Türkiye'de özel dedektiflik hakkında bir yasal düzenleme var mıdır? Özel dedektifliği kim yapabilir? İnternette bulduğumuz ve google reklamlarında sürekli karşımıza çıkan "tek yasal dedektif" ibarelerinin doğruluk payı nedir?
Printable View
Türkiye'de özel dedektiflik hakkında bir yasal düzenleme var mıdır? Özel dedektifliği kim yapabilir? İnternette bulduğumuz ve google reklamlarında sürekli karşımıza çıkan "tek yasal dedektif" ibarelerinin doğruluk payı nedir?
İşin aslı, ben yasalarda buna izin veren bir düzenlemeye hiç rastlamadım. Aksine, başta Anayasa olmak üzere yasalarda özel hayatın gizliliği esas alınıyor. Dedektiflik bir yasa boşluğuna dayanılarak yapılsa dahi, eninde sonunda bu özel hayat kıstasına takılıp yaptırımla karşılaşılacağını düşünüyorum.
Özel Dedektiflik, şahısların veya firmaların, araştırılmasını istedikleri bir konuda, #8220;Özel ekipmanı ile, (kamera, ses kayıt sistemi, fotoğraf makineleri gibi cihazlar, internet-bilgisayar ağları ile ve "Araç Takip Sistemleri", "Coğrafi Bilgi Sistemleri", "Kent Bilgi Sistemleri", gibi çeşitli programların kullanımı ile) deliller elde edebilmektedir. Özel Dedektifliği; Kriminal Laboratuarlarda eğitim almış, konusunda uzman olan veya suç psikolojisi, kriminoloji kriminalistik gibi programlarda, yüksek lisans eğitimi almış bir kriminal (suç bilimi) uzmanı, veya bu bilim dallarından birinde akademisyen olan biri yapabilmektedir. Avrupa, Amerika da yaygındır. Özel Dedektifliği, genelde emekli güvenlik mensupları yapmaktadır. Özel Dedektifler; yaptıkları araştırma-takip faaliyetini, görev verenin ve kendi kimliğini, gizli tutarlar. Takiplerinde, genellikle güvenlik güçleri ile hareket eder veya yardım alırlar Gerektiğinde dış görünüşünü değiştirir veya kimliğini gizlerler. Deşifre olduklarında yardımcılarını devreye sokarlar. Özel Dedektif; kriminalistik, toplum psikolojisi, soruşturma ve sorgulama tekniklerini, davranış, suçlu ve şahıs psikolojisini, kriminoloji, sosyoloji, balistik, iz sürme, fotoğrafçılık, kanunları, olay yeri inceleme, parmak izi tespit, optik bilgisi ile birlikte çeşitli ışık kaynaklarını kullanabilme, ölçme-değerlendirme cihazlarını kullanabilme, fotoğraf karşılaştırma, kimlik tespiti ve şahıs teşhisi, interneti kullanabilme, fotoğrafçılık gibi çeşitli bilgileri bilmek zorundadır.
Türkiyede özel dedektiflik sektörü henüz yasalarla düzenlenmemiştir. Özel Dedektiflik Kanunu Türkiye'de 1994 yılında TBMM'ye sunulmuş ve kabul edilmiştir. Ancak, Cumhurbaşkanı, yasayı TBMM' ye tekrar görüşülmek üzere geri göndermiş., yasa daha sonra bir daha TBMM Genel Kurulu'nda gündeme gelmemiş ve ilgili komisyonların tozlu raflarında unutulmuştur. Şu an itibariyle Özel Dedektiflik ile ilgili bir yasa yoktur. Ancak bu, şu an yapılan Özel Dedektiflik Hizmetlerinin yasa dışı olduğu anlamına gelmez. Yasanın varolması müşteriden ziyade bu işi yapan kişi ve kuruluşları olumlu anlamda etkileyecektir. Çünkü bu yasayla beraber Özel Dedektiflerin yetki ve sorumluluk alanları çizilmiş olacak ve görev yaparken devletin resmi kurumlarından çizilen sınırlar ölçüsünde destek alabileceklerdir.
Özel Dedektiflik Nedir?/Özel Dedektif Kimdir?:
Özel Dedektiflik Avrupa , Amerika ve Asya ülkelerinde yaygın bir meslektir.
Bu meslekte genelde emekli güvenlik mensupları ve askerler vardır. Özel Dedektiflik kanuni çerçevelerde yapılan bireysel ve kurumsal araştırmaların özel kişilere yani, şahıs takibine veya araştırmasına verilme ve kurumsallaşmanın ismen mesleki durumdur. Özel Dedektif , teknik ekipmanı ve eğitimi ile bu araştırma ve takipleri sürdüren şahıs veya şahısların genel adıdır. Özel Dedektifliği; Kanuni düzenlemesi olmayan bir ülkede ancak Global Uluslar Arası Özel Dedektiflik Kurumu "Master Detective" Programı mezunu ve/veya konusunda uzmanlık veya yüksek lisans eğitimini almış bir kriminal (suç bilimi) uzmanı ve bu bilimin dalında olan, suç psikolojisi veya kriminoloji dallarından birinde akademisyen olan biri yapabilmektedir. Bu durum uluslararası hukuk düzenlemeleri ve mevcut uluslararası yasalarınca desteklenmekte ve Özel Dedektif in uluslararası çalışma hakları bu düzenlemelerce oluşturulmaktadır.
Özel Dedektif Nasıl Çalışır?:
Özel Dedektif yaptığı işi , iş verenin ve kendi kimliğini , kanun adamlarının talebi veya ifade verme durumu haricinde kesinlikle gizli tutar. Yapılan işin başlangıcından sonuna tamamını ve detaylarını belirleyen bir sözleşme imzalar . Yaptığı işin "yarın" ne getireceğinin belirsizliği ile ücretini toplu halde yada önceden değil günlük alır . Takiplerinde genellikle güvenlik güçleri ile hareket eder veya yardım alır. Kanun dışı her olayı iş veren ile birlikte gerekli merciye bildirir. Güvenlik açısından Bulundurma veya Taşıma Ruhsatlı silahı vardır. Gerektiğinde kullanabilir. İş bitiminde elde ettiği hiç bir kanıtın orijinalini iş verene teslim etmez. Kopyalarını bile gerekmedikçe kanuni merci haricinde kullanamaz ve kilit altında tutar. Gerektiğinde dış görünüşünü değiştirir veya kimliğini gizler.Deşifre olduğunda yardımcısını devreye sokar. Takibat ve Araştırmalarında genelde 24 saat çalışma süreci vardır.
Özel Dedektif Hangi Vasıflarda Olmalıdır?:
Özel Dedektif analitik ve koordinasyonel düşünce yapısına sahip olmalıdır. Çözdüğü her vaka#65533; nın her detayını inceler ve en azından ileride karşılaşacağı durumlarda kullanabilmek için arşivler. Felsefe, psikoloji, kriminoloji, sosyoloji, balistik, bilgisayar, coğrafya, muhasebe, fotoğrafçılık, silah eğitimi ve ülkesinin suç kanunları ve cezai sistemi temel olmak üzere; suçlu psikolojisi, olay yeri inceleme, parmak izi okuma, mikroskop başta olmak üzere, laboratuar araçlarını kullanabilme, etkin silah kullanabilme, silah çeşitleri ve balistik etkilerini bilme, bilgisayarda fotoğraf analizi ve İnternet bilgisi, profesyonel fotoğrafçılık, harita okuma, arazide ve şehirde iz sürme, sahte evrak-kimlik ve parayı tanıma ve mekanik bilgilerle donanmış olmalıdır. Bağlantılarında emniyet ve savcılıklar olması gerektiği için, bu birimlerinde kullandıkları terminoloji'ye hakim olmalıdır. Edindiği bu bilgileri her geçen gün yeni teknoloji ile birlikte yenilemeli ve kendini sürekli geliştirmelidir. Elbette her konuda profesyonel olamaz, ancak yukarıda sayılan her beceri ve bilim dalları Özel Dedektifin pek çok olayda karşısına çıkar ve belirli düzeyde bilinmesi zorunludur.
Özel Dedektiflik Kanunu:
1980' li yılların sonuna doğru Turgut Özal hükümeti tarafından bir yasa tasarısı hazırlanmıştır. 3963 no' lu Özel Dedektiflik Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisinden geçtikten sonra Ocak 1994' te Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel' e gönderilmiştir. Demirel prensipte yanlış gördüğü bu yasayı TBMM' ye geri göndermiş ve bu yasada bir daha ele alınmamıştır. (S. Demirel İle Bu Konu Hakkındaki Görüşmemiz İçin Tıklayın) Millet vekillerinin kanunu ele almaması yüzünden olay bugüne kadar sarkmıştır. Zaman zaman devlette araştırılması gerekilen büyük olaylarla da gündeme gelen bir meslek olmuştur. Türkiye kanunlarına göre Özel Dedektiflik ile ilgili bir yürürlük, yaptırım veya kanuni düzenleme yoktur. Ancak bu, Özel Dedektifliğin kanunsuz veya yasak bir iş olduğu anlamına gelmez. Özel Dedektif Uluslararası Kanunlara Göre İşini düzenler. Yaptığı araştırmalar ve elde ettiği kanıtlar , yasalar karşısında mahkemede v.b. kurumlarda kullanılır. Aldığı eğitime göre, yetkili veya uzman kişi veya tanık olarak imza atma yetkisi sabittir. Özel Dedektifin çalışmaları sonucu elde ettiği tüm görsel ve yazılı kanıtlarda tamamen kanunidir ve mahkemeye yardımcı delil olarak özel dedektif tarafından tespit ettiği belirtilerek sunulur ve delil maksatlı kullanılır.
Uluslararası hukuk belirli ölçülerde özel dedektiflik mesleğini ve bu mesleğin yapımının kanunlaşmadığı ülkelerdeki çalışma koşullarını ve lisanslarını destekler. Uluslararası mahkemelerin ve İnterpol 'ünde özel dedektiflik üzerine eğitim almış kişileri sağlayacağı kanıtlarda yada araştırmalarında desteklemesi ve bu mesleğin icra edildiği ülkedeki çalışma şartlarında ve şeklinde denetlemesi ve / veya Özel Dedektifin bu kuruluşlar ile çalışması söz konusudur.
Akademik Eğitim
Bu durum, Özel Dedektifliğin kanunlaşması durumunda gündeme gelecektir. İçinde pek çok konunun barındığı bu özel mesleğin lise sonrası en az iki senelik fakülte/üniversite sıralarında teorik ve yaşam içindede pratik eğitimi verilmesi gerekmektedir. Çünkü, yapılacak işin gerekleri ancak bu düzeyde bir eğitim sürecinden sonra, bir asistanlık veya staj dönemi ile pekiştirildikten sonra sağlana bilinir. Daha
başka bir deyişle Özel Dedektif adayı, gerekli eğitim sürecinde; Felsefe, psikoloji, kriminoloji, sosyoloji, balistik, bilgisayar, coğrafya, muhasebe, fotoğrafçılık, silah eğitimi ve ülkesinin suç kanunları ve cezai sistemi temel olmak üzere; suçlu psikolojisi, olay yeri inceleme, parmak izi okuma, mikroskop kullanabilme, etkin silah kullanabilme, silah çeşitleri ve balistik etkilerini bilme, bilgisayarda fotoğraf analizi ve İnternet bilgisi, profesyonel fotoğrafçılık, harita okuma, arazide ve şehirde iz sürme, sahte evrak-kimlik ve parayı tanıma, mekanik bilgiler ve ülkenin sosyo- kültürel ve siyasi durumunun gereklerince ve düzeyince bu konular dahilinde neredeyse uzman derecesinde eğitilmeli gerektiğinde bilirkişi imzası atabilecek düzeyde olmalıdır.
Kursiyer Eğitim
Özel Dedektiflik Kanunu devreye sokulana kadar çeşitli düzenlemelerle yürürlüğe sokula bilinecek bir kurs sistemi ile 6 aylık bir temel eğitim sonucu Özel Dedektifliğin ön eğitimi ve sınırlı yetkileri sağlana bilinir. Yoğun bir ders programı ve yeterli pratik ile bu mümkündür. Kanuni ismi Özel Araştırmacı olacak bu kursiyerlerin, belirli yetkileri ve bu meslek kanuni sürece girene kadar, araştırma ve izinlerde belirli serbestlikleri sağlanabilir. Bu kurs mezunlarının üniversitede Özel Dedektiflik Yüksek Okullarına girişlerinde puan ekleme yolu ile okulu kazanmaları kolaylaşabilir. Bu durum Üniversiteye girişlerde geniş spektrumlu bir istihdam sağlayacaktır.
Her iki durumda, eş aldatmalarını, hırsızlığı ve dolandırıcılıkları körükler. Bu emniyet kadar, gizli ve net araştırmalar yapan, birey adına çalışan ve delil elde eden birine ihtiyaç duyulması demektir; Buda Özel Dedektif#65533; tir.
Kanunsuzluğun Getirdiği Danışmanlık Şirketi Dolandırıcıları:
Bu meslek ile ilgili bir şeyler yaptığını iddia eden yüzlerce Danışmanlık şirketinin varlığı ve kanunsuz faaliyetleri atlanamaz bir gerçektir. Ancak hiçbiride biz Özel Dedektiflik yapıyoruz diyememektedir. Çoğunda emekli polis ve askerlerin çalıştığını görmekte üzücüdür. Maalesef önemli bir kısmı ise kahvehanede zaman geçiren serseri takımıdır. Bu Joseph Erdem' in tecrübeleri ve araştırmaları ile de sabittir. Her gün gazetelerde, iş arayanlar bölümlerinde göreceğiniz "araştırmalarınızda -takiplerinizde" tipi ilanları bu şahıslar verirler. Tamamıyla sözleşmesiz veya anlaşmasız yapılan veya yapıldığı sandırılarak para tuzakları kuran bu insanlar ayrıca Danışmanlık Şirketi adı altında bu işi yaptıkları için suçlu duruma düşmektedirler. Ancak bir kanuni düzenleme olmaması bu tipte faaliyet gösteren insanların, kısa göz altılar sonucunda salıverilmesine yol açmaktadır. Ve belkide ileride Özel Dedektifliğin yaygınlaşması durumu içinde, bu insanların bu faaliyetleri Özel Dedektifliğin itibarını bugünden çok daha fazla zedeleyecektir.
Yeni Bir Sektör ve Eğitim Alanı:
Bir başka önemli nokta. İşsizliğin ve Üniversite kapılarında sefil olan insanların olduğu bir ülkede yeni bir sektör her zaman ve çok önemlidir. Bu istihdam, pek çok sektörü de körükleyecek bir adım olabilir. Özel Dedektifin eğitiminde, yeni ders alanlarına, yeni öğretim üyelerine, peruktan, giysiden, araçtan silaha çeşitli ekipmana, ofislere vb... birçok alanın ve sektörün çalışmasına ihtiyaç duyulacaktır. Bu çok net anlaşılacağı gibi ciddi bir paranın piyasada dönmesinin sağlanması demektir. Eğitim için Türkiye' deki üst düzey emniyet mensuplarından, Psikologlardan, Kimya ve Kriminologlardan yardım alınacağı gibi, yakın ülkelerden (Almanya, Bulgaristan vb...) yeterli öğretim görevlisi sağlana bilinir. Aslında buna gerek bırakmayacak gerekli öğretim görevlisi toplana bilinir. Özel Dedektiflik Ana bilim dalı ve alt birimleri ile bu eğitimin verilmesi olasıdır. Bu konuda bile pek çok dev şirketin gözünü kıpmadan sponsor olacağı kesindir.
Yurt Dışında Özel Dedektiflik:
Özel Dedektiflik Avrupa ve Asya'da bazı ülkelerde de geçerlidir ama bu mesleğin en yaygın olduğu ve en iyi örnek verilecek yer U.S.A.'dır. Genelde bu mesleği bize televizyon ve sinemadan tanıtan Amerika' da, filmlerdekinin aksine bir tablo vardır. Orada bu meslek emniyet mensubu olup ta ayrılanlardan, emekli askerlerden ödül avcılarına geniş bir yelpaze çizer. Zaten silah almanın çok zor olmadığı ülkede, tüm özel dedektiflerin meslekten taşıma ruhsatlı ve kullanma izinleri bazı durumlarda "öldür" seviyesinde olan silahları mevcuttur. Emniyet kuvvetleri, devlet daireleri ve çeşitli devlet makamları ile sıkı bir bağlantıda olan Özel Dedektif neredeyse bir polis kadar geçerli bir meslekte olduğu, kendisine gösterilen saygı ve kolaylıklarla anlaşa bilinir. Polis telsizi kullanabilir ve emniyetteki her delili inceleme ve ödünç alma, otopsi izleme ve kayıtlama, şartlı tahliyeden çok ağır suçlu dosyalarını görebilme, kopyalayabilme, olay yeri inceleme gibi birçok üstün yetkiye sahiptir. Normal vatandaştan bir başka farkı ise yaralama veya ölüm durumunda devlet tarafından ailesi ve kendisi için sağlanan sigorta ile tam bir koruma altında olmalarıdır.
Bu kadar bilgi topladım fakat hangisi doğrudur bilinmez...
Böyle bir yasa yok. Düzenleme gündeme geliyor fakat çabukça ortadan kalkıyor.Sebebi belirsiz. Muhtemelen yetki paylaşımı sorun çıkartıyor
Sayın Polis34, verdiğiniz bilgi için teşekkür ederiz. Hatta konu ile detaylı bilgi verebilirseniz daha da aydınlatıcı olacaktır.
Özel detekflik yasalarımızda mevcut değil. Zamanın Babşbakanı Turgut Özal tarafından hazırlanan yasa, Cumhurbaşkanı Demirel tarafından meclise iade edilmiş ve bir daha ele alınmamıştır.
Özel güvenlik hizmetleri yasası vardır. Ancak, burada da bilgi toplama,takip vs. gibi eylemler yasaklanmıştır. Özel dedektif olduğunu iddia eden kişiler, bilgi edinme kanunu çerçevesinde, müşterisinin adına gerekli işlemleri yapabilmektedir. Bunen dışında, arama, telefon dinleme, tanık bulma vs gibi eylem ve işlemleri gerçekleştiremezler.
Nette özel detektiflik başlığı ile arama yaptım, onlarca şirketle karşılaştım. Hatta biri sertifika eğitimi verdiğini bile yazmış. Yasal dayanağı olmayan bu kadar önemli bir iş nasıl böyle alenen yapılıyor anlamak mümkün değil. Yıllar önce bu tasarı gündemdeyken özel detektiflik hakkının avukatlara verileceğini duymuştum. Şu anda özel dedektiflik yaptığını söyleyen şirketlerin hangisinin avukatla ilgisi var acaba?
Sayın Av. Buket Saran,
özel dedeftiklik hakkında bulduğum bir içtihat aşağıdaki gibidir:
Şişli C. Savcılığı yukarıda tarih ve sayısı yazılı iddianamesiyle sanıkların yasada yeri olmadığı halde dedektiflik adı altında büro açmak suretiyle kanunun kamu görevlilerine verdiği işlemleri ifaya teşebbüs ettiklerinden bahisle sanıklar hakkında kamu davası açarak sanıkların TCK.nın 252. maddesi uyarınca cezalandırılmasını istemiştir.
Sanıklar savunmalarında Ticaret Bakanlığından izin alarak araştırma ve danışmanlık şirketi kurduklarını ancak henüz faaliyete geçirmediklerini bu şirketin gayesinin büyük tüccarların holdinglerin iş yapacakları kimselerin maddi durumlarını araştırmak ve ekonomik yönlerini araştırma yapıp bu durumu şirkete bildirmek olduğunu bu konuda sigorta şirketlerinin çalışmasına benzer ekonomi istihbarat yapmak için bu şirketi kurduklarını gazetelerdeki çıkan haberlerin ise abartılmış olduğunu bildirmişlerdir.
Dosyada mevcut ticaret sicili gazetesinden sanıkların idari danışmanlık ve araştırma hizmetleri limited şirketi adı altında bir şirket kurdukları bu şirketin ticaret siciline geçtiği ve şirketin amaç ve konuları arasında şirketin diğer kuruluşlara piyasa ile ilgili şirket ya da şahıslar hakkında araştırma yapmak suretiyle hizmet vermesi şirket bünyesinde gerekli elemanları istihdam etmek suretiyle Redaktiflik hizmetleri vermesi olduğu ve Ticaret Bakanlığının izni ile kurulmuş bulunduğu anlaşılmıştır.
Toplanan deliller ve tüm dosya münderecatından sanıkların kurmuş oldukları şirketin Ticaret Bakanlığından izin alınmak suretiyle Ticaret Sicili Gazetesine geçtiği usulüne uygun olarak kurulmuş olduğu ancak henüz faaliyete geçmemiş bulunduğu sanıklara isnat edilen suçun unsurlarının oluşmadığı sanıkların herhangi bir memuriyete intisap süsü vercek davaranışlarının bulunmadığı ve ayrıca sanıkların herhangi bir memuriyete ait bir vazifeyi ifaya da teşebbüs etmedikleri veya kendilerine herhangi bir memur süsü vermedikleri böylece sanıklara isnat edilen suçun unsurları yönünden teşekkül etmediği anlaşılmış sanıkların müsnet suçtan beraatlerine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Her iki sanığa isnat edilen suç unsurları yönünden teşekkül etmediği anlaşıldığından her iki sanığın müsnet suçtan beraatlerine dair sanıklardan A.S.U.`nun yüzüne karşı diğer sanığın yokluğunda her iki sanık vekilinin yüzlerine karşı C. Savcısı R.Z.`nin huzuru ile talebe uyan ve temyiz yolu açık olmak üzere verilen karar alenen okunup usulen tefhim olundu. 12.4.1990.
Devletin yükünü hafifletmek için günümüzde özelleştirmeler yapılmaktadır..Şuan siyasetin avrupa birliğine üyelik çalışmalarına yoğunlaştığın iç meselelerde yoğunluk azalması normaldir..Hele idare yargı yürütme ve eğitim arasındaki yetki anlaşmazlığı sezilebilmektedir..
Özel dededif dedinizde ülkemizde kanunu ve yasası olmayan ama ülke için gerekli olan yeni bir saha doğmaktadır..ve bunuda yaptığını söyleyenler internet ortamında görülmektedir..Her ne olursa olsun kanun ve yasa olmadığı içinde hukuka aykırı gelmektedir..karşılığıda suçtur..Hükümet avrupa birliği çalışmalarından fırsat bulur ve uygun görürse bu konularda çalışma yapabilir..
Özel güvenlik,özel adliye adli kolluk,özel dedektiflik üçü bir arada tek yasa ile değerlendirilmesi gerektiği düşüncesindeyim..
Bunlarında idari personel olarak vali hakim savcı emniyet jandarma emeklileri ile hukukçu avukatlardan oluşması ara personelide lise ve dengi okul ile üniversite menzunlarından olabilir..
[neyse aklımızın ermediği konularda fikir yürütmek bize düşmez]
sahi "Hukuk evrenselse niçin ülkelerin kanun ve yasaları aynı değildir?"
Birde "Gelenek görenek ve ananeler hukukta ne derece etkilidir?"
Bilenler aydınlatırsa sevinirim...
Özel dedektiflik kanununun bir an önce çıkması gerektiğini düşünüyorum.
Ancak bu kanunun çerçevesi iyi çizilmeli, kişilerin özel hayatlarının, telefon görüşmelerinin, aile sırlarının vs. ele geçirilmesi ve başkaları ile paylaşılması kesin olarak yasaklanmalı ve ağır cezai müeyyide getirilmelidir. Hukuksuzluğun ilke haline getirildiği ülkemizde özel dedektifliğin de kötüye kullanılması pekala ve yüksek olasılıkla mümkündür.
Halen işin magazin boyutunu icra eden bir "özel dedektiflik?" firması bence yasal olmayan hatta suç teşkil edecek biçimde bu işi devam ettirmektedir. Kanunun çıkması bu tür girişimlere son vereceği gibi işin yasal sınırlarını da belirlemek açısından olumlu olacaktır.
Özel Dedektiflik Kanununu zorunlu kılan ve ilk başta akla gelenler şunlar:
1- Ekonomideki liberalleşme, şirketler arası rekabetin artması, özel araştırmalara olan ihtiyaç
2- Hızlı kentleşme, köyden kente, kentin bir yerinden başka bir yerine devam eden sürekli göç
3-Son yıllarda meydana gelen ekonomik krizler sebebiyle artan ve artmakta olan dolandırıcılık, ticaret odasından onaysız şirket nakilleri, kişilerin ortadan kaybolmaları
4-Kamuda tam otomasyonun sağlanmamış olması, kanun yolu ile elde edilmesi gereken bilgilere tam olarak ve zamanında ulaşılamaması, kamusal yazışmaların uzun sürmesi, delil toplamada yetersizlik
5-Yasal düzenleme eksikliğine rağmen piyasa koşullarının bu işi zorunlu kılması, yasal olmaması yerine uygun ve kısıtlı yetkiler verilerek işin hukuksuz biçimde yapılmasının önüne geçilmesi
Özel Sebep: Avukatlık mesleğini icra ederken kendisine, malvarlığına yahut adresine ulaşılamayan kişilerin kendilerine yahut malvarlığına bir an önce ulaşılmasının kolaylaşacak olması... Yasanın çıkması ile serbest rekabet koşullarında "araştırma ücretlerinin" düşecek olması...
Başkaca sebepler bulanların cevaplarını bekliyorum...
Üst bölümdeki yazıları dikkatle okudum. Benim öğrenmek istediğim, İstanbul'da uyanık bir şahıs bu alanda bir dernek kurmuş, "Dedektifler Derneği". Henüz yasal olmayan bir mesleğin derneğini kurmak ne kadar yasaldır merak ediyorum. Bununla da kalmayıp, kendisini ajan olarak nitelendirip sertifika programı başlatmış. Kandırılmaya çok müsait bir yapıya sahip insanımız, bu yolla çeşitli iş imkanı vaatleriyle, kulaktan dolma bir takım bilgilerle sömürülmeye çalışılıyor. Sertifika verebilmek için bildiğim kadarıyla Milli Eğitim Bakanlığından bu kursu verebilecek düzeyde olup olmadığına ait bir eğitmenlik ve kurs açma belgesi bulunması gerekiyor. Bu şahısın yaptığı yasalmıdır ve suç duyurusunda bulunulsa ne gibi bir yaptırım olabilir?
Türkiyede özel dedektiflik kurumu tam olarak var ve yasal. Yasadaki boşlukların kullanıldığı fikrine şöyle katılıyorum ; Özel dedektiflik hizmetleri verilirken yasadaki boşluklardan faydalanılıyor.Alıntı:
Av.Emrah Yavuzcan rumuzlu üyeden alıntı
2001 senesinden beri ticaret sicil tescilim " özel dedektiflik " olarak calışıyorum. Aile hukuku , boşanma ve velayet davaları başta olmak üzere bir çok konuda hizmet veriyorum. Şu ana kadar TC mahkemeleri tarafından verdiğim hizmetlerle ilgili yasaklayıcı ve olumsuz bir karar cıkmadığı gibi , Ceza muhakemeleri uygulamasında kişilerin serbest bilirkişiden faydalanma haklarını kullandığına karar verip çalışmalarımızın hukuka uygun olduğuna karar veren mahkeme kararları mevcuttur.
Herkes adına konuşamam ama ben çalışmalarımda T.C. yasalarına uygun çalışırım.
Türkiyede özel dedektiflik hizmetlerinin yasal olmadığının belirtilmesini kabul etmiyorum. Özel dedektiflik kanunu yoktur ama bu verilen hizmetlerin ve hizmeti verenin yasadışı olduğu anlamına gelmemektedir.
Aksi fikirde o zaman ben 2001 senesinden niye halen Türkiye de 3 ofisle faaliyet gösterebiliyorum ? Niye vergi ödüyorum ? Neden çalışmalarım sonucunda elde ettiğim belge ve bilgiler Mahkemelerde delil olarak kabul edilip kullanılıyor ?
Özel dedektiflik suistimale çok açık bir meslektir ve maalesef her meslekde olduğu gibi bu meslekde de uygun olmayan kişiler ve magazinci tavırlarla bu mesleğe zarar veren insanlar vardır. Yasa çıktığında yetki ve denetim oluştuğunda bu sorunlar büyük oranda azalacaktır.
Sayın er1403 ,Alıntı:
er1403 rumuzlu üyeden alıntı
Türkiyede dernek kurmak için valilik ve emniyet müdürlüğü dernekler masasına muracaat ederek ve ancak bu kurumlardan izin çıktığı takdirde dernerk kurabilirsiniz. Derneğinizin amacını, tüzüğünü belirtirsiniz. Yani şimdi Özel Dedektifler derneğinin yasaya aykırı olarak kurulmasını Devletin ilgili kurumları izin vermiştir öylemi ?
Bende bu derneğin bir üyesiyim ve şuanda yasadışı bir organizasyondamı yer alıyorum ?
Malesef bu bilgi kirliliğinin nedeni özel dedektiflik yasasının olmayışıdır. Ama yasalarımızda özel dedektiflik yapmak yada ruhsatsız özel dedektiflik yapmak diye bir suç yoktur. Yasanın çıkması adli sistemde çok işe yarayacak bir meslek gurubunun oluşumunu sağlayacaktır.
Benzer sertifika programı YÖK e bağlı bir devlet üniversitesinde yapıldı ve bende bu programda " uzman " , " özel dedektif " sıfatı ile eğitim verdim. Yasa olmaması bu tip bilgilendirme eğitme sertifika programlarının yasal olmadığı anlamınamı geliyor sizce ?
Söz konusu derneğe muracaat ederseniz bilgi edinme kanunları çerçevesinde size gerekli tüm hukuki ve resmi bilgi ve belgelerin ibraz eileceğine eminim.
Sayın Saran ,Alıntı:
Av. Buket Saran rumuzlu üyeden alıntı
Ülkemizde kaç meslektaşınız özel dedektiflik hizmeti alıyor bu konuda bir bilginiz var mı ?
Arz ve talep olmasa böyle bir hizmet verilebilirmi sizce ? Ruhsatsız avukatlık yapmak suçtur. Peki ruhsatsız özel dedektiflik yapmak diye bir suç varmıdır.
Size katıldığım nokta böyle önemli bir işin bir an önce yasasının cıkması ve denetim altına alınması. Ayrıca bilginiz olması açısından belirtiyorumki ben yanlız avukatlarla ve tüzel kişilerle çalışıyorum. Özel kişilere hizmet vermemi engelleyici bir yasa olmadığı halde taleplerin çoğu yasaya aykırı istekler olduğu için kişilerle çalışmıyorum.
3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu
2. Bu kanunda geçen Tetkik Başmemuru ve Tetkik Memuru ibareleri 24.02.1954 tarih ve 6276 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile "sivil başmemur ( dedektif)" ve "sivil memur ( dedektif)" , olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
Mevcut mevzuatta "özel dedektif" şeklinde herhangi bir ibare olmadığı; YARGITAY 4. CEZA DAİRESİ E. 1990/6099 sayılı kararı ve yine 5237 sayılı TCK'nın aşağıdaki maddesi uyarınca; yapmış olduğunuz fiillerin yasaya aykırı, suç teşkil eder nitelikte olduğunu düşünüyorum.
Kamu görevinin usulsüz olarak üstlenilmesi
MADDE 262. - (1) Bir kamu görevini, kanun ve nizamlara aykırı olarak yerine getirmeye teşebbüs eden veya terk emri kendisine bildirilmiş olduğu hâlde görevi sürdüren kimseye üç aydan iki yıla kadar hapis cezası verilir.( E.TCK 252.md.) (Sulh Ceza)(Re’sen)
Maddenin eski hali şu şekildedir:
765 sayılı TCK Madde 252 - Her kim mülki ve askeri memuriyetlerden birini hilafı nizam ifa veya ifaya teşebbüs eylerse üç aydan iki seneye kadar hapis ile mücazat olunur.
Aynı ceza memuriyetini terk ve tatil emri kendisine resmen bildirilmiş olduğu halde yine memuriyetinde devam eden memur hakkında üç aydan iki seneye kadar
memuriyetten mahrumiyet cezasiyle birlikte hükmolunur.
Mahkeme bu baptaki ilam hulasasının-masarifi mahkümdan alınmak şartiyle cürmün vukubulduğu veya mahkümun ikamet eylediği vilayet ceridelerinden biriyle neşir ve ilanını emredebilir. (Yeni TCK Md 262 )
Sayın Özcan ,Alıntı:
Av.Emrah Yavuzcan rumuzlu üyeden alıntı
Madde 262 ye gore Cumhuriyet Savcılıgının iddanamesi ile hakkımda acılmış olan bir soruşturma da mahkemenin verdiği karar takipsizlik olmuştur. Gerekçe olarak Ceza Muhakemelerı uygulamasında bireyin serbest bilirkişiden yararlanma hakkı olduğu belirtilerek ; tüm ticari evrakların tam ve eksiksiz olduğu , verilen hizmetin yasaya uygun olduğu , sanıgın ( ben ) kendını kamu görevlisi ( polis ) olarak tanıttığına dair soruşturma evrakında herhangi bir belge ve şahit olmadığı için dava düşmüştür.
Sayın Özcan , Özel dedektifleremi karşısınız yoksa genel olarak meslegemi ?
Yasanın olmasını bizlerde çok istemekteyiz. Denetim ve yetki yasayla belirlenmeliki bizde sınırlarımızı bilerek hizmet verebilelim. Şuanda özel dedektiflik yaptığını iddia eden ama kotu nıyetli olan insanlar da internette cirit atmaktadir. Ama ben ve benim gibi insanlar inanın hizmet verirken yasalara son derece saygılı davranıyoruz. Keşke siz değerli Avukatlar bizleri desteklesede gelişmiş ülkelerde olduğu bizlerde Avukat liderliğinde hizmet versek...
Özcan değil, "Yavuzcan" olacak.Alıntı:
Özel Dedektif rumuzlu üyeden alıntı
Takipsizlik kararı mahkeme tarafından değil, soruşturma aşamasında Savcılık makamınca verilir.
Kanuni düzenleme yapılması gereken bir konu olduğu konusunda hemfikiriz.
Yasa olmaması bu tip bilgilendirme eğitme sertifika programlarının yasal olmadığı anlamınamı geliyor sizce ?Alıntı:
Özel Dedektif rumuzlu üyeden alıntı
Sayın özel dedektif
Bu sertifika programına katılan kişi veya kişiler bu sertifikayı bedava almayacak sanırım doğrumu?
Aldıkları bu sertifikanın geçerliliği nedir ve bununla iş bulabilirmi kendine?
Eğitim verecek olan olan kişiler kimlerdir?
Dediğiniz doğru dernek kurmak yasak değildir,fakat yasal olarak netlik kazanmamış bir oluşum içinde iş bulma hayali kuran ve bu derneğe başvurup iş bulcağını sanan kişiler ne duruma düşecek?
Ben bunu merak ediyorum.
Türk Ceza Kanunu’nda özel dedektif tutmak suçtur veya özel dedektif tutmak yasal değildir diye ibare yoktur. Dolayısıyla dedektif tutmanın yasal hiçbir engeli yoktur. Ancak burada önemli olan husus özel dedektifin araştırma hizmeti verirken yaptığı eylemlerin Türk Ceza Kanunu ya da diğer özel ceza kanunları kapsamında bir suç teşkil edip etmediğidir.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 8. maddesi, Anayasamızın 20. maddesi ve Türk Ceza Kanunu’nun ilgili maddeleri kişilerin özel hayatını koruma altına almıştır. Özel dedektif bu maddeleri ihlal etmesi durumunda cezalandırılacaktır. Bu yüzden dedektiflik görevini yapacak kişinin yeterliliği ve araştırma yapacağı konu ile ilgili yasal sınırlamaları bilmesi ve aşmaması gerekir. Çalışacağınız dedektiflerin bu tip özelliklerine dikkat etmeniz daha sonrasında yaşayabileceğiniz olası sorunları önceden engellemenize yarayacaktır.
Ülkemizde dedektiflik mesleğini düzenleyen bir kanun henüz bulunmamakta ancak 1990’lı yılların başından bu yana ülkemizde özel dedektiflik mesleği fiilen yapılmaktadır. Özel dedektifler sahada araştırmalarını yaparken kanunlara riayet ederek hukuka uygun olarak delil elde ettikleri sürece özel dedektif tutmak yasaldır.