Sanık Samet A...'ın adam öldürme suçundan TCY.nın 448, 51/1, 59. maddeleri uyarınca 15 yıl ağır hapis ve fer'i cezayla; hırsızlık suçundan ise TCY.nın 493/1, 59. maddeleri uyarınca 10 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesince 1.12.1998 gün ve 95-254 sayı ile verilen kararın adam öldürme suçu yönünden kendiliğinden temyize tabi olması ve sanık vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, dosyayı inceleyen Yargıtay 1. Ceza Dairesince 9.6.1999 gün ve 992-2238 sayı ile hükmün eleştirilerek onanmasına karar verilmiştir.

Yargıtay C.Başsavcılığı ise, 5.7.1999 gün ve 12826 sayı ile;

"1- Sanığın müdafiliğini yapan avukatın yeminsiz dinlenmesinin CYUY.nın 48, 51 ve 56. maddelerine aykırı olduğu konusu:

Yerel mahkemece 14.4.1998 tarihli tensip kararı uyarınca sanık müdafii Av.Nilgün Duman mahkemeye davetiye ile çağırılmış ve 12.5.1998 günlü oturumda sanığın başka bir avukata vekalet verdiğinden bahisle duruşmaya katılmayacağını bildirmesi üzerine poliste sanığın ifadesi alınırken Baroca görevlendirilerek müdafii sıfatıyla hazır bulunması nedeniyle re'sen tanık olarak dinlenmiş, ancak CYUY.nın 56. maddesinin emredici hükmüne aykırı olarak yemin verilmeksizin dinlenmiştir. Mahkemece adı geçen avukatın anlatımları suçun sübutuna dayanak olarak gösterilmiştir.

Özel Dairece, Av.Nilgün Duman'ın avukat sıfatıyla dinlendiği, tanıklık statüsüyle ilgili olmayan bu beyanın tespitinde usuli eksiklik olduğu savunulsa dahi suçların sübutuna ve vasfın belirlenmesine yeterli olan diğer kanıtların varlığı karşısında, bu kanıtın sonuca etkili olmadığı görüşüne yer verilmişse de;

Dosyadaki konumu itibariyle isteğe bağlı müdafi olan Av.Nilgün Duman'ın mahkemede tanıklık statüsüyle dinlendiğinde kuşku bulunmamaktadır. Kollukta sanığın müdafiiliğini üstlenen avukatın Avukatlık Yasasının 36. maddesi uyarınca mesleki sırları saklama ödevi bulunduğu ve davada yaptığı tanıklığın bu bağlamda değerlendirilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Sanığın müdafiinin, onu ihbar eden kimse haline getirilmesine imkan yoktur. Bu itibarla CYUY.nın 48. maddesi "müdafiler bu sıfatları icabınca vakıf oldukları sırlar hakkında şahitlikten çekine

bilirler" hükmünü ihtiva etmektedir. TCY.nın 198. maddesinde de meslek sırrının açıklanması suç sayılmıştır. CYUY.nın 51. maddesi ile meslek sırrı nedeniyle tanıklıktan çekinmeye hakkı olan avukatın tanıklıktan çekinmesi halinde nedenini bildirip bu hususu yemini ile tasdik edeceği belirtilmiştir. Tanıklıktan çekinirken yemin verilmesi zorunlu görülen avukatın tanıklık yaparken yeminsiz dinlenebileceğine ilişkin kabul tarzı CYUY.nın tanıklık konusundaki genel sistematiğine ve 56. maddesinin buyurucu nitelikteki hükmüne aykırıdır.

Bu nedenlerle, anlatımları mahkemece hükme dayanak yapılan ve sübutun varlığı ve özellikle kolluktaki ikrar konusunda mahkemenin vicdani kanısına etkili olan sanığın müdafii Av.Nilgün Duman'ın tanıklık statüsü ile mahkemece dinlenirken CYUY.nın 56. maddesi uyarınca ayrıntılı kimliğinin saptanmaması ve yemininin verilmemesi yasaya aykırı olup bu önemli usuli eksikliğe rağmen esasa ilişkin inceleme yapılması durumunda sübutun varlığı peşinen kabul edilmiş olacaktır. Halbuki sübutun varlığı, diğer delillerle birlikte bu tanığın anlatımlarının değerlendirilmesi ile anlaşılacaktır. Yeminsiz dinlenen tanığın anlatımları esas alınmak suretiyle hüküm kurulması olanaksızdır. Bu itibarla sair yönleri incelenmeksizin hükmün öncelikle bu usuli nedenden bozulmasına karar verilmelidir.

2- Sanığa isnat olunan suçların sübut bulmadığı ve yasak sorgu yöntemleriyle toplanan kanıtların hükme esas alınamayacağı konusu:

Dosyadaki delillere bakıldığında geçimini fuhuş yaparak sağladığı tanıklarca ifade edilen maktüle kendi evinin oturma odasında vücudunun çeşitli yerlerinden bıçak darbeleriyle öldürülmüş olarak 6.2.1998 günü saat 01.30'da bulunmuş, birçok kişi suçun zanlısı olarak yakalanıp sorgulanmış, sanık ise 20.3.1998 günü saat 17.00'de yakalanmış, olay yeri olan evde bulunan pet kola şişesi, su bardağı ve izmaritteki parmak izlerinin sanığa ait olduğu anlaşılmıştır.

Sanık kolluktaki ifadesinde maktüleyi öldürdüğünü ve evden ayrılırken maktüleye ait cep telefonu ile ziynet eşyalarını çaldığını beyan etmiş, sonraki aşamalardaki sorgularında ise maktüle ile bir süredir cinsel ilişkide olduğunu, olay günü saat 20.30 sıralarında cinsel ilişkiden sonra parayı verip evden ayrıldığını, maktüleyi öldürmediğini, nasıl öldürüldüğü hakkında bilgisi olmadığını, polisteki ikrarının ve yer göstermesinin polisin baskısı ve zor kullanıp dövmesine dayalı olduğunu belirterek suçu inkar etmiştir.

Ankara Adli Tıp Tabipliğince verilen 22.3.1998 tarihli rapora göre sanığın sağ ve sol kürek kemiği üzerinde değişik ebatlarda noktavi ekimozlu alanlar, sol dirsek ve sol ayak topuğu üzerinde sıyrıklar ve sol ayak ikinci parmakta ödem ve ekimoz tespit edilerek 2 gün iş ve gücüne mani olacağı bildirilmiştir.

Sanığın kolluktaki ikrarında ziynet eşyalarını sattığını bildirdiği kuyumcu dinlendiğinde sanığı teşhis edememiş, eşyalar bulunamamış, suç aleti olan bıçak elde edilememiş, olay günü kullandığı otomobilinin akıbeti sorulmamıştır. Diğer yandan maktülenin 5.2.1998 günü öldürüldüğü sabit olduğu halde kolluktaki ikrarında sanık maktüleyi 27.2.1998 günü öldürdüğünü beyan etmiştir.

Dinlenen tanıklar fuhuşla iştigal eden maktülenin evine hergün birçok kişinin girip çıktığını bildirmişlerdir. Belirtilen kanıtlar sanığın atılı suçları işlediğini kesinlikle kanıtlayıcı güçte ve yeterlilikte değildir. Sanık kolluktaki ikrarının zora dayalı olduğunu belirtmiş, bu savunması Adli Tabiplik raporuyla da doğrulanmıştır. Sanık sonraki aşamalarda maktüleyle birlikte kola ve sigara içtiklerini beyan ettiğinden pet şişe, bardak ve izmaritteki parmak izleri suçların subutu yönünden kesin delil niteliğinde değildir.

3842 Sayılı Yasayla değişik CYUY.nın 135/a maddesinde belirtilen yasak sorgu yöntemleriyle toplanan kanıtlarla mahkumiyet hükmü kurulamayacağı 254/2. maddede belirtilmiştir.

Olaya bakıldığında 20.3.1998 günü gözaltına alınan sanığın kolluktaki ifadesinin 4 gün sonra alınması, 22.3.1998 günlü rapora göre baskıya maruz kaldığının doğrulanması, duruşma sırasında ikrarının bulunmaması, kolluğun 6.2.1998 günü olay yeri tespitlerini yapması nedeniyle dava konusu olaydan sanık yakalanmadan önceki dönemde bilgi sahibi bulunması nedenleriyle kesin ve inandırıcı nitelikte yan delillerle desteklenip doğrulanmayan baskıya dayalı olduğu bildirilerek geri alınan kolluktaki ikrara dayanılarak mahkumiyet kararı verilmesi yasaya aykırı olup bu itibarla yüklenen suçların sübuta ermediğinin kabulü gerekmektedir." gerekçesiyle itiraz yoluna başvurarak Özel Daire onama kararının kaldırılması ve Yerel Mahkeme hükmünün belirtilen nedenlerle bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.

Dosya 1. Başkanlığa gönderilmekle Ceza Genel Kurulunca okundu, gereği konuşulup düşünüldü.

Özel Daire ile Yargıtay C.Başsavcılığı arasındaki uyuşmazlık;

1- CYUY.sının 135/3 üncü maddesine göre sanığın kolluktaki sorgusunda hazır bulunan müdafie, son soruşturma aşamasında tanık sıfatıyla dinlenilmesi sırasında, tanıklıktan çekinme hakkı bulunduğunun hatırlatılmasının ve tanıklık yapacağını bildirmesi halinde ise kimliğinin tesbitiyle yemin verilmesine gerek olup olmadığı,

2- Dosya kapsamında sanığa yüklenen suçların sübutuna yeterli inandırıcı kanıtların mevcut bulunup bulunmadığı hususlarına ilişkindir.

Görüldüğü gibi Yargıtay C.Başsavcılığının birinci itiraz nedeni Yerel Mahkemece usul kurallarına aykırı davranıldığına ilişkin olup, kabulü halinde hükmün esasının incelenmesi olanaksız olduğundan öncelikle bu konu ile sınırlı inceleme yapılması gerekmektedir.

İtirazda, ayrıntılı kimliği saptanmadan ve yemin verilmeden mahkemece tanık olarak dinlenildiği bildirilen Avukat Nilgün Duman, sanığa CYUY.nın değişik 135. maddesi uyarınca kolluktaki sorgusunda hazır bulunmak üzere isteği üzerine Baroca tayin olunan müdafiidir. Adı geçen avukat 12.5.1998 günlü ilk oturuma da sanık müdafii olarak gelmiş, ancak sanığın bir başka avukatı vekil olarak tayin etmiş bulunması karşısında duruşmaya katılmayacağını bildirmiştir. Bunun üzerine, "Adı geçen avukattan soruldu" denilmek suretiyle kimlik bilgileri saptanmadan ve yemin verilmeden, "alınan ifadesinde" denilerek, sanığın kollukta ifadesinin alınmasına ve sanıkla özel olarak görüşmesine ilişkin açıklamaları tutanağa dercedilmiştir. Ayrıca, gerekçeli kararda "sanıkça emniyette işkenceye maruz kaldığı yönünde müdafaa yapılması nedeniyle adı geçen avukattan bu konudaki bilgileri şahit sıfatıyla sorulmuş..." denilmek suretiyle Yerel Mahkemece tanık olarak dinlendiği de açıkça belirtilmiştir.

Konu hakkındaki yasal düzenleme incelendiğinde;

1136 Sayılı Avukatlık Yasasının "Sır Saklama" başlığını taşıyan 36. maddesinde, "Avukatların, kendilerine tevdi edilen veya gerek avukatlık görevi, gerekse Türkiye Barolar Birliği ve barolar organlarındaki görevleri dolayısıyla öğrendikleri hususları açığa vurmaları yasaktır.

Avukatların birinci fıkrada yazılı hususlar hakkında tanıklık edebilmeleri, iş sahibinin muvafakatını almış olmalarına bağlıdır. Ancak, bu halde dahi avukat tanıklık etmekten çekinebilir."

CYUY.nın "Meslek İcabı Tanıklıktan Çekinme Halleri" başlığını taşıyan 48. maddesinde "Müdafiler bu sıfatları ve hekimler ile ebeler san'atları icabınca vakıf oldukları sırlar hakkında tanıklıktan çekinebilirler. Ancak sır sahibi muvafakat ederse tanıklıktan çekinemezler" hükümleri yer almaktadır.

Maddelerde getirilen düzenlemelerden açıkça anlaşıldığı üzere müdafiler, bu sıfatları nedeniyle öğrendikleri hususlar hakkında tanıklık yapmaktan çekinme hakkına sahiptirler. Kural olarak tanıklık bir kamu görevidir ve tanıklık yapmak için davet edilen kişi olayla ilgili olarak tanıklık yapmak zorundadır. Ancak, CYUY. bu kurala 47, 48, 49 ve 50. maddelerinde bazı kişilere "Çekinme hakkı" tanımak suretiyle istisnalar getirmiştir. İşte müdafilerin çekinme hakkı da açıklanan bu istisnalardan birisidir.

Tanıklıktan çekinme hakkı olan kimselere, bu hakları, dinlenmeye başlamadan önce hatırlatılmalı ve bu haklarını kullanıp kullanmayacakları hususu da tutanağı yazılmalıdır. Tanıklıktan çekinme hakkı bulunan bir kimsenin bu hakkı hatırlatılmadan dinenilmesi halinde beyanlarının kanıt olarak değerlendirilmesi de artık olanaksızdır. Kaldı ki CYUY.nın 245. maddesinde "Duruşmadan önce dinle

nip de ilk defa olarak duruşma esnasında tanıklık etmekten çekinmek hakkını kullanan tanığın yazılı ifadesi dahi okunmaz." hükmü getirilmiş olup, bu hakkın sonradan kullanılması halinde önceki ifadelerinin dahi kanıt olarak kullanılması yasaklanmıştır. O halde tanıklıktan çekinme hakkı bulunan bir kimseye bu hakkının hatırlatılması zorunlu olup çekinmeyen tanığın tanıklığının yemin ile teyidinin gerekip gerekmediği CYUY.sının 53 ncü maddesi uyarınca bundan sonra hakim tarafından takdir edilecektir.

Öğretide de, Ceza yargılaması normlarına ters düşülerek elde edilen kanıtların yargı makamı tarafından değerlendirmeye alınmasının olanaksız olduğu kabul edilmektedir. Diğer bir anlatımla eğer bir kanıt, elde edilmesinde yasa koyucunun koşul öngördüğü bir kanıtsa ve bu koşullara göre elde edilmemişse hükümde bu kanıta dayanılamayacaktır. Nitekim Prof.Dr.Kunter (Ceza Muhakemesi Hukuku sh.324-325) hukuka aykırı bir şekilde elde edilen delillerin hüküm verirken

kullanılmasının yasaklandığını, örneğin çekinme hakkı olan tanık bu hakkını sonradan kullanırsa beyanının delil olamayacağını, bunun  CYUY.nın 245. maddesi hükmünün sonucu olduğunu belirtmektedir. (Aynı görüş Dr.Ersan Şen-Türk Ceza Yargıla

ması Hukukunda Hukuka Aykırı Deliller Sorunu).

Ayrıca CYUY.nın 61. maddesinde "Tanığa tanıklıktan evvel adı, sanı, yaşı, işi, dini ve ikametgahı sorulur" hükmü getirilmiş olup, Yerel Mahkemece tanık sıfatıyla bilgisine başvurulduğu kabul edilen avukata bu hususlar da sorulmamıştır.

Yukardaki açıklamalar ışığında;

Yerel Mahkemece, bildirimi hükümde en belirleyici kanıt olarak kabul edilen ve tanık olarak dinlenilmiş olan avukat Nilgün Duman'ın kimliğine ilişkin

bilgilerin tespit edilerek duruşma tutanağına geçirilmemesi ve tanıklıktan çekinme hakkı bulunduğunun hatırlatılmaması suretiyle usul kurallarına aykırı davranıldığı anlaşılmakla haklı nedenlere dayanan birinci itiraz nedeninin kabulüne ve Yerel Mahkeme hükmünün sair yönleri incelenmeksizin öncelikle saptanan bu usuli nedenden dolayı bozulmasına karar verilmelidir.

SONUÇ: Bu itibarla Yargıtay C.Başsavcılığının birinci itiraz nedeninin KABULÜNE, Yargıtay 1.Ceza Dairesinin 9.6.1999 gün ve 992-2238 sayılı onama kararı kaldırılarak Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 1.12.1998 gün ve 95-254 sayılı

hükmünün sair yönleri incelenmeksizin öncelikle saptanan bu usuli nedenden dolayı BOZULMASINA, dosyanın yerine gönderilmek üzere Yargıtay C.Başsavcılığına tevdiine, 28.9.1999 günü oybirliği ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972