Evlilikte eşin soy adının alınmaması

Yusuf Bey;
Bu konuyu uzun süredir araştırıyorum.Vermiş olduğunuz bilgi beni gerçekten çok mutlu etti.
Ağutos ayında evlendim.Evlilik cüzdanına bana sorulmadan sadece eşimin soyadı yazılmış.Ben sadece evlenmeden önceki soyadımı kullanmak istiyorum.Bu konuyla ilgili AİHM in olumlu bir kararı var,ayrıca AİHM kararı iç hukukta uygulanmalıdır diye bir hüküm okudum.Uygulamada süreç nasıl işliyor.Nüfus müdürlüğüne dilekçe vermem yeterli olur mu?Zorlukla karşılaşır mıyım?
Yoksa sadece mahkemeye mi başvurabiliyoruz?Aydınlatırsanız sevinirim.

Soruma cevap verebilmeniz mümkün müdür?

Öyle birşey mümkün değil kadın evlenmekle kocasının soyadını alır ama eğer isterse önceki soyadını da kullanabilir.

III. Kadının soyadı
MADDE 187.- Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Daha önce iki soyadı kullanan kadın, bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabilir.

Sözünü ettiğiniz maddeyi biliyorum ancak istediğim şeyin mümkün olduğunu yine bu sitede okudum ben.AİHM nin bu yönde daha önce almış olduğu bir karar var ve yine yaptığım araştırmalar sonucunda AİHM kararının iç hukukta uygulanması gerektiğini yönelik şeyler okumuştum.Benim sormak istediğim bunu yapabilmek için artık yerel mahkemeye başvurmak yeterli mi yoksa ille de AİHM başvurup şikayetçi mi olmak gerek?

Önce asliye hukuk mahkemesinde dava açacaksınız ben sadece kendi soyadımı kullanmak istiyorum diye,o dava hemen reddedilecek sonra,eğer temyiz yolu açıksa temyiz edeceksiniz orda da talebiniz reddedilecek ve sonra da Aihmye başvuracaksınız.Siz yanlış okumuşsunuz ya da yazan kişi yanlış biliyor.

Neden böyle bişey istiyorsunuz anlamadım,kusura bakmayın ama bu kadar feminist olursanız zaten soyadınızı değiştirmenize gerek kalmaz,eşinizden boşanır ve eski soyadınıza dönersiniz diye düşünüyorum.

keşke böyle birşey olsa boşanma sürecindeki bütün kadınlar hemen bu yolu tercih ederlerdi başta ben olmak üzere...insanın zorla bir soyadı kullanması ne kadar iğrenç bir duygu...

Sayın unbelievable;
Öncelikle cevabınız için teşekkür ediyorum.
Sadece kendi soyadımı kullanmamın bir nedeni olması gerekmiyor bu doğal bir haktır ve yasalaşmalı.Biz bu evliliği böyle saçma şartları yerine getirmek için yapmadık,getirmek istemezsek de bunun için bitirmeyiz.Kendisi sandığınız gibi örümcek ağı bağlamış bir beyne sahip olmadığı için beni bu konuda sonuna kadar destekliyor.Bu foruma bir soru sordum siz de cevap verdiniz,tekrar teşekkür ederim ama beni bu konuda ne sorgulama hakkına sahipsiniz ne de bu konuda böyle yorum yapma hakkın sahipsiniz.Kocanın soyadını taşımak istemiyorsan boşan demeye kimsenin hakkı yoktur.Kadınlar isim değiştirme amacıyla evlenmezler,evlendikleri için isim değiştirmeye zorlanırlar.
Ve evet böyle bir şeye zorlanmak çok çok iğrenç,size katılıyorum tontini.

Ben boşanın demek istemedim,anlatım bozukluğu oldu sanırım.Bu kadar feminist olursanız eşinizle aranızda problem olur ve boşanmak zorunda kalırsaınız demek istemiştim.Yoksa bana göre de farketmez.Yani soyadı bayandan geçseydi ben neden soyadı bayandan geçiyor sadece benim soyadım kullanılmalı diye dava açmazdım önemsiz şeyler bunlar.

Evde oturan, kendine ait mal valığı parası vb. olmayan kadınlar için bu önemsiz bir ayrıntı olabilir (belki!) Ancak bir iş yaşamına katılan bankalarda hesabı, kredi borcu, tapusu, ehliyeti ve diplomaları olan kadınlar için ne kadar büyük bir sıkıntı tahmin bile edilemez. Kimlik sorunun ötesinde yarattığı sıkıntıları hayal bile edemezsiniz. Ve bu sorun ne nüfus cüzdanına yazılan kızlık soyadı nede iki soyadının birlikte kullanımı ile çözülmüyor.

Mahkemeye başvuracak olursanız süreç ve sonuçlarını lütfen bizimle paylaşın.

Merhaba gecem1970;

Söylediklerinize aynen katılıyorum.Evlenmeden önce çıkartılmış kredi kartlarım,üniversite diplomam ve açılmış 4 yıllık sigortam var.Ayrıca iş çevremde kendi soyadımla tanınıyorum ve iş yerinde adıma düzenlenmiş bütün evraklar eski soyadımla düzenlendi.
Çift soyadı kullansanız bile resmi belgelerde ikisi de bulunmadığında sorun yaşıyorsunuz ve bu belgeleri yeniden düzenlemek gerekiyor.
Üstelik bu kişisine göre bir kimlik problemi ya da salt başkaldırı da olabilir bu durumda o kişiye tahsilin yok nasılsa evi de kocan geçindiriyor senin için sorun olmamalı denemez.24 yıl kendi soyadımı kullandım ve babamın evine gelmiş seçmen kağıdımda otomatik olarak eşimin soyadı yer alıyor.Bir erkek bunun ne kadar sinir bozucu olduğunu takdir edersiniz ki bilemez.Eşim kimliğini bile değiştirmeye gerek görmezken bunun bana dayatılması haksızlık diye düşünüyorum ve istememenin tek nedeni bürokratik engeller değildir.Bu konu sanıldığı kadar önemsiz de değildir.

Ayrıca yerel mahkemelerle sorun aşılamıyormuş unbelievable nin söylediğine göre kişisel araştırmalarım da bunu doğrular yönde.Maalesef AİHM ne gidecek zamanım ya da dava masraflarını karşılayacak kadar param yok.Çaresiz bir çok kadın gibi devletin bir gün beni birey olarak görmesini ve AİHM nin aldığı kararı TMK ya koymasını beklemem gerek.
İki gün önce kimliğimi değiştirmeye gittim, bana yardımcı olmaya çalışan BAYAN memur kafasına göre kimliğimi yazmaya başladı, siz müdahele etmezseniz kimse sizin fikrinizi sormuyor.Yani bu durum insanlara o kadar olağan geliyor ki yasadan falan umudu kesiyorsunuz.Uluslararası bir şirkette oldukça üst düzey yöneticilik yapan bir tanıdğım avukat olan karısından bu sorun yüzünden ayrıldı,kadın kendi ismini istiyor diye.Yani eğitim de insanları bilinçlendirmeye yetmiyor maalesef.

Boşanmakla başına ne büyük iş aldığının farkında değildir büyük olasılıkla! Boşandıktan sonra herşeyi sil baştan değiştirmek gerekecek. Bankadan tapuya boşanma evrakınızı ki (bu belgede nekadar çok bilgi olduğuna inanamazsınız) dağıtacak.
Hele birde çocuğu varsa yandı. Velayeti ona bile olsa çocuğun kendi çocuğu olduğunu kanıtlamak için vukuatlı kayıt örnekleriyle dolaşması gerekecek. En ilginci çocuğun kayıtlarında soyisminiz evlilik soy ismiyle geçiyor. Kadının soyisminizi hop hop değiştiren devlet nedense çocuğun kayıtlarına yeni soy adınızı işlemeye yanaşmıyor.

Anlamadığım şey soyismim diye direten erkekler acaba soy isimlerinin topu topu üç dört nesildir onlarla birlikte olduğunu, önemli bir bölümünün rastgele belirlendiğini, aynı soyismi taşıyan soy sayısının bazen yüzlerle ifade edildiğini bilmiyor mu?

Kızlık soyadına AİHM desteği

Cumartesi, 20 Kasım 2004
Mahkeme, Türkiye'nin, ayrımcılığı yasaklayan ilgili yasa maddesini 'kızlık soyadını kullanmaya izin vermeyerek' ihlal ettiği kararına vardı.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), İzmirli avukat Ayten Ünal Tekeli'nin evlendikten sonra sadece kızlık soyadını kullanamaması nedeniyle açtığı davayı haklı buldu. Mahkeme, "Sadece kızlık soyadının kullanılmasına izin verilmemesi ayrımcılıktır" dedi.
Ayten Ünal Tekeli, 1995 yılında Karşıyaka Asliye Hukuk Mahkemesi'ne başvurarak evli olmasına karşın sadece kızlık soyadını kullanmak istediğini bildirmişti. Ancak mahkeme bu talebi reddetti. Bunun üzerine konu 1996'da AİHM'ye gitti. Ünal Tekeli, kendisine sadece kızlık soyadının verilmemesinin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) özel hayatın ve ailenin korunmasını garanti altına alan 8. maddesine aykırı olduğunu öne sürdü. İzmirli avukatın ikinci şikayetini ise, sadece kocanın kendi soyadını kullanmasının ayrımcılık yarattığı oluşturdu.
AİHM iki şikayeti birleştirdi. Mahkeme, 16 Kasım'da kararını verdi. Mahkeme, Türkiye'nin, sadece kızlık soyadını kullanmaya izin vermeyerek ayrımcılığı yasaklayan 14. ve buna bağlı olarak da özel hayata ilişkin 8. maddeyi ihlal ettiğini bildirdi.
Mahkeme, Türk hükümetinin "uygulama aile birliğini koruma amacı güden bir geleneğin yansımasıdır" savunmasını kabul etmedi. Türkiye, Ayten Ünal Tekeli'ye mahkeme masraşarı olan 1750 avroyu ödeyecek.
AİHM'ye yaptığı başvuru haklı bulunan Ünal, karar sonrası "Kadınlar kazandı, Türkiye kaybetti. Kararla Türk kadını AB'ye girmiştir" dedi.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararı, tüm evli kadınların önünü açtı. Evli kadınlar, AİHM'nin kararını gerekçe göstererek mahkemelere başvuru yapabilecek. AİHS ve Birleşmiş Milletler Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesine İlişkin Sözleşme'yi temel alabilecek olan kadınlar, talepleri kabul edilmezse AİHM'ye başvurabilecek. Anayasa'nın temmuzda değiştirilen 90. maddesi, yasalarla uluslararası sözleşmeler çelişirse uluslararası sözleşmelerin uygulanacağını öngörüyor. Mahkemeler, bu maddeyi gerekçe göstererek, kadınların istemleri doğrultusunda karar verebilecek. (SD)
Kaynak: Güven Özalp, Radikal; Gökçer Tahincioğlu, Milliyet, 17-18 Kasım 2004


Başka bir konu hakkında arştırma yaparken tesadüfen bunu buldum.Aihmnin bu kararı temel hak ve özgürlükleri ilgilendirdiğinden,yasalar ile temel hak ve özgürlüklerle ilgili uluslararası antlaşma hükümleri çatışırsa anayasamızın 90. maddesi gereği uluslararası antlaşma hükümlerinin uygulanması gerekir.Gerçi burda uluslararası antlaşma metnine doğrudan aykırılık yok ancak,kanunları yorumlama ve içeriğini tespit etme mahkemelerin görevi olduğundan aihmnin verdiği bu hüküm antlaşmanın bir maddesi hükmündedir ve bizim yerel mahkemelerimizin ve yargıtayımızın da kadının sadece kendi soyadını kullanmasına izin vermesi gerekir.

Dediğiniz gibi gerekir ama vermez. Bu açılan tek dava değildir.Bu dava sonucunu gerekçe göstererek yerel mahkemelere açılan birkaç dava reddedilmiştir(temyiz dahil) dahası olumlu sonuçlanan birkaç mahkeme kararını da yargıtay 90. maddeye rağmen bozmuştur.
Bu foruma bu konuyla ilgili gerekçeleriyle birlikte bir soru daha sormuştum ama ciddiye alınmadı ki 1 haftadır iki satır yazan yok.Kadınların bu konudaki yakınmaları üzücüdür ki pek çok hukukçu tarafından da kuru gürültü olarak algılanmakta maalesef.

Alıntı:

---

t_yasa rumuzlu üyeden alıntı

Dediğiniz gibi gerekir ama vermez. Bu açılan tek dava değildir.Bu dava sonucunu gerekçe göstererek yerel mahkemelere açılan birkaç dava reddedilmiştir(temyiz dahil) dahası olumlu sonuçlanan birkaç mahkeme kararını da yargıtay 90. maddeye rağmen bozmuştur.
Bu foruma bu konuyla ilgili gerekçeleriyle birlikte bir soru daha sormuştum ama ciddiye alınmadı ki 1 haftadır iki satır yazan yok.Kadınların bu konudaki yakınmaları üzücüdür ki pek çok hukukçu tarafından da kuru gürültü olarak algılanmakta maalesef.

---

çok halkısın canım sana katılıyorum .

Sanırım 2002 de hazırlanmaya baslayan yeni bir yasa var, bende aynı dertten muzdarip oldum ve bu yasanın biran once değişmesi için galatasaray universitesi ogretim uyelerinden biri ile hazırladıgım bir metni Ankara TBMM İnsan Hakları Kominyonu'na ilettim. Eger arzu ederseniz birsürü hukuk maddeleri ile dolu bu metni ve AHİM kararı'nın Türkçesini sizlere ulastırabilirim.

Söz konusu olay Anayasa Mahkmesine de taşınmış bir olaydır.Ancak AYM kadının erkeğin soyadını alması konusundaki kararı eşitlik ilkesine aykırı olmadığı şeklindedir.

Ayrıca "kadın evlenmekle kocasının soyadını alır" kuralı kimi sosyal gerçeklerin doğurduğu zorunluluklardan ve yasakoyucunun yıllar boyu kökleşmiş bir geleneği kurumsallaştırmasından kaynaklanmaktadır.Kaldı ki kadın erkeğe göre farklı yaratılmıştır.Zorunluluklar ve toplumsal gerçekler karşısında kadının korunması, aile bağlarının güçlendirilmesi de bu kuralın işlevleri arasında yer alır.

Bu konuda düzenleme serbestliği bulunmamaktadır.AİHM ne karar verirse versin Türk Hukukunda bu ilke hala geçerlidir.Prof.Akıntürki'ten bir alıntı ile metni bitirmek istiyorum."Biz kanunlarımızı batılı ülkelerden almış olabiliriz, bu doğrudur.Ancak hukukumuz kesinlikle ithal değildir, yerlidir ve hep öyle kalacaktır."

Alıntı:

---

Veysel Demir rumuzlu üyeden alıntı

Kaldı ki kadın erkeğe göre farklı yaratılmıştır."

---

Biraz aciklarmisiniz lutfen. Soyisim kadin erkek farkinin tam olarak neresine denk geliyor tam anlayamadim.

Sayın gecem,

Anlaşılan o ki birbiriyle bağlantılı o kadar cümle içerisinden birisini cımbızla çekerek almışsınız.

Sorunuzun cevabı metnin içindedir.Dikkatle ve önyargısız şekilde okuyarak anlayacağınıza inanıyorum.Bir deneyin.Olmazsa yine de tekrar açıklarım.

Saygı ve sevgilerle

Alıntı:

---

Veysel Demir rumuzlu üyeden alıntı

Sayın gecem,
Sorunuzun cevabı metnin içindedir.Dikkatle ve önyargısız şekilde okuyarak anlayacağınıza inanıyorum.Bir deneyin.Olmazsa yine de tekrar açıklarım.
Saygı ve sevgilerle

---

Kadın ve erkeğin "eşit" olduğunu söyleyenler bana hep komik gelmiştir. Eşit iki şeyin neden ayrı ayrı adları (biri "kadın" diğeri "erkek") olsun ki?
Mutlak bir kadın - erkek eşitliğini savunmak gerçekten kadınlara da erkeklere de zulümdür. Ancak YASALAR ÖNÜNDE EŞİTLİK den bahsedilebilir.
Kaldı ki yasalar önünde eşit olması bile bence adil değildir. Yasalar (değilse bile genel olarak hukuk sistemi) kadını erkekten daha fazla korumalıdır ve sanırım gerçekte böyle de oluyor. Bu en azından kadınların ortalama fiziksel güçlerinin erkeklerin ortalama fiziksel güçlerinden az olması; toplumun kadını erkekten daha güçsüz kabul etmesi gibi sebeplerden dolayı gereklidir.

Soyadı konusunda ise neden bu kadar takılıyor insanlar anlamış değilim. Bunları kişiler özgürce seçebilmelidir. Kanunların sınırlayıcılığı olmamalıdır. İster erkek kadının ister kadın erkeğin soyadını alabilmeli, ister herkes kendi soyadını kullanabilmeli ya da evlilikten sonra yeni aileye yeni bir soyadı belirlenebilmelidir. Ha, tamam işin "default" 'u erkeğin soyadının kadına verilmesi olabilir ama bunun dışındaki seçenekler sıkılmış diş macununu doldurmak kadar zor olmamalı.

Eşlerin oturup böyle bir düzenleme yapabilmesi imkansızdır.Çünkü ilgili madde emredici niteliktedir.Diyelim ki madde değiştirildi.Ülkemizde mevcut nüfus sicilleri sistemiyle de bu bağdaştırılamaz.Evlenmiş olan bir kadının kocasının soyadı yerine aile adı olarak kendi kızlık soyadını taşımaya devam etmesi nasıl düşünülebilir ki ? Uygulamada pek çok karmaşa yaratacağı çok açıktır.Ana ve babaları farklı soyadı taşıdığından bu evlilikten doğan çocukları üçüncü kişilere karşı zor durumda bırakacağı çok açıktır.

Umarım ki dedikleriniz bir gün olur.Ancak hukuk sistemimiz toplumun yapısına aykırılık teşkil etmemeli.Bu yüzden istekler makul olmalı.Bu tür isteklerin gerçekleşebilmesi ise çok uzun zaman alabilir.

Bazı kişiler ,diploma,evrak vs gibi belgelerda kızlık soyadının yazdığını ve sorunlar olabileceğini yazmış.Ben buna katılmıyorum çünkü artık günümüzde TC no denen bir şey var.Bununla bütün işler yapılıyor.Üstelik nüfus cüzdanında da eski soyadı zaten yazıyor.Bankada hesabınız varsa 2 dklığına gider,soyadınızı değiştirirsiniz.Bunlar büyütülecek şeyler değil.Sanırım sizler eşinizin soyadını kullanmak istemediğiniz için büyütüyorsunuz.Bu arada bende bir bayanım.

Alıntı:

---

aragoryou rumuzlu üyeden alıntı

Bazı kişiler ,diploma,evrak vs gibi belgelerda kızlık soyadının yazdığını ve sorunlar olabileceğini yazmış.Ben buna katılmıyorum çünkü artık günümüzde TC no denen bir şey var.Bununla bütün işler yapılıyor.Üstelik nüfus cüzdanında da eski soyadı zaten yazıyor.Bankada hesabınız varsa 2 dklığına gider,soyadınızı değiştirirsiniz.Bunlar büyütülecek şeyler değil.Sanırım sizler eşinizin soyadını kullanmak istemediğiniz için büyütüyorsunuz.Bu arada bende bir bayanım.

---

Türkiye disindaki bircok ülkede bu uygulama var. Ancak yurtdisinda evlenip esinin soyadini almadiysa bayan, konsolosluk araciligiyla evliligini Türkiye'ye bildiremiyor. Türkiye öncelikle bu düzeltmeyi talep ediyor.

Ben de cok üzerine gidilmesi gereken bir konu oldugunu düsünmüyorum. Kimlikte iki soyismi yazsa bile kisi kizlik soyadini kullanmakta özgürdür...

Bu sorun sadece evlilik sürerken olmuyor. Birde allah korusun boşanırsanız. Mahkeme kararını almak için eski kocayı ikna etmeniz yoksa yazı göndermeniz vs. gerekiyor. Çok sonra nüfus müdürlüğüne gidip nüfus kağıdı alabiliyor. Ve evlilik süresinde değiştirmek zorunda kaldığınız (kartlar, ehliyet, sağlık sigortası, banka hesapları, İşyeri insan kaynakları ) herşeyi düzeltmek için günler harcıyorsunuz. Ve bunu yapabilmek için sadece yeni nüfus kağıdınız yetmiyor. Onlarca kişiye mahkeme kararının kopyalarını bırakıyorsunuz.. İnsanlık ayıbıdır böylesi özelin deşifresi. Erkek ne yapıyor. Hiç..... Örneğin;Evlendim ahmet veliyim.. boşandım ahmet veliyim yine evlendim ahmet veli.... Hiçbir kurumla sorun yaşamaz... Siz çocuklarınızın okuluna bile açıklama yapmak zorunda kalırsınız... Bu sanıldığı gibi "erkeğin soyadını almam" kaprisi yada kompleksi değil. Sıkıntı yarattığı için kadınların tepki verdiği bir konudur, ancak yaşayan bilir..