Mahmut Esat Bozkurt türk hukuk tarihinde çok önemli bir isim,
Atatürk dönemi
Adalet Bakanı ve bugün hala devletler hukuku derslerinde örnek vaka olarak okutulan uluslararası
Lotus davasının altında türk tarafı olarak imzası bulunan kişi.
1920"ler, 30"lar, 40"lar hem
Türkiye "nin hem de dünyanın çok farklı siyasi dengeler içinde bulunduğu dönemler ve ciddiyeti elden kaçırmamak için de bu dönemleri kendi kavramsal çerçeveleri içinde ele almak, öyle değerlendirmek belki daha doğru bir tutum.
Cumhuriyet dönemi uzmanları, tarihçiler bu konu etrafında zaten çalışıyorlar ve çalışacaklar ve tarih içinde de insanlar kararlarını verecekler ve muhtemelen insanların bu kararları da birbirlerinden çok farklı olacak ama bu farklılıklar da günümüzü ancak marjda ilgilendirecek.
İnternet ortamında
Mahmut Esat Bozkurt ismini yazdığınızda karşınıza gelen bilgilerden rahmetli
Bozkurt hakkında çok farklı kanaatlere ulaşabilirsiniz.
Meseleye daha iyimser bir gözlükle bakıyorsanız
Türkiye "nin ilk uluslararası hukuk davası olan ve
Türkiye "nin kazandığı
Lotus davası üzerinden
Mahmut Esat Bozkurt "u hatırlayabilirsiniz; o tarihlerde
Lahey Adalet Divanı "na gitme konusunda ısrarcı olmak, bu konuda
Atatürk "ü ikna etmek çok kolay şeyler değil.
Bugün dahi hala devletlü zihniyetin bir dizi konuda
Lahey Adalet Divanı "na gitmede saçma sapan ulusalcı korkular nedeniyle ne kadar çekingen davrandığını da hatırlayalım.
1943 senesinde vefat eden
Mahmut Esat Bozkurt "u başka türlü hatırlamak da mümkün.
İnternet ortamlarında genellikle "türkçü
Bozkurt " diye adı geçen eski
Adalet Bakanı "nı 7 Nisan tarihli
Star gazetesinde
Ahmet Kekeç "in köşesinde yazdığı ve
Ağrı kürt isyanından sonra söylediği "Türk bu ülkenin yegane
efendisi , yegane sahibidir. Saf türk soyundan olmayanların bu memlekette tek hakları vardır; hizmetçi olma hakkı, köle olma hakkı. Dost ve düşman hatta dağlar bu hakikatı böyle bilsin."
Bu ifade de
Mahmut Esat Bozkurt "a ait ve bugün dinlediğiniz zaman, şayet aklınızı peynir ekmekle yememişseniz, tüyleriniz diken diken oluyor.
Mahmut Esat Bozkurt "un
Ağrı kürt isyanı sonrası verdiği bu demeçle dağlara yani kürtlere, yani saf türk soyundan olmayan bu insanlara bu ülkedeki gelecekteki konumları çok
net bir biçimde hatırlatılıyor, gösteriliyor.
Mesele 1930"larla da sınırlı değil;
Mahmut Esat Bozkurt "un demeci üzerinden çok
net bir biçimde yine saf türk soyundan olmayan başka bir yurttaşımızın,
Hrant Dink "in de macerasını okuyabilirsiniz.
Yazının başında da vurgulamaya çalıştığım gibi
Mahmut Esat Bozkurt "u çağı içinde ele alalım, eleştirelim, beğenelim ama bugüne yönelik örnekleri, dersleri
Bozkurt üzerinden üretmeyelim, ancak meselelere 2008 senesinde başka türlü bakmanın da artık çağdaşlığın, hukukçu olmanın bir gereği olduğunu unutmayalım.
Geçtiğimiz Cumartesi günü
İstanbul Barosu Yönetim Kurulu her sene çağdaşlaşmayı savunan bir hukukçuya verdiği "
Mahmut Esat Bozkurt Hukuk Ödülü "nü bu sene Yargıçlar ve
Savcılar Birliği (
YARSAV ) Başkanı
Ömer Faruk Eminağaoğlu "na düzenlenen bir törenle verildi.
İstanbul Barosu "nun bu ödülü neden Sayın Eminağaoğlu"na verdiğini
bilemem , mutlaka anlamlı bir nedeni vardır ama benim aklıma takılan konu 2008 senesinde bir hukuk ödülünün yukarıdaki demecinde görüldüğü gibi yurttaşları saf kanları üzerinden değerlendiren, bu saf
kana sahip olmayanlara da hizmetçiliği, köleliği uygun gören bir tarihi şahsiyetin adıyla verilmesinin tuhaflığı.
Çağdaşlık için hukuk ödülünü
Bozkurt anısına ve adına vermeyi sürdürdüğünüz sürece bu ülkede anayasal yurttaşlık kavramına, hatta mevcut kötü
Anayasa "nın yine çok kötü formüle edilmiş 66. maddesine bile inanmadığımız biraz da fazla açık bir biçimde herkesin, özellikle de
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı kürtlerin,
ermenilerin ,
rumların ,
süryanilerin vs. yüzüne vurulmuş oluyor.
2008 senesinde tenkit edilmesi gereken
Mahmut Esat Bozkurt "un 1930 senesinde söylediği değil de, bugün hala bu isimde ödül verme zihniyeti olmalıdır.
Yargıtay "ın girişinde hala
Bozkurt "un sözleri,
İstanbul Barosu "nda ise adına ödüller varsa hukuk süreci içinde
AKP davasına da,
Hrant Dink davasına da,
Vakıflar Yasası davasına da insanların kuşkulu bakmaları çok doğaldır.
Benim kaygım
Bozkurt "un 1930 tarihli değerlendirmesinin bugün hala yüksek yargı organlarının bilinçaltında mevcut olduğu ihtimalidir.
Bu ihtimal ise çağdaş, laik, demokratik, hukuk devleti esaslarına dayalı
Cumhuriyet için en büyük tehlikedir. 2008-04-08
Star
