Adli Para Cezasý ve Arþiv Kaydý

Merhabalar,

Bir hukukçu deðil mühendisim. Ýçinde bulunduðum durumla ilgili bir süredir tüm yasa, yönetmelik ve içtihat metinlerini, emsal kararlarýný ve bulabildiðim tüm makaleleri okumaya çalýþýyorum. Belki de mühendis edasýyla yasalarý yorumlamaya çalýþtýðýmdan ötürü net bir þekilde bir sonuca varamadým. Anlatacaðým durumla ilgili yorum ve görüþlerinizi, nasýl bir yol islemem gerektiði konusunda düþüncelerinizi paylaþýrsanýz sevinirim. Mümkün olduðu kadar hem özet hem de detaylý bilgi almak isteyen arkadaþlar içinse derli toplu þekilde ayrýntýlý yazacaðým.

2007 senesinde TCK 243/1 "Bir biliþim sisteminin bütününe veya bir kýsmýna, hukuka aykýrý olarak giren ve orada kalmaya devam eden kimseye bir yýla kadar hapis veya adlî para cezasý verilir." hükmünce iyi niyetimden kaynaklanan bir eylem sonucu 30 tam gün - 900 YTL adli para cezasý verildi. Mahkemenin kararý tarafýma 1 sene geç bildirildiðinden, cezanýn infazý 2008 yýlýnda tamamlandý. Ýnfazýn tamamlanmasýnýn ardýndan 1 hafta içerisinde Adli Sicil ve Ýstatistik Genel Müdürlüðü’ne dilekçe ile sicil kaydýmýn silinmesi hususunda baþvurdum ve arþiv kaydýna alýndý.

Üzerinden neredeyse 6 sene geçmiþ olduðundan geçen ay itibari ile Adli Sicil ve Ýstatistik Genel Müdürlüðü’ne tekrar dilekçe ile baþvurdum ve 5352 sayýlý Adli Sicil Kanunu’nun 12. maddesinin birinci fýkrasýnýn (c) "Diðer mahkûmiyetler bakýmýndan kaydýn arþive alýnma koþullarýnýn oluþtuðu tarihten itibaren beþ yýl geçmesiyle, tamamen silinir" bendine göre adli sicil arþiv kaydýmýn silinmesini talep ettim. Ancak ilgili tetkik hakimi bana cevaben gönderdiði yazýda, ayný maddenin (b) "kaydýn arþive alýnma koþullarýnýn oluþtuðu tarihten itibaren, yasaklanmýþ haklarýn geri verilmesi kararý alýnmasý koþuluyla on beþ yýl geçmesi, bu koþul aranmaksýzýn otuz yýl geçmesi halinde tamamen silineceði" bendine göre deðerlendirildiðini ve arþiv kaydýnda bulunacaðýný bildirdi.

Bunun üzerine TCK 243/1'den verilen adli para cezasýnýn bir hak mahkumiyetine sebep olup olmayacaðý konusunu araþtýrmaya baþladým. Konu ile ilgili T.C. Yargýtay 3. Ceza Dairesi’nin 2011 / 12845 esas numaralý ve 2011 / 21529 karar numaralý; "adli para cezasýnda hak yoksunluðu olmayacaðý" ve "belli haklarý kullanmaktan yoksun býrakýlmanýn adli para cezasýna mahkûmiyet halinde hükmedilemeyeceði" konulu kararýn, her ne kadar konu olan davada geçen suç fiili hakkýmda olan suç fiilinden deðiþik olsa bile, emsal teþkil ettiðini düþünerek tekrar cevaben bir dilekçe gönderdim. Dilekçede herhangi yasaklanmýþ bir hakkýmýn veya hak mahrumiyetimin söz konusu olmadýðýný; 5352 sayýlý Adli Sicil Kanunu’nun 12. maddesinde belirtildiði gibi Anayasanýn 76. maddesi ile Türk Ceza Kanunu dýþýndaki kanunlarda bir hak yoksunluðuna neden olan mahkûmiyetlerden ötürü ceza almadýðýmý, cezamýn hapis cezasý olmadýðýný, yine cezamýn hapis cezasýndan para cezasýna çevrilmediðini, mahkemece bir hak yoksunluðunun veya mahrumiyetinin hükümde belirtilmediðini, ayný kanun maddesinde sözü edilen diðer kanunlarda sayýlan suç ve mahkûmiyetlerden dolayý hak mahrumiyeti bulunmadýðýný, yukarýda belirttiðim emsal kararýn bir örneðini ve ek olarak adli para cezasý aldýðým mahkeme kararýnýn bir nüshasýný gönderdim.

Bugün gelen cevap þu þekilde "5352 sayýlý Adli Sicil Kanununun 9. maddesinde düzenlenen "bir hak yoksunluðuna neden olan mahkumiyetler" ibaresindeki hak yoksunluðu kavramýna, adli sicil sorgulama sonucunda kayýt bulunmasý hâlinin de dahil olduðu hususlarýnda bilgilerinizi rica ederim."

Adli sicil sorgulama sonucunda kayýt bulunmasý hali bir hak mahrumiyeti midir? Bununla ilgili veya böyle olmadýðýyla ilgili görüþlerinize, yönlendirmelerinize, daha önce benzer durumla ilgili yaþadýðýnýz tecrübeleriniz var ise paylaþmanýza ihtiyacým var. Mevcut durumda neler yapýlabilir, nasýl bir yol izlemeliyim?

Sýkýlmadan okuduðunuz için teþekkürler.

Saygýlarýmla,

Hak yoksunluðuna örnek olarak ehliyetin geri alýnmasý, velilik vasilik gibi haklardan ve memur olamama memurluktan geçici veya sürekli çýkarýlma doktorluk, avukatlýk mimarlýk, mühendislik gibi bazý mesleklerden yani kamu hizmetlerinden geçici veya sürekli men edilme edilme gibi halleri sayabiliriz. Bu þekilde bir neticesi olmayan adli sicil kayýtlarýný hak mahrumiyeti gibi kabule elveriþli bir düzenleme yok benim bildiðim dolayýsýyla adli sicil arþiv kaydýnýn bu gibi hak mahrumiyeti doðurmayan hallerde genel süreye tabi olacaðý kanaatindeyim.

Teþekkür ederim Engin Bey. Ben de ayný kanaatteyim. Keza bulduðum ve yukarýda belirttiðim yargýtay kararý da buna örnek sanýyorum aslýnda, açýkça ifade edilmiþ "belli haklarý kullanmaktan yoksun býrakýlmanýn adli para cezasýna mahkûmiyet halinde hükmedilemeyeceði" diye (bkz: http://bit.ly/1mtencR). Hangi mahkumiyetlerin hangi haklarýn yoksunluðuna neden olabileceðiyle ilgili yüzlerce makale okudum ancak hem TCK 243/1'den hem de sadece adli para cezasýndan bu çýkarýma varýlabileceðine dair hiçbir somut veri elde edemedim. Kuruma da bunu çok açýk bir dille belirtmeme raðmen özetle "adli sicilde para cezanýzýn gözükmesi bir hak yoksunluðudur" diye cevap alýnca kendimden bile þüphe ettim acaba ben mi yanlýþ yorumluyorum diye. Fakat hala araþtýrýyorum, bu söylenileni doðrulayan tek bir somut done bulamadým.

Acaba konuyu asliye ceza mahkemesine mi taþýmam gerekir bu durumda?

Arþiv kaydýnýzýn silinebilmesi için yeterli süre geçmemiþki niye taþýyacaksýnýz?

5352 / 12. maddesinin 1. fýkrasýnýn (c) bendine "Diðer mahkûmiyetler bakýmýndan kaydýn arþive alýnma koþullarýnýn oluþtuðu tarihten itibaren beþ yýl geçmesiyle, tamamen silinir" göre düþündüm. Çünkü sizin de dediðiniz gibi adli sicil kayýtlarýný hak mahrumiyeti gibi kabule elveriþli bir düzenleme yok. Bir diðer yandan, ne hapis cezasýna mahkumiyetten dolayý ne de sizin belirttiðiniz diðer durumlardan dolayý bir hak yoksunluðu olmayýnca (b) bendine göre deðerlendirilmemesi, (c) bendine göre deðerlendirilmesi gerekiyor diye düþündüm. Kaydýn arþive alýnma koþullarýnýn oluþtuðu tarihten itibaren 6 sene geçmiþ durumda. Ben mi yanlýþ yorumluyorum yoksa. "Genel süreye tabi" derken (b) bendinde belirtilen 15 / 30 seneyi mi kastettiniz?

Evet 15/30 senelik süreleri kastediyorum þöyle düþünün her sabýka kaydý bir hak mahrumiyeti ise bu 15/30 senelik süreler hangi durumlara uygulanacak öyle deðil mi sizce de?

peki Yargýtay 3. Ceza Dairesi’nin "adli para cezasýnda hak yoksunluðu olmayacaðý" ve "belli haklarý kullanmaktan yoksun býrakýlmanýn adli para cezasýna mahkûmiyet halinde hükmedilemeyeceði" konulu kararý ne olacak? burasýný anlamadým açýkçasý, üst mahkeme adli para cezasýnda hiç bir þekilde hak yoksunluðu olamaz diyor, kurum ise (ve anladýðým kadarýyla siz de) kayýt olmasý hak mahrumiyeti doðurur ve 15/30 senelik genel süreye tabi tutulur diyor. Üst mahkemenin aldýðý karar baz alýnmamalý mý?

Selam hocam.. Benimde ayný senin gibi magduriyetim var. Bende aynen 243/1 biliþimden para cezasý aldým.2009 da beþ yýl dolmak üzere doldu gibi. Senin fikrini almak istiyorum sen baya araþtýrmýþsýn herhalde.Ben ne yapmalýyým yasaklanmýs haklar geri alýnmasýmý yoksa c bendine göre diger mahkumiyetler bakýmýndan beþ yýl geçmesiyle siliniremi tabiyiz.Bide bu para cezasý beni magdur etti memurlugu kazandým atamam iptal edildi mahkeme sürecindeyiz sevgili kardesim.Ayný durumdayýz o yüzden fikrini almak istedim.