Evde Özel Ders ile ilgili bir yaklaşım...

[dusunen insan]

Daha önce bu konu ile ilgili olabilecek çeşitli başlıklar açılmış olsa da, konunun bu boyutu için yeni başlık açmanın uygun olabileceğini düşündüm.


221 numaralı Türk vergi kanununun 1. maddesinde serbest meslek faaliyeti aşağıdaki gibi tanımlanmıştır:
“Serbest meslek faaliyeti de sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın, şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.”

Bu nedenle herhangi bir kuruma bağlı olmadan kendi namına evlerinde özel ders veren öğretmenler teknik olarak serbest meslek faaliyeti için maliyenin ilgili birimlerine başvurarak kişisel olarak fatura bastırıp kazançlarını vergilendirebilirler. Anlaşıldığı gibi bu çerçevede çalışacak öğretmenlerin serbest meslek faaliyeti yürüterek vergi ödemeleri mümkündür.

Yaygın olan düşünüş, vergisel yükümlülükler yerine getirildiğinden hiç bir kuruma bağlı olmayan öğretmenlerin evlerinde (gerçekten evlerinde, ofis olarak döşenmemiş evlerinde) vergilerini ödeyerek özel ders verebileceğidir.

Ancak bir kaç problem var:

Anayasanın
42. maddesi: ...

Eğitim ve öğretim, Atatürk ilkeleri ve inkılâpları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre, Devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. Bu esaslara aykırı eğitim ve öğretim yerleri açılamaz.
...
Milli eğitim temel kanunu
Madde 56 – Eğitim ve öğretim hizmetinin, bu kanun hükümlerine göre Devlet adına yürütülmesinden, gözetim ve denetiminden Milli Eğitim Bakanlığı sorumludur.

TCK 263. Madde:

Kanuna aykırı olarak eğitim kurumu açan veya işleten kişi, üç aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

Şimdi bu yasalar birlikte değerlendirildiğinde,

Soru: Herhangi bir özel veya devlet kurumunda görev almayan fen fakülteleri mezunlarının kendi alanında ve ikamet ettikleri konutlarında sadece kendi adlarına ve birebir olarak serbest meslek yürütücüsü sıfatıyla vergi ödeyip özel ders vermesi olanaklı mıdır?

Kanımca anayasanın 42. maddesi, birey-birey arasındaki eğitim ilişkisinden daha çok eğitim ve öğretim faaliyetlerinin birlikte yürütüldüğü, sistematik, daha doğrusu kurumsal bir eğitimin devletin denetim ve gözetimi altında yapılmasını buyuruyor. Aksi durumda çocuklarına eğitim veren bütün aileler, okul dışına çıktığı anda öğrencisinin herhangi bir matematik sorusunu yanıtlayan öğretmen, bir sınıf arkadaşının bir diğerine ders anlatması anayasanın 42. maddesine aykırı olacaktı. Çünkü suç unsuru para alınıp alınmaması değil, bu faaliyetlerin eğitim olması olacaktı.

Düşüncem onanabilir olmalı ki TCK 263. madde de:
Bir eğitim kurumu kavramından bahsetmektedir ve bunun dışında başka bir suç unsuru içermeyen "özel ders" gibi bir kavramı, sanki kanun kapsamına almamaktadır. Elbette "özel ders" başka bir suç unsuru içerdiği zaman TCK da ilgili suçun cezası vardır. ( Dolandırıcılık, İrticai faaliyet, devletin bütünlüğüne ve rejime karşı suçlar v.b.) Hem de 263. maddenin ceza sınırlarından daha büyük cezalar öngörmektedir.

Elbette bu yazdıklarım kendi düşüncelerim ve kanunların bu konuda nasıl işleyebileceği konusunda sizlerden fikir almak ve bu konu hakkındaki görüşlerinizi tartışmak istedim.

Örneğin şöyle bir süreç işlemesi olanaklı mıdır?

Fen fakültesi mezunu kişi, maliyeye başvurarak serbest meslek yükümlülüğünü üzerine alır. Daha sonra sadece birebir olmak üzere evinde matematik dersi verdiğini sözlü olarak çevresine duyurur. Gazeteye ilan verir, internet sitesine ilan yazar. Öğrenci gelir ve evde "özel ders" verilir. Kişi usulüne uygun olarak serbest meslek makbuzu keser ve vergisini öder. Buraya kadar her şey güzel, ancak daha sonra herhangi birisi Meb'e şikayette bulunarak kanuna aykırı eğitim verildiğini bildirir. Meb yetkilileri gelir, oranın hane olduğunu görür. Kişi de özel ders verdiğini onlara beyan eder.

Şimdi Meb yetkilileri ne yapacak ?
Kişi özel ya da resmi bir kurumda çalışmıyor, idari yaptırım olanaklı değil. Evinde özel ders veren kişi, bir eğitim kurumu da değil. Meb yetkilileri buranın ev olduğunu ve kişinin sadece birebir özel ders verdiğini tespit etmelerine rağmen, "özel ders" faaliyetinin eğitim olduğunu ve özel ders veren kişinin TCK 263 den yargılanması gerektiğini düşünerek savcılığa suç duyurusunda bulunursa ve kişi de evet yaptığım faaliyet TCK 263'ün kapsamında değildir, diyerek özel ders verdiğini kabul etse ne olacak?

Sorular
1. Üzerine atılı suç, vergisini ödeyerek evinde özel ders vermek olmasına rağmen bir kişi TCK 263'den ceza alabilir mi? Yani bir kaçak eğitim kurumu olarak değerlendirilir mi? Kısaca bu şartlarda "özel ders" vermek suç mudur? Cezai yaptırımı var mıdır?
2. Ayrıca bu konuda herhangi bir yargıtay kararına ulaşabilecek bir arkadaş var mıdır? Sadece evinde özel ders faaliyeti nedeniyle, TCK 263. maddedeki değişiklikten sonra açılmış herhangi bir davaya ilişkin yargıtay kararı var mıdır ?
3. Sizce sözünü ettiğim tarzda bir "özel ders" faaliyeti anayasaya aykırı mıdır?

Değerli yorumlarınızı ve katkılarınızı bekliyorum...

[Ruzigar]

Mehaba evde özel ders vermenin yasal olup olmadigi ile ilgili sorulari ben de soruyorum ancak henüz bir yanit bulamadim.Hukukcu malimüşavir sormadigim kimse kalmadi. Danismanlik sirketi kurularak maliye acisindan ilerleyebiliyoruz ancak milli egitim bir sikayet oldugunda konuya nasil mudehale ettigini aciklamiyor. Hatta ben MEB'e gidip sordum yanitlamadilar sadece yasak dediler kapatiriz dediler ama nasil bir durumla karsilasinca ne sekilde kapattiklarini ogrenemedim. Sadece bizim semtimizde alti tane danismanlik sirketi var ders veriyorlar hatta tabelada kurs diye yazmislar. Bunlari neden kapatmiyorlar? Bizi aydinlatabilecek birisi varsa yardimci olursaniz cok seviniriz...