Vergi Usul Yasasına aykırı davranmak suçundan sanık Uğur Açıkel hakkında yapılan yargılama sonunda, mahkemenin görevsizliğine,

dosyanın Defterdarlığa gönderilmesine ilişkin Manisa Ağır Ceza Mahkemesince verilen 26.4.1999 gün ve 34-60 sayılı hükmün katılan

vekili tarafından temyizi üzerine  dosyayı inceleyen Yargıtay 11. Ceza Dairesi 9.12.1999 gün ve 7271-8639 sayı ile;

"Sahte olduğu iddia olunan faturayı 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 63. maddesi uyarınca özel gider indiriminde kullanmaktan

ibaret eylemin TCK.nun 345. maddesinde öngörülen suçu oluşturup oluşturmayacağı karar yerinde tartışılmadan suç vasfının tayininde

yanılgıya düşülerek eylemin 2978 sayılı Yasaya muhalefet olarak nitelendirilmesi sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması" isabetsizliğinden

bozmuş, Yerel Mahkeme ise, 13.3.2000 gün ve 34-53 sayı ile;

"Mahkememizce bu konuda verilen pek çok  görevsizlik kararı  Özel Dairece onanmıştır. Sanığın eylemi Vergi İadesi Hakkındaki

Kanunun 6/A maddesine uygun olup, görevsizlik kararı verilmelidir." gerekçesiyle önceki hükümde direnmiştir.

Bu hükmün de Yargıtayca incelenmesi katılan vekili tarafından süresinde istenildiğinden dosya, Yargıtay C.Başsavcılığının "onama" istemli

tebliğnamesi ile 1. Başkanlığa gönderilmekle Ceza Genel Kurulunca okundu, gereği konuşulup düşünüldü.

Bir şirkette işçi olarak çalışan sanığın, özel gider indiriminde kullandığı 13.11.1997 tarihli yüzelli milyon lira tutarındaki muhtelif gıda

faturasının sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge olduğu iddiasıyla, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 344/2, 359. maddeleri

uyarınca cezalandırılması için kamu davası açılmıştır. Yerel Mahkemece, eylemin 2978 sayılı Vergi İadesi Hakkındaki Kanunun 6/A

maddesine uygun bulunduğu ve idarece, iade edilen meblağın üç katı tutarında geri alınması gerektiğinden bahisle görevsizlik kararı

verilmiş, bu hüküm Özel Dairece "eylemin TCY.nın 345. maddesinde öngörülen suçu oluşturup oluşturmayacağı tartışılmadan suç

vasfında yanılgıya düşülmesi" isabetsizliğinden bozulmuştur.

Görüldüğü üzere; Özel Daire ile Yerel Mahkeme arasındaki uyuşmazlık suç vasfının tayinine  ilişkin olup, sağlıklı bir çözüme

ulaşabilmek için öncelikle konuya ilişkin yasal düzenlemelerin  incelenmesi gerekmektedir.

1 günlü Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 2978 sayılı Vergi  İadesi Hakkında Yasanın "Amaç ve Kapsam" başlığını taşıyan

1. maddesinde "Tam mükellefiyete tâbi olup, ücret geliri elde edenler, ticari, zirai (Küçük çiftçi muaflığından yararlananlar dahil) veya

mesleki kazançları nedeniyle gelir vergisine tâbi olan mükellefler, emekli, maluliyet, dul ve yetim maaşı alanlar ile bunların, eş, çocuk ve

bakmakla yükümlü oldukları kimselerin; kamu idare ve müesseseleri, gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri ve kurumlar

vergisi mükelleflerinden (Kurumlar Vergisi Kanununun 7 inci maddesi ile vergiden muaf tutulmuş kurumlar dahil) aşağıda yazılı mal ve

hizmet alımları vergi iadesine tâbi tutulur." hükmüne yer verilmiş ve vergi iadesine konu harcamalar sayılmıştır. Aynı maddenin 2.

fıkrasında "Yukarıda sayılan mal ve hizmet alımları, fatura, serbest meslek makbuzu, kamu idare ve müesseseleri tarafından verilen

belgeler ve birden fazla bağımsız bölümü muhtevi binalarda münhasıran ortak yakacak giderlerinden müstakil birim başına isabet eden

gideri gösteren belgelerle tevsik edilir..." hükmü yer almıştır.

Yasanın 2.maddesinde iadeye esas alınacak harcama ve gelir tutarı, 3.maddede hesap ve oranlar düzenlenmiş, 4.maddede  ise vergi

iadesinin usul ve esasları gösterilmiştir.

30.12.1993 günlü Resmi Gazetede yayınlanan 3946 sayılı Yasanın 37. maddesi ile 2978 sayılı Vergi İadesi Hakkında Yasanın

1.maddesinin son fıkrası değiştirilerek Bakanlar Kuruluna, iade usul ve esaslarını belirlemek yetkisine ilaveten vergi iadesinden

yararlanacak olanlarla vergi iadesine tâbi tutulacak mal ve hizmet alımlarını, söz konusu maddede  belirtilenlerle sınırlı olmaksızın tespit

etmek, kapsama almak ve kapsam dışına çıkarmak yetkileri de tanınmıştır. Aynı yasayla 193 sayılı Gelir Vergisi Yasasının gerçek

ücretlerin safi tutarının tespit şeklini düzenleyen 63. maddesine eklenen 5 numaralı bentle ücretlilerin kendilerine, eşlerine ve çocuklarına

ait eğitim, sağlık, gıda, giyim ve kira harcamalarının üçte birinin yıllık vergi matrahının %35'ini geçmemek şartı ile ücret gelirlerinden

indirilmesi (özel gider indirimi) öngörülerek Bakanlar Kuruluna bu oranı sıfıra kadar indirmek ve harcama konuları ile harcama ve ücret

tutarları itibariyle değiştirmek, Maliye Bakanlığına ise uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemek yetkisi verilmiştir. İndirim konusu

harcamaların Türkiye'de yapılması, gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik

edilmesi ve bu belgelerin işverene verilmesi şarttır. 2978 sayılı Yasanın 3946 sayılı Yasayla değişik 1. maddesindeki yetkisini kullanan

Bakanlar Kurulu, 1.4.1994 gün ve 94/5372 sayılı kararla 1.5.1994 tarihinden geçerli olmak üzere ticari, zirai (küçük çiftçi muaflığından

yararlananlar dahil) ve mesleki kazançları üzerinden gelir vergisine tâbi olan yükümlülerle, seyyar milli piyango bayileri yanında ücret geliri

elde edenleri de kapsam dışına çıkararak vergi iadesini bunlar dışında kalan emekli, dul ve yetim aylığı alanlarla benzerlerine hasretmiştir.

Buna göre ücretliler aylık vergi iadesinden son olarak 1994 yılı Nisan ayında yararlanmışlardır. 1.5.1994 tarihinden itibaren aylık vergi

iadesi esası sona ermiş ve yerini yıllık özel indirim esası almıştır. Yıllık özel indirim    esası, vergi iadesinde olduğu gibi belli bir takım

harcamaların aylık toplamına belli oranlar uygulanmak suretiyle hesaplanacak tutarların vergi iadesi adı altında ücretlilere ödenmesi değil,

belli harcamaların yıllık toplamının matrahın  %35'ini aşmamak koşuluyla sadece üçte birinin, yıllık ücret matrahından gider olarak

indirilmesini ve böylece ücretlilerin gelir vergisi yükünü azaltılmasını öngören bir sistemdir.

Maliye Bakanlığı da, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 63. maddesiyle tanınan düzenleme yetkisine dayanarak, özel gider indirimine

ilişkin uygulama usul ve esaslarını, 18.5.1994 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 176 Ser'i Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile

belirlemiştir. Tebliğde, "Özel Gider İndiriminden Yararlanacak Ücretliler", "Özel Gider İndirimine Konu Teşkil Eden Harcamalar," "Özel

Gider İndirimi için Aranan Şartlar ve Harcamaların Belgelendirilmesi", "Özel Gider İndiriminin Uygulama Şekli", "Özel Gider İndirimine

İlişkin Diğer Hususlar" ve "Cezai Müeyyideler" düzenlenmiştir.

176 Ser'i  Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin (f) bendi 1. fıkrası, "İşverenler yanlarında çalıştırdıkları ücretlilerin, ücretlerinden tevkif

ettikleri vergilerin doğru olarak beyan edilip ödenmesinden sorumludur"; 6. fıkrası, "şahsi, medeni haller veya aile durumu hakkında

gerçeğe aykırı beyanlar ile veya sair suretlerle verginin noksan tahakkuk ettirilmesine veya haksız yere geri verilmesine sebebiyet vermek

de vergi ziyanı hükmündedir."; 7. fıkrası ise, "Yukarıdaki fıkralarda yazılı hallerde verginin sonradan tahakkuk ettirilmesi veya

tamamlanması veyahut haksız iadenin geri alınması ceza uygulanmasına mani teşkil etmez" hükümlerini taşımaktadır.

Ayrıca, 8.12.1994 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 178 Ser'i Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile personelin dolduracağı  özel gider

indirimine ait bildirimde,  özel gider indirimine konu belgelerin dökümünün yapıldığı çizelgede, işverence doldurulacak özel gider

indirimine ait bordroda değişiklik yapılmıştır.

Takip eden yıllarda da, Gelir Vergisi Yasasının 63/5. maddesinde düzenlenen, "Ücretleri gerçek usulde vergilendirilen hizmet erbabı için

uygulanan özel gider indiriminin" uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar 176, 178, 182, 190 ve 218 Ser'i Nolu Gelir Vergisi Genel

Tebliğleri ile açıklığa kavuşturulmuştur.

Bu itibarla 193 sayılı Gelir Vergisi Yasasının 63. maddesinde öngörülen "Özel Gider İndirimi", ücretlilerin gelir vergisi itibariyle vergi

matrahlarının belirlenmesi amacıyla yapılmış bir düzenleme olup, birtakım harcamaların toplamı üzerinden belli bir oranda vergi iadesini

öngören 2978 sayılı Vergi İadesi Hakkındaki Yasa hükümlerinden farklı bulunmaktadır.

Somut olayda bir fabrikada çalışan sanık tarafından ibraz edilen suça konu fatura, Siracettin Baltaş, Bakkaliye, Eski Ev Eşyaları Alım ve

Satımı" firmasına ait 13.11.1997 gün ve 1387 sayılı 75.000.000 lira temel gıda, 75.000.000 lira muhtelif gıda olmak üzere toplam

150.000.000 liralık gıda satımına ilişkindir. 27.11.1998 günlü tutanak, 29.12.1998 tarihli  Vergi İnceleme Raporu ile 30.12.1998 günlü

Vergi Suçu Raporunda; sahte  ve içeriği itibariyle yanıltıcı olan bu belgenin özel gider indiriminde kullanıldığı ve faturanın sahte ve yanıltıcı

belge olduğunun İzmir Vergi Denetmeni Şükrü Budak tarafından tespit edildiği, bu konuda 1.7.1998 gün ve 29/89-32 sayılı Vergi

ekniği Raporunun mevcut bulunduğu, ayrıca işverenin 60.000.000 lira kaçakçılık cezasına muhatap olduğu belirtilmiş, sanığa ait gelir

vergisi özel indirimine göre düzenlenmiş  bordro örneği de eklenmiştir.

Sanık aşamalarda, faturada yazılı yerden alışveriş yaptığını, sahte olduğunu bilmediğini, suça konu faturanın gerçek mal alımına

dayandığını savunmuştur. Mahkemece bu savunma üzerinde yeterince durulmamıştır.

Bu nedenlerle, suça konu faturanın 2978 sayılı Vergi İadesi Hakkındaki Yasa hükümleri gereğince "vergi iadesinde" kullanılmayıp farklı

bir kurum olan ve 193 sayılı Gelir Vergisi Yasasının 63. maddesinde düzenlenen "Özel Vergi İndiriminde" kullanıldığı anlaşıldığından;

ergi inceleme raporu ile vergi suçu raporunda değinilen ve Vergi Denetmeni Şükrü Budak tarafından düzenlendiği belirtilen "Vergi Tekniği

Raporu" ile ekleri getirtilerek incelenmeli, gerektiğinde bu raporda açıklanan ve suça konu faturanın sahte olduğunu gösteren bilgi ve

belgeler toplanmalı,  suç kastı üzerinde de durularak sonucuna göre sanığın hukuki durumu tayin ve tespit edilmelidir. Suçun sübutu

halinde ise eylemin vergi kaçakçılığı suçunu mu, yoksa Ceza Yasasının 345. maddesinde yer alan özel belgede sahtecilik suçunu mu

oluşturacağı değerlendirilmelidir.

Yerel Mahkeme direnme hükmü, bu itibarla usul ve yasaya aykırı olup bozulmasına karar verilmelidir.

SONUÇ : Açıklanan nedenlerle Yerel mahkeme direnme hükmünün BOZULMASINA, dosyanın mahalline gönderilmek üzere

Yargıtay C.Başsavcılığına tevdiine, 2.5.2000 günü tebliğnamedeki düşünceye aykırı olarak oybirliği ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972