01/05/2025 Mevzuat bölümü
Kanun Yönetmelik Tüzük
Kanun Hükmünde Kararname (KHK)
Mevzuat Listesi
MAL BİLDİRİMİNDE BULUNULMASI, RÜŞVET VE
YOLSUZLUKLARLA MÜCADELE KANUNU
Kanun Numarası : 3628
Kabul Tarihi : 19.4.1990
Yayımlandığı R.Gazete : Tarihi: 4.5.1990 Sayı: 20508
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt:29 Sayfa:95
*
* *
Bu Kanun ile ilgili olarak Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren
yönetmelik için, "Yönetmelikler Külliyatı" nın kanunlara göre
düzenlenen nümerik fihristine bakınız.
*
* *
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç
Madde 1 - Bu Kanunun amacı, rüşvet ve yolsuzluklarla mücadele cümlesinden
olarak; bu Kanunda sayılanların mal bildiriminde bulunmalarını, bildirimlerin
yenilenmesini, mal edilmelerin denetimiyle, haksız mal edinme veya gerçeğe aykı-
rı bildirimde bulunma halinde uygulanacak hükümleri, bu Kanunda belirlenen suç-
larla bazı suçlardan dolayı kamu görevlileri ve suç ortakları hakkında takip ve
muhakeme usulünü düzenlemektir.
Mal bildiriminde bulunacaklar
Madde 2 - a) Her tür seçimle iş başına gelen kamu görevlileri ve dışardan
atanan Bakanlar Kurulu üyeleri, (Muhtarlar ve ihtiyar heyeti üyeleri hariç)
b) Noterler,
c) Türk Hava Kurumunun genel yönetim ve merkez denetleme kurulu üyeleri ile
genel merkez teşkilatında ve Türk Kuşu Genel Müdürlüğünde, Türkiye Kızılay Der-
neğinin merkez kurullarında ve Genel Müdürlük teşkilatında görev alanlar ve bun-
ların şube başkanları,
d) Genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler ve bunla-
ra bağlı kuruluş veya alt kuruluşlarda, kamu iktisadi teşebbüsleri (İktisadi
devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları) ile bunlara bağlı müessese,
bağlı ortaklık ve işletmelerde, özel kanunlarla veya özel kanunların verdiği
yetkiye dayanılarak kurulan ve kamu hizmeti gören kurum ve kuruluşlar ile bunla-
rın alt kuruluşlarında veya komisyonlarında aylık, ücret ve ödenek almak sure-
tiyle kamu hizmeti gören memurları, işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevli-
leri ile yönetim ve denetim kurulu üyeleri,
e) (Mülga:24/6/1995 - KHK -557/21 md.)
f) Siyasi parti genel başkanları, vakıfların idare organlarında görev alan-
lar, kooperatiflerin ve birliklerinin başkanları, yönetim kurulun üyeleri ve ge-
nel müdürleri, yeminli mali müşavirler, kamu yararına sayılan dernek yönetici ve
deneticileri,
g) Gazete sahibi gerçek kişiler ile, gazete sahibi şirketlerin yönetim ve
denetim kurulu üyeleri, sorumlu müdürleri, başyazarları ve fıkra yazarları,
Mal bildiriminde bulunmak zorundadırlar.
Özel Kanunlarına göre mal bildiriminde bulunmak zorunda olanlar da bu Kanun
hükümlerine tabidir.
Hediye
Madde 3 - Yukarıdaki maddede sayılan kamu görevlileri, milletlerarası proto-
kol, mücadele veya nezaket kaideleri uyarınca veya diğer herhangi bir sebeple,
yabancı devletlerden, milletlerarası kuruluşlardan, sair milletlerarası hukuk
tüzelkişiliklerinden, Türk uyruğunda olmayan herhangi bir özel veya tüzelkişi
veya kuruluştan; aldıkları tarihteki değeri on aylık net asgari ücret toplamını
aşan hediye veya hibe niteliğindeki eşyayı aldıkları tarihten itibaren bir ay
içinde kendi kurumlarına teslim etmek zorundadırlar. Ancak, yabancı devlet adam-
ları ve milletlerarası kuruluş temsilcileri tarafından verilen imzalı hatıra fo-
toğraflarının çerçeveleri bu madde hükümlerine dahil değildir.
Hediyelerin bedellerinin tespiti çıkarılacak yönetmeliğe göre Maliye ve Güm-
rük Bakanlığınca yapılır.
Haksız mal edinme
Madde 4 - Kanuna veya genel ahlaka uygun olarak sağlandığı ispat edilmeyen
mallar veya ilgilinin sosyal yaşantısı bakımından geliriyle uygun olduğu kabul
edilemeyecek harcamalar şeklinde ortaya çıkan artışlar, bu Kanunun uygulanmasın-
da haksız mal edinme sayılır.
İKİNCİ BÖLÜM
Mal Bildirimleri
Bildirimlerin konusu
Madde 5 - Bu Kanun kapsamına giren görevlilerin kendilerine, eşlerine ve ve-
layetleri altındaki çocuklarına ait bulunan taşınmaz malları ile görevliye yapı-
lan aylık net ödemenin, ödeme yapılmayan görevlilerin ise, 1 inci derece Devlet
Memurlarına yapılan aylık net ödemenin beş katından fazla tutarındaki her biri
için ayrı olmak üzere, para, hisse senetleri ve tahviller ile altın, mücevher ve
diğer taşınır malları, hakları, alacakları ve gelirleriyle bunların kaynakları,
borçları ve sebepleri mal bildiriminin konusunu teşkil eder.
Bildirimin zamanı
Madde 6 - Mal Bildirimlerinin;
a) Bu Kanun kapsamındaki göreve atanmada, göreve giriş için gerekli belge-
lerle,
b) Bakanlar Kurulu üyeliğine atanmalarda, atamayı izleyen bir ay içinde,
c) Seçimle gelinen görevlerde seçimin kesinleşmesi tarihini izleyen iki ay
içinde,
d) Mal varlığında önemli bir değişiklik olduğunda bir ay içinde,
e) Yönetim ve denetim kurulu üyelikleri ile komisyon üyeliklerine seçim ve
atamalarda göreve başlama tarihini izleyen bir ay içinde,
f) Görevin sona ermesi halinde, ayrılma tarihini izleyen bir ay içinde,
g) Gazete sahibi gerçek kişiler ile, gazete sahibi şirketlerin yönetim ve
denetim kurulu üyeleri faaliyete geçme tarihini, sorumlu müdürleri, başyazarları
ve fıkra yazarları bu işe veya görevlerine başlama tarihini izleyen bir ay için-
de,
Verilmesi zorunludur.
(a) Bendinde yazılı bildirim verilmedikçe göreve atama yapılamaz.
Bildirimin yenilenmesi
Madde 7 - Bu Kanun kapsamındaki görevlere devam edenler, sonu (0) ve (5) ile
biten yılların en geç şubat ayı sonuna kadar bildirimlerini yenilerler.Yeni bil-
dirimler yetkili merci tarafından daha önceki bildirimler ile karşılaştırılır-
lar.
Bildirimlerin verileceği merciler
Madde 8 - Bildirimlerin verileceği merciler şunlardır:
a) Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Bakanlar Kurulu Üyeleri için Türkiye Bü-
yük Millet Meclisi Başkanlığı,
b) Kamu kurum ve kuruluşlarında görevli personel için özlük işleriyle ilgili
sicil ve belge raporlarının bulunduğu makam veya merci,
c) Kurum, teşebbüs, teşekkül ve kuruluşların Genel Müdürleri, yönetim ve de-
netim kurulu için ilgili Bakanlık,
d) Yüksek mahkemelerin daire başkan ve üyeleri için mahkemenin başkanı,
e) Noterler için Adalet Bakanlığı,
f) Diğer kurum ve kuruluşların memur ve hizmetlileri için atamaya yetkili
makam veya merci,
g) Türk Hava Kurumu ile Türkiye Kızılay Derneğinde görev alanlar için kurum
ve dernek genel başkanlığı,
h) (Mülga: 24/6/1995 - KHK - 557/21 md.)
i) Görevlerinden ayrılanlar için bu görevlerinde iken bildirimlerinin verme-
leri gereken makam veya merci,
j) Siyasi parti genel başkanları için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı,
k) Kooperatifler ve birliklerin başkanları, yönetim kurulu üyeleri ve genel
müdürleri için kooperatiflerin ve birliklerin denetimlerinin yapıldığı kuruluş-
lar,
l) Yeminli mali müşavirler için Maliye ve Gümrük Bakanlığı,
m) Türk Hava Kurumunun, Türkiye Kızılay Derneğinin ve Kamu yararına sayılan
derneklerin genel yönetim ve merkez denetleme kurulu üyeleri için İçişleri Ba-
kanlığı, bunların şube başkanları için bulundukları İl Valilikleri,
n) İl Genel Meclisi Üyeleri için Valiler, Belediye Meclis Üyeleri için Bele-
diye Başkanları, Belediye Başkanları için İçişleri Bakanlığı,
o) Mal bildirimi verecek son merciler için, kendi kuruluşlarının özlük işle-
ri ile ilgili makam veya merci,
p) Gazete sahibi gerçek kişiler ile, gazete sahibi şirketlerin yönetim ve
denetim kurulu üyeleri, sorumlu müdürleri, başyazarları ve fıkra yazarları bu-
lundukları yer en büyük mülki amirliği,
r) Vakıfların idare organlarında görev alanlar için Vakıflar Genel Müdürlü-
ğü,
Görevleri sebebiyle birden fazla mal bildiriminde bulunması gerekenler asli
görevlerinden dolayı bir tek mal bildiriminde bulunurlar.
Bildirimlerin gizliliği
Madde 9 - Mal bildirimleri, özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla
bildirimde bulunanın özel dosyasında saklanır. Bildirimlerin içeriği hakkında,
20 nci madde hükmü dışında hiçbir şekilde açıklama yapılamaz ve bilgi verilemez.
Ayrıca mal bildirimlerindeki bilgiler ve kayıtlar esas alınarak içeriği hakkında
yayında bulunulamaz.
(Ek fıkra: 25.5.2004 t, 5176 sk.) Ancak, Kamu Görevlileri Etik Kurulu mal
bildirimlerini gerektiğinde inceleme yetkisine sahiptir. Mal bildirimlerindeki
bilgilerin doğruluğunun kontrolü amacıyla ilgili kişi ve kuruluşlar (bankalar
ve özel finans kurumları dahil) talep edilen bilgileri en geç otuz gün içinde
Kurula vermekle yükümlüdürler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ceza Hükümleri
Madde 10 - 6 ncı maddede belirtilen sürelerde mal bildiriminde bulunmayana
bildirimlerin verileceği mercilerce ihtarda bulunulur. İhtarın kendisine tebli-
ğinden itibaren otuz gün içinde mazeretsiz olarak bildirimde bulunmayana üç aya
kadar hapis cezası verilir.
Soruşturma ile ilgili olarak verilen süre zarfında mal bildiriminde bulunma-
yana üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir.
Gerçeğe aykırı açıklama
Madde 11 - Mal bildiriminin muhtevası hakkında 9 uncu maddeye aykırı davra-
nan üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Bu fiilin basın yoluyla işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında artı-
rılır.
Gerçeğe aykırı bildirimde bulunma
Madde 12 - Kanunen daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde gerçeğe ay-
kırı bildirimde bulunana altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir.
Haksız mal edinme, mal kaçırma veya gizleme
Madde 13 - Kanunun daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde haksız mal
edinene üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş milyon liradan on milyon liraya
kadar ağır para cezası verilir.
Haksız edinilen malı kaçıran veya gizleyene de aynı ceza verilir.
Zoralım
Madde 14 - Haksız edinilmiş olan malların zoralımına hükmolunur. Bu malların
elde edilememesi veya bir malın tümünün haksız mal edinme konusu teşkil etmemesi
sebepleri ile zoralımın mümkün olmadığı hallerde haksız edinilen değere eşit be-
delinin hazineye ödenmesine karar verilir. Bu bedel, Amme Alacaklarının Tahsil
Usulü Hakkında Kanun Hükümlerine göre tahsil olunur.
Kamu hizmetlerinden yasaklanma
Madde 15 - Bu Kanunun 11 ve 12 nci maddeler hükümleri ile cezalandırılanlara
ceza süresi kadar; 13 üncü madde hükmüne göre cezalandırılanlara müebbeten kamu
hizmetlerinden yasaklanma cezası hükmolunur.
Tecil, paraya çevirme ve ön ödeme yasağı
Madde 16 - Bu bölümde yazılı olan cezalar 10 uncu maddenin birinci fıkrası
hariç tesil edilemez, şahsi hürriyeti bağlayıcı olanlar para veya tedbire çevri-
lemez, failleri hakkında Türk Ceza Kanununun 119 uncu maddesi hükümleri uygula-
namaz.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Bu Kanunda Yazılı Suçlar ile Bazı Suçlardan Dolayı Soruşturma Usulü
Soruşturma
Madde 17 - Bu Kanunda yazılı suçlarla, irtikap, rüşvet, ihtilas ve zimmete
para geçirme, görev sırasında veya görevinden dolayı kaçakçılık, resmi ihale ve
alım ve satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarının açıklanması veya açıklan-
masına sebebiyet verme suçlarından
veya bu suçlara iştirak etmekten sanık olanlar hakkında Memurun Muhakematı Hak-
kında Kanunu Muvakkat Hükümleri uygulanmaz.
Yukarıdaki fıkra hükmü müsteşarlar, valiler ve kaymakamlar hakkında uygula-
namaz.
Görevleri veya sıfatları sebebi ile özel soruşturma ve kovuşturma usulüne
tabi olan sanıklarla ilgili kanun hükümleri saklıdır.
Suçun ihbarı
Madde 18 - Yukarıdaki maddede yazılı suçlara ilişkin ihbarlar doğrudan Cum-
huriyet Başsavcılıklarına yapılır. İhbar üzerine derhal bir ihbar tutanağı dü-
zenlenir ve bir örneği muhbire verilir. Acele ve gecikmesinde sakınca umulan
hallerde tutanak düzenlenmesi sonraya bırakılabilir. Muhbirlerin kimlikleri,
rızaları olmadıkça açıklanmaz. İhbar asılsız çıktığında aleyhine takibat yapıla-
nın istemi üzerine muhbirin kimliği açıklanır.
Bu suçlardan dolayı müfettiş ve muhakkikler de soruşturma neticesinde delil
veya emare elde ettikleri takdirde, işi yetkili ve görevli Cumhuriyet Başsavcı-
lığına ihbar ve evrakı tevdi ederler. Cumhuriyet Başsavcılığı müfettiş ve muhak-
kikler tarafından kendisine tevdiine lüzum görülmediği halde dahi evrakın taal-
luk ettiği iş hakkında soruşturma yapmak üzere gerekçe göstererek evrakı ait ol-
duğu merciden isteyebilir.
17 nci maddede yazılı suçlardan dolayı delil veya emare elde eden müfettiş
ve muhakkikler durumu yetkili ve görevli Cumhuriyet Başsavcılığına ihbar ve ev-
rakı tevdi etmedikleri takdirde bunlar hakkında da yapılacak takibattan dolayı
Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkat Hükümleri uygulanmaz.
İhbar konusu müsnet suç hakkında dava açılıncaya kadar bilgi vermek ve ya-
yın yapmak yasaktır.
Soruşturma usulü
Madde 19 - Cumhuriyet Savcısı 17 nci maddede yazılı suçların işlendiğini öğ-
rendiğinde sanıklar hakkında doğrudan doğruya ve bizzat soruşturmaya başlamakla
beraber durumu atamaya yetkili amirine veya 8 inci maddede sayılan mercilere
bildirir.
Cumhuriyet Savcısı soruşturmaya başladığında ihbarı doğrulayan emareler bul-
duğu takdirde sanıktan, haksız edinilen malın kaçırıldığı yolunda delil ve ema-
re elde edildiği takdirde sanığın ikinci dereceye kadar kan ve sıhri hısımları
ile gelini ve damadından mal bildiriminde bulunmalarını ister. Bu istemin sanığa
ve diğer ilgililere ulaştığı tarihten itibaren yedi gün içinde Cumhuriyet Savcı-
sına mal bildiriminin verilmesi zorunludur. Soruşturmanın müfettiş veya muhakkik
tarafından yapılması halinde müfettiş veya muhakkik de sanıktan ve yukarıda sa-
yılan ilgililerden mal bildirimi isteminde bulunurlar. Bu istemin sanık ve ilgi-
lilere ulaştığı tarihten itibaren yedi gün içinde müfettiş veya muhakkike mal
bildiriminin verilmesi keza zorunludur.
Cumhuriyet Savcısı, kamu davası açılmadan önce haksız edinildiği yolunda de-
lil veya emare elde edilen para veya mal ile ilgili tedbirin alınmasını görevli
mahkemeden veya para veya malın bulunduğu yer hukuk mahkemesinden isteyebilir.
Bilgi verme zorunluluğu
Madde 20 - Özel Kanunlarında aksine bir hüküm mevcut olsa bile ilgili kişi-
ler özel veya kamu kuruluşları bu Kanuna göre soruşturma ve kovuşturmaya yetkili
kişi ve mercilerce istenen bilgileri eksiksiz vermek zorundadır. Aksine davranan
kişiler hakkında üç aydan altı aya kadar hapis cezası verilir.
Asker kişilerin soruşturması
Madde 21 - Bu Kanunda yazılı suçların asker kişiler tarafından işlenmesi ha-
linde soruşturmaları askeri savcılar tarafından bu Kanun hükümlerine göre yürü-
tülür.
KANUNLAR, TEMMUZ 1990 (Ek - 6)
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Yönetmelik
Madde 22 - Mal bildiriminin şekli, düzenleniş biçimi, sayısı, neleri kapsa-
yacağı ve merciine nasıl ulaştırılacağı hususları ile Kanunun uygulanması bakı-
mından gerekli görülecek diğer konular, Kanunun yayımını izleyen altı ay içinde
Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir ve bu yönet-
melik Resmi Gazete`de yayımlanır.
Kaldırılan hükümler
Madde 23 - 9 Ağustos 1983 tarih ve 2871 sayılı Kamu Görevlileri ile ilgili
Mal Bildirimi Kanunu ile bu Kanunun yürürlükten kaldırdığı Kanunlar ve 15.5.1930
tarih ve 1609 sayılı Bazı Cürümlerden Dolayı Memurlar ve Şerikleri Hakkında Ta-
kip ve Muhakeme Usulüne Dair Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçici Madde 1 - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden bir ay için-
de 2 nci maddede sayılanlar mal bildiriminde bulunurlar.
Mal bildiriminde bulunmayan veya gerçeğe aykırı beyanda bulunanlar hakkında
üçüncü bölümdeki ceza hükümleri uygulanır.
Geçici Madde 2 - Bu Kanunun 2 nci maddesinde sayılanlardan 22 nci maddeye
müsteniden çıkartılacak yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihe kadar 9 Ağustos
1983 tarih ve 2871 sayılı Kanuna göre hazırlanan beyannamenin alınmasına devam
olunur.
Geçici Madde 3 - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce bu Kanunla kap-
sama yeni alınan suçlardan dolayı, Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkat
Hükümlerine göre,kesinleşmiş lüzumu muhakeme veya meni muhakeme kararları hariç,
yapılan tahkikat evrakı derhal ilgili Cumhuriyet Başsavcılıklarına gereği için
tevdi olunur.
Yürürlük
Madde 24 - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 25 - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
7138 - 1
3628 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Kanun Yürürlüğe
No Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler giriş tarihi
------- ----------------------------------------- ---------------
KHK-557 -- 27/6/1995
7138 - 2
3628 SAYILI KANUNDA EK VE DEĞİŞİKLİK YAPAN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜKTEN KALDIRDIĞI KANUN VE HÜKÜMLERİ GÖSTERİR LİSTE
Yürürlükten Kaldırılan Yürürlükten Kaldırılan Mevzuatın
Kanun veya Kanun Hükümleri Tarihi Sayısı Maddesi
------------------------------ ---------- -------- ----------
3628 sayılı Kanunun 2 nci madde-
sinin (e) bendi ile 8 inci madde-
sinin (h) bendi 24/6/1995 KHK-557 21
Bugünün tarihi: 01/05/2025 13:01:36