Dövizle kredi alana müjdeli haber

[Av.Tayfun Eyilik]

Uygulamadaki adıyla Uyarlama davaları diye adlandırdığımız özü itibariyle “hakimin sözleşmeye müdahalesi “ olarak tanımlanabilecek ve esasen işviçre federal mahkemeleri uygulamaları sonucu ülkemizde de özelikle uzun süreli kira sözleşmelerinde uygulanan ve daha sonra önce 1994 yılında daha sonra 2001 yılında yaşanan özellikle döviz kurlarında öngörülemeyen derecedeki artışlar sonucu doğuran büyük ekonomik kriz dönemlerinde sıklıkla açılan bir dava türüdür.


Davanın esası sözleşme serbestisi kuralları içinde akdedilen bir sözleşmede “ahde vefa” yani sözleşmeye bağlılık ilkesi egemen olması asıl olsa bile bazen sözleşmenin kurulması anında var olmayan veya öngörülemeyen olağan üstü durumların yaşandığı hallerde sözleşmenin devam etmesi taraflardan en az birisi için katlanılmaz bir hale geldiğinde hakimden sözleşme müdahale ederek yeni şartlara göre sözleşmenin uyarlanmasını talep eder.


Konut kredisi ile ilgili olarak 1994 ve sonrasında Yargıtay’a yansıyan davaların büyük çoğunluğu uyarlama davasıdır. Uyarlama davası, yani ekonomik çalkantıların ortaya çıkması neticesinde tarafların sözleşmelerinin ortaya çıkan duruma göre yeniden düzenlenmesinin konu edildiği bir dava türüdür.
Yargıtay Genel Kurulu 19.02.1997 tarihli kararında
“ Ekonomik ağırlıklı 5 Nisan 1994 kararlarının banka kredileri ve özellikle kredi borçluları yönünden olumsuzluk doğurup doğurmadığı uygulamada tartışma konusu olmakla beraber bankalar genel eğilim olarak iyiniyet gösterip müşterilerine kredi geri ödemelerini Türk Lirasına çevirme önerisinde bulunmuşlar ve buna ilişkin çeşitli seçenekler sunmuşlardır. Davalı bankanın da bu yönde bir önerisi varsa da, başlangıçta Türk Lirası olarak açılmış kredilere uygunluğu irdelenmeden tek seçenek halinde sunulan Türk Lirasına çevirme önerisinin davacı kredi borçlusu tarafından kabul edilmesini beklemek iyi niyetli bir davranış olmaz ”
Uyarlama davalarında dikkat edilmesi gereken husus menfaatler dengesidir. Yargıtay Genel Kurulu ;
“ Hukukumuzda sözleşmeye bağlılık ilkesi ( ahde vefa-pocta sunt servanda ) Yanında sözleşme serbestîsi ilkeleri kabul edilmiştir. Bu ilkelere göre kişiler, özel hukuk alanında özel ve tüzel kişilerle olan ilişkilerini, var olan hukuk düzeni içinde kalmak koşuluyla diledikleri gibi düzenlemek, diledikleri konuda diledikleri ile diledikleri tipte sözleşme yapmak hak ve özgürlüğüne sahiptirler. Bu olanak, borçlar kanunu'nda öngörülen ( sözleşme serbestliği ) İlkesinin bir sonucudur ve bu hak ve irade özerkliği ( sözleşme hürriyeti ) Kavramı, anayasa tarafından teminat altına alınmıştır.
O halde kişiler sözleşme serbestliği ilkesine göre "kanun tarafından düzenlenmiş olan sözleşme tiplerinden ayrı karma veya nev'i şahsına münhasır sözleşmeler yapmak ve bunların koşullarını diledikleri gibi tespit etmek, hukuka (yani buyurucu ve yasak koyan hukuk kurallarına), ahlak ve adaba aykırı olmamak şartıyla kanun tarafından düzenlenmiş olan sözleşmelerin fizyonomisini (tipini) değiştirmek ve konusunu yasal sınırlar içinde serbestçe tayin etmek hakkını haizdir.

Bankalar hükümetin izniyle faaliyette bulunan, öz kaynaklarından ziyade faiz karşılığında topladıkları mevduatı, Türk ekonomisinin gelişme hedefleri doğrultusunda kredi olarak ekonominin kullanımına sunan ticari kuruluşlardır. Bankanın bu özel durumlarının sözleşmenin uyarlanması yapılırken gözden uzak tutulmamasına özen gösterilmesi gerekir”

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 1997 yılında vermiş olduğu bir kararla uyarlama usulünü düzenlemiş ve bu düzenleme uyarınca dövize endeksli konut kredilerinin Türk Lirasına çevrilme esaslarını belirtmiştir. Yargıtay’a göre “ Dövize endeksli olarak alınan yuva kredisi ekonomik koşullar nedeniyle TL'ye uyarlanmalıdır. Bunun içinse, 3.1.1994 tarihi ve dava tarihi itibariyle borç saptanmalı, ödemelerin düzenli yapılıp yapılmadığına göre dava tarihindeki veya mahkeme karar tarihine en yakın bir tarihte aylık ortalama sözleşme faiziyle birlikte yansıtılarak TL borcu tespit edilip, bunun aylık taksitleri belirlenmelidir”
Yine aynı kararda
O halde, yapılması gereken işlem şu olmalıdır;
Davalı bankadan alınan dövize endeksli kredinin hangi tarihte alındığı ve bu kredi için yapılan geri ödemeler ile 3.1.1994 tarihine kadar tutarının ne olduğu ve bu tarihteki davacının döviz borcunun ne tutarda bulunduğu belirlenmelidir. Bu belirlenen dövize endeksli borç tutarı cinsine göre ve 3.1.1994 tarihindeki dövizin kuru nazara alınarak Türk Lirası'na çevrilmelidir. Davacının almış olduğu döviz kredisinin o tarihlerde Türk Lirası üzerinden kredi alanlar bakımından daha avantajlı ve geri ödemeler yönünden daha düşük taksitler biçiminde olduğu da bir gerçek bulunduğundan, bu husus da göz önüne alınarak az ödenen tutarların tümü değerlendirilmek ve bunun o tarihlerdeki Türk Lirası faiz oranı da belirlenerek Türk Lirası ödemeli kredilerle kıyaslama yapılması ve davacının borcuna, ayrıca bir ekleme yapılması suretiyle bir denkleştirmenin oluşturulması gerekir. Böylece, davacının döviz borcu Türk Lirası'na çevrilmiş ve ayrıca önceden Türk Lirası olan kredi borçluları ile 3.1.1994 tarihi olarak aynı duruma getirilmiş olmalıdır. Davacı borcunun 3.1.1994 tarihi olarak toplam Türk Lirası borcu belirlendikten sonra da, bu borcun dava tarihi itibariyle tutarının saptanması gerekir. Bu işlem için de, zaman zaman yükselen aylık faiz oranları değil, kredi sözleşmesinin başlangıç tarihi ile dava tarihi arasındaki zaman içinde eksilen faizler TC Merkez Bankası'ndan sorulmak ve bu faizlerin ortalaması alınarak asıl borcun hesabında göz önünde tutulmalıdır. Ayrıca, davacının 3.1.1994 tarihinden itibaren yaptığı ve dava tarihine kadar ödemeleri de borçtan indirilmeli ve dava tarihindeki borç tutarı uyarlamaya tabi tutulmalıdır.

[alentua]

Merhaba,bende aynı konuya batmış durumdayım arkadaşlar. Abim için jpy ile konut kredisi aldım. Daha sonra onun ekstra borçları çıktı krediyi ödeyemez hale geldi.Benimde bu borcu ödeyecek durumum yok.Düşünecek ve çare üretecek halim kalmadı nerdeyse. Ben zaten krediyi 180 ay vade ile çektiğim için vade uzatma şansım da kalmadı. Benim öğrenmek istediğim şey ödeme yapmamam halinde ne tür sonuçların ortaya çıkacağı? Devlet memuruyum ve kirada oturuyorum. Bilgilendiren olursa çok sevinirim. Şimdiden teşekkürler

[Kocatürk]

... benim öğrenmek istediğim şey ödeme yapmamam halinde ne tür sonuçların ortaya çıkacağı? devlet memuruyum ve kirada oturuyorum. bilgilendiren olursa çok sevinirim. şimdiden teşekkürler

Ben hukukçu değilim sizin gibi devlet memuruyum, ödeme yapmamazlık gibi bir şeyi aklınızdan bile geçirmeyin. Banka 1-2 ay ihtar çeker sonra avukatı aracılığı ile icra takibini başlatır öncelikle maaşınız ve varsa diğer düzenli gelirleriniz haczedilir, kefiliniz varsa müşterek kefalet olduğu için onada aynısı olur, yetmezse ipoteği kullanarak evinizi alır satışa çıkarır; belki ipotek hakkını öncelikle kullanabilir bundan emin değilim. Bütün bu işlemlerden doğan hukuki harç, vergi, masraflar ve gecikme zammı da yine sizden tahsil edilir.
Sonuçta hem evi kaybedersiniz hem de dünyanın parasını ödemiş olursunuz. Üstelik kara listeye gireceğiniz için daha sonra hiç bir bankadan rahat kredi alamazsınız.

[Kocatürk]

Sn.Av.Tayfun EYİLİK' e verdiği detaylı ve anlaşılır bilgiden ötürü teşekkür ederim. Anladığım kadarıyla uyarlama davası şimdiki kur itibarıyle çok anlamlı değil çünkü krizden hemen önceki aylarda zaten TL cinsi kredi faizleri yüksekti şimdilerde yavaş yavaş aynı seviyelere geliyor. O günlerde TL avantajlı olmadığından dövize yönelen bir kişi için bugünlerde TL hala aynı değerde diyebiliriz. Buna rağmen illa ki dövizden çıkıp Türk Lirası' na dönmek istenirse de dava yoluna gitmektense refinansman seçeneğini kullanmak daha mantıklı gibi görünüyor. Refinansman konusundaki düşüncelerim ise -daha önceki mesajlarımda da belirttiğim gibi- şu anki rakamlarla hiç müsbet değil. Şahsi düşüncem hala beklemek yönündedir.

[frekans32]

Arkadaşlar ödemekte olduğumuz döviz kredimizde yapabileceğimiz ; r finansman yapmak,ytl ye çevirmek,yen üzerinden taksit uzatmak gibi seçenekleri en azından 2009'un 2.çeyreğini görmeden yapmamak gerektiğini düşünüyorum.

Daha öncede yazdığım gibi Dolar/Yen paritesi 90.nın altına düşmediği sürece; şu an ödediğimiz taksitten daha fazlasını ödemeyiz.Şu an parite 90,50-91,35 arası güç topluyor.Bu da beni rahatlatıyor.İMF antlaşması Ocak ayı bitmeden kamuoyuna açıklanır.Bu doların ateşini düşürecektir.Ama kritik nokta bu düşüşün kalıcı mı yoksa geçici mi olup olmayacağıdır.Felaket tellalları 2008 içinde dolar 2 yi geçer demişlerdi.2009'un Nisan-Mayıs ayları gidişatımızı belirleyecek kanaatindeyim.2009 başlarından ziyade ortası ve sonu beni korkutuyor,umarım korktuğumuz başımıza gelmez...

[vurgunada]

Arkadaşlar ödemekte olduğumuz döviz kredimizde yapabileceğimiz ; r finansman yapmak,ytl ye çevirmek,yen üzerinden taksit uzatmak gibi seçenekleri en azından 2009'un 2.çeyreğini görmeden yapmamak gerektiğini düşünüyorum.

Daha öncede yazdığım gibi Dolar/Yen paritesi 90.nın altına düşmediği sürece; şu an ödediğimiz taksitten daha fazlasını ödemeyiz.Şu an parite 90,50-91,35 arası güç topluyor.Bu da beni rahatlatıyor.İMF antlaşması Ocak ayı bitmeden kamuoyuna açıklanır.Bu doların ateşini düşürecektir.Ama kritik nokta bu düşüşün kalıcı mı yoksa geçici mi olup olmayacağıdır.Felaket tellalları 2008 içinde dolar 2 yi geçer demişlerdi.2009'un Nisan-Mayıs ayları gidişatımızı belirleyecek kanaatindeyim.2009 başlarından ziyade ortası ve sonu beni korkutuyor,umarım korktuğumuz başımıza gelmez...

Size katılıyor ve görüşlerinizi açıkyüreklilikle paylaştığımnız için teşekkür ediyorum.Şu an için bizde bekleme de kalmaya karar verdik ama heran tetikteyiz.Banka faizlerini ve pariteyi çok daha dikkatli takip ediyor ve hesaplamalar yapıyoruz.2009 ortası için ise bende umarım olmaz diye dua ediyorum.Kolay gelsin

[frekans32]

Dolar/Yen paritesi 90.nın üstü kalmayı başardı şimdi 91,75-93,20 bant aralığında.Bu bizler için iyi.Buralarda kalması çok önemli,güç kazanması lazım.İMF heyeti 8.Ocak.2008 Türkiye'ye geliyor,tahminim 20. Ocak.2008'e kadar kamuoyuna antlaşma açıklanır.Aynı zamanda ülke borsalarını da yakından takip ediyorum.Hafifde olsa yatırımcılar alıma başladı Dow tekrar kendini 9000.in üstüne attı.Keza İMKB'de alımlar var.(son 20-25 gündür özellikle) Ekonomide kural şudur eğer yatırımcılar hisse senedine dönerse bilin ki elindeki dövizleri bozdurmaya başlamışlardır.Şu kesin bizim lehimize dönen bir trendin içine girdik.Ama önemli olan bu trnedin ne kadar ve nereye kadar süreceğidir.Aniden kesilip felakete de dönüşebilir.Kişisel görüşüm olumlu havanın süreceğidir,en azından 2009. 2.çeyreğe kadar...:p

[frekans32]

Ama önemli olan bu trendin ne kadar ve nereye kadar süreceğidir.Aniden kesilip felakete de dönüşebilir.

En son yazımda paragrafın içinde tek korktuğum cümlem buydu,korkularla yüzleşme zamanı çok erken geldi,gidişat bozuldu....

[Yenzede038]

5 ay x 1500 YTL=7500 YTL ; buna karşın JPY ödemelerim:

1.ay 780 YTL
2.ay 840 YTL
3.ay 1050YTL
4.ay 1260YTL
5.ay 1190YTL
+ __________
5120 YTL olarak gerçekleşti 7500-5120 = 2380 YTL hala kardayım ve de 1500 YTL nin altında olan her ödememde karda olacağım demektir.
Yukarıdaki Tablo Kocatürk adlı kullanıcıdan alıntıdır. Şimdide benim 5 aylık ödemelerimi size arzedeyim Ağustos 2008'de 65 Bin YTL karşılığı çektiğim JPY Mortgage kredisine şu ana kadar;
1.ay 1,231YTL
2.ay 1,612YTL
3.ay 1,977YTL
4.ay 2,031YTL
5.ay 2,021YTL
Ödeme yaptım ve buna daha ne kadar dayanabileceğimi bilmiyorum. İşin kötüsü henüz ödemelerimin başındayım önümüzde daha 55 ay var. Uyarlama davası açmak konusunda avukat bir arkadaştan talep ediyorum. Herkese geçmiş olsun.

[Kocatürk]

Sayın Yenzede038,
Aramızda ciddi bir ödeme farkı var. Benim çektiğim tutar da 63 bin TL tutarındaydı ama bu kötü günlerin gelmesi olasılığına karşı vadeyi uzun tutmayı tercih ederek taksitlerimi düşürdüm şu anda ayda 70.000 JPY ödüyorum sizse 110-115.000 civarında ödüyorsunuz. Gelir seviyenizi bilemem elbette benim gelirimin 1/3 ü krediye gidiyor. Bugün uyarlama davasını kazansam krediye 1/2 si gidecek. sizin için de durum farklı değil; 60 aylık vadenizi 120 aya uzatsanız bile taksit tutarınız iyimser bir tahminle 1500 TL civarında olacaktır. Bu sizi ne kadar rahatlatır? Ben hala sabır diyorum bu piyasa dalgalanmaları giderek küçülecek ve sonunda sular durulacaktır, yine kriz öncesinde oduğu gibi bankalar kredi vermek için bizim peşimizden koşacaklardır. İşte o zaman geldiğinde mutlaka cazip bir fırsat doğar diye düşünüyorum. O zamana kadar Alah herkese dayanma gücü versin.