Kanun Yönetmelik Tüzük

Kanun Hükmünde Kararname (KHK)

• Hukuki Net
• İçtihatlar
• Mevzuat
• Hukuk Forum

                 POLİS VAZİFE VE SALAHİYET NİZAMNAMESİ
    Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 7.4.1938, No:2/8501
    Dayandığı Kanunun Tarihi         : 4.7.1934, No:2559
    Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi :25.4.1938, No: 3890
    Yayımlandığı Düsturun Tertibi    : 3,Cildi:19, S.253

    Madde 1 - Asayiş,amme, şahıs, tasarruf emniyetini ve mesken masuniyetini ko-
rumak ve halkın ırz ve can ve malını muhafaza ve ammenin istirahatını temin et-
mekle mükellef olan polis; bunlara her hangi bir suretle vukubulacak taarruz,
tecavüz ve sarkıntılığı menetmeğe ve mütecasirlerini yakalamağa ve haklarında
kanunen yapılması lazım gelen muameleye başlamağa mecburdur.
    Polisin umumi emniyete mütaallik inzibati vazifeleri iki kısımdır :
    A - Kanunlara ve nizamnamelere ve Hükümet emirlerine ve amme nizamına uygun
olmayan hareketlerin işlenmesinden evvel önünü almağa çalışmak,
    B - işlenmiş olan bir suç hakkında Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu ile diğer
kanunlarda yazılı vazifeleri yapmak.

    Madde 2 - Polis, aşağıda yazılı olan ve buna benzeyen hallerde halka yardım
eder:
    A) Yolda hastalanarak veya bir kaza vesair bir arızaya duçar olarak düşüp
kalan ve yerine gitmeğe muktedir olamayan kimseleri münasip nakliye vasıtalariy-
le oturdukları yere göndermeğe ve acele tedaviye muhtaç olanları mevcut olan
yerlerde ilk tıbbi yardım ve imdat merkezlerine, hastahaneye veya en yakın ecza-
haneye, doktor muayenehanesine veya işin göstereceği ihtiyaca göre kabile muaye-
nehanelerine ve emsali müesseselere götürerek tedavi ettirmeğe ve bu gibi hal-
lerde acele olarak en yakın ailelerine haber vermeğe ve görülecek lüzum üzerine
beraberinde gitmeğe veyahut yanlarına birer memur terfik etmeğe çalışır.
    Bunlardan başka çocuk doğurmak gibi müstacel haller sebebiyle vukubulacak
talepleri ve zaruretleri derhal nazarı dikkate alarak en yakın yerlerde bulunan
doktor, kabile ve diğer lüzum görülen vasıtaları tedarik ve temin eder.
    B) Polis, bir yerde vapur; şimendifer gibi nakil vasıtalarına yetişememek
veyahut bu vasıtaların hareket edememesi yüzünden yolundan geri kalan ve gidece-
ği yeri olmayan ve bunu tedarikten aciz bulunan kimseleri münasip mahallerde ba-
rındırmak çarelerine tevessül eder.
    C) Polis, sokaklarda dolaşan ve oturduğu yeri haber vermekten aciz bulunan
kimseleri ve çocuklarla acizlerin kanuni mümessillerini tahkik ederek kendile-
rine tevdi eder. Kanuni mümessilleri bulunmadığı takdirde buluncaya kadar teş-
kilatı olan mahallerde içtimai muavenet müesseselerine veya mahalli belediyesine
teslim eder.
    Ç) Yukardaki fıkrada yazılı çocuklarla acizlerin kanuni mümessilleri bulunup
bunları tesellümden imtina ederse keyfiyet zabıt varakasiyle tesbit edilir ve
haklarında kanuni takibat yapılır. Bu gibi hallerde muhakeme neticesine kadar
bunlar "C" fıkrasında gösterilen yerlerde ibate ve iaşe olunurlar.
    D) Polis, şurada burada serseri gibi dolaşan ve kimsesiz oldukları tahakkuk
eden çocukları ve çalışmağa kudreti olmayan acizleri "C" fıkrasında yazılı yer-
lere sevk ve teslim eder.
    E) Polis, bir yer veya yol sormak için müracaat edenlere lazım gelen malü-
matı verir ve yolculara nakil vasıtası tedarikinde yardım eder.

    Madde 3 - Belediye zabıtası işleri polise verildiği yerlerde belediyenin
mevcut zabıta teşkilatı polise intikal eder.Bunların maaş ve masrafları Belediye
Kanununun "109" uncu maddesine göre temin edilir.

    Madde 4 - Kanunların ve nizamların mükellef tuttuğu tebliğlerin haricinde en
büyük idare memurları veya emniyet müdür ve amirleri lüzum ve zaruret gördükleri
hususlarda tebligat yapmak için polise emir verebilirler.

    Madde 5 - Salahiyetli makam ve memurların gösterecekleri lüzum üzerine aşa-
ğıdaki fıkralarda yazılı hallerde parmak izi ve fotoğraf alınır:
    A) Polis veya jandarma tarafından Cumhuriyet Müddeiumumiliğine tahkikat ev-
rakile birlikte veya dogrudan doğruya gönderilip mezkür makamca yapılan tahkikat
neticesinde Türk Ceza Kanununa göre ağır hapis cezasını istilzam eden suçlarla
ammenin itimadı ve mal aleyhine işlenmiş suçların maznun ve mahkümlarının ve
serseri ve mazannaisu erbabının, "Ammenin itimadı aleyhine işlenen suçlar, kal-
pazanlık ve evrakı nakdiye sahtekarlığı,Devlete ait mühür ve damgalarla sair
alametlerin taklidi, evrakta sahtekarlık, hüviyet cüzdanı ve nüfuz teskeresi,
pasaport, ruhsatname, ilmühaber, şahadetname ve beyannamelerde sahtekarlık, ti-
caret ve sanayie ve müzayedeye hile ve fesat karıştırmak, mal aleyhine cürüm-
ler : Hırsızlık yağma ve yol kesmek ve adam kaldırmak, dolandırıcılık ve iflas,
emniyeti suiistimal, eşyayı cürmiyeyi satın almak ve saklamak, hakkı olmayan
yerlere tecavüz, nası izrar cürümleri".
    B) Her nevi kaçakçılığın maznun ve mahkümları,
    C) Yabancı memleketlerden Türkiyeye kaçanların,
    Ç) Ecnebilerden Türkiye`de ikamet edip de kanun dairesinde haklarında
teb`it,tard ve ihraç muamelesi yapılanların,
    D) Türk vatandaşlığından düşürülenlerin,
    E) Kanunen salahiyettar mercilerin emir veya kararı ile memleket içinde bir
yerden diğer yere nakledilenlerin,
    F) Hüviyetlerini, mÜsbit kağıtlarla veya sözlerine inanılacak kimselerin
ifadelerile ispat edemiyenlerin,
    G) Fuhuşla veya fuhuş yüzünden bulaşan hastalıklarla mücadele nizamname ve
talimatnameleri hükümlerine göre "Umumi ev sahibi", "Birleşme yeri sahibi" ve
"Umumi kadın" adı verilenlerin ve itiyat sebebile veya menfaat kasdile kendile-
rini başkalarının zevkine terkedenlerin ve fuhşa vasıtalığı itiyat edenlerin,
beyaz kadın ticaretile meşgul olanların, umumi kadın patronlarının,
    H) Cumhuriyet müddeiumumilikleri ve adli ve askeri mahkemelerce bir mesele-
nin tetkik ve tahkiki için parmak izlerinin ve fotoğraflarının alınmasına lüzum
gösterilen kimselerin.

    Madde 6 - Parmak izleri ve fotoğrafları alınan her şahıs hakkında salahiyet-
li makam ve memuriyetlerden gösterilen lüzum ve mahkümiyet sebeplerile müddeti
mahkumiyeti neden ibaret ise parmak izi kaydına derç ve o kimsenin hüviyet ve
sabıkası hakkındaki malümat bu işi gören teşkilatın en yüksek amiri tarafından
lüzumu bildiren makam veya memuriyetlere bildirilir.

     Madde 7 - Kanun hükümlerine göre parmak izleri ve fotoğrafları alınması
icabeden kimseler, bunların aldırılmasına muhalefet ettikleri takdirde parmak
izi ve fotoğrafları alınmakla beraber keyfiyet bir zabıt varakasile tesbit
olunarak kanunun "17" nci maddesinin "A" fıkrasına göre haklarında takibat
yapılır.

    Madde 8 - Otel, gazino, kahve, içki yerleri, bar, tiyatro, sinema, hamam ve
plaj gibi umuma mahsus istirahat ve eğlence yerlerinin açılması önce polisin
tahkiki üzerine o yerin en büyük mülkiye amirinin vereceği izne bağlıdır. Bu
kabil yerleri açacak olanların istida ile vukubulacak müracaatları üzerine isti-
da sahibi ve varsa
şerikleri hakkında tahkikat icra olunmakla beraber parmak izi defterine de müra-
caat olunduktan ve gerek zabıtaca, gerek belediyece mahallinde yapılması mümkün
olan tahkikat birlikte yapılarak zabıtaca inzibat bakımından mahzur olmadığı
gösterildiği takdirde Belediye Kanunu mucibince belediyece yapılması lazım gelen
muamele tekemmül ettirildikten sonra en büyük mülkiye memurundan izin alına-
rak belediyece ruhsat resminin istifasile ruhsata bağlanır.
    İzin alınmadan açılan bu gibi yerler polis tarafından kapatılır.
    Bu kabil yerlerde çalışan kapıcı, bekçi ve garson gibi kimselerden sıhhat ve
ehliyet şartları aranılacağı gibi bunlar inzibati bakımdan zabıtanın murakabesi-
ne tabidirler.

    Madde 9 - A) Kumar oynanan umumi veya  umumuma açık yerleri,
    B) Uyuşturucu maddeler kullanılan yerleri,
    C) Mevcut hükümlere aykırı hareketleri görülen umumi evleri, birleşme yerle-
ri ve tek başına fuhuş yapanların evlerini,
    Ç) Ahlaka ve umumi terbiyeye uygun olmayan veya devletin emniyet ve siyase-
tine mazarratı dokunacak oyun oynatılan veya temsil verilen yerleri,
    Polis, kati deliller elde ettiği takdirde o yerin en büyük mülkiye amirinin
emrile kapatabilir.
    Kapatmağı icap ettirecek sebepler suç teşkil ettiği takdirde tahkikat evrakı
derhal adliyeye verilir. Mahkemeden aksine bir karar verilinceye kadar bu kapat-
ma devam eder.
    En büyük mülkiye amiri kapatmağı icap ettiren sebepleri mahkemeye verilecek
mahiyette görmezse bunlar hakkındaki kapatma en çok üç ay devam edebilir. Tekrar
açılınca bu yerlerde aynı işlerin tekrar yapılmaması için polisçe icap eden ted-
birler alınır.

    Madde 10 - Kız ve kadınların gazino, bar, kafeşantan ve bunlara benzer içki
kullanılan yerlerle banyo, hamam ve plajlarda çalışabilmeleri o yerin en büyük
mülkiye amirinin iznine bağlıdır. Yirmi bir yaşından küçük yaştaki kadın ve er-
kekler hiç bir suretle bu yerlerde çalıştırılamazlar.
    Sarhoşluğu intaç edecek şekilde içki vermiyen ve içkili eğlentiye müsaade
etmiyen veya yalnız yemek arasında aperitif mahiyetinde müskirat veren lokanta-
larda çalışmak üzere yaşı yirmi birden küçük olmayan kadınların istihdamı caiz-
dir.

    Madde 11 - (Değişik: 6/11/1992 - 92/3718 K.)
    Yirmibir yaşından küçük olmamak şartı ile kız ve kadınların gazino, bar,
kafeşantan ve içki ruhsatı almış yerlerle, banyo, hamam ve plajlarda çalışa-
bilmeleri için bunların veya bunları çalıştıracakların, dilekçe ile başvurma-
ları, bu dilekçede çalışacakların kimlikleriyle görecekleri işleri açıkça
göstermeleri gerekir. Polis bunların doğru olup olmadığını saptayarak merciine
bildirir. İzin en büyük mülki amirince verilir. Bu yerlerde izinsiz kız ve
kadın çalıştırıldığı görüldüğü takdirde men edilmekle beraber bu yerleri
işletenler ve izinsiz çalışanlar hakkında yasal işlem yapılır.

    Madde 12 - Bar, kafeşantan ve meyhanelere yanlarında veli ve vasileri olsa
bile on sekiz yaşından aşağı küçüklerin girmelerini polis meneder buna muhalefet
edenler, çocukların kanuni mümessilleri dahi olsa haklarında polisin kanun ve
usul dairesinde verdiği emre itaatsizlikten dolayı kanuni takibat icra edilir.

    Madde 13 - Bar, kafeşantan ve meyhanelere 18 yaşından aşağı küçükleri kabul
ve oturmalarına müsaade ettiği anlaşılan o yerleri işletenler hakkında da yuka-
rıki madde mucibince kanuni takibat icra olunur.
TÜZÜKLER, ŞUBAT 1993 (Ek - 13)

    Madde 14 - Halkın rahatını bozacak ve rezalet sayılacak surette sarhoş ol-
duklarından, sarhoşluk halinde başkalarına tecavüz ettiklerinden ve mutlak su-
rette ammenin istirahatini bozduklarından dolayı polisin yakalayacağı şahıslar
üzerleri aranılarak zuhur edecek para, evrak ve kıymetli eşya ile üzerinde kal-
ması caiz olmayan eşyası tespit ve sarhoşlukları resmi bir doktor raporile tev-
sik ettirildikten sonra tanzim olunacak bir zabıt varakasile vakit geçirmeden
cihet adliyeye tevdi olunurlar.

    Madde 15 - Gürültü veya velvele ile mütat hilafı olarak çan ve alatı saire
çalarak yahut kanun ve nizam ahkamına muhalif surette gürültülü meslek ve sanat
icra eyliyerek halkın huzur ve rahatını ihlal etmek yasaktır. Şehir ve kasaba-
larda gerek mesken içinde gerek dışında saat yirmi dörtten sonra her ne suretle
olursa olsun civar halkının rahat ve huzurunu bozacak surette gürültü yapanlar
polisçe menolunur. Bu yasağı dinlemeyenler hakkında kanuni takibata esas olmak
üzere bir zabıt varakası tanzim edilerek merciine verilir.
    Zabıtadan izin alınarak yapılacak düğün ve müsamere ve balolar bu kayıttan
müstesnadır.

    Madde 16 - Polis yaptığı tahkikat esnasında ifadelerine müracaat lazım gelen
kimseleri çağırır ve kendilerinden lüzumlu olan şeyleri sorar. Tahkikat için
ifadesine müracaat edilmesi lazım gelen eşhasın polis tarafından vukubulacak da-
vete icabet etmeleri ve ifade vermeleri mecburidir. Bu davete icabet etmiyenler
hakkında Polis Vazife ve Salahiyet Kanununun 17 nci maddesi mucibince muamele
yapılır.

    Madde 17 - Polis Vazife ve Salahiyet Kanununun  on altıncı maddesi mucibince
polis için silah kullanmak salahiyetinin kabul edildiği hallerde silah kullanıl-
ması silah kullanmaktan başka bir çare bulunmadığı hallere munhasırdır. Bu tak-
dirde mümkün olduğu kadar suçlunun öldürülmekten ziyade yaralı olarak yakalanma-
sına dikkat edilmesi ve kalabalık yerlerde silah kullanmaktan imkan nispetinde
sakınılması icap eder.

    Madde 18 - (Hükümsüz: 20.2.1948 - 5188 S. Kanun, md.1)

    Madde 19 - Yukarıki maddede yazılı hal ve vaziyetleri ihdas edeceklerinden
veya devamına müessir olacaklarından inandırıcı şekilde şüphe edilenler bizzat
vali veya resmi vekili tarafından verilecek emir üzerine polis nezareti altına
alınmakla beraber tesbit edilen hüviyetleri ve nezaret altına alınmağı icap eden
sebeplerin mahiyeti ve delilleri vali tarafından kendi şahsi kanaatinin de ila-
vesile derhal Dahiliye Vekaletine bildirilir ve vekaletten alınacak emre göre
hareket edilir. Kaymakamlar valinin tasvibile bu gibi hal ve vazıyetlerde şüphe
edilenleri nezaret altına alabilirler. Bu halde de valiler keyfiyeti derhal ve-
kalete bildirmeğe mecburdurlar.

    Madde 20 - (Hükümsüz: 20.2.1948 - 5188 S. Kanun, md.1.)

    Madde 21 - Polis sokak, meydan ve umuma mahsus yerlerde intizamı temin ve
Seyrüsefer Talimatnamesindeki vasıflara uygun olmıyan nakil vasıtalarını işlet-
mekten ve bu vasıtaları sarhoş olarak veya seyrüseferin intizam ve selametini
bozacak surette idare edenleri çalışmaktan menetmekle beraber haklarında derhal
zabıt varakası tanzim eder ve mevzuat hükümlerine göre takibat yapılmak üzere
salahiyetli mercilere verir. Ancak nakil vasıtasının o andaki hal ve vazıyeti
bir ehlihibre raporile ve sevk ve idare edenin sarhoş olması halinde sarhoşluğu
resmi doktor raporile tevsik edilerek bu raporlar tutulacak zabıt varakasına
iliştirilir.

    Madde 22 - İstimdat veya yangın, su baskını, boğulma gibi büyük tehlikelerin
haber verilmesi veya görülmesi halinde veya cezayı müstelzim bir suçun işlenme-
sine veya yapılmakta devam olunmasına mani olmak için polisin eve girmesi hal-
lerinde ne maksatla girildiği ve hadisenin mahiyeti ve neticesi hakkında bir
zabıt varakası tanzim olunarak salahiyetli mercie verilir.

    Madde 23 - Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi hakkında Kanuna göre uyuşturucu
maddelerin ithal,ihraç ve satışı ve her ne şekilde olursa olsun esrarın ve müs-
tahzar afyonun ihzar, ithal, ihraç ve satışı yasak olduğundan bu memnuiyet hila-
fında hareket edenlerle uyuşturucu maddelerden her hangi birini kullananları ve-
ya yanında bulunduranları polis yakalayarak bir zabıt varakasile Cumhuriyet Müd-
deiumumiliğine teslim eder.

    Madde 24 - Polis kuduz veya kuduz olduğunda şüphe edilen hayvanlar tarafın-
dan ısırılan kimseleri veyahut daha evvelce ısırılıp da kendilerinde kuduz ala-
imi meydana çıkmış olan şahısları vakit geçirmeden en yakın olan sıhhat makamına
veya belediyeye haber verirler. Kudurmuş olan kimselerin mahalli sıhhat makamın-
ca tecritleri esnasında başkalarına saldırmalarından korkulur ve bu makamlarca
lüzum gösterilirse bunların polis mıntakası dahilinde bir yerden bir yere nakil-
lerinde ve tecritlerinde bu işlerin tehlikesizce yapılmasına polis yardım eder.
    Bu kabil hayvanlara rastlayan polis mümkün olduğu takdirde bunları tecrit
ederek mazarratlarını def ile belediyeyi haberdar eder ve mazarratlarını bu su-
retle def`e imkan görülmeyen hallerde itlaf eyler.
    Sevklerine lüzum görülen delilerin başkalarına saldırmaları ihtimali mevcut
ise bu takdirde sevk işinden mesul olmamak ve yalnız saldırmaya mani olmak üzere
sevk işi polis refakatinde yapılır.

    Madde 25 - 4 Temmuz 1934 tarihli ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet
Kanununun 26 ncı maddesine dayanılarak kaleme alınmış ve Şürayı Devletçe görül-
müş olan bu Nizamname hükümleri Resmi Gazetede basıldığı günün ertesinden iti-
baren yürümeğe başlar.

    Madde 26 - Bu Nizamname hükümlerini İcra Vekillerİ Heyeti yürütür.
                               318 - 1
           7/4/1938 TARİH ve 2/8501 SAYILI BAKANLAR KURULU KARARI
            İLE YÜRÜRLÜĞE KONULAN TÜZÜĞE EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN
            TÜZÜĞÜN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTEREN ÇİZELGE
  -------------------------------------------------------------------------
                      Ek ve Değişiklik Getiren Tüzüğü
                        Yürürlüğe Koyan Kararnamenin
---------------------------------------------------------------------------
                                      Farklı Tarihte
                                      Yürürlüğe Giren          Yürürlüğe
  Tarihi         Numarası               Maddeleri            Giriş Tarihi
----------------------------------------------------------------------------
 6/11/1992       92/3718                   ---                28/11/1992
TÜZÜKLER, ŞUBAT 1993 (Ek - 13)
                                  318 - 2