ABD’nin korkulu rüyası yerel para birimi havuzu
AYDINLIK / ANKARA
ABD Türkiye üzerine ekonomik abluka uygularken Türkiye de yeni arayışlar içinde. “Sıfır dolar”lı ticaret üzerine arayışlar yoğunlaşırken, uzmanlar petrol ticaretinin Şanghay borsasında Yuan bazlı sözleşmelere bağlanmasını gündeme getiriyor.
ABD geçmişte Rusya’ya yaptığı ekonomik kuşatmanın bir benzerini Türkiye’ye uyguluyor. Eş zamanlı olarak Çin ürünlerine vergiler getirirken, İran yaptırımlarla ekonomiyi çökertme planı ile sıkılaştırılıyor. Bu koşullarda ABD’nin hedefinde bulunan, Astana sürecinde birlikte hareket eden Türkiye, Rusya, İran ve Astana’yı destekleyen Çin arasında ticaretin yerel para birimleri ile yapılması arayışları hızlanmış durumda.
AVRUPA’DA YAPILAN ANALİZLER
Avrupa ülkelerinde yapılan analizlerde de yeni bir ticaret sisteminin öne çıkabileceği, bunun da başını Türkiye, Rusya, İran ve Çin’in çekebileceği vurgulanıyor. Türkiye’nin elinin zayıf olmadığı kaydedilen analizlerde radikal kararlar alabileceğine işaret ediliyor. Avusturyalı piyasa analisti ve yatırımcı, Rusya uzmanı Tom Luongo’nun (Newsmax Media editörü) “ABD’nin ambargo tehdidi altındaki Türkiye’de satın alma vakti mi?” başlıklı makalesinde özetle, Türkiye’nin karşılaştığı sorunların Rusya’nın 2014-2015 dönemde yaşadığı finansal krize çok benzediğinin altını çiziyor. O dönemde Rusya Hükümetinin, firma borçlarını Ruble’ye takas ederek ödediği Türkiye’nin de TL kullanarak bunu yapmaya başladığını ifade ediyor.
YUAN’LA PETROL KONTRATI
Türkiye’nin de piyasa baskılarının önüne geçmek için bazı imkanlarının bulunduğunu belirten Loungo, özetle şu değerlendirmelerde bulunuyor: “Türkiye’nin İran’dan yapacağı petrol ithalatını Şangay Borsası üzerinden Yuan bazlı sözleşmelere bağlayabilir. Her iki ülkenin de Çin’den büyük miktarlı ithalatları var. Petrol dahil üç ülke arasındaki ticaretin bir bütün olarak ilgili ülkelerin Merkez Bankaları arasında yapılacak ikili takas anlaşmalarıyla yerli paralar ile yapılabilir. Rusya bu imkanı 2015’ten itibaren kullanmaktadır. Uygulama dolar cinsi özel sektör borçlarının ödenmesine katkı sağlamıştır. Türkiye’nin de bu enstrümanı kullanması halinde, kısa vadeli firma borçlarının ödenmesi açısından esneklik sağlayacaktır.”
Önümüzdeki günlerde yapılacak NATO toplantısının yakından izlenmesini de tavsiye eden Loungo, “Türkiye’nin, ABD’nin hışmından kurtulabileceği, jeopolitik haritanın tamamının değiştirebilecek bir yolu bulunuyor” ifadesini kullanıyor.
ÇİN TİCARETİNİ ARTIRIYOR
Son dönemde yerel para birimleriyle ticaret konusunda ve Yuan bazlı petrol kontratları konusunda önemli gelişmeler yaşanıyor. Çin, komşularıyla yerel para birimleriyle ticaretini sürekli artırıyor. Bu arada Çin’in Arjantin’in içinde bulunduğu finansal krizin aşılmasına da katkı sağlayacak yaklaşık 30 milyar dolar tutarında yeni bir takas anlaşması yapma konusunda mutabakata vardığı açıklandı. Türkiye, Rusya, İran ve Çin arasındaki ticaretin önemli bir bölümünün yerel para birimleriyle yapılmasına yönelik sistemin de bu anlaşmalardan örnek alınarak geliştirilmesi ve uygulanması tartışılıyor.
YEREL PARA BİRİMİ HAVUZU
Ekonomistler, Türkiye, Rusya, Çin ve İran arasında 200 milyar doları aşkın bir mal ticareti olduğu kaydederek, bu ülke yerel para birimlerinin bir havuzda toplanabileceğini, Çin’in ithalatında önemli bir yer tutan petrol ve doğalgaza ödediği paralarla bu ülkelere ihracatının bu havuz içinde Merkez Bankalarının yapacakları anlaşmalarla takas edilebileceğini vurguladılar. Bu ticaretin ilk aşamada Yuan ağırlıklı olmasının kaçınılmaz olduğunu, Yuan’ın istikrarlı bir para olması nedeniyle kimsenin bir kayıp yaşamayacağını belirten ekonomistler, zamanla dört ülkenin para biriminde de bir dengelenme sağlanabileceğine işaret ettiler. Ekonomistler zamanla bu dört ülke arasındaki “sıfır dolar”la ticaretin hakim olacağını ve yapılacak ödemelerin Amerikan bankacılık sistemine girmeden gerçekleşebileceğini söylediler.
2007’DE GÖRÜŞMELER YAPILDI
Doları devre dışı bırakan sistemi ilk olarak Türkiye’nin gündeme getirdiğini kaydeden ekonomistler, Kürşat Tüzmen’in Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı olduğu dönemde Rusya, Çin ve İran’la bu konuda görüşmelerin yapıldığını hatırlattı. Rusya Devlet Başkanı Putin ve Çinli yetkililerin de öneriye sıcak yaklaştığını kaydeden uzmanlar da şu bilgileri verdi:
“İran, Rusya ve Çin arasındaki ticaretin yerel para birimleriyle yapılması konusunda 2007-2009 döneminde bu ülkelerle biz dizi görüşme yapıldı ve özellikle de Rusya ve Çin ile yapılan temaslarda bu konuda belirli mesafe de kaydedildi. 2009 başında Moskova’da en üst düzeyde yapılan görüşmelerde ikili ticaretin yerel paralarla yapılması konusu zamanın Dış Ticaretten sorumlu Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen tarafından gündeme getirildi. O dönemin Rusya Başbakanı Putin, bu öneriyi memnuniyetle karşıladığını belirterek bürokratlarına konuyu takip etmeleri ve sonuçlarından kendisinin bilgilendirilmesi talimatını vermişti Bu ziyaret sonrası Merkez Bankası Ruble’yi ilk defa konvertibl paralar listesine aldı. 2007-2009 döneminde Çin, İran ve Rusya ile bu konuda ilk tur müzakereler yapıldı. Önemli ilerlemeler kaydedildi. Ancak daha sonra gelen bakanlar bu konu üzerinde durmadı.
ABD’nin korkulu rüyası yerel para birimi havuzu – İlk Kurşun Gazetesi.
Orijinal haber kaynağı için; İlk Kurşun Gazetesi
Benzer haberler:
- yok