Tenfiz davası

[Av.Yıldız İmrek]

Merhaba,
Boşanmaya ilişkin yabancı mahkeme ilamının tanınması davası sırasında, dava neticelenmeden davalı vefat ediyor.
Bu durumda dava nasıl sona erdirilir?
a-Vefat sebebiyle dava düşer. Bu takdirde, yabancı Mahkeme ilamına göre boşanmış iken, T.C nüfus bilgilerinde boşanmamış görünür.
b-Dava, tek taraflı olarak tanıma talebini kabul ederek sonuçlandırılır.
c-Dava, ölen eşin mirasçılarına yönlendirilerek, tanıma davası olarak sonuçlandırılır.
Bu şıklardan hangisinin gerçekleşeceği konusunda fikri ya da karşılaştığı bir emsal olan var mı?
Yanıtlayacak arkadaşlara şimdiden teşekkürler

[Av.Nuran Özmen Atay]

Sayın Av.Yıldız İmrek;
Boşanma kişiye bağlı haklardandır. Ölüm ile mirasçılarına intikal etmez, mirasçılar yabancı mahkemece verilmiş boşanma kararının tanınmasını isteyemezler görüşünü yansıtan yargıtay kararları olmakla beraber,tanıma veya tenfiz davası yabancı ilamda gösterilen ihtilaftan bağımsız bir tesbit davasıdır. Bu dava boşanma davası niteliğinde kabul edilemez. Yabancı mahkeme kararı Türk Milletler arası kanunlar ihtilafı kurallarına uygun ise Türkiyede tanınmasına veya tenfizine karar alınsın veya alınmasın kesinleştiği andan itibaren sonuç doğurur.Dolayısıyla Türkiyede icra edilmesi veya resmi ileme tabi tutulması Türk Mahkemelerinin onayına bağlıdır.Bu sebeple yabancı mahkeme boşanma ilamının tenfizi veya tanınması yönünde davalı tenfizde veya tanımada hukuki yararı olan herkes açabilmelidir.
Selamlar...

[Av.Yıldız İmrek]

Nuran Hanım tenfiz davasına ilişkin genel ilkelere
değinmiş, doğru. Ancak, benim sorum
özgün ve somut bir olay. 3 seçeneğin mümkün
olduğu bir varsayım. Ancak, bu seçeneklerden
sadece bir tanesi doğru olacaktır.

Hangi seçeneğin doğru olduğuna ilişkin henüz bir yanıt alamadım.
Başka görüşleri de, ama özellikle somut yaşanmış
yargı kararlarını bekliyorum.

[Av.Nuran Özmen Atay]

Sayın Yıldız İmrek;
değindiğim genel ilkeler aslında sorunuza ilşkin öznel ve somut yanıtı içinde barındırmaktadır.
T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ

E. 2004/6260
K. 2004/7218
T. 3.6.2004

• TANIMA DAVASI ( Boşanma Kişiye Bağlı Haklardan Olduğu İçin Ölüm ile Mirasçılarına İntikal Etmemesi-Yabancı Mahkemece Veriln Boşanma Kararının Mirasçılar Tarafından Tanınmasının İstenememesi )

• YABANCI MAHKEME KARARININ TANINMASI ( Boşanmaya İlişkin Karar Ölümle Mirasçılara İntikal Etmeyeceğinden Tanımanın İstenememesi )

• BOŞANMA KARARININ TANINMASI ( Şahıs Ölmüş Olduğundan Mirasçılar Tarafından Yapılan Tanıma Başvurusunun Reddi )
ÖZET : Boşanma kişiye bağlı haklardandır. Ölüm ile mirasçılarına intikal etmez, mirasçılar yabancı mahkemece verilmiş boşanma kararının tanınmasını isteyemezler.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Tanınması istenilen karar boşanmaya ilişkindir. Boşanma kişiye bağlı haklardandır. Ölüm ile mirasçılarına intikal etmez, mirasçılar yabancı mahkemece verilmiş boşanma kararının tanınmasını isteyemezler. Sonucu itibarıyla doğru olan ret hükmünün onanması gerekmiştir.

SONUÇ : Hükmün açıklanan nedenlerle ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine,peşin alınan harcın mahsubuna, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 03.06.2004 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

HD 02, E: 1992/12665, K: 1992/13059, Tarih: 29.12.1992


Boşanmaya ilişikin yabancı mahkeme ilamının tanınması veya tenfizi istemi ancak ilamın taraflarınca istenebilir.

Muhalefet: Tanıma veya tenfizi her ilgili isteyebilir. Boşanma ilamı tanınmakla yabancı ülkede kesinleştiği tarihe kadar geriye etkili sonuç doğurur.

(2675 s. MÖHUK. m. 36, 42)

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü.

Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre yerinde bulunmayan bütün temyiz isteğinin reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine, peşin alınan harcın mahsubuna oyçokluğuyla karar verildi. 29.12.1992

MUHALEFET ŞERHİ

Yabancı mahkeme ilamının 2675 sayılı kanun uyarınca tenfizi veya tanınması istemleride o ilamda gösterilen ihtilaftan bağımsız bir davadır. Her davada olduğu gibi bu isteklerinde dava dilekçesi ile mahkeme önüne getirileceği süphesizdir. Esasen bu yön sözü geçen kanunun 36 ve 42. maddelerinde açıkça gösterilmiştir. Tüm davalarda olduğu gibi yabancı mahkeme ilamının Türkiyede yerine getirilmesinde hukuki yararı olanlar veya yabancı mahkeme ilamından kesin delil veya kesin hüküm olarak yararlanma yahut idari bir muamelede kullanma hakkına sahip bulunanlar söz konusu davayı açabilirler. Tenfiz veya tanıma davasının davalısı yabancı mahkeme ilamının tarafları olabileceği gibi olanların halefleri de olabilir. Aksi yönde kanunda bir hüküm yoktur.

İncelenmekte olan davada yabancı mahkemeden alınan boşanma kararının eşlerden birinin ölümü halinde tenfiz veya tanınmasının ölen eşin halefleri tarafından istenebilip istenmeyeceği önem kazanmaktadır.

Yabancı kararın tanınması (veya tenfizi) Kararın verildiği andan itibaren var olan kesin hüküm kuvvetinin, Türkiyede kabulü demektir. İlamın etkisi tanıma kararından itibaren değil fakat verildiği andan itibaren yürür.... Boşanma kararı tanınmışsa tanıma hukuki sonuçlarını kararın verildiği andan itibaren doğurur. Taraflar, yabancı kararın verildiği andan itibaren boşanmış kabul edilirler (Prof. Aysel, Çelikel; Milletler arası Özel Hukuk 1992, sf.403).

Tanıma veya tenfiz davası yabancı ilamda gösterilen ihtilaftan bağımsız bir tesbit davasıdır. Bu dava boşanma davası niteliğinde kabul edilemez. Yabancı mahkeme kararı Türk Milletler arası kanunlar ihtilafı kurallarına uygun ise Türkiyede tanınmasına veya tenfizine karar alınsın veya alınmasın kesinleştiği andan itibaren sonuç doğurur. Aksi Yönde oluşan mahkeme kararı bozulmalıdır.
İyi Çalışmalar...

[Av.Yıldız İmrek]

Nuran Hanımın gönderdiği ilgili karar için teşekkür ederim, muhakkak yararlanılacak bir karar.
Yine de küçük bir fark var gibi:

İlgili Yargıtay ilamları, hiç dava açılmamışsa kesin geçerli.

Ancak; bu olayda, dava açıldıktan sonra davalı vefat etmiş. Özellikle, muhalefet şerhindeki görüşü de dikkate alırsak, burada "tanıma" kararı verilebilir kanısındayım. Çünkü tanıma kararında hukuki yararı olan davacı, davasını açmış; artık onun bakımından hukuki yarar tartışması yürütmek anlamsız olacaktır. Mahkeme, davalının mirasçılarına da tebligat yapmadan, boşanmaya ilişkin yabancı Mahkeme ilamını tanıyarak davayı sonuçlandırmalı diye düşünüyorum. Ancak, elimde böyle bir Mahkeme kararı olmadığı için de sadece bir görüş olarak kalıyor.

Elinde böyle bir karar olan meslektaşımız varsa, bizimle paylaşırsa çok sevinirim. Selamlar...

[Av.Nuran Özmen Atay]

Hukukçu yürürlükteki hukuku olması gereken hukukla birlikte değerlendirilebilen, yorumlarını demokratik ilkelere ve uluslar arası gelişmelere göre yapabilen kişidir.Hukukçu, hukuk kuralları ile uyuşmazlık konusu olay arasında amaca uygun yorumla bağlantı kurarak hakkaniyeti sağlamalıdır.



Madde 181 - Boşanan eşler, bu sıfatla birbirlerinin yasal mirasçısı olamazlar ve boşanmadan önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendilerine sağlanan hakları, aksi tasarruftan anlaşılmadıkça, kaybederler.

Boşanma davası devam ederken, ölen davacının mirasçılarından birisinin davaya devam etmesi ve davalının kusurunun ispatlanması halinde de yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır.

Sayın İmrek düşüncenize katılıyorum.Selamlar...