 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
2.Hukuk Dairesi
Sayı
Y A R G I T A Y İ L A M I
Esas Karar
96/2955 96/5085
14.5.1996
Özet:Amerika Birleşik Devletleri Alabama eyaleti ile ilamların
tanınmasında karşılıklılık.
Tanıma istemine dair dilekçeye tanınması istenen ilamının eklenmemesi
ilk itiraz olup bu yönde bir ilk itiraz yoksa eksiklik tamamlatılmalıdır.
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli
mahkemece verilen hükmün temyizen mürafaa icrası suretiyle tetkiki
istenilmekle duruşma için tayin olunan bugün temyiz eden vekili Av. Taylan
Arıhan ile karşı taraf vekili Av. Erol Erdoğan geldi. Gelenlerin konuşması
dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için duruşmadan sonraya
bırakılması uygun görüldü. Bugün dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği
görüşülüp düşünüldü.
1-2675 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku hakkındaki
yasanın 38/a maddesi, tenfize karar verilebilmesi için diğer şartların
yanında, Türkiye Cumhuriyeti ile ilamın verildiği devlet arasında
karşılıklılık esasına dayanan bir anlaşmanın yahut o devlette, Türk
mahkemelerinden verilmiş ilamların tenfizini mümkün kılan bir kanun hükmünün
veya fiili uygulamanın bulunmasını öngörmüştür. Kararı veren yabancı
mahkemenin mensubu olduğu devletle ülkemiz arasında anlaşmanın olmadığı
anlaşılmış, fiili uygulamanın varlığı da tesbit edilememiştir. Ancak yabancı
ilamın verildiği Amerika'nın Alabama eyaletinde Türk mahkemelerinden verilen
ilamların tenfizini engelleyen veya mümkün kılan hukuki durum
araştırılmamıştır. O halde mahkemece karşılıklı uygulama yoktur gerekçesine
dayanılarak isteğin reddi isabetsizdir.
2-Yabancı mahkeme kararının tenfizi yahut tanınması için, bu kararın
hükmü veren devletin yasalarına uygun olarak kesinleşmiş olması zorunludur.
(MÖH M. 34) Mahkemece bu hususun kendiliğinden dikkate alınması
gerekmektedir. Ayrıca o ülke makamlarınca usulen onaylanmış aslı ve
onaylanmış tercümesi yanında, ilamın kesinleştiğini gösteren yazı yahut
belgenin ibrazı icabetmektedir. (MÖH M 37/a-b)
Bu yön dava dilekçesinin düzenlenmesinde eksiklik niteliğinde olup
Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 187/7. maddesi uyarınca ilk itiraz olarak
ileri sürülmedikçe red sebebi olamaz. Bu eksikliğin tamamlanması için
davacıya uygun önel verilmelidir. ( Y.2.H.D.nin 11.3.1994 Tarih 1823-2662
sayılı kararı)
Tenfizi istenilen kararın o ülke makamlarınca onaylanmış aslı ve
onaylanmış tercümesi alınmadığı gibi, kesinleştiğine dair yeterli belge de
temin edilememiştir.
Mahkemece yapılacak iş, tenfizi istenilen ilamın o ülke makamlarınca
onaylanmış aslını ve yine onaylanmış tercümesini almak, kesinleştiğini
gösteren belgeleri istemek taraflardan delillerini sormak, gerektiğinde
yabancı ülkenin Türkiye temsilciliğinden yardım istemek, lüzum görülmesi
halinde bilirkişiden de yararlanmak ve hasıl olacak sonuca göre bir karar
vermekten ibarettir. Bu yön gözetilmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde
karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün gösterilen sebeplerle BOZULMASINA,
duruşma için takdir olunan 6.000.000 Tl. vekalet ücretinin davalıdan alınıp
davacıya verilmesine, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine
oybirliğiyle karar verildi. 14.5.1996
Başkan Üye Üye Üye Üye
Tahir Alp Ş.D.kabukçuoğlu Hakkı Dinç Ferman Kıbrıscıklı A.İ.Özuğur
|
