THY uçağı düştü

[Mehtap Deniz]

'Hürriyet' in haberine göre SORU ve CEVAPLAR
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/11134563.asp?gid=233

[Devrim Sinan Karavelioğlu]

Her kaza sonrası olduğu gibi bunda da tartışmalar bitecek gibi görünmüyor. 737 nin öndeki 757 nin dümen suyu türbulansına kapılıp düştüğü iddiası ihtimallerden sadece biri ve bana göre çok da kuvvetli bir olasılık değil. Dümen suyu türbulansının etkisi medyada iddia edildiği gibi 5 değil, uçağın kategorisine göre en çok 3 dakika sürer.

Uçakların piste normal yaklaşma süratlerini (120Kts/hr-222km/s) dikkate aldığımızda arada en az 4 mil mesafe var demektir ve bu da belirtilen süratle en az iki dakika içerisinde alınır. İki dakikalık bir ayırma çoğu zaman yeterlidir.

Uçakların kategorileri arasında çok aşırı bir fark olmaması da dümen suyu türbulansı (wake turbulance) olasılığını azaltıyor.

Diğer taraftan Amsterdam approach kontrol bunları ILS üzerinde sıraya dizerken hadi gözünden kaçırdı diyelim. Meydan kontrolun da mı gözünden kaçtı acaba? Daha önemlisi; olay anında rüyetin oldukça iyi olduğu söyleniyor bu durumda 757 nin arkasında bulunan 737, 4 NM önündeki 757 yi rahatlıkla görmekteydi. Bu duruma pilotlarda mı itiraz etmedi acaba?

Kaldı ki 757 nin wake türbulansının aradan 2 dakika geçtikten sonra 737 gibi bir uçağı düşüneçek kadar etkisinin kalabileceğini düşünmüyorum.

Şu an kutular incelenmeden ne söylense boş. Acaba herhangi bir nedenle normal yaklaşma sürati olan 120 Kts/hr ın çok altına düşmek zorunda kaldılar da havada tutunamadılar mı? Ölenlere Allah'tan rahmet, yaralılara geçmiş olsun, ölen yakınlarına ve milletimize başsağlığı diliyorum.
Devrim Sinan KARAVELİOĞLU

Hürriyet 6 Mart 2009
Altimetre hata yaptı otopilot düşürdü

AMSTERDAM’da düşen Türk Hava Yolları (THY) uçağı ile ilgili yapılan kaza-kırım araştırmasının ön raporunda, uçakta yükseklik göstergesi arızası sonucu otomatik pilotun uçağın indiğini sanarak gazı kestiği ve pilotların bu anormal durumu geç kavradığı açıklandı. TC-JGE tescil işaretli Boeing 737-800 ’Tekirdağ’ uçağının, 25 saatlik kara kutu kayıtlarında yer alan son 8 uçuşunda bu arızanın iki defa tekrarlandığı da kaydedildi.

İşte adım adım kaza

Toplantıda gazetecilerin sorularını yanıtlayan Hollanda Güvenlik Araştırma Konseyi’nin Başkanı Pieter van Vollenhoven, pilotların oto pilot mu, yoksa manuel mi olarak yaklaştıkları sorusuna "Bu durum havayolu şirketlerine göre değişiyor. Şirketlerin yüzde 50’si oto pilotla, diğer yarısı da manuel olarak yaklaşmayı tercih ediyor" dedi. Hollandalı yetkililerin açıkladığı ön rapora göre, kaza adım adım şöyle gerçekleşti:

1- Uçak yaklaşmasına normal girmişti. Kule frekansına geçilmiş, konuşmaları Öğretmen Kaptan Pilot yapıyordu. Uçak piste oto pilot ile yaklaşıyordu.

2- Uçakta altimetre arızası vardı. Sol tarafta oturan kaptan pilotun önündeki radar altimetre (radardan bilgi alarak çalışan yükseklik göstergesi), uçak gerçekte 1950 feet yani 594 metrede olmasına rağmen, teknik arıza nedeniyle ’eksi 8 feet’ yani deniz seviyesinin 2.43 metre altında okudu (Schiphol Havalimanı’nın inilen 18 sağ pisti, deniz seviyesinden aşağıda. Pist, deniz seviyesinden eksi 8 feet yani eksi 2 metre 43 santimetre aşağıda. Pilotlar yaklaşmalarını bu duruma göre ayarlayarak gerçekleştiriliyor.)

3- Solda oturan kaptan pilotun önündeki radar altimetreden aldığı bilgilere göre hareket eden oto pilot, bu yüksekliğe (2.43 metre) göre, uçağın o an teker koyup ineceğini zannetti.

4- Otopilota bağlı çalışan ’Auto Throttle’ sistemi, uçağın indiğini ’sandığı’ için, sürati düşürmek amacıyla motor devirlerini azaltarak minimum duruma getirdi. Uçağın hızı aniden kesildi ve hızla irtifa kaybedilmeye başlandı.

5- Sürat, saatte 260 kilometre (piste yaklaşma hızı) olması gerekirken 175 kilometre/saate (inildiğinde olması gereken hız) düştü. Uçak havada tutunamadı, ’stall’ oldu, yani süratsiz kaldı.

6- Bu anda arızayı anlayan pilotlar hemen gaz kollarını maksimuma getirerek uçağı kurtarmak ve sürat kazandırmak istediler.

7- Ancak irtifa çok düşüktü ve motorların tam güç kazanması zaman aldığı için, uçak tekrar havada tutunmayı başaramadı. Gövde önce kuyruktan vurdu ve sonra ön kısım sürüklenerek yere oturdu.

8- Uçakta en fazla hasar kokpit ve business sınıfının olduğu ön bölümde meydana geldi. Pilotlar vuruş anında can verdiler.

[PhillipVan]

Uçakta ölen kardeşlerimize allahtan rahmet diliyorum öncellikle....
Geçen günlerde hollanda güvenlik konseyi başkanı pieter von vallonhoven denen adam uçağın düşmesinde kulenin değil pilotların hatayı farkedip önemsemedikleri için düştüğünü idaa ediyor. Yahu (allah rahmet eylesin) pilotlarımızın canına ve 500 yolcuya kastı mı vardı önemsemesin. Zaten türk pilotlar derneği de bu idaayı tamamen reddeti. bir de kendilerinin ettiği bir ihmali de nasıl örtüyorlar. Geçen günlerde yeni şafak gazetesne konuşan kazazede yolcular, pilotların 8 SAAT el salladıklarını ve yardım istediklerine şahit olmuşlar. Ama hollandalı yetkili pilotların uçağın düştüğü an öldüğünü idaa ediyor. Anlayın artık. Bizim ülkede böyle bir şey olsa dünya ayağa kalkardı. Bunlar pişkince kendi hatalarını örtbas ediyor ve dünya da destekliyor. Türkün türkten başka dostu yok...

[Devrim Sinan Karavelioğlu]

Uçakta ölen kardeşlerimize allahtan rahmet diliyorum öncellikle....
Geçen günlerde hollanda güvenlik konseyi başkanı pieter von vallonhoven denen adam uçağın düşmesinde kulenin değil pilotların hatayı farkedip önemsemedikleri için düştüğünü idaa ediyor. Yahu (allah rahmet eylesin) pilotlarımızın canına ve 500 yolcuya kastı mı vardı önemsemesin. Zaten türk pilotlar derneği de bu idaayı tamamen reddeti. bir de kendilerinin ettiği bir ihmali de nasıl örtüyorlar. Geçen günlerde yeni şafak gazetesne konuşan kazazede yolcular, pilotların 8 SAAT el salladıklarını ve yardım istediklerine şahit olmuşlar. Ama hollandalı yetkili pilotların uçağın düştüğü an öldüğünü idaa ediyor. Anlayın artık. Bizim ülkede böyle bir şey olsa dünya ayağa kalkardı. Bunlar pişkince kendi hatalarını örtbas ediyor ve dünya da destekliyor. Türkün türkten başka dostu yok...

Sizce Hollandalı yetkililerin kaza-kırımın oluşmasında ne tür bir ihmalleri var? Buna biraz daha açıklık getirir misiniz?

[Mehtap Deniz]

Schiphol Havalimanı’na inişte düşen THY uçağının karakutu kayıtlarının ilk çözümleri, çarpıcı bilgiler verdi

www.internethaber.com - 12 Mart 2009

Kayıtlara göre, kule, yoğunluk nedeniyle THY uçağını ’araya’ aldı. Uçak, kulenin acelesi nedeniyle olması gerekenden yüksek ve hızlı yaklaşmaya başladı.

Pilotlar altimetre arızasını yeteri kadar yüksekte fark edip sağlam altimetreye göre hareket etse de, otomatik gaz sistemi yüksekliği hatalı cihazdan aldı. Pilotların son manevrası uçağı kurtaramadı. Facia geldi.

SON 26 SANİYEDE ARIZAYI FARK EDİYORLAR

Ses kayıtlarına göre Boeing 737–800 tipi uçak, normal yükseklik ve hız limitlerinde uçuşuna devam ederken, 'radyo altimetre'nin (uçağın yerden yüksekliğini gösteren cihaz) -8 feet'i göstermesi üzerine otomatik pilot, uçağın yere indiğini zannederek motorları yavaşlatıyor.

HIZLA DÜŞÜYORUZ KAPTANIM

Pilotlar, uçağın sol irtifa gösterge cihazındaki anormalliğin farkına son 26 saniyede varıyor. 'Gözlemci koltuğunda' oturan 2. Kaptan Pilot Olgay Özgür, Kaptan Pilot Hasan Tahsin Arısan'ı, "Hızla düşüyoruz kaptanım." sözleriyle uyarıyor.

Göstergeleri kontrol eden Arısan, düşüşe 6 saniye kala "I have it" (Kumanda bende) diyerek uçağın yönetimini ele alıyor. Kaptan pilot, son anda uçağın burnunu kaldırıyor. Bu esnada kuyruk kısmı yere vuruyor. Gösterge cihazındaki hatadan kaynaklan ve 9 kişinin öldüğü kazanın büyük bir faciaya dönüşmesine Türk pilotlar engel oluyor.

CVR olarak adlandırılan kokpit ses kayıt ve uçuş verilerinin kayıt edildiği FDR cihazının incelemesi sonrasında hazırlanan rapora göre, uçağın düşmesiyle ilgili öne çıkan unsurlar şöyle:

Pilotlar radar altimetre arızasını, alçalma sırasında 7 bin feet, yani 2 bin 300 metre yükseklikteyken fark ettiler.

Altimetre arızası Boeing’in yazılımından kaynaklanıyor

Sol taraf, yani kaptan pilot tarafındaki radar altimetre arızası ortaya çıkınca, oto pilot ve gaz kollarını kontrol eden ’auto throttle’ sistemi, ikinci pilotun oturduğu sağ taraftaki kumandaya aktarıldı.

Ancak auto throttle, sağdaki altimetreyi kullanması gerekirken soldaki arızalı altimetreden bilgi almaya devam etti. Bu Boeing’teki bir yazılım hatasından kaynaklandı.

Kaptan, eğitimdeki pilotun inmesine yine de izin verdi

İniş şartlarında havada pus olmasına rağmen, CAT 1 diye adlanan ve ikinci pilotun da rahatça ineceği şartlar oluştuğundan, öğretmen kaptan pilot belirlenen arızaya rağmen eğitimde olan sağ koltuktaki ikinci pilotun oto pilotla yaklaşmasına izin verdi.

Önce 230 derece pusula başında uçan uçak, normalde 6.2 mil yani 11.47 kilometre ve bin metre yükseklikte piste yaklaşması gerekirken; piste 8.69 kilometre mesafe ve 600 metre yükseklikten normalin üzerinde bir hızla piste doğru dönüş yaptırıldı. Ön raporda hava trafik kontrol merkezinin bu yönlendirmesi hata olarak yer aldı.

Ancak uçağın motorlarının gücünü kontrol eden auto throttle sistemi, arızalı radar altimetresinin -2.4 metre yükseklik göstermesi nedeniyle, uçağın indiğini sanarak gaz kollarını otomatik olarak ’IDLE’ konumuna getirip gücü kesti.

Pilotlar hem süratleri yüksek hem de yaklaşma hattından daha yukarıda oldukları için auto throttle’ın yanlış hareketini fark edemedi.

Uçağın yaklaşma sırasında trim olarak adlandırılan ve küçük pozisyon düzeltmeleri yapan sisteminin de, süratin düşmesi için sürekli uçağın burnunu yukarı kaldıracak şekilde kumanda verdiği ortaya çıktı.

Uçağın süratsiz kalmasıyla birlikte, lövyeleri titreterek pilotu uyaran sistem çalışmaya başladı.

Pilotlar maksimum gaz verip uçağı girdiği bu anormal durumdan kurtarmak istediler.

Kaptan pilot uçağı kontrol etmek için iki eliyle lövyeyi tuttu.

Ancak auto throttle sistemi devrede olduğu için, gaz kolları boşta kalıp yeniden geri gelerek IDLE pozisyonuna döndü. Uçak bu şartlarda kuyruk kısmını yere vurdu ve yıkıldı.

Önümüzdeki günlerde ön raporun, kazanın tarafları olan Türk Hava Yolları, uçağın imalatçısı Boeing, motorların imalatçısı olan CFMI ve Amsterdam Schiphol Havalimanı’na gönderileceği öğrenildi.

100 knot’tayız hocam

Tekirdağ uçağının CVR olarak adlandırılan pilotların konuşmalarını kaydeden kara kutu çözümlerinde son söz Kıdemli İkinci Pilot Olcay Özgür’ün uçağın düşen süratini işaret ederek "100 knot’tayız (saatte 185 kilometre) hocam" dediği ortaya çıktı. İşte son konuşmalar:

Kaptan Pilot Hasan Tahsin Arısan: 18 sağ pistini karşıladık.

Amsterdam Yaklaşma Kontrol: Anlaşıldı, kule ile temasa geçin. Frekans 118.27. İyi günler.

Kaptan Pilot Hasan Tahsin Arısan: TK1951 iyi günler, 18 sağ pistini karşıladık.

Kule: Anlaşıldı, yaklaşmaya devam edin.

Kaptan Pilot Hasan Tahsin Arısan: İniş check-listi.

(Kabin inişe hazır sesi geliyor, trim sarma sesleri)

İkinci Pilot Murat Sezer: Kabin ekibi yerlerinize. (pilot kabin memurlarına yerlerine oturma ikazı yapıyor)

İkinci Pilot Murat Sezer: Hocam?

(Uçağın süratsiz kalmasına çok yakın lövyeleri titreterek ikaz eden ’shacker’ sistemi devreye giriyor. Gaz kolları tekrar hızlanmak için ileri gidiyor ama auto throttle gaz kollarını yine IDLE pozisyonuna çekiyor, uçak hızlanamıyor)

Kıdemli İkinci Pilot Olgay Özgür: 100 knot’tayız hocam!

(Pull up, pull up yani uçağın sistemleri ’yukarı çek, yukarı çek’ diye pilotları uyarıyor)

Kayıt, uçağın kuyruğunu yere vurması ile sona eriyor

[Mehtap Deniz]

THY uçağında önce yaralılara değil kara kutulara "yardım" etmişler!

Amsterdam'ın Schiphol Havaalanı'na inişi sırasında düşen THY uçağının kurtarma çalışmalarını değerlendiren Haarlem Emniyet Müdürü Mierlo, çalışmalarda büyük yanlış yapıldığını iddia etti ve görevlileri çok sert bir dille eleştirdi.

Emniyet Müdürü Mierlo, üst düzey polislerin bağlı bulunduğu sendikanın aylık dergisi “VMHP” de yer alan açıklamalarında, “Kurtarma çalışmalarında felaket üzerine felaket yaşandı” dedi.

Hollanda Ulusal Güvenlik Konseyi'ni ve isim vermeden Konsey Başkanı Vollenhoven'a ağır eleştirilerde bulunan Mierlo, kaza sonrasında çok hızlı bir şekilde olay yerine gittiklerini, aynı anda Ulusal Araştırma Konseyi görevlilerinin de olay yerine geldiğini ve insanları kurtarmak, ölenleri tespit etmek yerine, kara kutuların peşine takıldıklarına dikkat çekti.

ÖNCELİK İNSANLARDA OLMALI

Mierlo, bu ve benzeri kazalarda önceliğin tartışmasız insanlarda olduğunu belirterek, “Birinci öncelik kaza kurbanlarına hızlı şekilde insani yardım yapmaktır. Kaza nedeninin ortaya çıkarılması ikinci planda kalır” dedi. Mierlo açıklamalarında ayrıca, “Yaralılara zamanında müdahele edilseydi, ölü sayısının daha az olabileceği” şeklinde üstü kapalı bir ifade de kullandı.

Bu arada, polis dergisinde çıkan açıklamalara cevaben çok kısa bir açıklama yapan Hollanda Güvenlik Konseyi sözcüleri, “Eeleştirilere yanıt vermek istemiyoruz. Her polisin ya da yardım görevlisinin araştırma konseyi yetkilerini bilmesine imkan yok” dedi.

THY'nin Tekirdağ adlı uçağı, geçtiğimiz 25 Şubat'ta Amsterdam'da düşmüş, kazada 3'ü mürettebat 9 kişi yaşamını yitirmiş, 90'nın üzerinde yolcu yaralanmıştı.

http://www.haber3.com/news_detail.php?id=468820

[Mehtap Deniz]

Uçak kazasında bir canın bedeli: 62 bin TL

Isparta'daki uçak kazasında hayatını kaybeden Melike Ceylan'ın ailesine devlet tarafından 420 bin TL tazminat ödenmesi yönünde rapor hazırlandı. Ancak sigorta şirketi 420 bin TL yerine 62 bin TL ödedi. Ceylan'ın ailesi bu karara tepki gösterdi.

Atlasjet'in World Focus'dan kiraladığı uçak 30 Kasım 2007'de Isparta'da düşmüş, 7'si mürettebat 57 kişi yaşamını yitirmişti. Atlasjet'in sigorta şirketi, kazada hayatını kaybeden 18 kişinin yakınlarının Isparta'daki avukatı olan Hasan Kaşıkara'ya belirlenen tazminat miktarlarını belirten bir yazı gönderdi. 18 kişiden 17'sinin yakınları, tazminatların düşük olduğunu belirtip Avukat Kaşıkara'dan basına rakamla ilgili açıklama yapmasını istemedi. Ancak kazada eşi Melike ile 1.5 aylık bebeği Ceren'i kaybeden polis memuru Bülent Ceylan avukatın açıklama yapmasında sakınca görmedi. Avukat Kaşıkara da bugün basın mensuplarına sigorta şirketinden Melike Ceylan için gelen tazminat miktarını açıkladı.

Kaşıkara, Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü Aktüer Sicili'ne kayıtlı uzmanlar tarafından hazırlanan bir rapor olduğunu belirterek, “Devlet o rapora göre, üniversite mezunu Melike Ceylan için 420 bin TL tazminat bedeli ödenmesini isterken, aynı kişi için sigorta şirketince 62 bin TL bedel biçildi” dedi.

TAZMİNAT BEDELLERİNE İTİRAZ

Yolcu yakınlarının Avukatı Hasan Kaşıkara, sigorta şirketince hazırlanan tazminat bedellerine ilişkin raporun Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü Aktüer Sicili'ne kayıtlı olmayan yetkililer tarafından düzenlendiğini, bu nedenle de yasal dayanağını bulunmadığını ileri sürdü. Avukat Kaşıkara, belirlenen tazminat bedellerinin kabul edilemez olduğu gerekçesiyle sigorta şirketine itiraz dilekçesi gönderdi. Kaşıkara, dilekçede mağdurların kanuni haklarının en üst seviyede korunması amacıyla idari, cezai ve hukuki tedbirlerin uygulanması amacıyla yasal yollara başvurulacağını bildirdi.

Devamı: http://www.hurriyet.com.tr/gundem/11512343.asp?gid=229

[Mehtap Deniz]

THY personeli anıldı

İstanbul-Amsterdam seferini yaparken Schiphol Havalimanına inişi sırasında düşen THY’ye ait uçakta hayatını kaybeden mürettebat kazanın birinci yıl dönümünde anıldı.

Edirnekapı’daki Türk Hava Yolları Şehitliğinde düzenlenen törene, THY Uçuş İşletmeden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Asaf Ahmet Bora, Kabin Hizmetleri Başkanı Emine Lim Aydaşgil ile Edirnekapı Şehitliğine defnedilen kaptan pilot Hasan Tahsin Arısan, Pilot Olgay Özgür ve kabin görevlisi Ulvi Murat Eskin’in aileleri ve THY çalışanları katıldı.

Törende konuşan THY Genel Müdür Yardımcısı Bora, "Hepimizin içi yanıyor. Hepimizin içinde yara var. Canımız acıyor, yüreğimiz yanıyor. Hepsi canlarımız ciğerlerimiz arkadaşlarımız. Allah sabırlar versin" dedi.

Törende, THY personelinin kabirlerine çiçek konularak dualar okundu. Ayrıca, daha önceki kazalarda hayatını kaybeden personelin mezarları da ziyaret edildi.

Hayatını kaybeden THY personeli için akşam da Ataköy 5. Kısım Camisinde dua okunacak.

Geçen yıl 25 Şubatta meydana gelen kazada, 4’ü THY personeli 9 kişi hayatını kaybetmişti.

http://www.milliyet.com.tr/thy-perso...29/default.htm

[Hakkarili Arzuhalci]

Ruhları şad olsun.