Tarihte Bugün

[Gökhan Kartal]

16 Haziran...

16/06/1895 Stan Laurel. Lorel-Hardy ikilisinden ABD'li komedyen aktör.

16/06/1920 ABD'li fotoğraf sanatçısı John Howard Griffin.

16/06/1932 Almanya'da yarı askeri Nazi örgütleri SA ve SS'ler üzerindeki hükümet yasağı kaldırıldı.

16/06/1938 Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü kuruldu. Spor artık devlet denetiminde.

16/06/1949 Devlet Tiyatro ve Operası kuruldu.

16/06/1952 1976 ve 1980 olimpiyat oyunlarında artistik patinaj çiftler birinciliğini kazanan ikiliden SSCB'li erkek sporcu.
16/06/1952 Osmanlı hanedanı kadınlarına Türkiye'ye dönme izni çıktı.

16/06/1958 1956 Macar ayaklanmasının lideri İmre Nagy gizli bir yargılama sonucu idam edildi.

16/06/1960 Yassıada'da tutuklu bulunan eski Başbakan Adnan Menderes sinir krizi geçirdi, revire kaldırıldı.

16/06/1961 Rus balet Rudolf Nureyef Batıya iltica etti.
16/06/1961 İlk Türk Otomobili Projesi "Devrim Otomobili" için çalışmalara başlandı. 16 Haziran 1961 günü Devlet Demiryolları Fabrikaları ve Cer Dairelerinin yönetici ve mühendislerinden 20 kadarı Ankara' da bir toplantıya çağrıldılar. Toplantıya başkanlık eden Genel Müdür Yardımcısı Emin BOZOĞLU, Ulaştırma Bakanlığından alınan bir yazıyı okudu. Yazıda ''Ordunun cadde binek ihtiyacını karşılayacak bir otomobil tipinin geliştirilmesi'' görevinin TCDD İşletmesine verildiği ve bu amaçla 1.400.000.-TL ödenek ayrıldığı belirtiliyordu. 23 Türk mühendisinin 129 günlük insanüstü gayretiyle ortaya çıkan 3 prototip çıkartılmış, 29 Ekim 1961 sabahı Türkiye' de yapılan bir otomobil, kaportası pürüzsüz olmasa da, kendi tekerlekleri üzerinde ve yine Türkiye' de yapılan kendi motorunun gücüyle Büyük Millet Meclisi binasının önüne götürülerek Cumhurbaşkanı Cemal GÜRSEL Paşa' ya, bir ikincisi Paşa' yı Anıtkabir' e götürüyor, sonra da Hipodrom' daki geçit resmine katılmıltır.
16/06/1961 İstanbul'daki Köyü Aydınlatma Derneği 43 köye 10 bin kitap yolladı.

16/06/1963 İlk Rus kadın kozmonot Valentina Tershkova uzaya çıktı.

16/06/1964 ABD'li siyah hakları önderi Martin Luther King, Jr. Nobel Barış ödülünü kazandı.

16/06/1967 İran Şahı Rıza Pehlevi ve eşi Şahbanu Farah Pehlevi Türkiye'ye geldi.

16/06/1968 Sırrı Acar Avrupa Grekoromen Güreş Şampiyonası'nda şampiyon oldu.

16/06/1972 Mümtaz Soysal ve Erol Teregün birer yıl hapse mahkum oldu.

16/06/1974 İzmir'de 60 bin işçi genel direniş yaptı.

16/06/1976 Güney Afrika'da siyahların yaşadığı Soweto kasabasında Afrikaans dilinde eğitimi protesto eden öğrencilerin ateş açan Güney Afrika polisi 600 öğrenciyi öldürdü.

16/06/1977 Alman kökenli ABD'li roket bilimci Wernher von Braun.

16/06/1978 İran Başbakanı Mir Hüseyin Musavi resmi bir ziyaret için Ankara'ya geldiğinde Anıtkabir ziyareti yapmadı. Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) Genel Başkanı Erdal İnönü bu davranışı protesto amacıyla Başbakanlık binası önüne siyah çelenk bıraktı.

16/06/1979 Sinema oyuncusu Ayhan Işık. Güzel Sanatlar Akademisi'nde resim eğitimi gördükten sonra aktörlüğe geçen Işık, 200'ü aşkın filmde başrol oynadı. Önemli filmleri arasında "Öldüren Şehir", "Kardeş Kurşunu", "Kanlı Firar" ve "Acı Hayat" sayılabilir. Sanatçı, "Örgüt" adlı bir film de yönetmişti.

16/06/1983 Milli Güvenlik Konseyi Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nin kurulması yasasını onayladı. Devlet Güvenlik Mahkemeleri 1 Nisan 1984 günü resmen çalışmalarına başladı.

16/06/1988 Mehmet Ali Birand'ın "İşte PKK, işte Apo" başlıklı röportajı nedeniyle Milliyet gazetesi toplatıldı.

16/06/1994 Anayasa Mahkemesi, Demokrasi Partisi'ni (DEP) 16 Haziran 1994'de kapattı.

16/06/1994 Amasya Kütüphanesi'nden çalınan tarihi Kuran, Ayşegül Tecimer'in yalısının bahçesinde bulundu.

[deniz02]

Tarihte bugün; 1 Temmuz 2008: 6000 polisle gözaltı operasyonları...
"Hukuk ve demokrasi kaybediyor"

[Gökhan Kartal]

12/11/1799 İlk meteor yağmuru kaydedildi.


12/11/1840 ''Düşünen Adam'' heykeli ile tanınan heykeltıraş Auguste Rodin, Paris'te doğdu.


12/11/1877 Gazi Osman Paşa, Plevne'de teslim olmayacağını bildirdi.


12/11/1900 Uluslararası Paris Sergisi'ni 50 milyon kişi gezdi.


12/11/1927 Sovyetler Birliği'nde Troçki, Komünist Parti'den çıkarıldı; Stalin başa geçti.


12/11/1929 Yeni harflerle basılan ilk Türk posta pulları kullanıma girdi.


12/11/1934 Türkiye'de ilk kez bir kadın, belediye başkan yardımcısı oldu. Bursa Belediye Meclisi, Zehra Hanım'ı başkan yardımcılığına seçti.


12/11/1943 Gazeteci yazar Sadri Ertem 45 yaşında öldü.


12/11/1967 Türk Hükümeti'nin, 31 Ekimde gizlice girdiği Kıbrıs'ta Rumların tutukladığı Türk toplumu lideri Rauf Denktaş'ın serbest bırakılmasını Kıbrıs Hükümeti'nden istemesi sonrasında, Denktaş serbest bırakıldı.


12/11/1995 Sait Halim Paşa Konağı tamamen yandı.


12/11/1997 ''AB-212'' tipi Türk helikopteri, NATO Akdeniz Daimi Deniz Kuvveti'ne bağlı gemilerin müşterek eğitimleri sırasında Rodos Adası açıklarında düştü: 3 asker öldü.


12/11/1999 Bolu, Düzce ve Kaynaşlı'da, 7,2 büyüklüğünde deprem meydana geldi: 894 kişi öldü, 4 bin 948 kişi yaralandı.


12/11/2003 Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin barış zamanı idam cezasının kaldırılmasını öngören 6'ncı protokolünü onayladı.
12/11/2003 TÜBİTAK Bilgi Teknolojileri ve Elektronik Araştırma Enstitüsü (BİLTEN) tarafından teknoloji transferi yöntemiyle üretilerek uzaya gönderilen BİLSAT uydusu görüntü göndermeye başladı.


12/11/2004 Arafat'ın ölümünün ardından Mahmud Abbas Filistin Kurtuluş Örgütü lideri oldu.

[Gökhan Kartal]

13/11/1805 Napolyon Bonapart komutasındaki Fransız ordusu, Viyana'ya girdi.


13/11/1885 Sırp-Bulgar Savaşı başladı.


13/11/1907 Paul Corno ilk helikopter uçuşunu başardı.


13/11/1914 Caresse Crosby tarafından geliştirilen sutyenin patenti alındı.


13/11/1918 I. Dünya Savaşı sonunda; Atatürk'ün ''Geldikleri gibi giderler'' dediği İtilaf Devletleri Donanması, İstanbul Boğazı'na demirledi.


13/11/1920 Milletler Cemiyeti'nin Cenevre'deki açılışına 41 ülkeden 5 bin temsilci katıldı.


13/11/1945 De Gaulle, Fransa Cumhurbaşkanı seçildi.


13/11/1960 Milli Birlik Komitesi'nin 14 üyesi, komiteden atıldı. Bu kişiler yurt dışına gönderildi.


13/11/1970 Suriye'de Hafız Esad darbe yaptı.


13/11/1976 BM Genel Kurulu, Kıbrıs'taki bütün yabancı askerlerin çekilmesini ve mültecilerin yerlerine dönmesini öngören tasarıyı kabul etti.


13/11/1977 Ajda Pekkan, 7. Dünya Popüler Şarkı Yarışması'nda 2 altın madalya kazandı.


13/11/1983 YSK, 12 Eylül 1980'den sonra yapılan ilk seçimin kesin sonuçlarını açıkladı: ANAP 211, HP 117, MDP 71 milletvekili çıkardı.


13/11/1985 Kolombiya'da Nevado del Ruiz yanardağı patladı; 20 binden fazla kişi öldü.


13/11/1994 Ressam Nedim Günsur 70 yaşında öldü.


13/11/2005 Van Kapalı Cezaevinde Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Aşkın ile aynı koğuşta kalan Üniversitenin Genel Sekreter Yardımcısı Enver Arpalı intihar etti. Rahatsızlanan Rektör Aşkın, Tıp Fakültesi Hastanesinin Kalp ve Damar Cerrahisi Servisi'nde yoğun bakıma alındı.

[Gökhan Kartal]

14/11/1517 Sadrazam Piri Mehmet Paşa öldü.


14/11/1526 Kanuni Sultan Süleyman, Orta Avrupa seferinden İstanbul'a döndü.


14/11/1900 Dr. Karl Land Steiner, 3 ayrı kan grubunu belirledi.


14/11/1908 Einstein, Kuantum teorisinin sunumunu yaptı.


14/11/1950 Şair Orhan Veli, Ankara'da yol yapım çukuruna düştükten iki gün sonra İstanbul'da öldü.


14/11/1971 Sanat Tarihçisi, Ressam, Tiyatro Yazarı Celal Esat Arseven 96 yaşında öldü.


14/11/1976 Çayırhan Termik Santrali ve Kömür Üretim Tesislerinin temeli atıldı.


14/11/1984 Türk Milli Futbol Takımı, İnönü Stadı'nda İngiltere'ye 8-0 yenildi.


14/11/1985 Demokratik Sol Parti (DSP) kuruldu.


14/11/1989 ''Gazete'' gazetesi yazarı Kamil Başaran öldürüldü.


14/11/1991 Anadoluhisarı açıklarında koyun yüklü bir yabancı gemi başka bir yabancı bandıralı gemiyle çarpıştı; 2 gemici kayboldu, 22 bin koyun boğuldu.


14/11/1992 Gazeteci Metin Soysal öldü.


14/11/1993 Naim Süleymanoğlu, Melbourne'deki Halter Şampiyonası'nda 3 altın madalya kazandı.


14/11/1999 ABD Başkanı Bill Clinton, resmi ziyarette bulunmak üzere Ankara'ya geldi.


14/11/2001 A Milli Futbol Takımı, Dünya Kupası Avrupa Elemeleri Play-off baraj mücadelesinde Avusturya'yı yenerek, 48 yıl aradan sonra Dünya Kupası finallerine katılma hakkı elde etti.


14/11/2005 Esenboğa Havalimanı iç hatlar terminali tamamen yandı.

[Gökhan Kartal]

15/11/1638 Osmanlı ordusu Bağdat'ı kuşatmaya başladı.

15/11/1889 Brezilya'da monarşi devrildi ve cumhuriyet kuruldu.

15/11/1956 Orta Doğu Teknik Üniversitesi kuruldu.

15/11/1960 Nükleer silah taşıyan ilk denizaltı USS George Washington, Güney Carolina Charleston'da suya indirildi.

15/11/1967 Kıbrıs'ta üç Türk köyüne saldırarak işgal eden Rum tedhişçiler, 28 Türk'ü öldürdü, 200'ün üzerinde Türk kayboldu. Olağanüstü toplanan Bakanlar Kurulu, genelkurmay başkanı ve kuvvet komutanları ile durumu değerlendirdi.

15/11/1969 Washington DC'de çeyrek milyon kişi Vietnam Savaşı'na karşı gösteri yaptı.

15/11/1977 Türk atleti Veli Ballı, Pakistan'da yapılan uluslararası atletizm yarışmalarında ''Maraton'' dalında birinci oldu.

15/11/1979 Yunan şilebi Evrenia ile Haydarpaşa mendireği açıklarında çarpışan Rumen tankeri İndependenta'nın infilak etmesi sonucu 51 Rumen denizci öldü.

15/11/1983 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ilan edildi.

15/11/2003 İstanbul'da Neve Salom ve Beth İsrael sinagoglarına cumartesi duası sırasında eş zamanlı intihar saldırılarında bulunuldu; 25 kişi öldü.

15/11/2005 Sanat Kurumu, bu yılki Onur Ödülü'nü ''Şu Çılgın Türkler'' adlı kitabın yazarı Turgut Özakman'a verdi.

[Gökhan Kartal]

16/11/1824 New York 5. Cadde iş dünyasına açıldı.

16/11/1869 Süveyş Kanalı açıldı.

16/11/1918 Macaristan Halk Cumhuriyeti ilan edildi.
16/11/1918 Bakü, Türk orduları tarafından tahliye edildi.

16/11/1922 İşgal Orduları Başkomutanı General Harrington'a yazıyla başvuran Padişah Vahdettin, İstanbul'da hayatını tehlikede gördüğünü ve İngiltere'ye sığınmak isteğini bildirdi.

16/11/1926 Hintli şair Tagore, İstanbul'a geldi.

16/11/1933 ABD ve Sovyetler Birliği, diplomatik ilişkileri başlattı.

16/11/1945 Nazi sırlarını taşıyan 88 Alman bilim adamı ABD'ye ulaştı.
16/11/1945 BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) kuruldu.

16/11/1948 ''Sihirli halı'' operasyonu başladı ve Yahudileri İsrail'e taşıyan ilk uçak, Yemen'e indi.

16/11/1960 Amerikalı aktör Clark Gable, 59 yaşında öldü.

16/11/1967 Rumlar, işgal ettikleri Türk köylerini boşalttılar. TBMM konuyla ilgili gizli oturum yaptı.

16/11/1972 CHP'den ve milletvekilliğinden istifa eden İsmet İnönü, anayasanın eski cumhurbaşkanlarına tanıdığı haktan yararlanarak, Cumhuriyet Senatosunda yemin etti ve ''İlk Tabii Senatör'' olarak görevine başladı.

16/11/1974 Sosyolog ve halk bilimci Ziyaettin Fahri Fındıkoğlu öldü.

16/11/1978 Türkiye'nin ilk film operatörü ve Atatürk'ün fotoğrafçısı Remzi Ar öldü.

16/11/1987 Yasa dışı TKP Genel Sekreteri Haydar Kutlu ile yurt dışında yaşayan TİP Genel Sekreteri Nihat Sargın Türkiye'ye geldi ve Esenboğa Havaalanı'nda gözaltına alındılar.

16/11/1990 ODTÜ'de yaklaşık bin 500 öğretim üyesi, antilaik gelişmeleri protesto için Anıtkabir'e yürüdü.

16/11/1993 Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, Lenin Müzesi'ni kapattı.

16/11/1995 Milli Futbol Takımı, İsveç ile yaptığı karşılaşmada 2-2 berabere kalarak Avrupa Futbol Şampiyonası Finalleri'ne katılmaya hak kazandı.

16/11/2002 Cumhurbaşkanı Sezer, AK Parti Kayseri Milletvekili Abdullah Gül'ü, hükümeti kurmakla görevlendirdi.

16/11/2005 Şair ve yazar Özdemir İnce, merkezi Lüksemburg'da bulunan Avrupa Şiir Akademisi sürekli üyeliğine seçildi.

[Gökhan Kartal]

17/11/1558 İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth tahta çıktı.

17/11/1877 Rus birlikleri Kars'a saldırdı.

17/11/1913 Panama Kanalı'ndan ilk gemi geçiş yaptı.

17/11/1917 ''Düşünen Adam'' heykeli ile tanınan heykeltıraş August Rodin Fransa'da öldü.

17/11/1918 İngilizler, Bakü'yü işgal etti.

17/11/1922 Abdülmecit halife oldu.
17/11/1922 Son Osmanlı Padişahı VI. Mehmet (Vahdettin) İstanbul'u terk etti.

17/11/1924 İlk muhalefet partisi Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kuruldu.

17/11/1967 TBMM ikinci kez yaptığı gizli oturumda, 18 saat 20 dakika Kıbrıs'taki son gelişmeleri görüştü.

17/11/1972 Türkiye'de ilk kadın partisi olan Türkiye Ulusal Kadınlar Partisi kuruldu.

17/11/1982 Şair yazar, tiyatro oyuncusu ve eleştirmen Suat Taşer, İzmir'de 63 yaşında öldü.

17/11/1984 Tiyatro sanatçısı, şair Ercüment Behzat Lav 81 yaşında öldü.

17/11/1993 Güney Afrika siyasi liderleri, ırk ayrımına son veren yeni anayasayı kabul ettiler.

[Gökhan Kartal]

18/11/1583 Galata'daki Saint Benoit Kilisesi'ne yerleşen Cizvitler, St. Benoit mektebini açtı.

18/11/1601 Tiryaki Hasan Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Haçlı ordusunu yenerek Kanije zaferini kazandı.

18/11/1865 Mark Twain'in ilk öyküsü yayımlandı.

18/11/1912 İstanbul'da kolera salgını başladı.

18/11/1928 Walt Disney'in yarattığı çizgi film Mickey Mause'un (miki maus) ilk gösterimi yapıldı.

18/11/1931 Japonlar, Mançurya'yı işgal ettiler.

18/11/1933 İstanbul Darülfünunu ''İstanbul Üniversitesi'' olarak açıldı.

18/11/1945 ''Doğan Kardeş Sanat Müsamereleri''nin ilki Tepebaşı Çocuk Tiyatrosu'nda yapıldı.

18/11/1951 Perihan Sanerk, Emniyet Müdürlüğüne yükselen ilk kadın oldu.

18/11/1952 Fransız şair Paul Eluard öldü.

18/11/1967 Türk jetleri Kıbrıs üzerinde alçaktan uçtu. BM Barış Gücü denetimindeki Erenköy bölgesinde Türkler ile Rumlar arasında çıkan çatışma 7 saat sürdü.

18/11/1976 İspanya'da 37 yıllık diktatörlüğün ardından demokrasinin kurulması kararı alındı.

18/11/1983 BM Güvenlik Konseyi, KKTC'yi tanımadı.

18/11/1990 Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK) toplandı; Paris Sözleşmesi imzalandı.

18/11/1992 Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu kabul edildi.

18/11/1999 İstanbul'daki Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Zirvesi'nde, Bakü-Ceyhan petrol boru hattı ve Hazar geçişli doğal gaz projelerine ilişkin anlaşmalar, ilgili ülkelerin devlet başkanlarınca imzalandı.

18/11/2000 Türk sanat müziğinin ünlü ismi, besteci ve ses sanatçısı Yıldırım Gürses kalp yetmezliğinden öldü.

[Gökhan Kartal]

19/11/1900 İngiltere'de, seçme ve seçilme hakkı isteyen 119 kadın, Avam Kamarası'na zorla girmekten tutuklandı.

19/11/1923 Şark Demiryollarında yaklaşık 1400 işçi greve başladı.

19/11/1926 Troçki ve Zinovyev, Politburo'dan kovuldu.

19/11/1938 Atatürk'ün naaşı, İstanbul'dan Ankara'ya, hazin bir törenle yola çıkarıldı.

19/11/1943 III. Tarih Kongresi toplandı.

19/11/1949 İstanbul Radyosu normal yayınına başladı.

19/11/1967 TBMM, hükümete ülke dışına asker gönderme yetkisi verdi. Donanma alarma geçirildi, Ankara'daki 28. Tümen İskenderun'a hareket etti.

19/11/1977 Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat, İsrail'i ziyaret eden ilk Arap lider oldu.

19/11/1979 Eski milletvekillerinden Ortadoğu gazetesi yazarı İlhan Darendelioğlu, İstanbul'da uğradığı silahlı saldırıda öldü.

19/11/1984 BM görevlisi Enver Ergun, Viyana'da Ermeni teröristlerce katledildi.

19/11/1985 ABD Başkanı Ronald Reagan ile Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov, Cenova'da ilk kez buluştu.

19/11/1988 Pakistan'da Benazir Butto başbakan seçildi.

19/11/1994 Halil Mutlu, Dünya Halter Şampiyonası'nda 7 dünya rekoru kırarak, 3 altın madalya kazandı. Naim Süleymanoğlu 64 kiloda 5 dünya rekoru kırarak, 3 altın madalya, Fedail Güler de 70 kiloda iki dünya rekoru kırarak 2 altın madalya elde etti.

19/11/1996 Şair Enver Gökçe 61 yaşında öldü.

19/11/1999 İstanbul'daki AGİT Zirvesi'nin son günü, Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması'nın (AKKA) yeni koşullara uyarlanmış şekli, tarafların liderlerince imzalandı.