harcırah vermiyorum" diyebilir mi?
Devlet adına bir yarardan bahsedilecekse kurumun personel için yapacağı harcama, personele ödeyeceği harcırah miktarından çok daha düşük, dolayısıyla devlet adına bir maddi katkıdan bahsedilebilir. Buna karşın, uygulamanın bu şekilde yapılması, mülga hükümlerin fiilen varlığını devam ettirmesi anlamına gelir ki, bu mantık çerçevesinde, vaktiyle idam cezası almış ancak idam cezasının kaldırılmasından sonra hükümleri müebbete çevrilmiş ne kadar suçlu varsa asmak da ciddi "kamu yararı" sağlar. "Yıllarca besle, yedir içir, masraf et" yerine "as kurtul, kâr et".
Fikir belirten, özellikle de bu tarz bir davranışı benimseyen amire karşı hangi hukuki dayanakları kullanabileceğimiz konusunda yol gösteren arkadaşlara şimdiden teşekkür ederim.
KHK veya Kanun ile daha önce hüküm tesis eden bir maddenin kaldırılması (mülga) ve yerine yeni bir düzenlemenin getirilmemesi, o hükmün "yok" sayılması anlamına geliyor diye biliyorum. Peki mülga hükmün içeriği hakkında yasama ya da yürütme organınca herhangi bir düzenlemeye gidilmemiş olması halinde, fiilen varlığını devam ettirmesine yönelik işlem ve davranış sergileyenler suç işlemiş sayılır mı? Mülga hükmün ruhunu yaşatan bu eylemlerde, (bireyin yararı yok sayılarak) devlet yararı gözetildiğinin söylenmesi hukuken geçerli midir?
6245 saylı harcırah kanununda 37.madde 2. fıkrası ile 41. maddesi mülga durumdadır. 37.madde 2. fıkra, eğer geçici görevli personelin yemek ihtiyaçları kurum tarafından karşılanıyorsa öğle yemeği için 1/3, akşam yemeği için 1/3 oranında harcırahtan tenzilat yapmayı, 41. madde ise kamuya ait binalarda ücretsiz olarak konaklatılan geçici görevli personele verilecek harcırahtan 1/3 oranında tenzilat yapma hakkı tanıyordu. 1988 yılında her iki hüküm KHK ile mülga durumuna getirildi. Aynı yıllarda geçici görevli personelin otel, pansiyon vb. yerlerde konaklaması durumunda, faturasını ibraz etmesi şartıyla yevmiyesinin 1,5 katına kadar otel ücreti ödenmesini de karar altına alındı.
Hatta Sayıştay 6.Dairesinin 2006 yılında verdiği bir kararda,"6245 sayılı Harcırah Kanununun 11.12.1981 tarih ve 2562 sayılı Kanunun 15’inci maddesi ile değişik 37’nci maddesinin, mesleki bilgilerini artırmak amacıyla memuriyet mahalli dışında açılan okul veya kurslara katılan memur ve hizmetlilerin kurs süresince yeme ve yatmalarının sağlanması halinde gündeliklerinde belli oranda indirim yapılmasını öngören 2’nci fıkrası 14.01.1988 tarih ve 311 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 15’inci maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Dolayısıyla kanun koyucu anılan hükmü yürürlükten kaldırmakla mesleki bilgilerini artırmak amacıyla memuriyet mahalli dışında açılan kurs veya okullara gönderilen memur ve hizmetlilerin yemeleri ve yatmaları kurumlarca sağlansa bile günlüklerinin tam ödenmesini amaçlamıştır.
Bu nedenle memuriyet mahalli dışında her şey dahil niteliğinde düzenlenen seminere katılan personele harcırahın unsurlarından olan yevmiyenin ödenmesinde mevzuata aykırı bir husus bulunmadığına," denmektedir.
Durum hukuken bu minvalde seyrederken, bir daire amiri personelini geçici görevle görevlendirirken konaklama adresi gösterebilir mi, konaklamak zorunda bırakılan yer misafirhane olabilir mi, misafirhanenin bulunduğu mevki ve şartlarını insani bulmayan personelin otelde kalmayı tercih etmesi durumunda, otel ücretini ödememesi yasal çerçevede mümkün mü? Kurum amiri, "yemeğinizi de veriyorum, yatacak yer de gösteriyorum, o yüzden size harcırah vermiyorum" diyebilir mi?
Devlet adına bir yarardan bahsedilecekse kurumun personel için yapacağı harcama, personele ödeyeceği harcırah miktarından çok daha düşük, dolayısıyla devlet adına bir maddi katkıdan bahsedilebilir. Buna karşın, uygulamanın bu şekilde yapılması, mülga hükümlerin fiilen varlığını devam ettirmesi anlamına gelir ki, bu mantık çerçevesinde, vaktiyle idam cezası almış ancak idam cezasının kaldırılmasından sonra hükümleri müebbete çevrilmiş ne kadar suçlu varsa asmak da ciddi "kamu yararı" sağlar. "Yıllarca besle, yedir içir, masraf et" yerine "as kurtul, kâr et".
Fikir belirten, özellikle de bu tarz bir davranışı benimseyen amire karşı hangi hukuki dayanakları kullanabileceğimiz konusunda yol gösteren arkadaşlara şimdiden teşekkür ederim.