Vergi sorumlusunun ve yükümlüsünün sorumluluğu

Dr. Mustafa Akkaya'nın bir yazısında, İşçiden fazla vergi kesen bir muhasebeci bunu farkedip itiraz ettiğinde, alacağı iadenin işverene değil, vergi yükümlüsü olarak işçiye ödenmesi gerektiği yazıyor.
(http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/296/2694.pdf sf. 201/202)

Aksi bir durumda; Yani fazla değil de eksik vergi ödenmesi ve bunun VD tarafından sonradan farkedilmesi durumunda vergi dairesi bu işlem için ceza kesecek ve eksik kısmı faizi ile tahsil edecektir.

Soru şu ki:
1-Kesilen cezalar
2-Geç ödemeden doğan faizler
3-Eksik ödenen vergi

işçiye rücu edilebilecek midir?
Sadece faizsiz olarak eksik kesilen kısmın rücu edilmesi bile işçiye çok büyük bir külfet getirebilir. Örneğin 3 aylık net maaşı kadar bir borçla karşılaşabilir.
Adı Fatmagül değilse işçinin burada suçu ne?
(Belirsiz süreli iş sözleşmesinin brüt ücret üzerinden imzalandığı durum için)

vergi sorumlusu eksik kesilen vergiyi işçiye rücu edebilir, ancak cezayı edemez. çünkü eksik vergi aldığı için cezanın sorumlusu kendisidir. işçinin kabahati yoktur. eksik kalan vergi zaten işçinden kesilip ödenmesi gereken (işçinin ödeyeceği) bir tutar olduğu için bunun rücuna izin veriliyor.

Bu konuda bir şeyler bulmaya çok çalıştım; Ancak bulabildiğim tek şey şu:
http://www.resmigazete.gov.tr/eskile...20060722-9.htm
Burada da anladığım şu:
Fazlalık miktar, işçinin farkedip işverene "bana fazla ödeme yaptınız" demesini gerektirecek kadar bariz bir hata ise, bundan işçi sorumlu. Ama işçiden bu hatayı anlamak beklenemezse o zaman işçi sorumlu olmuyor.
Burada taraflardan biri devlet; sorumuzda ise şirket. Bu açıdan mı bir fark var?

Brüt 2000 lira anlaştığımız işçiye; işe girdiğinden beri her ay 50 lira fazla verirsek işçi fazlalığı mümkün değil farkedemez.
Muhasebenin yapmayı beceremediği hesabı işçinin yapmayı becerip muhasebeyi uyarmasını mı beklemeliyiz?
4 sene boyunca fazla ödeme yapılıp cezasız faizsiz olarak bile geri istense, bu işçiye iki ay hiç maaş vermemeyi gerektirir.
İşçi burada hiç bir kabahati, hiç bir kusuru, hiç bir ihmali olmadığı halde neden mağdur ediliyor?
Düşünün, size birisi sizin haberiniz, talebiniz ve onayınız olmadan her ay 100 lira para vermiş 10 sene boyunca ve şimdi derhal bunu geri istiyor. "Haklıdır" diyebilir miyiz?
Benim içime sinmedi gerçekten.

Anlaşılan o ki; "Vergi sorumlusu" tanımı kanunlarda çok genel olarak geçiştirilmiş ve çok geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Bu durumda daha somut bir şeylere ihtiyaç var.
Yukarıda verdiğim linkten daha somut da bir şey bulamadım :(
O link ise gayet somut gibi geliyor bana ama bilgi ve tecrübesine son derece güvendiğim sayın molyer'in söylediği ile uyuşmuyor.
Başka görüşler var mı?

Kanun Ad VERGİ USUL KANUNU
Madde No 11
Kapsam
Yaptıkları veya yapacakları ödemelerden vergi kesmeye mecbur olanlar, verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten sorumludurlar.
Bu sorumluluk, bunların ödedikleri vergilerden dolayı asıl mükelleflere rücu etmek hakkını kaldırmaz.

kanunda açıkça belirtildiği üzere ödedikleri vergilerden dolayı asıl mükelleflere rücu hakkını kaldırmaz deniyor. eksik vergiyi ister ancak eksik ödemeden doğacak cezayı isteyemez.
sizin belirttiğiniz linkte vergi sorumlusu ile ilgili değil. kamu kuruluşundaki ödemeyle alakalı. muhakkak bildiğiniz üzere kamu kuruluşlarının ödemeleri sayıştay denetimindedir. vergi sorumluluğunda ise sayıştay ile ilgili bir durum yoktur. bu hususta sayıştay denetiminde olan vergi sorumlusu değil vergi dairesi müdürüdür. vergi dairesi müdürünün attığı imzanın sayıştay denetiminde olmasının sebebide vergi ile alakalı olmayıp kamu görevi ile alakıdır.

Bu noktada soruyu değiştiriyorum:

Bir işyerinde 2,000 lira maaşla çalışan bir işçinin maaşının net asgari ücret kadarı bankaya yatıyor, geri kalanı elden ödeniyor.
Bir süre sonra bu işçi ssk primleri eksik yattığı için bölge çalışma müdürlüğüne şikayette bulunuyor ve işverene ceza kesiliyor; eksik yatırılmış olan ssk primleri ve gelir vergileri ceza ve faizleriyle birlikte tahsil ediliyor.
Şimdi bu işveren de sigorta işçi payı, işsizlik vergisi ve gekir vergisi asıllarını işçiye rücu edebilecek midir?

Yorum yapmak için bilgiler yetersiz sanıyorum şikayetten önce kişi ne kadar maaş alıyor ne kadarı pirim olarak yatıyor resmiyette maaş ne kadar görünüyor vs.

Rücu edilip edilmeyeceği ile tutarın ilgisi mi var ki?
Aranan cevap; sadece rücu edilip edilemeyeceği. Kaç lira edileceği değil.
Yani sonuçta bir vergi ya da prim eksik ödemesi var.
İşverenin kastı ya da hatası sonucu.
İşveren bunu, faizini ve cezalarını ödeyecek mecburen.
Faiz ve cezalar işverenden çıkacak. Bunda tereddüt yok.
Ama işveren vergi / prim aslını işçiye rücu edebilir mi?

işte burda devreye 10 puanlık uzman sorusu giriyor :)
danışıklı dövüşte cezayı kimler öder? burada işçide iyi niyetli değil ve priminin ve gelir vergisinin eksik yattığını biliyor ve suça iştirak ediyor. vergisel açıdan cevap vereyim. burada işçiyede vergi usul kanunundaki iştirakten ceza kesilir oda onu öder. sigorta primi olarakta yanıt yok :) o benim ihtisasım değil :) hocam sende problem üstüne problem çıkarıyorsun düz soru sor ya uğraştırma bizi :)

İşçi olayın farkında değilse ve sonradan farkettiğinde şikayet ederse, vergi aslı işçiye rücu eder; bunda mutabık herkes. (Ben hariç. Ben son iki aya ait olanları rücu edebileceğini süşünüyorum)
Ama işin komik yanı şu ki; son anlattığım gibi işçi danışıklı dövüş içinde ise, sorduğum kişiler vergi aslının bile rücu edilemeyeceğini söylüyor. Tümü işveren üzerinde kalırmış.
Halbuki ben de sizin gibi düşünüyorum. İşçi de olaydan haberda ise, asılları tamamen ve cezaları işverenle müştereken ödemeli.
Neden insanlar bu fikirde; ben mi yanlış düşünüyorum diyordum ki siz imdada yetiştiniz :)
Teşekkürler.

Slm... Ben yokken bayağı derin mevzulara dalmışsınız. Yüksek lisansta maliye hocam benzer bir soru için benimde katıldığım şu yorumu yapmıştı...

İşçi A patronuna giderek SSK primini düşük ödemek için 2.000 TL olan maaşını asgari ücret yani (varsayalım) 900 TL üzerinden gösterilmesini istiyor. Arada kalan 1100 TL tespit edildiğinde kim ne ceza öder sorusuna;

a) İşçi vergi mükellefidir ve maaşından vergi kesilerek ödenmeliydi. Bu ödeme her durumda işçinin boynunun borcudur.
b) İşveren vergi kesmek ve ödemek zorundaydı. Vergi sorumlusudur. Vergi sorumlusu olarak görevini eksik yerine getirmekten şekil itibarıyla sorumludur. Ancak vergiyi hiç bir zaman cebinden ödemek zorunda değildir. Cebinden vergi ödediği takdirde her zaman asıl mükelleften bunu isteme hakkına sahiptir.
c) Cezalarda ise suçlu kim ise cezayı o öder. Bir kişi suçlu değilse ceza ödemek zorunda değildir.

c1) Burada uygulanacak ceza Vergi Ziyaı Cezasıdır. Ancak bir kat mı üç kat mı uygulanacağına bakmak gerekir. VUK Madde 359' a göre
1) Defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapanlar, gerçek olmayan veya kayda konu işlemlerle ilgisi bulunmayan kişiler adına hesap açanlar veya defterlere kaydı gereken hesap ve işlemleri vergi matrahının azalması sonucunu doğuracak şekilde tamamen veya kısmen başka defter, belge veya diğer kayıt ortamlarına kaydedenler,

hükmü gereği ceza üç kat kesilecektir. İşçi a Vergi kaçırmış ve patronuyla arasında gayrı resmi bir hesap oluşturmuştur. Patron B ise suça iştirak etmiştir. İştirak halinde ceza patron B ye bir kat kesilecektir. Ayrıca Türk Ceza kanunu açısından uygulanacak ceza da patron B için " Madde 360 – (Değişik : 23/1/2008-5728/277 md.) 359 uncu maddede yazılı suçların işlenişine iştirak eden suç ortaklarının bu suçların işlenmesinde menfaatinin bulunmaması halinde, Türk Ceza Kanununun suça iştirak hükümlerine göre hakkında verilecek cezanın yarısı indirilir." indirimli olacaktır.
c2) Herkes kendisine kesilen cezayı ödeyeceği için burada problem ortada kalkmaktadır. İşçinin cezası üç kat Patronun cezası bir kat'tır. Ayrıca dolaylı açıdan patron maaş giderlerini olması gerekenden 1100 TL eksik göstermekte ve bunun vergisel külfetine (varsa) katlanmaktadır.

işte burada bana görede işçi mükelleftir ama beyanname verme sorumlusu değildir. beyanname verme sorumluluğu işverende olduğu ve bunu bilerek yaptığı ve vergi ziyaına sebebiyet verdiği için ceza onundur. çünkü işçini vergiyi düşük gösterme şansı yoktur. göster dese bile işveren tam beyan ederse eder eksik ederse eksik eder. işçi buna müdahale edemez. ancak işverenin beyannameye müdahale hakkı vardır. o düzenler. işçi tam desede eksik desede istediği gibi beyan edip vergi ziyaına sebebiyet verebilir. bu nedenle bana görede işçi iştirak suçlusu :)

ayrıyetten vergi ziyaına uğratılan vergileride defter ve kayıtlarına işleyen, indirim konusu yapan işvererendir. benim görüşüm bu yönde.mali konuları bu yüzden seviyorum tartış tartışabildiğin kadar. kesin doğruyu bulmak için bir çok görüş doğuyor. bu arada selçuk bey arayı bu kadar uzatma ya da uzun yolculuklar öncesi bi haberdar et :)

Satın selcukgulten;
Örneğinizde işçi ve işveren arasında bir anlaşma var.
Böyle bir anlaşma olmadan; işveren BİLGİSİZLİK SEBEBİYLE ssk matrahını düşük hesaplayıp SSK primini eksik ödese (doğal olarak işçiye fazla ödeme yapsa) bu olay ortaya çıktığında ne olacak?
Örneğin 10 sene boyunca bu böyle devam ettiyse, işveren eksik prim asıllarını ve vergilerin asıllarını işçinin en ufak bir kusuru olmadığı halde işçiye rücu ettiğinde işçi aylarca maaş alamayacaktır. Halbuki işçi aldığı maaşla ancak geçinen birisidir ve bu işçi için bir felaket olur.
Hiç bir suçu olmadığı halde bir kişi nasıl cezalandırılabilir?
Gerçekten ne zamandır böyle bir şey aradığımı forumdakiler takip ediyordur.
Bugün SSK avukatına sorduğumda işveren rücu eder ama mahkemesi çok uzun sürer ve sonuçta alamaz dedi. Ama tabii bu da onun kendi görüşü.
Çok aradım, böyle bir davaya ait bir karar bulamadım.

şimdi burada vergi ve primin durumu ayrı. vergi mükellefi işçi ancak prim yönünden işçi alakadar değil. prim ödemesi zaten işverenin parasından ödeniyor. orada işçiye bir şey olmaz. vergide ise işveren ödüyor ancak işçinin parasından kesip ödüyor. prim ödemesinin işçiye emekli maaşı ve kıdem tazminatı olarak dönüşü var (maaşın ederi anlamında) bu nedenle prim eksikliğinden dolayı kesilecek ceza veya asılda işçiye rücu edilemez.

Alıntı:

---

molyer rumuzlu üyeden alıntı

prim ödemesi zaten işverenin parasından ödeniyor.

---

Hocam; "İşçi payı" ve "İşveren payı" olarak ifade edilerek, primin bir kısmı patron, bir kısmı işçi tarafından ödenmiyor mu?
SSK priminde işçi %14, işveren, 19,5
İşsizlik sigortasında %1 işçi, %1 devlet, %2 işveren
Şeklinde oranları yok mu?
Sözünü ettiğim; %15 + %1'lik işçi payları.

tamamen haklısın. ama ben sgk ihtisas konum değil demiştim :)

bu vergi sorumlusu ile ilgili bir hususuda ben tartışmaya açayım. a mükellef ve b de vergi sorumlusu. a ya yapılan ödemeden b tevkifat yapıyor ve bunu beyan edip yatırmıyor ya da beyan etmiyor fetmez. a da günü gelince artan tevkifatın iadesi için vergi dairesine iade talebinde bulunuyor. sisteme göre iade alabilmesi için tevkifatın b tarafından ödenmesi gerekiyor. burada kanunlar diyorki senin gelir vergine istinaden kesintiyi b yapacak. yani kesinti yapıldığı zaman a nın gelir vergisi nakit olarak karşıya geçmiş durumda ve kanunlar a nın aldığı ödemeden kendisinin tevkifat yapıp ödemesine izin vermeyip bunu vergi sorumlusuna yaptırıyor. a bunu ödemiş. buradan doğan iade talebinin yerine getirlmesi için kanunların b tarafından bu rakamın ödenmiş olmasını istemesi hukuka uygunmudur. çünkü bu rakam a dana kanunların belirlediği kişiye yada kuruma çıkmıştır zaten

Alıntı:

---

senoleker rumuzlu üyeden alıntı

Satın selcukgulten;
Örneğinizde işçi ve işveren arasında bir anlaşma var.
Böyle bir anlaşma olmadan; işveren BİLGİSİZLİK SEBEBİYLE ssk matrahını düşük hesaplayıp SSK primini eksik ödese (doğal olarak işçiye fazla ödeme yapsa) bu olay ortaya çıktığında ne olacak?
Örneğin 10 sene boyunca bu böyle devam ettiyse, işveren eksik prim asıllarını ve vergilerin asıllarını işçinin en ufak bir kusuru olmadığı halde işçiye rücu ettiğinde işçi aylarca maaş alamayacaktır. Halbuki işçi aldığı maaşla ancak geçinen birisidir ve bu işçi için bir felaket olur.
Hiç bir suçu olmadığı halde bir kişi nasıl cezalandırılabilir?
Gerçekten ne zamandır böyle bir şey aradığımı forumdakiler takip ediyordur.
Bugün SSK avukatına sorduğumda işveren rücu eder ama mahkemesi çok uzun sürer ve sonuçta alamaz dedi. Ama tabii bu da onun kendi görüşü.
Çok aradım, böyle bir davaya ait bir karar bulamadım.

---

Nedensellik bağı ile dava hakkı doğar.

aynı husus işyeri kira gelirinin ödenmesindede farklı şekilde ortaya çıkıyor. biliyorsunuz konut kira gelirinde gelir vergisi dilimi %15 ten başlıyor. hoş gelir vergisindede aynı. ancak bir kişi işyerini kiraya verdiyse tevkifat % 20. yani bir kişi ilk vergi diliminde 15 oranla vergi ödüyor, işyeri kiralayan 20 oranında vergi ödüyor. kanun maddesi beyanname verilen durumlarda iadeyi kabul ettiği ve 24000 tlye kadar işyeri kiralarında beyana tabi olmadığı için kişiler bu dilimde % 5 fazla gelir vergisi ödüyor. vergi sorumluluğundan doğan başka bir problem.

bir başka hususta basit usul mükellefe işyeri kiraladıysanız. 900 tlye kadar kira beyana tabi değil. ancak 901 tl kira aldıysanız tamamı üzerinden vergilendiriliyorsunuz. yani 1 tl fazla aldınız diye tamamı üzerinden vergilendiriliyorsunuz. 900 tlyi indirim konusu yapamıyorsunuz.

vergi kanunlarımız çok düzgün çooook

Alıntı:

---

molyer rumuzlu üyeden alıntı

aynı husus işyeri kira gelirinin ödenmesindede farklı şekilde ortaya çıkıyor. biliyorsunuz konut kira gelirinde gelir vergisi dilimi %15 ten başlıyor. hoş gelir vergisindede aynı. ancak bir kişi işyerini kiraya verdiyse tevkifat % 20. yani bir kişi ilk vergi diliminde 15 oranla vergi ödüyor, işyeri kiralayan 20 oranında vergi ödüyor. kanun maddesi beyanname verilen durumlarda iadeyi kabul ettiği ve 24000 tlye kadar işyeri kiralarında beyana tabi olmadığı için kişiler bu dilimde % 5 fazla gelir vergisi ödüyor. vergi sorumluluğundan doğan başka bir problem.

bir başka hususta basit usul mükellefe işyeri kiraladıysanız. 900 tlye kadar kira beyana tabi değil. ancak 901 tl kira aldıysanız tamamı üzerinden vergilendiriliyorsunuz. yani 1 tl fazla aldınız diye tamamı üzerinden vergilendiriliyorsunuz. 900 tlyi indirim konusu yapamıyorsunuz.

vergi kanunlarımız çok düzgün çooook

---

Sıkıyı bulunca suçu yasaya yasa koyucuya at kurtul oh ne ala memleket :) yasa koyucularda yasayı uygulayanda insan sonuç olarak hata olabilir hakkaniyetsiz bir durum oluşabilir esnaf odalarına ve çeşitli odalara birliklere üye olup tonla aidat ödeyip sonra hukuk sitelerinde kanunlarımız çoooooooooook düzgün demekte bir tercih olsa gerek :DD