DAVA : Taraflar arasında görülen davada Kadıköy Asliye 1.Ticaret Mahkemesince verilen 7.12.2000 tarih ve 1999/814-2000/1009 sayılı kararınca incelenmesi duruşmalı olarak davalı vekili tarafından istenmiş olmakla, duruşma için belirlenen 8.5.2001 günde davacı avukatı.... ile davalı avukatı..... gelip, temyiz dilekçesinin de süresinde verildiği anlaşıldıktan ve duruşmada hazır bulunan taraflar avukatları dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakılmıştı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi.... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, davalıya sigortalı olan müvekkilinin taahhüdündeki inşaatta fırtına sonucu oluşan hasarın ( 26.731.106.380 ) liralık bölümünün ödeneceğinin bildirildiğini ve ( 15.000 ) USD.lik muafiyet düşüldükten sonra ( 20.713.481.380 ) lira ödendiğini ileri sürerek, bakiye ( 176.640.743.187 ) liranın hasar tarihinden itibaren reeskont faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili cevabında, eksik sigorta bulunması nedeniyle yapılan proporsiyon hesabı sonucu ödenen miktarı aşan talepte bulunulamayacağını savunarak davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, sunulan kanıtlara ve bilirkişi raporlarına dayanılarak, poliçedeki sigorta değerinin ( 271 ) milyar lira olduğu, ihale bedelinin Bayındırlık Bakanlığı birim fiyatlarına göre yeniden saptanmasının kararlaştırılmadığı, henüz bitmemiş inşaatın tamamlanmış gibi değerinin hesaplanarak eksik sigorta hükümlerinin uygulanmasının sigorta hukuku ilkelerine aykırı olduğu, sigorta kapsamındaki hasar tutarının ( 197.331.013.836 ) lira olduğu gerekçesiyle muafiyet tutarı ( 15.000 ) USD.nin TL. karşılığı ( 6.017.625.000 ) lira ödenen tazminatın tenzili ile ( 170.599.907.456 ) liranın hasarın oluştuğu 19.2.1999 tarihinden itibaren reeskont faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.

Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.

1-Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı sigorta vekilinin aşağıdaki bend dışında kalan ve yerinde görülmeyen diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.

2-Ancak, davalı taraf savunmasının odaklandığı eksik sigorta savunması yeterince irdelenmiş ve açıklığa kavuşturulmuş değildir. Diğer adı (menfaat değerinin altında sigorta) olan eksik sigorta kavramı TTK.nun 1288 nci maddesinde düzenlenmiş olup, sigorta sözleşmesi ile kararlaştırılan sigorta bedelinin sigorta kuvertürüne alınan sigortalı mal veya buna ilişkin menfaatin taşıdığı değerin altında olmasını ifade eder. Sigorta sözleşmesi yapılırken sigorta ettirenin yanıltıcı bildirimi veya sigortacının yanılgısı sonucu sigortalanan mal veya menfaatin değeri olduğundan daha az bir bedelle sigorta güvencesine bağlanabilir. Anılan yasal düzenleme buyurucu nitelikte olmadığından aksi sözleşmeyle karalaştırılabilir. Sigorta sözleşmesi ile eksik sigorta hükümlerinin uygulanması kararlaştırılsa bile tam zayi halinde sigortacının sorumluluğunun kapsamı belirlenirken sigorta bedelinden indirim yoluna gidilemez. Başka bir anlatımla eksik sigorta, sigortalanan menfaatin kısmen zayii halinde işlerlik kazanır ve kısmi zayi gerçekleştiğinde sigortacının sorumluluğu sigorta sözleşmesi ile kararlaştırılan sigorta bedelinin sigorta ettirilen menfaatin gerçek değerine olan oranı hesaplanarak bu oranda yapılacak indirim sonucu kalan miktar ile sınırlı olur. Bu biçimde oranlamaya dayalı yapılan ödemeye esas olur. Bu biçimde oranlamaya dayalı yapılan ödemeye esas hesaplama yöntemine ise uygulamada proporsiyon adı verilmektedir.

Somut uyuşmazlığa gelince, davalıya sigorta ettirilen davacı taahhüdündeki.... İnşaatında fırtınaya bağlı hasarın kısmi olduğu çekişmesizdir. 25.12.1996 tarihli ve üç yıl süreli İnşaat ..... Sigorta Poliçesinin başlangıçta ( 205 ) milyar lira olan sigorta bedeli 17.11.1998 tarihli zeyilname ile ( 271 ) milyar liraya yükseltilmiş bulunmaktadır. Öte yandan, davacı yüklenici ile dava dışı DHL. Gen. Müdürlüğü arasında imzalanan inşaat sözleşmesinin 23/2 nci maddesi ile de yüklenicinin her geçici hakedişle ödenen toplam meblağ üzerinden her türlü fiyat farkları dahil sigorta yaptırma zorunluluğu öngörülmüş olup, rizikonun oluştuğu 19.2.1999 tarihine kadar yapılan hakediş ödeme toplamı ise ( 255.396.848.000 ) liradır. Böylece, davacı yüklenici, anılan sözleşme maddesi ile yükümlendiği edimini yerine getirmiş ve sigorta bedelini eylemli hakediş ödemeleri ile uyumlu hale getirmiştir. Davalı ise, inşaatın toplam değerinin Bayındırlık Bakanlığının 1999 yılı birim fiyatlarına göre yaklaşık ( 10 ) kat arttığı ve undan dolayı eksik sigorta koşullarının gerçekleştiğini savunmuştur.

Mahkemece, inşaatın tamamlanması halinde ulaşacağı nihai değerin sigorta değeri olarak kabul edilemeyeceği, sigorta hukukunda gerçek zararın gideriminin esas olduğu, henüz yapılmayan inşaat işlerinin tekabül edeceği değerin sigorta bedeline eklenmesinin beklenemeyeceği yönündeki gerekçesi yerinde ise de, eksik sigorta koşullarının varlığına temel oluşturan veri ve değerlikler araştırılıp saptanmadan bu savunma reddedilmiştir.

Kısmi hasar oluştuğu uyuşmazlık dışı olduğuna ve Poliçe Genel Şartlarının 15/1-I maddesi hükmü ile sigortacının tazmin sorumluluğunun, sigortalı değerlerin hasardan bir gün önceki duruma getirilmesi için gereken bedelden ibaret olduğunun kararlaştırılmış olmasına göre mahkemece, inşaat ve sigorta uzmanı bilirkişilerden inşaatın rizikodan bir gün önceki verili değerinin, diğer bir deyişle davacının yaptığı inşaatın geldiği düzeyin 18.2.1999 tarihindeki toplam değerinin ne olduğu öğrenilerek gerçekleşen ( 197.331.013.836 ) liralık hasar bedelinin eksik sigorta hükümlerini işletmeyi gerektirip gerektirmediğinin, yani sigortalanan menfaaatin riziko tarihinde ulaştığı toplam değerin sigorta bedeli ( 271 ) milyar liranın üzerinde olup olmadığı belirlendikten sonra eksik sigorta savunmasının karşılanması gerekirken, değinilen yöne açıklık getirilmeden bu savunmanın reddi doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Yukarıda ( 1 ) nolu bentte yazılı nedenlerle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, ( 2 ) nolu bentte açıklanan nedenlerle kararın davalı yararına BOZULMASINA, 100.000.000 lira vekillik ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 8.5.2001 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972