Ev satan, sonraki elektrik su faturalarından sorumlu olur mu?

Merhaba,

Benim kafama takılan bir konu var. 10 yıl önce evimi sattım. Evi boşaltırken elektrik ve su aboneliklerini şahsen gidip kapattırmadım. Evi alanın elektik ve su sayaç aboneliklerini üzerine alacağını düşündüm. Sorum, ev satışından sonraki faturalardan evi satmış kişi sayaçlardan evi satın alan tarafından üzerine alınmamışsa sorumlu olur mu? Yoksa, ev satışı yapan için ayrı bir ceza mı vardır? Konu ile ilgili bilgi verebilirseniz memnun olurum.

Şimdiden çok teşekkürler.

Alıntı:

---

kwamark rumuzlu üyeden alıntı

Merhaba,

Benim kafama takılan bir konu var. 10 yıl önce evimi sattım. Evi boşaltırken elektrik ve su aboneliklerini şahsen gidip kapattırmadım. Evi alanın elektik ve su sayaç aboneliklerini üzerine alacağını düşündüm. Sorum, ev satışından sonraki faturalardan evi satmış kişi sayaçlardan evi satın alan tarafından üzerine alınmamışsa sorumlu olur mu? Yoksa, ev satışı yapan için ayrı bir ceza mı vardır? Konu ile ilgili bilgi verebilirseniz memnun olurum.

Şimdiden çok teşekkürler.

---

Aboneliğinizi kapattırmadınız ama evi sattığınız tarih belli.Bu nedenle satımdan sonraki faturalardan sorumlu değilsiniz.Ancak evi satmadan önce tahakkuk eden fatura borcunuz varsa -evden ayrıldıktan sonra gelen fatura-bundan sorumlu olursunuz.Şimdiye kadar evi satın alan kişi size rücu etmemiş.Bundan sonra rücu eder mi bilinmez.

Benim durumum da arkadaşın durumuna benziyor..ancak biraz daha farklı...oturduğumuz ev babamın üzerine kayıtlı idi tapuda. elektrik faturası ise benim üzerime. Babam evi sattıktan sonra ben de arkadaş gibi elektirk aboneliğini kapattırmadım. Bu durumda evi alanlar üzerine almamışsa borçlarından sorumlu olur muyum?

Verdiğiniz değerli bilgi için çok teşekkür ederim Ferda Hanım.

Alıntı:

---

ngn2m rumuzlu üyeden alıntı

Benim durumum da arkadaşın durumuna benziyor..ancak biraz daha farklı...oturduğumuz ev babamın üzerine kayıtlı idi tapuda. elektrik faturası ise benim üzerime. Babam evi sattıktan sonra ben de arkadaş gibi elektirk aboneliğini kapattırmadım. Bu durumda evi alanlar üzerine almamışsa borçlarından sorumlu olur muyum?

---

Size de vereceğim cevap Sayın kwamark ile aynı.Ev satış tarihinden sonra sizin oturduğunuz döneme ait sizin kullanmış olmanız nedeniyle tahakkuk eden borçları yeni malik sizden isteyebilir.Ama ev sizin mülkiyetinizden çıktıktan sonra ve size ait olmayan borçlar sizden istenemez.Diyelim ki haciz yoluyla istenirse ev satım tarihine ait belgeleri de ibraz etmek suretiyle ödeme emrine itiraz edersiniz.

Teşekkür ederim. Sözlerinizden anladığım kadarıyla tüketilen dönemdeki borç tapu sahibinin zorunluluğunda...zira, abonelik sona erdirilmese de devir işlemi ıspatladığı takdirde artı mesul olmuyor gelecek faturalardan abonelik üstüne olsa da..
Buna karşın Evi boşaltırken aboneliklerin sona erdirilmesi zorunluluğundan bahsediyor sözleşme. Bu yapılmadığı takdirde nasıl bir ceza uygulanıyor?

İlginiz için teşekkür ederim.

Alıntı:

---

Av.Ferda Aydın rumuzlu üyeden alıntı

Size de vereceğim cevap Sayın kwamark ile aynı.Ev satış tarihinden sonra sizin oturduğunuz döneme ait sizin kullanmış olmanız nedeniyle tahakkuk eden borçları yeni malik sizden isteyebilir.Ama ev sizin mülkiyetinizden çıktıktan sonra ve size ait olmayan borçlar sizden istenemez.Diyelim ki haciz yoluyla istenirse ev satım tarihine ait belgeleri de ibraz etmek suretiyle ödeme emrine itiraz edersiniz.

---

Sayın Ferda Aydın,

Ben bu konuda, yazdığınız yanıtların tamamen tersini düşünüyorum. Yerleşik Yargıtay kararlarına baktığımızda elektrik, su, doğalgaz gibi işletmelerin hizmetlerini kimin kullandığına bakılmaksızın borçlunun (muhatabın) sözleşmede imzası bulunan abone olduğunu görmekteyiz.

Taşınmazın tapu kaydında değişiklik olması (mecurun satılması) ya da kiraya verilmesi ilgili aboneliklerin de otomatikman yeni malik veya kiracı üzerine geçtiğini göstermez. İlgili işletmeler bu hususu çok iyi bildiklerinden alacaklarını tahsil için kendi yasal abonelerine giderler. Zaten yasal aboneleri olmayan bir kişiye gitmeleri hukuken mümkün değildir.

Açıklanan gerekçelerle aboneliklerini sona erdirmeden satış, kira akdi feshi gibi nedenlerle taşınmazı terkeden kişi abonelik üzerinde olduğu müddetçe kullanılan tüm hizmetlerin bedellerinden sorumludur.

Burada her iki değerli üyemizin de yapacağı şey; ileride ilgili işletmelerden icra kanalıyla herhangi bir ödeme emri aldıklarında borcu itirazsız ödemeleri ve alacak davası açarak elektrik, su, doğalgaz gibi hizmetleri kullanan asıl kişilere rücu etmeleridir.

Yine Yargıtay kararlarına baktığımızda özetle; "yasal abone kim ise borçlu odur" şeklinde kararlar verildiğini görmekteyiz. Bununla birlikte yasal abone olmakla birlikte bu hizmetleri kullanmayan, başkasının kullandığı hizmetin bedelini ödemek zorunda kalan yasal abonenin bunu, kullanan kişilere bir alacak davasıyla rücu etmesi hukukun bir gereğidir. Saygılarımla,
Devrim Sinan KARAVELİOĞLU

Alıntı:

---

karavelioglu rumuzlu üyeden alıntı

Sayın Ferda Aydın,

Ben bu konuda, yazdığınız yanıtların tamamen tersini düşünüyorum. Yerleşik Yargıtay kararlarına baktığımızda elektrik, su, doğalgaz gibi işletmelerin hizmetlerini kimin kullandığına bakılmaksızın borçlunun (muhatabın) sözleşmede imzası bulunan abone olduğunu görmekteyiz.

Taşınmazın tapu kaydında değişiklik olması (mecurun satılması) ya da kiraya verilmesi ilgili aboneliklerin de otomatikman yeni malik veya kiracı üzerine geçtiğini göstermez. İlgili işletmeler bu hususu çok iyi bildiklerinden alacaklarını tahsil için kendi yasal abonelerine giderler. Zaten yasal aboneleri olmayan bir kişiye gitmeleri hukuken mümkün değildir.

Açıklanan gerekçelerle aboneliklerini sona erdirmeden satış, kira akdi feshi gibi nedenlerle taşınmazı terkeden kişi abonelik üzerinde olduğu müddetçe kullanılan tüm hizmetlerin bedellerinden sorumludur.

Burada her iki değerli üyemizin de yapacağı şey; ileride ilgili işletmelerden icra kanalıyla herhangi bir ödeme emri aldıklarında borcu itirazsız ödemeleri ve alacak davası açarak elektrik, su, doğalgaz gibi hizmetleri kullanan asıl kişilere rücu etmeleridir.

Yine Yargıtay kararlarına baktığımızda özetle; "yasal abone kim ise borçlu odur" şeklinde kararlar verildiğini görmekteyiz. Bununla birlikte yasal abone olmakla birlikte bu hizmetleri kullanmayan, başkasının kullandığı hizmetin bedelini ödemek zorunda kalan yasal abonenin bunu, kullanan kişilere bir alacak davasıyla rücu etmesi hukukun bir gereğidir. Saygılarımla,
Devrim Sinan KARAVELİOĞLU

---

Sayın Devrim Sinan KARAVELİOĞLU; Diyelim ki elektrik idaresi benim üzerimeabone olan elektrik borcundan dolayı bana -gerçekte yeni malikin elektrik borcu- bana ödeme emri gönderdi.Ben ne yapacağım;tabi ki ödeme emrine itiraz edip sırasıyla icra md.ne ve icra tetkik merciine satış tarihimi gösteren belgeleri sunacağım.Bu durumda taşınmazı devrettiğim kişinin kullandığı elektrik borcundan sorumlu olabilir miyim? Tabi ki olamam.Şunu unutmayın hukuk mantıktır.Saygılarımla..

Alıntı:

---

Av.Ferda Aydın rumuzlu üyeden alıntı

Sayın Devrim Sinan KARAVELİOĞLU; Diyelim ki elektrik idaresi benim üzerimeabone olan elektrik borcundan dolayı bana -gerçekte yeni malikin elektrik borcu- bana ödeme emri gönderdi.Ben ne yapacağım;tabi ki ödeme emrine itiraz edip sırasıyla icra md.ne ve icra tetkik merciine satış tarihimi gösteren belgeleri sunacağım.Bu durumda taşınmazı devrettiğim kişinin kullandığı elektrik borcundan sorumlu olabilir miyim? Tabi ki olamam.Şunu unutmayın hukuk mantıktır.Saygılarımla..

---

Sayın Ferda Aydın,

İcra Müdürlüğü ve İcra Tetkik Mercii Hakimliğine yapacağınız itirazınız kabul edilmeyecek ve aynen dediğiniz gibi tapusunu devrettiğiniz ancak abonelikleri üzerinize olan üstelik başkasının kullandığı hizmetlerin bedelini ispat etmenize rağmen ödemek zorunda kalacaksınız. Konuyla ilgili bizzat başımdan iki dava geçtiği için olaya oldukça vakıfım.

Konuyla neredeyse bire bir örtüşen Yargıtay kararları var elimde, bulabilirsem eklerim. Amacım düşüncenize karşı çıkmak değil bir konunun aydınlatılmasını sağlamaktır. Saygılarımla,
Devrim Sinan KARAVELİOĞLU

YARGITAY HUKUK GENEL KURULU

E. 2003/13-492 K. 2003/505 T. 24.9.2003

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İzmir Asliye 5. Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen 18.7.2002 gün ve 2002/370-599 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 7.11.2002 gün ve 2002/10003-11834 sayılı ilamı ile, ( ""...Davalı; 12.7.1995 tarihli sözleşme ile İzsu abonesi olmuştur. Sözleşmenin 70. maddesinde ""imza etmiş oldukları abone senedine ait ilişiklerini kesmeden gayrimenkulu terk eden aboneler başkaları tarafından kullanılacak suyun bedelinden sorumludur"" denilmektedir. Aynı tarihli taahhütnamede de davalının sorumlu olacağına ilişkin beyanı bulunmaktadır. Davalı aboneliği devam etmekte ve feshedilmemiştir. Bu durumda davalının borçtan sorumlu olduğunun kabulü gerekir. Mahkemece işin esası incelenerek davalının sorumlu olduğu miktarın tespiti için uzman bilirkişi aracılığıyla inceleme yaptırılıp, taraf ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınarak hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken, abone sözleşmesinin zımni olarak iptal edildiğinden bahisle yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir..."" ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle,yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

Dava, abonelik sözleşmesine dayalı olarak, tüketilen su bedelinin tahsili istemiyle abone hakkında yapılan icra takibinde, borca itirazın iptali istemine ilişkindir.

Davacı İzsu Genel Müdürlüğü vekili, abonelik sözleşmesi uyarınca su abonesi olan davalının, sözleşme kapsamında tüketilen suyun bedelini ödemediğini, yapılan icra takibine de, suyun başkası tarafından kullanıldığı gerekçesiyle itiraz ettiğini; itirazın haksız olduğunu, zira, feshedilmediği sürece abonelik sözleşmesinin geçerliliğini koruyacağını, suyu kimin kullandığının davacı tarafından bilinmesinin beklenemeyeceğini, davalının su bedelini ödeyip daha sonra kullanan kişiye rücu etmesi gerektiğini ileri sürerek, itirazın iptaline ve % 40 oranında icra inkar tazminatına karar verilmesini istemiştir.

Davalı Ö... Elektrik Malzemeleri San. Ve Tic A.Ş. vekili, davalı şirketin, abonelik sözleşmesinin ilişkin bulunduğu işyerinde kiracı iken, 9.11.1995 tarihinde kiralananı tahliye ettiğini, tahliye tarihine kadar kullanılan suyun bedelini ödediğini, takip konusu alacağın tahliye tarihinden sonraki dönemlere ilişkin olduğunu, taşınmazı davalı şirketten sonra başka kiracıların kullandığını; su ve elektrik abone sözleşmelerinin ancak sözleşmede yazılı taşınmazla birlikte hüküm ifade edebileceğini, bu nedenle tahliyeden sonraki kiracıların kullandığı su bedelinden davalının sorumlu tutulamayacağını savunarak, davanın reddini istemiştir.

Yerel mahkemece verilen; davaya konu su borcunun 1999 yılı Ağustos ayı ile 2000 yılı Ağustos ayı arasındaki döneme ilişkin olması, abone durumundaki davalının kirası altındaki taşınmazı 9.11.1995 tarihinde boşaltması ve davacı Kurumun 1999 Ağustos ayına kadar kullanılan su bedellerini sonraki kiracılardan tahsil etmiş bulunması karşısında, taraflar arasındaki abonelik sözleşmesinin zımni olarak feshedildiğinin kabulü gerekeceği, yıllar önce yapılmış ve davacı tarafından zımnen iptal edilmiş bir sözleşmeye dayanılarak, önceki aboneden su bedelinin istenilmesinin hakkaniyete uygun olmadığı gibi, abonelerini belirli dönemlerde güncelleştirmeyen, kendi yükümlülüklerini yerine getirmeyen davacının bu kolaycılığının hukuken de korunamayacağı gerekçesine dayalı davanın reddine dair kararı özel dairece yukarıdaki gerekçeyle bozulmuştur.

Öncelikle maddi olgu ve taraflar arasında çekişmesiz olan yönlerin açıklanmasında yarar görülmüştür:

Davalı şirketin kiracısı bulunduğu işyeriyle ilgili olarak, taraflar arasında 12.7.1993 tarihli Abonelik Sözleşmesinin düzenlendiği, davalının taşınmazı 9.11.1995 tarihinde tahliye etmesine rağmen, davacı ile arasındaki su aboneliğine ilişkin sözleşmeyi feshetmediği, aynı işyerinde daha sonra üçüncü kişilerce kullanılan su bedelinin Ağustos 1999 tarihine kadar muntazaman ödendiği, anılan tarihten, Ağustos 2000 tarihine kadar geçen dönemde üçüncü kişilerin kullandığı suyun bedelinin ödenmemesi üzerine, davacı idarenin abonelik sözleşmesinin tarafı durumundaki davalı şirket aleyhine icra takibi yaptığı, davalının itirazı üzerine görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır. Bu yönlerden taraftar arasında da bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.

Maddi olgunun açıklanan bu içeriği ile, bozma ve direnme kararlarının gerekçelerine göre Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık, kirası altındaki taşınmazda kullanacağı su için 1993 yılında davacı ile abonelik sözleşmesi yapan ve 1995 yılında taşınmazı tahliye etmesine rağmen sözleşmeyi feshetmeyen davalı kiracının, takibe konu edilen ve kendisince kullanılmadığı çekişmesiz olan suyun bedelinden davacıya karşı sorumlu tutulup tutulamayacağı; davalı ile aralarındaki abonelik sözleşmesi devam etmesine rağmen 1995-1999 yılları arasında su bedelini üçüncü kişilerden tahsil eden davacının, bu tutumuyla davalı ile arasındaki abonelik sözleşmesini feshetmiş sayılıp sayılamayacağı; dolayısıyla, daha sonraki dönemlerde ödenmeyen su borcunu, aynı sözleşmeye dayanarak davadan talep edip, edemeyeceği noktasında toplanmaktadır.

Bu noktada, taraflar arasındaki abonelik sözleşmesinin uyuşmazlığa ilişkin hükümleri üzerinde durulmalıdır:

Taraflar arasındaki 12.7.1993 tarihli ""Halkapınar Suyu Abone Senedi"" başlıklı sözleşmenin ""Abonelerin Mükellefiyetleri"" başlıklı bölümünde yer alan 70. maddesinde, abonelik sona erdirilmeden taşınmazın terk edilmesi halinde, başkaları tarafından kullanılacak suyun bedelinden abonenin sorumlu olacağı açıkça belirtilmiştir.

Bu hükümle, davalı abonenin, sözleşmenin ilişkin bulunduğu ve kendi kirası altında olan taşınmazı tahliye etmesi halinde, durumu davacıya bildirip, varsa, tahliye tarihine kadar tüketici suyun hesaplanacak bedelini de ödemek suretiyle, mevcut abonelik sözleşmesinin karşılıklı olarak feshedilmesini sağlamak yükümlülüğü altına girdiği; bu yükümlülüğünü yerine getirmediği takdirde, sonradan başkalarının kullanabileceği suyun bedelinden sorumlu olmayı kabullendiği açıktır. Eş söyleyişle, sözleşmenin değinilen bu hükmü, hizmeti veren davacı idarenin herhangi bir işlem ve eylemi olmaksızın, taşınmazı terk suretiyle aboneliğine konu hizmetten yararlanmasını kendi iradesiyle sona erdiren davalı abonenin; hizmeti veren davacı akidine Dunu bildirip, varsa, bedeli ödenmemiş tüketim için tahakkuk ettirilecek bedeli ödemek, sözleşmenin diğer hükümlerinin kendisine yüklediği başkaca edimler varsa onlar ) da yerine getirmek; yine, varsa ( örneğin depozito parasını geri almak, gibi ) sözleşmeden kaynaklanan haklarını da kullanmak, böylece, mevcut sözleşme ilişkisini, hem kendisine ve hem de karşı tarafa tanınan ve yüklenen tüm hak ve borçlardan arınmış olarak feshetmek yükümlülüğünü ve hakkını düzenlemektedir. ""

O halde, sözleşmenin bu hükmüne göre, davacı idarenin, abonelik sözleşmesine konu taşınmazda davalının hangi süreyle kiracı olarak bulunacağını, tahliyenin hangi tarihte gerçekleşeceğini, kira sözleşmesinin süresinden önce feshedilmiş olup olmadığını, yine, kira süresinin yasa çerçevesinde uzayıp uzamadığını ve benzeri nitelikteki başka yönleri bizzat araştırıp saptayarak, bu saptamanın sonucuna uygun şekilde davranma yükümlülüğü bulunmamaktadır. Başka bir ifadeyle, taraftarın özel hukuk alanında, serbest iradeleriyle imzaladıkları abonelik sözleşmesi, davacı idareye açıklanan türden bir sorumluluk yüklememiştir.

Direnme kararında sözü edilen, davacı idareye ait Tarifeler Yönetmeliği'nin 48.maddesindeki ""...Başkası adına abonelik devam ederken suyu açık olan gayrimenkulün yeni sahibi veya kiracısı 2 ay içerisinde İZSU'ya müracaatla yeni abonelik sözleşmesi yapmakla yükümlüdür. Bunu yapmadıkları takdirde, yeni sahibi veya kiracısı, mevcut borçlar ile kullanmaya başladığı tarihten itibaren sayacın kaydettiği en son endekse kadar tahakkuk edecek borçları İzsu kendisinden talep edebilir"" şeklindeki hüküm ise, taraflar arasındaki abonelik ilişkisine değil; başkası ( somut olayda davalı ) adına kurulmuş bir abonelik ilişkisinin devam ettiği taşınmazı kiralayan kişinin veya o taşınmazın sahibinin ( Dolayısıyla, somut olay bakımından üçüncü kişilerin ) İZSU'ya karşı yükümlülüklerine ilişkin bir düzenlemeyi içermektedir. Bu hüküm, bir abonenin İzsu ile mevcut sözleşmesini feshetmeksizin taşınmazdan ayrılması durumunda, o taşınmazı sonradan kiracı veya mal Sahibi sıfatıyla Kullananların, iki ay içinde İZSU'ya başvurup, kendileri adına abonelik sözleşmesi yapmakla yükümlü olduklarını, aksi takdirde, hem önceki ve hem de taşınmazı kullanmaya başladıkları tarihten sonraki borçlardan sorumlu tutulabileceğini öngörmekte; kısaca, aboneye değil, onun terkinden sonra aynı yeri kullanan üçüncü kişilere yönelik bir yükümlülüğü düzenlemektedir. Yine, anılan hükümdeki ""...İZSU...talep edebilir."" ifadesinin taşıdığı açıklığa göre de, davacı İZSU, böyle bir durumda mutlak surette abonenin tahliyesinden sonra orayı kullanan kiracı veya mal sahibini saptama ve alacağı için onları takip etme yükümlülüğü altında değildir; bu durumu herhangi bir yolla belirlediği takdirde, dilerse, sözleşmenin tarafı olan abonesi yerine, belirtilen durumdaki üçüncü kişiden dahi talepte bulunabilecektir. Eş söyleyişle, davacı İZSU böyle bir durumda, abonesinden veya suyu fiilen kullanan kişiden bedel talebinde bulunma konusunda seçimlik bir hakka sahip kılınmıştır. Dolayısıyla, Tarifeler Yönetmeliğinin değinilen bü hükmü, somut olay bakımından, davalı aboneyi tarafı olduğu sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerinden herhangi bir şekilde kurtarmamakta, sadece, davacı idareye bir seçimlik hak tanımaktadır.

Bu durumda, yerel mahkemenin, İzsu Tarifeler Yönetmeliği'nin 48. maddesine dayalı direnme gerekçesi yerinde değildir.

Öte yandan, abonelik sözleşmelerinde hizmet verenin tekliğine karşın, hizmet alanların sayısının, bazen milyonlarla ifade edilebilecek kadar fazla olması mümkündür. Bu niteliklerinden dolayı, abonelik sözleşmelerinde, hizmet veren tarafın, abonelerini belli periyotlarla izleyip, ortaya çıkan sübjektif değişikliklere uygun şekilde tutum alma ve işlemler yapma yükümlülüğü altına sokulması, personelin asli faaliyet alanı dışındaki bu türden işlere yönlendirilmesine ve dolayısıyla verilmesi gereken hizmetin ihmaline yol açabileceğinden, hukuk düzenince kabul de edilemez.

Esasen, somut olayda olduğu gibi, kiracı durumundaki davalı su abonesinin, hizmet alma ihtiyacının tahliye yüzünden artık ortadan kalkmasıyla birlikte, basit bir başvuru işlemiyle abonelik sözleşmesini sona erdirip; sözleşme nedeniyle hem kendisi ve hem de karşı taraf nezdinde doğmuş tüm hak ve borçlardan arınmış olarak kiralanandan ayrılması mümkün iken, bunu yapmayarak, kendi aboneliği üzerinden üçüncü kişilerin su kullanmasına olanak tanımış olması dahi, sözleşme hukukundan kaynaklanan yükümlülüklerine aykırı dolayısıyla da, sonuçlarına katlanılması gereken bir davranış niteliğinde kabul edilmelidir.

O halde, yerel mahkemece, aynı yönlere işaret eden ve Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen özel Daire bozma kararına uyulması gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ : Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının yukarıda ve Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı H.U.M.K.nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 24.9.2003 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

bu karar tartışmayı bitirir...

T.C.
YARGITAY
3. HUKUK DAİRESİ
E. 2004/5997
K. 2004/6790
T. 14.6.2004
• BAŞKASINA AİT BORCU ÖDEMEK ( Davacının Davalı Kurumun Dürüstlük Kuralı Dışı Davranışı Sonucu İstemeyerek Kiracısına Ait Elektrik Borcunu - Ödediği Meblağı Geri İsteyebileceği )
• ELEKTRİK BORCU ( Davacının Davalı Kurumun Dürüstlük Kuralı Dışı Davranışı Sonucu Kiracısına Ait Elektrik Borcunu İstemeyerek Ödemesi - Ödediği Meblağı Geri İsteyebileceği )
• SÖZLEŞME YAPILMASININ ZORUNLU KILINDIĞI DURUMLAR ( Elektrik Abone Sözleşmesi - Bir Başkasının Borcunu Ödeme Şartına Bağlanmasının Dürüstlük Kuralına Aykırı Düşeceği )
• ELEKTRİK ABONE SÖZLEŞMESİ ( Bir Başkasının Borcunu Ödeme Şartına Bağlanmasının Dürüstlük Kuralına Aykırı Düşeceği - Ödenen Meblağın Sebepsiz Zenginleşme Yolu İle Geri Verilmesinin Dava Edilebileceği )
• SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME ( Elektrik Abone Sözleşmesinin Bir Başkasının Borcunu Ödeme Şartına Bağlanması - Dürüstlük Kuralına Aykırı Düşeceği/Bu Yol İle Geri Verilmesinin Dava Edilebileceği )
818/m.61,62
ÖZET : Kural olarak borçlu olmadığı şeyi rızasıyla ifa eden kimse ancak bu ifanın hataen yapıldığını kanıtlaması koşuluyla iadesini isteyebilir. Somut olayda ise davacı davalı kuruma dava dışı üçüncü kişinin borcunu davalının dürüstlük kuralı dışı davranışı sonucu ödemiş olması bu kuralın istisnası teşkil eder. Bunun sonucu olarak da davacı ödediği meblağı geri isteyebilir.
DAVA : Dava dilekçesinde 1.043.470.000 lira alacağın faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
KARAR : I ) İDDİA, SAVUNMA VE YEREL MAHKEME KARARININ ÖZETİ:
Davacı, kiracısına ait elektrik borcunu ( istemeyerek ) ödemek zorunda kaldığını iddia ederek sözü edilen bedelin tahsilini istemiş, davalı taraf; davacının kendi kiracısı olan eski aboneye karşı rücu davası açabileceğini savunmuş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı kurum tarafından temyiz edilmiştir.
II ) YASAL DAYANAKLAR
Borçlu olmadığı şeyi rızasıyla ifa eden kişi, ancak yanılarak bu ifada bulunduğunu ispat ederse, iadeyi sağlayabilir. ( BK. mad. 62 ).
Borç olmadan ifa edilen şeyin hata ile ifa şartı gerçekleşmediği takdirde BK. mad. 62 uyarınca geri istenemediği durumlarda BK. mad. 61 uyarınca da iade talep edilemez. O halde:
BK. mad. 62'ye göre, istirdat ancak borçlu bulunulmayan bir şeyin iradi olarak tediyesi ( ifası ) halinde hataya tabi kılınmıştır. İradı olmayan bir tediye, hatta edada bulunan kimse edada bulunduğu zaman borcun olmadığını bilse bile, istirdat edilebilir ( Andreas von Tuhr: Borçlar Hukukunun Umumi Kısmı, c.1-2, çev. Cevat Edege, Ank. 1983, sh. 425; Oğuzman Kemal/Öz, Turgut: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, İst. 1995, sh, 719; Öz Turgut; Öğreti ve Uygulamada Sebepsiz Zenginleşme, İst. 1990, sh. 91 vd; Reisoğlu Seza: Sebepsiz iktisap Davasının Genel Şartları, Ank. 1961, sh. 158 ).
III ) GEREKÇE VE SONUÇ
Burada davacı taraf, davalıya ""kendi çıkarı için"" dava dışı üçüncü kişinin borcunu eda etmiştir. O halde davalıya ( alacaklıya ) ""edim zenginleşmesi"" istemi yöneltebilir. Zira davacı, borçlunun borcunu, ona karşı herhangi bir kişisel edim borcunu yerine getirme niyeti olmaksızın ve onun açık ya da varsayılı oluru bulunmaksızın, kendi isteğiyle kapatmıştır. Alacaklıya, ""kendisi için"" bir borç ödememiştir. Edim ( ifa ) ile izlediği amaç, alacaklıya ( davalıya ) yöneliktir. Zira iktisap, davacının ( fakirleşenin ) ifa amacıyla yaptığı işten değil de davalının ( zenginleşenin ) davranışından kaynaklanmıştır ( Öz, sh. 94 ).
Kamu hukuku kuralları uyarınca kamu hizmeti görmekte olan kamu idareleri veya müesseseleri veya bunlara bağlı teşekküller ya da imtiyaz yolu ile bu hizmetleri yürüten işletmeler ( Devlet Demir Yolları, Türkiye Denizcilik İşletmeleri, PTT, Belediye Otobüs ve Su İşletmeleri, Türkiye Elektrik Kurumu vs. ) şartlarına uygun şekilde başvuran her kişi ile sözleşme yapmakla yükümlüdürler [/COLOR]( Tekinay/Akman/Burcuoğlu/Altop, Borçlar Hukuku, Genel [/U]Hükümler, c-1, Ank.1991, sh. 373 vd; Tunçomağ Kenan: Türk Borçlar Hukuku, l, Genel Hükümler, 6. bası İst. 1976, sh. 241 vd; Oğuzman/Öz, sh. 133 ). Aksine davranış halinde Kamu Hukuku kurallarına göre şikayet veya dava yollarına başvurulabilir. Kaldı ki, bir çok halde bir tekel durumu da sözkonusu olduğu için özel hukuk esaslarına da dayanılabilir.
Dürüstlük kuralının bir sözleşme yapılmasını zorunlu kıldığı durumlarda, bu sözleşmeyi yapmaktan kaçınma ya da uyuşmazlık konusu olayda olduğu üzere bir başkasının borcunu ödeme şartına bağlamak dürüstlük kuralına aykırı düşer. Bu durumdan zarar gören taraf sözleşmenin yapılması için dava açabileceği gibi, sözleşmenin yapılmaması yüzünden uğradığı zararın tazmin edilmesini ya da ödemek zorunda bırakıldığı meblağın nedensiz zenginleşme yolu ile geri verilmesini dava edebilir. Zira, tekel durumundaki davalı, sözleşme yapma serbestisini kötüye kullanmış bulunmaktadır. O halde yukarıdaki gerekçelerle davalı tarafın temyiz itirazları reddedilmeli ve sonucu itibariyle doğru bulunan yerel mahkeme kararı onanmalıdır.
SONUÇ : Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan hükmün ( ONANMASINA ), 14.6.2004 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

2 farklı karar var.
burdaki soru: 2 red kararında , abonelik kimin üzerineydi?

geçtiğimiz sene kiracı kaçıp gitti, uğraşmamak için evi satmak istedik.
tüm abonelikler kiracının üzerine olmasına rağmen, adamın bütün borçlarını bizden istediler yoksa sözleşme yapmayacaklarmış.

evi alanlar da baskı kurunca mecburen 1000ytl ye yakın su ve elektriği biz ödedim, abonelik adamın üzerine olmasına rağmen.

anladığım kadarıyla 2.karar bizim gibi, kiracısının adına sözleşmesi olan ev sahibinin açtığı bir davaya bağlı.


karavelioglu nun düşüncesi ve tecrubesine göre abone borçtan sorumlu.

Elektrik sayacım periyodik değişim nedeniye değiştirilirken beni korkutarak rüşvet almak amacıyla sayaçta kaçak kullanım var dediler.Kimliklerine baktım elektrik kurumunun ihale yoluyla iş aptırdığı müteahhit firma işçileri olduklarını gördüm.Zabıt tutacaklarını söylediler ama tutmadan gittiler.Kaçak elektrik kullanmadığım için elektrik kurumuna giderek durumu anlattım.Orada kaçak takip amiri bir teknisyenle sayacımı inceledi ve sayacımdan kaçak kullanım gerçekmediğini söyledi.yaklaşık bir ay sonra bana sanki kaçak elektrik kullanmışım gibi cezalı fatura geldi.Tekrar elektrik kurumuna gittim.Kaçak amiri o sayaçta kaçak kullanım yoktu tutulan zabıttan haberim yok dedi.Zabıtı gördüğümde sayacımı periyodik değişim için söküp yenisini takan müteahhit firma işcileri değil, elektrik kurumu personelinin sanki görmüş gibi mandalı inik diye zabıt tuttuklarını gördüm.Ama sayaç sökülmeden önce mandalı inik değildi.Zaten mühürlü olduğundan mühür koparılmadan mandalı indirilemezdi.
Ben kaçak elektrik kullanmadım ama şimdi sanki kullanmışım gibi ceza davasında yargılanacağım.
Şimdi soruyorum ben hakkımı nasıl ararım?Olay yerinde sayacın mandalını indirdiğimi görmediği halde sayacımı söken müteahhit firma personelinin yanlış yönlendirmesiyle sayacı yerinde görmeyen olay yerine bile gelmeyen personelin sanki yerinde kaçak yakalamış gibi zabıt tutma yetkisi var mı?

Lütfen sorumu birileri yanıtlasın.

Alıntı:

---

Freelander2 rumuzlu üyeden alıntı

2 farklı karar var.
burdaki soru: 2 red kararında , abonelik kimin üzerineydi?

geçtiğimiz sene kiracı kaçıp gitti, uğraşmamak için evi satmak istedik.
tüm abonelikler kiracının üzerine olmasına rağmen, adamın bütün borçlarını bizden istediler yoksa sözleşme yapmayacaklarmış.

evi alanlar da baskı kurunca mecburen 1000ytl ye yakın su ve elektriği biz ödedim, abonelik adamın üzerine olmasına rağmen.

anladığım kadarıyla 2.karar bizim gibi, kiracısının adına sözleşmesi olan ev sahibinin açtığı bir davaya bağlı.


karavelioglu nun düşüncesi ve tecrubesine göre abone borçtan sorumlu.

---

Sayın Freelander,

Her iki kararın özünde "abone kim ise borçlu odur" zihniyetini görüyoruz. İkinci kararda evini kiraya veren bir vatandaş abonelikleri de kiracısının üzerine yaptırmış, borç bırakarak kaçan kiracı yüzünden ve kurumun ısrarı neticesinde abone olmamasına rağmen kiracısının borcunu ödemiş ve bunu haklı olarak dava yoluyla kurumdan geri istemektedir.

İdare, savunmasında kendi alacağını aldığını, ev sahibinin kiracısını bularak borcu ona rücu etmesi gerektiğini belirtmişse de bu savunma haklı görülmemiş,
ve yine "abone kim ise borçlu odur" kuralı işletilmiş, kurum tarafından ev sahibinden haksız tahsil edilen ücretin iadesi gerektiği vurgulanmaktadır. Saygılar..
Devrim Sinan KARAVELİOĞLU

Peki aboneliği iptal ettiren kişi bu iptal belgesini kaç yıl saklamak zorundadır?

Babamın 1959'da aldığı ve 1 yıl sonra sattığı evin su aboneliği yüzünden 2003-2004 yılları arasındaki kullanım için 9 milyar lira borç ile icraya verildiğimizi öğrendik. Sular idaresi, aboneliğin halen bizim üstümüzde olduğunu, o yüzden bu borcu bizim ödeyeceğimizi, yoksa icrayı başlatacaklarını söylüyor. Babam vefat ettiği için, aboneliği iptal ettirmiş miydi bilmiyorum, ettirdiyse bile herhalde bu belgeyi 50 yıl saklamazdı. Haklı bile olsak bunu ispat edemeyiz, bu tapu satış belgesi değil ki ömür boyu saklayalım.

Ayrıca babam 1980'den beri aynı şehirde 3 kez ev satın aldı ve sattı ,her defasında da yeni su aboneliği başlattı. 1 ay önce vefat edene kadar da şimdiki evimizin su faturalarını hep ödedi; ama böyle bir borcu olduğu uyarısı ona hiç yapılmadı.

Parayı ödeyip, kullanan kişiye dava da açamıyoruz, çünkü o da evi başkasına satıp avrupaya kaçmış. Çıkmazdayız.

Saygıdeğer arkadaşlar
Bu konuyla alkalı benimde sıkıntılı olduğum birkaç husus var. Toki evlerinden 1,5 ay önce bir daire devraldım.Daireyi satın aldığım ev sahibi daireyi birine kiraladığını ve kirasının da 1 Mayısta sona ereceğini söyledi. Kira Kontratı 01/05/2009 tarihinde sona ermiş bulunuyor.
Kiracı, dairede oturduğu süre içinde dairenin 2 yıllık elektrik, su, yakıt ve aidatın hiçbir taksidini ödememiş.Ve hala dairede oturuyor,
Aklıma gelen ilk yol pazartesi günü elektrik ve su işletmesi ile Site yönetimine dilekçe yazarak Kiracının üzerine olan borçlarının tespit edilerek kendisine ibraz edilmesini isteyeceğim.Doğru mu hareket ediyorum? Tavsiyelerinizi bekliyorum.
Saygılar.

Alıntı:

---

yusufefe rumuzlu üyeden alıntı

Saygıdeğer arkadaşlar
Bu konuyla alkalı benimde sıkıntılı olduğum birkaç husus var. Toki evlerinden 1,5 ay önce bir daire devraldım.Daireyi satın aldığım ev sahibi daireyi birine kiraladığını ve kirasının da 1 Mayısta sona ereceğini söyledi. Kira Kontratı 01/05/2009 tarihinde sona ermiş bulunuyor.
Kiracı, dairede oturduğu süre içinde dairenin 2 yıllık elektrik, su, yakıt ve aidatın hiçbir taksidini ödememiş.Ve hala dairede oturuyor,
Aklıma gelen ilk yol pazartesi günü elektrik ve su işletmesi ile Site yönetimine dilekçe yazarak Kiracının üzerine olan borçlarının tespit edilerek kendisine ibraz edilmesini isteyeceğim.Doğru mu hareket ediyorum? Tavsiyelerinizi bekliyorum.
Saygılar.

---

Elektrik ve su için doğru hareket etmiyorsunuz. Ayrıca yaptığınız gereksiz bir iş olacaktır. Siz daireyi satın almışsınız, abonelikleri değil. Burada karşılıklı muhatap elektrik ve su işletmeleri ile bunların yasal abonesidir. Yani sizin burada bir sıfatınız bulunmamaktadır. Evde fiilen oturmaya başladığınız zaman eskiye ait hiç bir borç yüklenmeyerek abonelikleri kendi üzerinize yaptıracaksınız.

Aidat ve ortak yakıt borçlarından evi satın aldığınız tarihten itibaren yönetime müteselsilen sorumlu olursunuz.

Alıntı:

---

karavelioglu rumuzlu üyeden alıntı

Elektrik ve su için doğru hareket etmiyorsunuz. Ayrıca yaptığınız gereksiz bir iş olacaktır. Siz daireyi satın almışsınız, abonelikleri değil. Burada karşılıklı muhatap elektrik ve su işletmeleri ile bunların yasal abonesidir. Yani sizin burada bir sıfatınız bulunmamaktadır. Evde fiilen oturmaya başladığınız zaman eskiye ait hiç bir borç yüklenmeyerek abonelikleri kendi üzerinize yaptıracaksınız.

Aidat ve ortak yakıt borçlarından evi satın aldığınız tarihten itibaren yönetime müteselsilen sorumlu olursunuz.

---

Sayın karavelioglu,
Verdiğiniz yanıtla beni çok rahatlattınız.İlgi ve alakanız için çok teşekkür ediyorum.
Mesajı yazdıktan sonra Gayrimenkul Satış Sözleşmesi'ni dikkatlice okudum. Gayrimenkul Satış Sözleşmesi'nin "Alıcının İade ve Devir Yetkisi" maddesinde şöyle bir ibare var.Aynen yazıyorum:
ALICI,anahtar teslim tarihinden itibaren 1 (bir) yıl sonra işbu Sözleşmeden doğan haklarını üçüncü şahsa devredebilir.Devir esnasında devredene ait varsa ödenmemiş taksit,emlakvergisi,ortak gider aidatı,sigorta ücreti vb.tüm borçların kapatılması gerekmektedir.
Ben burada daireyi devralan üçüncü şahıs konumundayım.Bu sözleşme hükmü de sayın karavelioglu'nun verdiği yanıtı destekliyor.
Ancak aldığım daireye halen yerleşemedim.20.03.2009 tarihinde aldığım dairenin kiracısı halen daireyi boşaltmadı.Kira kontratı da 01.05.2009 tarihinde sona erdi.Ben de daireyi devraldığim kişinin ricasıyla 01.05.2009 tarihine kadar bekledim.Dairede oturan kiracı binayı boşaltmaya yanaşmıyor.Dairenin kendi taksidi haricinde ortak gider aidatı,sigorta ücreti,elektrik su vb her türlü borcu var.Gerek dairenin borçlarının ödenmesi gerekse tahliyesi için nasıl bir hukuki süreç takip etmem gerekiyor.
Saygılarımla.