Mahkeme kararı sonrası tedavi altına alınma

[Aporeca]

Evet arkadaşlar bundan 4 yıl önce askerden geldikten sonra askerlik psikolojisini atlatamadığım için bazı psikolojik sorunlar yaşadım. Bu süre zarfında internette birisine küfür etmiştim. Kendisi tehdit ve hakaretten dolayı beni savcılığa şikayet etti. Bende suçumu itiraf ettim ama yaşadığım psikolojik sorunların etkisiyle böyle bir şey yaptığımı mahkemeye dilekçe ile belirtmiştim. Mahkemede bağlı bulunduğum Ruh ve Akıl hastanesine sevk etti. Mahkemede kararı açıkladı. Kararda kişinin akıl sağlığı ile sorunları olduğu için ceza verilmemesine ama yüksek güvenlikli bir sağlık kuruluşunda tedavi altına alınmasına karar verilmiştir diye yazıyor.

Şimdi arkadaşlar benim ne yapmam gerekiyor ? Öncelikle karar bugün elime ulaştığı için 7 gün içerisinde kararın savcılıkta kesinleşmesini beklemek zorundayım. Karar kesinleştikten sonra onlar mı beni bulacak ? Hiç bir şey bilmiyorum. Hangi avukata gittiysem bir şey olmaz dediler. Sorduğum avukatlarda tam bilgiye sahip değil gibi geldi bana. Beni yine Ruh ve Akıl sağlığına mı sevk edecekler ? İlk önce beni dinleyip öylemi karar verecekler. Öyle direk yatırılma gibi bir şey söz konusu değil dimi ?

[Ankara Avukat Onur Üregen]

Akıl Hastalığı veya Zayıflığının Cezai Ehliyete Etkisi Nasıl Tespit Edilir?
Mahkeme, akıl hastalığı veya zayıflığına ilişkin en küçük belirtiyi dahi dikkate almalıdır. Örneğin, sanığın duruşmada, “rahatsızım, sürekli ilaç kullanıyorum” , “kafam gidip geliyor, psikolojim iyi değil, ne dediğinizi anlamıyorum” şeklindeki beyanları dahi mahkeme tarafından dikkate alınarak incelenmelidir.

Uygulamada, sanık, sanık yakınları veya sanık avukatının temyiz aşamasında sundukları dilekçelere ekledikleri hekim raporları dahi dikkate alınmakta ve Yargıtay tarafından bozma nedeni yapılarak sanığın ceza ehliyetinin araştırılmasına karar verilmektedir.

Devlet hastanelerinden alınan heyet raporları veya tek hekim raporları (Örneğin, psikiyatr doktor raporu vb.) sanığın ceza ehliyetini tespit etmede ölçü olarak kabul edilemez. Ancak, böyle raporların varlığı halinde, sanığın cezai ehliyetinin olup olmadığının araştırılması hukuki bir zorunluluktur.

Özellikle belirtelim ki; akıl hastalığı veya zayıflığına dair heyet raporlarının suç tarihine göre düzenlenmesi gerekir. Heyet raporunda suç tarihi belirtilerek sanığın ceza ehliyeti tespit edilmelidir.

Yargısal uygulamada akıl hastalığı veya zayıflığının ceza ehliyetine etkisi mahkemeler tarafından şu şekilde tespit edilmektedir:

Tam teşekküllü ruh ve sinir hastalıkları hastanesinden alınan heyet raporu ceza ehliyetinin tespitinde bilimsel ölçüt olarak kabul edilmektedir. Örneğin , Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastenesi tam teşekküllü bir hastane olup cezai ehliyet konusunda tanzim ettiği raporlar Yargıtay tarafından kabul edilmektedir.

Adli Tıp Kurumu İhtisas Daireleri de cezai ehliyet konusunda rapor verme yetkisine sahiptir.

Ruh ve sinir hastalıkları hastanesinden alınan heyet raporu ile adli tıp ihtisas dairesinin heyet raporu arasında çelişki ortaya çıkması halinde, çelişkinin giderilmesi için Adli Tıp Kurumu Kanununun 15/f. maddesi uyarınca Adli Tıp Kurumu Genel Kurulundan rapor alınmalıdır.

Mahkeme, bazı durumlarda yargılanan kişinin gözlem altına alınarak cezai ehliyetinin tespitine karar verebilir. Gözlem altına alma, yalnızca cezai ehliyetin tespiti amacıyla Ceza Muhakemesi Kanunu m.74 gereği yapılan bir usul işlemidir:

Fiili işlediği yolunda kuvvetli şüpheler bulunan şüpheli veya sanığın akıl hastası olup olmadığını, akıl hastası ise ne zamandan beri hasta olduğunu ve bunun, kişinin davranışları üzerindeki etkilerini saptamak için; uzman hekimin önerisi üzerine, Cumhuriyet savcısının ve müdafiin dinlenmesinden sonra resmî bir sağlık kurumunda gözlem altına alınmasına, soruşturma evresinde sulh ceza hâkimi, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından karar verilebilir (CMK m.74/1).

Şüpheli veya sanığın müdafii yoksa hâkim veya mahkemenin istemi üzerine, baro tarafından bir müdafi görevlendirilir. (CMK m.74/2).

Gözlem süresi üç haftayı geçemez. Bu sürenin yetmeyeceği anlaşılırsa resmî sağlık kurumunun istemi üzerine, her seferinde üç haftayı geçmemek üzere ek süreler verilebilir; ancak sürelerin toplamı üç ayı geçemez (CMK m.74/3)

Gözlem altına alınma kararına karşı itiraz yoluna gidilebilir; itiraz, kararın yerine getirilmesini durdurur (CMK m.74/4).

Uygulamada, heyet raporlarında “davranışlarını yönlendirme yeteneği yeterince gelişmemiştir”, “ceza ehliyeti vardır” veya “ceza ehliyeti yoktur” vb. ifadeler kullanılmaktadır. Cezai ehliyet konusunda bilimsel rapor alındıktan sonra, akıl hastalığı veya zayıflığının ceza ehliyetine etkisi münhasıran mahkeme tarafından takdir edilmelidir.

[Aporeca]

Teşekkür ederim ama şimdi tam olarak benim öğrenmek istediğim şu; kanun zoruyla hastaneye yatırırlar mı ?

[Aporeca]

Ne fazla ne eksik tam 45 gün boyunca Adana Şehir Hastanesine bağlı YGAP hastanesinde tedavi gördüm. Hastaneden geçen hafta Cuma günü taburcu oldum. Ayrıca akıl hastalığı nedeniyle güvenlik tedbiri konuldu sabıkama ve doktor iki yıl boyunca her altı aya bir kontrol verdi. Şu an ilaç kullanıyorum. İki yıl sonunda mahkeme yerine getirdi yazısı düzenledikten sonra sabıkam silinecek. Hapis yatmadım belki ama hapishanenin bir alt seviyesi olan hastanede kaldım.

Siz siz olun çok dikkatli olun arkadaşlar ve hiç bir şeyi çok görmeyin. Hastanede nelerini gördüm. Sürekli halime şükrettim. Makam, mevki bunların hepsi boş. Sağlıklı olduğunuz için Allah'a şükredin ve toplumun gergin olduğu bir ortamda çok ama çok dikkatli olun. Memlekette en ufak şeye ceza kesiliyor. Mesele hukuka taşındığı zaman geri dönüşü maalesef ne yaparsan yap yok.

[Şenol Eker]

Memlekette en ufak şeye ceza kesiliyor.

Bu çok iyi bir şey. Aksi halde yapılan, yapanın yanına kâr kalırdı.

[Aporeca]

Bu çok iyi bir şey. Aksi halde yapılan, yapanın yanına kâr kalırdı.

Emin ol kar kalıyor. Yattığım hastanede başka hastaların suç sebeplerini yazsam oturur ağlarsın. Mesela ben küfür ettim ama şunu unutma kimse kimseye durduk yere küfür etmez. Ben o küfürü edene kadar neler gördüm. Hatta yaptıklarından dolayı gittim şikayet ettim. Sonra acıdım şikayetimi geri çektim. O şikayetini çekmedi o ayrı ama ülkemizdeki en büyük sorun tahrik. Hakimler karar verirken artık buna çok dikkat ediyorlar. Bence bu konuda bir kanun mutlaka çıkarılmalı. Bak mesela ülkemizde insanlar her konuda gerginler çünkü gerek söylemler olsun gerekse eylemler olsun insanları geriyorlar. Sonra bir bakmışsın takibe takılıp soluğu mahkemede alıyorsun. Bana bu 45 gün boyunca sistematik bir şekilde tedavi uygulandı ve bir insan ne kadar sakin kalabiliyorsa o kadar ki sakin durumdayım. Bir daha böyle bir duruma düşer miyim imkansız. Psikolojik açıdan insanlarımızın kesinlikle desteğe ihtiyacı var.