Mevzuat Hukuku
Mevzuat Hazırlama Yöntem ve Süreci Yazan: Dr. Fehmi Şener Gülseren
Günümüzde modern toplumlar üzerinde en fazla etkili ve detaylı toplumsal kurallar dizisi hukuk kurallarıdır. Hukuk birey, toplum ve devletin birbirileriyle ilişkilerini düzenleyen normatif bir bilimdir.
Yürürlükteki yazılı hukuk kurallarının tümüne mevzuat denilmektedir. Mevzuat kavramı ile ilgili olarak ve mevzuatın hazırlanmasında kullanılacak yöntemler ve süreç konusunda, bugüne kadar pek çok çalışmalar yapılmış ve makaleler ve kitaplar yayınlanmıştır. Mevzuat koyma ve bu suretle toplumun siyasi, hukuki ve ekonomik beklenti ve ihtiyaçlarına cevap verme konusunda izlenmesi gereken esas, ilke, usul ve yöntemler, tüm siyasi toplumlarda ve yapılarda üzerinde durulan bir konuyu oluşturmaktadır.
Gelişmiş ülkelerde mevzuat yapma tekniğine büyük önem verilmektedir. Kimi hukuk fakültelerinde mevzuat yapma tekniği ders olarak okutulmakta ve hukuki yazım uzmanlığı önemli bir meslek olarak kabul edilmektedir. Hukuki düzenleme tekniği sadece yazılı biçimsel kurallardan oluşmadığı, mevzuat önerisi hazırlamanın sanıldığından daha karmaşık olduğu, herkes tarafından aynı anlam çıkarılabilecek şekilde mevzuat hazırlamanın ustalık gerektiği, bu nedenle bu mesleği icra eden uzmanların çok yönlü yetişmesi ve disiplinler arası bilimsel birikime sahip olmasının zorunlu olduğu açıkça belirletilmektedir.
Mevzuat yapma tekniğinin iyi bilinmesi neden önemlidir?
Mevzuat toplumsal ihtiyaçlardan doğar. Çıkarılan bir kanun bu ihtiyacı en iyi bir şekilde karşılamalıdır. Kanun, içerdiği konu itibarıyla toplumdaki milyonlarca bireyin yaşamını etkileyen ve onların davranış biçimlerini düzenleyen bir yapıttır ve bu nedenle hatasız olmalıdır. Kanunlar hem bu toplumda yaşayanlarla hem de küresel anlamda diğer toplumlarla bir uyum içinde düzenlenmelidir.
Toplum yaşamında bu kadar önemli olan bu kurallar hangi şekli ve maddi özellikler taşımalıdır? Bir kanunun yapılmasını gerektiren şartlar nasıl oluşur? Kanunun hazırlanmasından, yürürlüğe girmesine kadar nasıl bir süreçten geçilir? Demokratik bir toplumun kanunlarında bulunması gereken ölçütler nelerdir? Bu çalışmamızda tüm bu soruların ve benzer diğer konuların üzerinde durmaya çalıştık.
Günümüzde modern toplumlar üzerinde en fazla etkili ve detaylı toplumsal kurallar dizisi hukuk kurallarıdır. Hukuk birey, toplum ve devletin birbirileriyle ilişkilerini düzenleyen normatif bir bilimdir.
Yürürlükteki yazılı hukuk kurallarının tümüne mevzuat denilmektedir. Mevzuat kavramı ile ilgili olarak ve mevzuatın hazırlanmasında kullanılacak yöntemler ve süreç konusunda, bugüne kadar pek çok çalışmalar yapılmış ve makaleler ve kitaplar yayınlanmıştır. Mevzuat koyma ve bu suretle toplumun siyasi, hukuki ve ekonomik beklenti ve ihtiyaçlarına cevap verme konusunda izlenmesi gereken esas, ilke, usul ve yöntemler, tüm siyasi toplumlarda ve yapılarda üzerinde durulan bir konuyu oluşturmaktadır.
Gelişmiş ülkelerde mevzuat yapma tekniğine büyük önem verilmektedir. Kimi hukuk fakültelerinde mevzuat yapma tekniği ders olarak okutulmakta ve hukuki yazım uzmanlığı önemli bir meslek olarak kabul edilmektedir. Hukuki düzenleme tekniği sadece yazılı biçimsel kurallardan oluşmadığı, mevzuat önerisi hazırlamanın sanıldığından daha karmaşık olduğu, herkes tarafından aynı anlam çıkarılabilecek şekilde mevzuat hazırlamanın ustalık gerektiği, bu nedenle bu mesleği icra eden uzmanların çok yönlü yetişmesi ve disiplinler arası bilimsel birikime sahip olmasının zorunlu olduğu açıkça belirletilmektedir.
Mevzuat yapma tekniğinin iyi bilinmesi neden önemlidir?
Mevzuat toplumsal ihtiyaçlardan doğar. Çıkarılan bir kanun bu ihtiyacı en iyi bir şekilde karşılamalıdır. Kanun, içerdiği konu itibarıyla toplumdaki milyonlarca bireyin yaşamını etkileyen ve onların davranış biçimlerini düzenleyen bir yapıttır ve bu nedenle hatasız olmalıdır. Kanunlar hem bu toplumda yaşayanlarla hem de küresel anlamda diğer toplumlarla bir uyum içinde düzenlenmelidir.
Toplum yaşamında bu kadar önemli olan bu kurallar hangi şekli ve maddi özellikler taşımalıdır? Bir kanunun yapılmasını gerektiren şartlar nasıl oluşur? Kanunun hazırlanmasından, yürürlüğe girmesine kadar nasıl bir süreçten geçilir? Demokratik bir toplumun kanunlarında bulunması gereken ölçütler nelerdir? Bu çalışmamızda tüm bu soruların ve benzer diğer konuların üzerinde durmaya çalıştık.