Velayet - Yargıtay Kararları

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ
E. 2003/1234
K. 2003/2649
T. 27.2.2003

• BOŞANMA ( Tedbir Nafakasının Düşüklüğü-Küçük Çocuğun Velayetinin Kural Olarak Anneye Bırakılması )

• KÜÇÜK ÇOCUĞUN VELAYETİ ( Kural Olarak Anneye Bırakılması-Boşanma )

• TEDBİR NAFAKASI ( Günün Koşulları ve Tarafların Ekonomik ve Sosyal Durumunun Gözetilmesi )

4721/m.4,182, 336

ÖZET : Dava tarihi itibarı ile dokuz yaşındaki küçüğün velayetinin babaya bırakılma sebepleri gerektiği gibi açıklanmadan hüküm kurulması usul ve kanuna aykırıdır.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm velayet ve nafaka yönünden temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : 1-Tarafların gerçekleşen sosyal ve ekonomik durumlarına, nafakanın niteliğine, günün ekonomik koşullarına göre kadın lehine takdir edilen tedbir nafakası azdır. Mahkemece Türk Medeni Kanunun 4. maddesindeki hakkaniyet ilkesi de dikkate alınarak daha uygun nafakaya hükmedilmesi gerekir. Bu yön gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.

2-Ana yanında kalmasının çocuğun bedeni, fikri, ahlaki gelişmesine engel olacağı yönünde ciddi ve inandırıcı deliller bulunmadığı ve hemen meydana gelecek tehlikelerin varlığı da ispat edilmediği halde ana bakım, şefkatine muhtaç 25.09.1992 doğumlu Faruk’un Türk Medeni Kanununun 182, 336/2 maddeleri uyarınca babanın velayetine bırakılması usul ve kanuna aykırıdır.

3-Davacı dava dilekçesinde boşanmaya karar verilmesini ve yüz milyon nafakaya hükmedilmesini istemiş olmasına göre bu talebi yoksulluk nafakası isteği anlamındadır. Bu nedenle kadın lehine şartları oluştuğundan yoksulluk nafakasına hükmedilmesi gerektiğinin nazara alınmaması usul ve kanuna aykırıdır.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, oybirliğiyle karar verildi.

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ
E. 2002/3930
K. 2002/4731
T. 4.4.2002
• ÇOCUĞUN KİŞİSEL İLİŞKİSİNİN ENGELLENMESİ ( Aile Bağları ve Fikri Gelişmesini Kötü Etkileyecek Davranışlarında Bulunması - Velayetin Değiştirilmesi )


• VELAYETİN DEĞİŞTİRİLMESİ ( Kişisel İlişkinin Engellenmesi - Çocuğun Aile Bağları ve Fikri Gelişmesini Kötü Etkileyecek Davranışlarında Bulunması )


743/m.149
4721/m.183

ÖZET : Davalının çocuğun davacı ile kişisel ilişkisini engellediği, çocuğun aile bağlarını özellikle fikri gelişmesini kötü etkileyecek bir davranış içerisine girdiği anlaşıldığından, velayetin değiştirilmesine karar verilmesi gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : 1- Karar başlığında davacının soyadının Efesoy ve Atasoy yazılması doğru görülmemiştir.

2- Davalının celp edilen icra dosyasında kişisel ilişki günlerinde çocuğu bulundurmadığı, değişen adresini dosyaya bildirmediği ve müteaadit araştırmalara rağmen de adresinin bulunamadığı böylece çocuğun davacı ile kişisel ilişkisini engellediği anlaşılmıştır. Davalı, çocuğun aile bağlarını özellikle fikri gelişmesini kötü etkileyecek bir davranış içerisine girmiştir.

Bu durumda velayetin değiştirilmesine ( 743 SK. 149, 4721 SK. 183 ) karar verilmesi gerekirken davanın reddi usul ve kanuna aykırıdır.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple ( BOZULMASINA ), temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, 4.4.2002 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ
E. 2003/1375
K. 2003/2372
T. 24.2.2003


• ANNE BAKIM VE ŞEFKATİNE MUHTAÇ KÜÇÜK ÇOCUK ( Ciddi ve İnandırıcı Deliller BUlunmadan Velayetin Babaya Bırakılamayacağı )

• BOŞANMA ( Anne Bakım ve Şefkatine Muhtaç Küçük Çocuk-Ciddi ve İnandırıcı Deliller BUlunmadan Velayetin Babaya Bırakılamayacağı )

• VELAYET ( Anne Bakım ve Şefkatine Muhtaç Küçük Çocuk-Ciddi ve İnandırıcı Deliller BUlunmadan Babaya Bırakılamayacağı )

4721/m.182, 336

ÖZET : Anne bakım ve şefkatine muhtaç küçük çocuğun velayetinin anne yerine babaya bırakılması, ciddi ve inandırıcı deliller bulunmadığı için usul ve yasaya aykırıdır.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : 1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre davalının aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yersizdir.

2-Müşterek çocuk 12.5.2001 doğumlu Alper, annenin yaşamını idrak edebilecek yaş ve olgunlukta değildir.

Ana yanında kalmasının çocuğun bedeni, fikri, ahlaki gelişmesine engel olacağı yönünde ciddi ve inandırıcı deliller bulunmadığı ve hemen meydana gelecek tehlikelerin varlığı da ispat edilmediği halde ana bakım, şefkatine muhtaç Alper’in Türk Medeni Kanununun 182, 336/2 maddeleri uyarınca babanın velayetine bırakılması usul ve kanuna aykırıdır.

SONUÇ : Hükmün 2. bentte gösterilen nedenle BOZULMASINA, temyize konu diğer hususların 1. bentte gösterilen nedenle ONANMASINA, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, oybirliğiyle karar verildi.

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ
E. 2003/114
K. 2003/1441
T. 3.2.2003

• VELAYETİN DEĞİŞTİRİLMESİ ( Küçüğün Bakımının İhmal Edilmesi - Velinin Gece Çalışması )

• VELİNİN GECE ÇALIŞMASI ( Küçüğün Bakımının İhmal Edilmesi - Velayet Hakkının Değiştirilmesi )

4721/m.183, 197, 351

ÖZET : Geceleyin çalışarak küçüğün bakımını ihmal edildiğinden velayet hakkının değiştirilmesi talepli davanın kabulü gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Davalı geceleri de çalışması nedeniyle küçükle yeteri kadar ilgilenememiştir.Türk Medeni Kanununun 183. maddesi koşulları oluştuğundan küçüğün velayet hakkının değiştirilmesi ve davacıya verilmesi gerekirken, davanın yazılı gerekçelerle reddi bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Temyiz olunan hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenlerine göre sair hususların incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, 03.02.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ

E. 2004/2695
K. 2004/3758
T. 25.3.2004

• VELAYETİ ANNEYE VERİLEN MÜŞTEREK ÇOCUK ( Babayla Haftada Üç Gün Şahsi İlişki Kurulmasının Fazla Olması )

• ŞAHSİ İLİŞKİ KURULMASI ( Çocuğun Haftada Üç Gün Baba Yanında Kalmasının Annenin Velayet Görevini Yerine Getirmesini Engelleyeceği )

4721/m.182

ÖZET :Velayeti anneye verilen müşterek çocuk Ladin 1996 doğumludur. Öğrenim çağındadır. Ayın her haftasının Cuma, Cumartesi ve Pazar günlerini baba yanında geçirmesi, onun fikri ve bedeni gelişimini olumsuz etkileyeceği gibi, annenin velayet görevini de yerine getirmesini engelleyecek niteliktedir. Düzenlenen ilişki çoktur. Bu yönün dikkate alınmaması isabetsizdir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Velayeti anneye verilen müşterek çocuk Ladin 1996 doğumludur. Öğrenim çağındadır. Ayın her haftasının Cuma, Cumartesi ve Pazar günlerini baba yanında geçirmesi, onun fikri ve bedeni gelişimini olumsuz etkileyeceği gibi, annenin velayet görevini de yerine getirmesini engelleyecek niteliktedir. Düzenlenen ilişki çoktur. Bu yönün dikkate alınmaması isabetsizdir. Ancak yanılgının giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün bu kısmının davacının ( annenin ) temyizide dikkate alınarak düzeltilerek onanmasına karar verilmesi gerekmiştir.

SONUÇ : Hukuk Usulü Muhakemeleri Yasasının 438/7. maddesi uyarınca; hüküm fıkrasındaki ( Pazar günü ) ibaresinin metinden çıkartılmasına yerine ( Cumartesi günü ) yazılmasına hükmün düzeltilmiş bu şekliyle ONANMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, 25.03.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ

E. 2004/15146
K. 2005/418
T. 13.1.2005

• KİŞİSEL İLİŞKİ KURULMASI GEREĞİ ( Boşanma Davasında Senenin Belli Aylarında Ayrı Şehirde Yaşayan Babayla Çocuk Arasında )

• ÇOCUK İLE BABA ARASINDA KİŞİSEL İLİŞKİ KURULMASI GEREĞİ ( Anneyle Babanın Ayrı Şehirlerde Yaşamakta Olması )

• ANNE İLE BABANIN AYRI ŞEHİRLERDE YAŞAMAKTA OLMASI ( Babayla Çocuk Arasında Senenin Belli Aylarında Kişisel İlişki Kurulması Gereği )

4721/m.182

ÖZET : Toplanan delillerden, tarafların ayrı şehirlerde yaşadıkları anlaşılmaktadır. Bu durumda velayeti anneye verilen küçük ile baba arasında, senenin belli aylarında çocuğun yaşı, bedeni ve fikri gelişimi de dikkate alınarak, uygun bir kişisel ilişki düzenlenmemesi usul ve yasaya aykırıdır.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm nafaka ve kişisel ilişki yönünden temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü.

KARAR : 1- Davacının temyiz talebinin harcı ve kaydı bulunmadığından temyiz dilekçesinin reddine,

2- Davalının temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;

a- Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yersizdir.

b- Toplanan delillerden tarafların ayrı şehirlerde yaşadıkları anlaşılmaktadır. Bu durumda velayeti anneye verilen küçük ile baba arasında senenin belli aylarında çocuğun yaşı, bedeni ve fikri gelişimi de dikkate alınarak uygun bir kişisel ilişki düzenlenmemesi usul ve yasaya aykırıdır.

SONUÇ : Temyize konu edilen hükmün 2/b bendinde açıklanan nedenle kişisel ilişki yönünden BOZULMASINA, hükmün bozma kapsamı dışında kalan sair temyiz yönlerinin 2/a bendinde açıklanan nedenle ONANMASINA; davacının 1. bentte belirtildiği gibi temyiz dilekçesinin reddine, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, iş bu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,13.01.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ

E. 2005/496
K. 2005/2747
T. 24.2.2005

• ÇOCUK İLE BABA ARASINDA KİŞİSEL İLİŞKİ ( Her Hafta Sonu Kurulmasının Annenin Çocukla Hafta Sonu İlişkisinin Tümden Kesilmesine Yol Açacağı - Ayın Belli Haftalarında Düzenlenmesi Gereği )

• BABA İLE ÇOCUK ARASINDA KİŞİSEL İLİŞKİ ( Her Hafta Sonu Kurulmasının Annenin Çocukla Hafta Sonu İlişkisinin Tümden Kesilmesine Yol Açacağı - Ayın Belli Haftalarında Düzenlenmesi Gereği )

4721/m.323

ÖZET : Müşterek çocuk ile baba arasında her hafta sonu kişisel ilişki kurulması, sonuç itibariyle annenin çocukla hafta sonu ilişkisinin tümden kesilmesine yol açar. Tarafların sosyal ve mali durumları, bölgesel koşullar ve çocuğun yaşı gözetilerek, ayın belli haftalarında kişisel ilişkinin düzenlenmesi gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın birleştirilerek yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : 1- Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre kocanın temyiz itirazları yersizdir.

2- Müşterek çocuk 5.2.1999 doğumlu A. ile baba arasında her hafta sonu kişisel ilişki kurulması sonuç itibarıyla annenin çocukla hafta sonu ilişkisini tümden kesilmesine yol açar. Tarafların sosyal ve mali durumları, bölgesel koşullar çocuğun yaşı gözetilerek ayın belli haftalarında kişisel ilişkinin düzenlenmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.

SONUÇ : Hükmün 2. bentte açıklanan nedenle davalı-davacı kadın yararına BOZULMASINA, davacı-davalı kocanın hükme yönelik itirazları bakımından hükmün 1. bentte açıklanan nedenle ONANMASINA, aşağıda yazılı harcın D.'e yükletilmesine, peşin harcın mahsubuna, temyiz peşin harcının yatıran İ.' e geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24.02.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ

E. 2004/2344
K. 2004/3191
T. 15.3.2004

• VELAYET HAKKI ( Eşlerden Birinin Vefatı Halinde Diğerine Ait Olacağı - Çocuk Aleyhine Açılan Davada Husumet )

• HUSUMET ( Çocuk Aleyhine Açılan Davada - Eşlerden Birinin Vefatı Halinde Diğerine Ait Olacağı )

• EŞLERDEN BİRİNİN VEFAT ETMESİ ( Velayet Hakkının Sağ Kalan Eş Tarafından Kullanılacağı - Husumetin Sağ Kalan Eşe Tevdii Gereği )

4721/m.336/3

ÖZET :Türk Medeni Kanununun 336/3. maddesine göre "velayet, ana ve babadan birinin ölümü halinde sağ kalana, ... aittir". Baba vefat ettiğinden velayet anne Ayten Ü.'dedir. Şu halde Nejat Ü. aleyhine açılan davanın husumet yönünden reddi gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : 1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre davalı Ayten Ü.'nün temyiz itirazları yersizdir.

2-Davalı Nejat Ü.'nün temyizine gelince;

Türk Medeni Kanununun 336/3. maddesine göre "velayet, ana ve babadan birinin ölümü halinde sağ kalana, ... aittir". Baba vefat ettiğinden velayet anne Ayten Ü.'dedir. Şu halde Nejat Ü. aleyhine açılan davanın husumet yönünden reddi gerekir.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın 2. bentte gösterilen sebeple BOZULMASINA, davalı Ayten Ü.'nün temyizinin 1. bentte yazılı nedenle ONANMASINA, aşağıda yazılı harcın Ayten'e yükletilmesine, peşin harcın mahsubuna, temyiz peşin harcının yatıran Nejat'a geri verilmesine, 15.03.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ

E. 2005/2913
K. 2005/4874
T. 28.3.2005

• VELAYET HAKKININ ANNEYE VERİLMESİ ( Çocuk Kendisine Tevdi Edilmemiş Tarafın Gücüne Göre Onun Bakım ve Eğitim Giderlerine Katılmakla Yükümlülüğü - İştirak Nafakasına Hükmedilmesi Gereği )

• İŞTİRAK NAFAKASI ( Çocuk Kendisine Tevdi Edilmemiş Tarafın Gücüne Göre Onun Bakım ve Eğitim Giderlerine Katılmakla Yükümlülüğü - Hakimin Kendiliğinden Dikkate Alması Gereği )

• BOŞANMA VEYA AYRILIK ( Çocuk Kendisine Tevdi Edilmemiş Tarafın Gücüne Göre Onun Bakım ve Eğitim Giderlerine Katılmakla Yükümlülüğü - İştirak Nafakasına Hükmedilmesi Gereği )

4721/m. 182

ÖZET : Boşanma veya ayrılık vukuunda çocuk kendisine tevdi edilmemiş taraf gücüne göre onun bakım ve eğitim giderlerine katılmakla yükümlüdür. Bu hususu hakim görevi gereği kendiliğinden dikkate alması gerekmektedir. O halde velayet hakları davacı annelerine verilen küçükler için iştirak nafakasına hükmedilmemesi usul ve yasaya aykırıdır.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : 1- Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre davalının tüm, davacının ise aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yersizdir.

2- Boşanma veya ayrılık vukuunda çocuk kendisine tevdi edilmemiş taraf gücüne göre onun bakım ve eğitim giderlerine katılmakla yükümlüdür. ( TMK. md. 182 ) Bu hususu hakim görevi gereği kendiliğinden dikkate alması gerekmektedir. O halde velayet hakları davacı annelerine verilen küçükler Melis ve Mehmet için iştirak nafakasına hükmedilmemesi usul ve yasaya aykırıdır.

SONUÇ : Temyiz edilen kararın 2. bentte gösterilen sebeplerle iştirak nafakası yönünden BOZULMASINA, hükmün diğer bölümlerinin ise 1. bentteki nedenlerle ONANMASINA, aşağıda yazılı harcın davalıya yükletilmesine, peşin harcın mahsubuna, temyiz peşin harcının yatıran davacıya geri verilmesine, iş bu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 28.03.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ

E. 2004/6832
K. 2004/7827
T. 14.6.2004

• VELAYET ( Kaldırılması Şartları - Ana ve Babanın Yükümlülüklerini Ağır Biçimde Savsaklaması )

• VELAYETİN KALDIRILMASI ( Velayeti Annede Olan Çocuğun 3. Bir Şahsın Yanında Kalması Ve Bakım Ve Eğitiminin Onun Tarafından Görülmesi Nedeniyle )

• VELAYET GÖREVİNİN İHMAL EDİLMESİ ( Velayetin Anneden Kaldırılarak Çocuğun Vesayet Altına Alınması İçin Vesayet Makamına İhbar Yapılması Gereği )

4721/m. 348
ÖZET :Ana ve babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi veya ona karşı olan yükümlülüklerini ağır biçimde savsaklaması halinde velayet kaldırılabilir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Medeni Kanunun 348/2. maddesi; ana ve babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi veya ona karşı olan yükümlülüklerini ağır biçimde savsaklaması halinde velayetin kaldırılabileceğini hükme bağlamıştır.

Davacının kardeşi Muzaffer ile davalı Mukaddes 31.12.1992'de boşanmış, 16.6.1992 doğumlu küçük Mehmet'in velayeti anneye verilmiş, Muzaffer daha sonra 4.8.2001'de ölmüştür. Toplanan delillerden; 28.3.1993'ten ( onbir yıldan )beri küçük Mehmet'in Serdal isimli üçüncü bir kişinin yanında kaldığı, bakım ve eğitiminin onun tarafından karşılandığı anlaşılmaktadır. Bu durum annenin velayet görevini kullanmada ağır ihmalinin bulunduğunu ( savsakladığını )göstermektedir. Mahkemece velayetin anneden kaldırılmasına karar verilmesine vesayet altına alması için ilgili ve yetkili vesayet makamına gerekli ihbarın yapılmasının düşünülmemesi usul ve yasaya aykırıdır.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün gösterilen sebeple BOZULMASINA, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, iş bu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 14.06.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.

T.C. Yargıtay İkinci Hukuk Dairesi

Esas No: 2005/2135 Karar No: 2005/4785 Tarihi: 28.03.2005



• Nesebin Düzeltilmesi

• Küçüğe Kayyım Tayini

• Evlilik Dışı Doğan Çocuk

• Velayet Hakkı



ÖZET:

743 sayılı Medeni Kanunun hükümlerine göre, annenin evlilik dışı doğan çocuğunun üzerinde velayet hakkı bulunmamaktadır. Aynı Kanunun 374. maddesi uyarınca velayet altında bulunmayan her küçüğe bir vasi atanması gerekmektedir. 298. maddesinde de mahkemenin, evlilik haricinde bir doğumdan haberdar olduğu veya böyle bir gebelik ana tarafından kendisine haber verildiği takdirde; çocuğun menfaatini korumak üzere, hemen bir kayyım tayin edeceği düzenlenmiştir.



Bu hükümler uyarınca nesebin düzeltilmesi davasında küçük için kayyım tayin edilmeli, davaya katılmasına imkan hazırlanmalı, gösterdiği takdirde onun da delillerinin toplanması, bütün delillerin birlikte tartışılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekir.



Öte yandan, 1587 Sayılı Nüfus Kanununa göre evlenme, doğum ve ölüm olaylarını siciline işleme görevi Nüfus İdaresine aittir. Aynı Kanunun 20. maddesi uyarınca evlilik dışında doğmuş çocuk, anasının aile kütüğüne, ananın soyadı ve onun bildireceği baba adı ile yazılır.



Mahkemece, idareyi işlem yapmaya zorlayacak şekilde babalığı tespit edilen kişinin baba hanesine kaydedilmesine karar verilmesi doğru değildir.



(743 s. m. 298, 374, 376, 1587 s. m. 20)



TAM METİN:

Temyiz Eden : Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı



Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hükmün kanun yararına bozulması Adalet Bakanlığının yazısı üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından istenilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü.



Davacı Melekşah Ç. tarafından 20.03.2001 tarihinde Hatice B. aleyhine açılan davada, 1997 yılında davalının oğlu Veysi ile gayri resmi olarak evlenmesinden itibaren yaklaşık bir yıl sonra hamile iken Veysi'nin vefat ettiği, onun ölümünden kısa bir süre sonra müşterek çocukları Sibel'in doğduğu ileri sürülerek adı geçen küçüğün nesebinin tashihine karar verilmesinin talep edildiği, yargılama sırasında Veysi Bozkurt'un mirasçılarının da davaya dahil edildiği, mahkemece davanın kabulüne karar verildiği ve hükmün temyiz edilmeksizin kesinleştiği anlaşılmaktadır.



02.05.1960 gün ve 5/8 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının gerekçesinde ve 07.11.1962 gün ve 2/79-55 sayılı Hukuk Genel Kurulu kararında değinildiği gibi dava ve hüküm tarihinde yürürlükte bulunan 743 Sayılı Türk Kanunu Medenisi hükümlerine göre, annenin evlilik dışı doğan çocuğunun üzerinde velayet hakkı bulunmamaktadır.



Aynı Kanunun 374. maddesi uyarınca velayet altında bulunmayan her küçüğe bir vasi atanması gerekmektedir. Küçük velayet altında bulunsa dahi 376. madde uyarınca bir işte kanuni mümessilin menfaati ile küçüğün menfaati birbirine zıt olursa, ananın her zaman çocuğun yararına davranmayabileceği ihtimali gözetilerek anadan başka bir kişi tarafından çocuğun korunması amacıyla kayyım tayin edilmesi gerekmektedir.



Yine, 743 Sayılı Kanunun 298. maddesinde "Mahkeme, evlilik haricinde bir doğumdan haberdar olduğu veya böyle bir gebelik ana tarafından kendisine haber verildiği takdirde; çocuğun menfaatini sıyanet etmek üzere, hemen bir kayyım tayin eder" hükmü mevcuttur.



Açıklanan yasal düzenlemelere göre mahkemece, küçük için kayyım tayin edilmesi, davaya katılmasına imkan hazırlanması, davaya katıldığı ve delil gösterdiği takdirde onun da delillerinin toplanması, bütün delillerin birlikte tartışılıp sonucuna göre hüküm tesis olunması gerekirken bu hususlar gözetilmeden eksik hasım ve eksik inceleme ile karar verilmesi doğru bulunmamıştır.



Diğer taraftan; 1587 Sayılı Nüfus Kanununa göre evlenme, doğum ve ölüm olaylarını siciline işleme görevi Nüfus İdaresine aittir. Aynı Kanunun 20. maddesi uyarınca evlilik dışında doğmuş çocuk, anasının aile kütüğüne, ananın soyadı ve onun bildireceği baba adı ile yazılır.



Mahkemece, davacının kızı Sibel'in babasının Veysi Bozkurt olduğunun tespitine karar verilmesi ile yetinilmesi gerekirken, idareyi işlem yapmaya zorlayacak şekilde baba hanesine kaydedilmesine karar verilmesi de doğru bulunmamıştır.



SONUÇ: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 427/6. maddesine dayalı kanun yararına bozma isteğinin açıklanan sebeple kabulü ile hükmün sonuca etkili olmamak üzere BOZULMASINA, oybirliğiyle karar verildi. 28.03.2005

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ

E. 2004/5448
K. 2004/8252
T. 22.6.2004

• VELAYETİN KALDIRILMASI ( Çocuğun Bedensel Ve Zihinsel Gelişiminin Anne Yanında Tehlikede Olduğuna Ve Annenin Görevini İhmal Ettiğine İlişkin Delil Olmaması - Velayetin Annede Kalması Gereği )

• ÇOCUĞUN BEDENSEL VE ZİHİNSEL GELİŞİMİ ( Anne Yanında Tehlikede Olduğuna İlişkin Delil Olmaması Nedeniyle Velayetin Kaldırılması Talebinin Reddi Gereği )

• VELAYET ( Anne Bakım Ve Şefkatine Muhtaç Olması Nedeniyle Çocuğun Velayetinin Anada Kalması Gereği )

4721/m. 183, 348, 349
ÖZET :Çocuğun bedensel ve zihinsel gelişiminin anne yanında tehlikede olduğu ve annenin velayet görevini ihmal ettiğine ilişkin başkaca bir delilde bulunmadığına göre 1999 doğumlu olup, anne bakım ve şefkatine muhtaç çocuğun velayetinin anadan alınması doğru görülmemiştir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hükmün temyizen mürafaa icrası suretiyle tetkiki istenilmekle duruşma için tayin olunan bugün temyiz eden Carla vekili Av. Ayşe ve karşı taraf Cihan ile vekili Av. Ercan geldiler. Gelenlerin konuşması dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için duruşmadan sonraya bırakılması uygun görüldü. Bugün dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Boşanma kararının kesinleştiği 20.11.2001 tarihinden sonra annenin davacı babanın çocukla kişisel ilişkisini zedelediğine ve engellediğine dair bir delil ortaya konmamıştır. Çocuğun bedensel ve zihinsel gelişiminin anne yanında tehlikede olduğu ve annenin velayet görevini ihmal ettiğine ilişkin başkaca bir delilde bulunmadığına göre ( TMK. 183, 348 ve 349. maddelerindeki şartları da oluşmamıştır )1999 doğumlu olup, anne bakım ve şefkatine muhtaç çocuğun velayetinin anadan alınması doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenlerine göre sair hususların incelenmesine yer olmadığına, duruşma için takdir olunan 375.000.000 lira vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22.06.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ
E. 2005/10209
K. 2005/12282
T. 19.9.2005

• BOŞANMA DAVASI ( Küçüğün Velayeti Bırakılanın Ölmesi Halinde Velayetin Kendiliğinden Öbür Tarafa Geçmeyeceği - Vesayet Altına Alınacağı )

• VELAYET BIRAKILANIN ÖLMESİ ( Velayetin Kendiliğinden Öbür Tarafa Geçmeyeceği Küçüğün Vesayet Altına Alınacağı - Boşanma Davası )

• VESAYET ALTINA ALINMA ZORUNLULUĞU ( Boşanma Davası - Küçüğün Velayeti Bırakılanın Ölmesi Halinde Velayetin Kendiliğinden Öbür Tarafa Geçmeyeceği )

4721/m. 404/1

ÖZET : Boşanma davasında kendisine velayet bırakılanın ölmesi halinde velayet kendiliğinden öbür tarafa geçmez. Küçük vesayet altına alınır.

DAVA : Davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Boşanma sonucu velayet kendisine verilmiş olan babanın ölümü nedeniyle, velayet kendiliğinden anneye geçmez. Türk Medeni Kanununun 404/1. madde uyarınca velayet altında bulunmayan her küçük vesayet altına alınır. Vasi tayini istemiyle ilgili olumlu yada olumsuz bir karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçelerle görevsizlik kararı verilmesi usul ve aykırı bulunmuştur.

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ

E. 2006/1921
K. 2006/8566
T. 31.5.2006

• VELAYETİN DÜZENLENMESİ ( Sadece Ekonomik Olanaklar Gözönüne Alınarak Yapılamayacağı - Asıl Olan Çocuğun Menfaati Olduğu )

• ÇOCUKLARIN KİŞİSEL DURUMU ( Kardeşlerin Birbirinden Ayrılması Onların Ruhsal Yönden Gelişmelerini Engelleyici Nitelikte Olduğu - Velayetin Düzenlenmesi )

• KARDEŞLERİN BİRBİRİNDEN AYRILMASI ( Onların Ruhsal Yönden Gelişmelerini Engelleyici Nitelikte Olduğu - Velayetin Düzenlenmesi Sadece Ekonomik Olanaklar Gözönüne Alınarak Yapılamayacağı )

4721/m.182

ÖZET : Velayet düzenlemesi, sadece ekonomik olanaklar gözönüne alınarak yapılamaz. Velayetin düzenlenmesinde, asıl olan çocuğun menfaatidir. Kardeşlerin birbirinden ayrılması onların ruhsal yönden gelişmelerini engelleyici niteliktedir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : 1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre davalının temyiz itirazları yersizdir.

2- Davacı kadının temyizine gelince;

Sadece ekonomik olanaklar gözönüne alınarak velayet düzenlemesi yapılamaz. Velayet düzenlemesinde aslolan çocuğun güvenliği ve menfaatidir. Kardeşlerin birbirlerinden ayrılması, onların ruhsal açıdan gelişmelerini engelleyici niteliktedir. 15.09.1998 doğumlu Efehan'ın da velayet hakkının anneye verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Hükmün 2. bentte gösterilen nedenlerle ( BOZULMASINA ), temyize konu diğer hususların 1. bentte gösterilen nedenle ( ONANMASINA ), temyiz peşin harcının yatıran davacıya geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 31.05.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.