Devletler Özel Hukukunda yapay döllenme çocuk ile ana-baba arasındaki nesep ilişkisine uygunluğu

Devletler Özel Hukukunda yapay döllenme sonucunda dünya’ya gelen çocuk ile ana ve babası arasındaki nesep ilişkisine uygulanacak hukuk sorunu

Yrd. Doç. Dr. Ayfer UYANIK ÇAVUŞOĞLU

Genetik çağda bulunmamız nedeniyle tıp ve biyoloji alanlarındaki yeni gelişmeler yeni ve çok boyutlu hukuki sorunlarla karşı karşıya gelmemize sebep olmuştur. Bu alanda yer alan “yapay döllenme” tekniği özellikle nesep hukuku açısından sorun yaratmaktadır. Makalemizde, yabancılık unsuru içeren yapay döllenme sonucunda dünya’ya gelen çocuk ile ana ve babası arasındaki nesep ilişkisinde ortaya çıkan devletler özel hukukuna ilişkin sorunlarına çözüm yolları irdelenecektir. Yapay döllenme sonucunda dünya’ya gelen çocuk ile ana ve babası arasındaki nesep ilişkisinden doğan problemlere uygulanacak hukukun tespitinde, Yeni MÖHUK tasarısı henüz kanunlaşmadığı için 2675 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun hükümleri, Medeni Kanunumuzda yapılan son değişiklikler sebebiyle madde başlıklarına bakılmaksızın, uygulanacaktır. Yapay döllenme tekniği ile dünya’ya gelen çocuğun anne ve babasının tespiti kolay olmamaktadır. Çocuğu dünya’ya getiren her kadın, anne (kiralık anne), annenin kocası da baba olmayabilir. Diğer taraftan kocanın heterolog döllenmeye rıza göstermesi halinde nesebi ret hakkından feragat’e uygulanacak hukuk; yumurta ve sperm bağışında bulunanlara çocuk ile kişisel görüşme hakkına uygulanacak hukuk; çocuğa kendi nesebini sorgulama hakkı tanıyan yabancı kanun hükmünün kamu düzeni müdahalesine uğrayıp uğramayacağı incelenen konu başlıklarından sadece bazılarıdır.

http://www.kazancidergisi.com