Yol ve Yemek kesintisi hakkýnda

Merhaba ;
Sayýn Avukatlar öncelikle vereceðiniz yanýtlar için þimdiden teþekkür ederim. Benim bu soruyu sormaktaki amacým eðer iþçi arkadaþlarýn bir hakký varsa bunu hukuken de doðrulayýp gereðini yapmaktýr. Þöyle ki bir kamu kurumunda çalýþmaktayým bulunduðum kurumda hizmet iþleri ihale yolu ile yapýlmaktadýr. Ýþçilere firma ile yapýlan sözleþmeye göre yol ve yemek parasý nakit olarak maaþlarýna yapýlan ilave þeklinde verilmektedir. Bu yardýmlar iþçilerin bordrolarýnda yol ve yemek ücreti olarak ayrý ayrý gözükmektedir. Kurum olarak iþçilerin yýllýk izin, bayram izni, evlilik ve ölüm izni gibi izinlerinde gelmedikleri günlerin yol ve yemek paralarýný kesmekteyiz. Fakat sözleþmemizde buna dair bir madde bulunmamaktadýr. Ayrýca Ýþ Kanunu madde 46’da “Þu kadar ki;
a) Çalýþmadýðý halde kanunen çalýþma süresinden sayýlan zamanlar ile günlük ücret ödenen veya ödenmeyen kanundan veya sözleþmeden doðan tatil günleri,
b) Evlenmelerde üç güne kadar, ana veya babanýn, eþin, kardeþ veya çocuklarýn ölümünde üç güne kadar verilmesi gereken izin süreleri,
c) Bir haftalýk süre içinde kalmak üzere iþveren tarafýndan verilen diðer izinlerle hekim raporuyla verilen hastalýk ve dinlenme izinleri,
Çalýþýlmýþ günler gibi hesaba katýlýr.” Denilmektedir. Ýlk olarak yýllýk ücretli izin, kanunun “a” bendinde geçen “günlük ücret ödenen veya ödenmeyen kanundan veya sözleþmeden doðan tatil günleri,” nden sayýlýr mý ? bir diðeri de yine ayný kanunun 47. Maddesinde “Bu Kanun kapsamýna giren iþyerlerinde çalýþan iþçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalýþmazlarsa, bir iþ karþýlýðý olmaksýzýn o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalýþýrlarsa ayrýca çalýþýlan her gün için bir günlük ücreti ödenir.” Denilmektedir. Ben kanunda altý çizili olarak belirttiðim yerlere iþaret ederek iþçilerden yol ve yemek parasý kesilmesine karþý çýkmaktayým. Ýþçiler yol ve yemek paralarýný maaþlarýna eklenerek alýyorlar. Yani bir günlük yevmiyelerine bu yardýmlar dahil, ayný þekilde iþçi sebepsiz olarak iþe gelmediðinde kesilen “eksik yevmiye” bedeline de bu yardýmlar dahil; Ýþ Kanununda yol ve yemek yardýmlarý hususuna yer verilmediðinden bu konuyla ilgili çok saðlýklý saptamalar yapamýyorum. Bu yüzden konuyla ilgili imkanlarým el verdiðince araþtýrma yaptým. Yol ve yemek yardýmý iþçi ile yapýlan sözleþmelerde veya þirketin teamül olmuþ davranýþlarýnda yok ise verilmemektedir. En son konuyla ilgili araþtýrma yaparken Yargýtay 9. Hukuk Dairesinin Ýþe Ýade’yle ilgili bir kararýnda, iþten çýkarýlan iþçiye, fiziksel olarak iþ yerinde bulunmadýðý halde geriye dönük yol ve yemek yardýmlarýnýn verilmesinden dolayý, çalýþmakta olan iþçiye de bu haklarýn verilmesi gerektiði kanaatini taþýmaktayým. Alt mahkeme iþçinin iþten çýkarýldýðý dönemde fiziksel olarak iþe gitmemesinden dolayý yol ve yemek yardýmlarýna hakký olmadýðýna karar vermiþ. Fakat Yargýtay aþaðýda þekilde kararý bozmuþtur. Karar uzun bir metin halinde olduðundan ben konu ile mantýken alakasý bulunduðunu düþündüðüm kýsmý aldým. YARGITAY
9. HUKUK DAÝRESÝ
Esas Numarasý: 2008/22949
Karar Numarasý: 2010/7943
Karar Tarihi: 22.03.2010
“Boþta geçen sürenin en çok 4 aylýk kýsmý içinde gerçekleþen diðer haklar kavramýna, ikramiye, gýda yardýmý, yol yardýmý, yakacak yardýmý ve servis hizmeti gibi para ile ölçülebilen haklar dahil edilmelidir. Söz konusu hesaplamalarýn iþçinin belirtilen dönemde iþyerinde çalýþýyormuþ gibi yapýlmasý ve para ile ölçülebilen tüm deðerlerin dikkate alýnmasý gerekir. Bununla birlikte iþçinin ancak fiili çalýþmasý ile ortaya çýkabilecek olan fazla çalýþma ücreti, hafta tatili ile bayram ve genel tatil günlerinde çalýþma karþýlýðý ücret ile satýþa baðlý pirim gibi ödemelerinin, en çok 4 ay kadar boþta geçen süre içinde ödenmesi gereken diðer haklar kavramýnda deðerlendirilmesi mümkün olmaz”
Sonuç olarak gerek kanunlar gerek mahkeme kararlarý ýþýðýnda bu kesintilerin yapýlýp yapýlamayacaðý hakkýnda yorum yapmanýzý rica ediyorum.
Hepinize iyi çalýþmalar

Sayýn Hukukçular;

Muallaklý bir konu olduðundan çok net bir yorum getirmek mümkün deðil gibi gözüküyor. Bu nedenle konuya cevap yazýlmadýðý düþüncesindeyim. Ýnþallah konuya vakýf bir hukukçu ilgi göstererek bize yardýmlarýný esirgemez. En son vardýðým kaný sözleþmede yazan ne ise uygulamanýn da o yönde olacaðý bizim sözleþmemizde 26 gün üzerinden yol 22 gün üzerinden yemek verilir deniliyor. Ama sözleþmede hiç bir yerde kesilmesiyle ilgili ibare bulunmuyor. Sözleþmede kesme ile ilgili bir madde olmamasý bu yardýmlarý gelmedikleri zamanlarda kesmeye mani deðil midir? Ayrýca size örnek verdiðim yargýtay kararýnda ; "Davacý iþçi 4 aya kadar boþta geçen süre için her iki alacaðýn da hesaplanmasý gerektiðini ileri
sürmüþtür. Mahkemece çalýþýlmayan dönem için adý geçen isteklerle hak kazanýlamayacaðý
gerekçesiyle isteklerin reddine karar verilmiþtir. 4857 sayýlý iþ Kanununun 21/ 3. maddesinde,
“Kararýn kesinleþmesine kadar çalýþtýrýlmadýðý süre için iþçiye en çok dört aya kadar doðmuþ
bulunan ücret ve diðer haklarý ödenir” þeklinde kurala yer verilmiþtir. Görüldüðü üzere,
davacýnýn boþta geçen 4 aya kadar süre içinde çalýþma karþýlýðý olmaksýzýn ücret ve diðer
haklarýnýn ödenmesi gerektiði yasa hükmüdür. Kaldý ki, 4 aya kadar boþta geçen süre
iþçinin kýdem tazminatý hesabýnda dikkate alýnmakta ve tazminata esas alýnan ücretin
tespitinde para ile ölçülebilir tüm ayný ve sosyal yardýmlar dikkate alýnmaktadýr. O halde yasada
ifadesini bulan “ diðer haklar” kavramý dar yorumlanmamalýdýr. Mahkemece anýlan isteklerin
kabulü gerekirken yazýlý þekilde reddine karar verilmesi hatalý olup ayrý bir bozma nedenidir”, Yargýtay 9. Hukuk Dairesinin yerel mahkemenin kararýný, yol ve yemek ücretinin tazminata esas alýnan ücretin tespitinde kullanýlmasýndan dolayý hiç iþe gelmeyen iþçi için bile verdirerek bozdurmasý nedeniyle sanki kesilmemesinin daha hukuki olacaðý kanýsýndayým. Çünkü Öðretide hâkim kanaat, iþçinin fiilen çalýþmasýna baðlý olarak yapýlan, yol ve yemek gibi yardýmlarýn parasal
bedellerinin Ýþ K.m.21/3’te yer alan diðer haklardan sayýlmayacaðý,
buna karþýlýk, ikramiye, giyim ve yakacak yardýmý gibi ödemelerin ise
sayýlacaðý yolundadýr. Oysa Yargýtay, ilgili düzenlemenin dar yorumlanmamasý gerektiði, bu anlamda yemek ve yol giderlerinin de diðer haklar
içerisinde yer aldýðý görüþündedir.

Saygýlar Ýyi Çalýþmalar

Eðer sizin de konunuz, iþe iade davasýný kazanan iþçinin boþta geçen 4 aylýk süreye iliþkin ücreti öderken, yol ve yemek yardýmlarýný da ödememiz gerekiyor mu olsaydý, evet, düþündüðünüz gibi, o süreler sanki iþe gelmiþ -çalýþmýþ gibi kabul edilen sürelerden sayýldýðýndan, yol-yemek yardýmlarýný da ödemeniz gerekir-di.
Ama sorduðunuz soru, iþe gelmeyen iþçiye gelmediði gün için yemek parasý ödememiz gerekir mi olunca, örnek aldýðýnýz kararla ilgisi yok durumunuzun.
Ýþe gelmeyen iþçiye o güne ait iþe gelerek hak kazanabileceði ücretlerin hiç birini ( yol-yemek-çalýþma ücreti-sgk primleri) almaya hak kazanamaz, iþ sözleþmesinde aksi yönde bir hüküm yoksa.

Merhaba,

Ben özel sektörde çalýþýyorum. Yýllýk izin kullanýldýðýnda yemek ücretimde kesinti oluyor.
Çalýþtýðým þirketin bu kesintiyi kanunen yapma hakký var mý yada kanunen yemek parasýnýn kesilmemesi ile ilgili belli bir yasa var mý?
en azýndan geçmiþe dönük kesilen yemek paralarýný alabilir miyiz?

Cevaplarýnýz için þimdiden teþekkürler.

Ýyi çalýþmalar...