İstimlak, tezyidi bedel (Bedel artırımı) davası

Bu site hukukçu ağırlıklı olduğuna göre davacı olarak takibettiğim bir konuda fikir almak istiyorum. Konu şu; daha önce açılmış ve kesinleşmiş bir dava var. Bu dava murisimizden intikal etmiş. istimlak nedeniyle açılmış bir tezyidi bedel davası. Ancak, dava konusu bedelin kamulaştırmayı yapan idare tarafından ödendiği sabit değil. Yani ödeme makbuzu ortada yok. Diğer taraftan kamulaştırılan gayrimenkul tapu kayıtlarında halen, üzerinde kamulaştırma şerhi olmaksızın murisimiz adına kayıtlı görünüyor. Ben bunu, bedel ödenmediğinden devir işleminin yapılmadığı şeklinde yorumluyorum. Diğer taraftan bahse konu gayrimenkul 1983 yılında el atılıp yıkılmış ve yerinden şu anda yol geçiyor.
Karşı tarafın avukatı “kesin hüküm olduğunu, eğer bir alacağımız varsa icraya verip almamız gerektiği” savunmasını yapıyor.

Ben ise bu konuda kesin hüküm olmadığını, zira davamın tazminat davası olduğunu, Borçlar kanununun 105. maddesi gereğince, bedelin zamanında ödenmemesi nedeniyle meydana gelen munzam zararı talep ettiğimi ileri sürüyorum. Kesin hüküm yoktur diyorum çünkü, munzam zarar zaten hüküm kesinleştikten sonraki dönemde meydana gelen bir zarardır. Bu nedenle daha önce açılıp kesinleşen dava bu alacağı etkilemez

Avukat arkadaşların bu konudaki görüşlerini merak ediyorum.

Selamlar

Verdiğiniz bilgiler çerçevesinde, alacağınızı (Kamulaştırma bedelini) faizi ile birlikte cebri icra yoluyla talep edebileceğinize göre, gecikmiş ödemeden dolayı tazminat davası açmanızda hukuki yarar bulunmamaktadır diye düşünüyorum.

Öyle de, o zamanki bedel bu güne göre o kadar küçük ki (1983 yılında ve üç buçuk milyon lira) bedelin aslı ve faizi 50 milyon lira gibi bir meblağa ulaşabiliyor. Asliye hukuk mahkemesinde dava açma alt sınırı 6 milyar lira. Davayı kazansam bile karşı tarafın avukatına ödeyeceğim vekalet ücreti (% 12) 720 milyon lira. Yani bulgura giderken pirinçten oluyorum. Bu da enflasyonun toplum değerlerini ne hale getirdiğinin örneği. Halbuki munzam zarar tazminatı davası açmakla uğradığım gerçek zararı talep ediyorum. Aradaki fark bu.

Sayın Erol, aradaki farkı biliyorum, anlıyorum ama yasalar karşısında bu savunmanızın bir anlamı olmayacağını düşünüyorum.

Sayın Kuzulu

Ben savunan değil talebeden durumundayım. Bahsettiğiniz yasalar benim talebime nasıl mani oluyor o konuda daha etrflı bilgi verirseniz memnun olurum.

Talep eden davacı da savunma yapar sayın Erol, ayrıca davalı da talepte bulunabilir. Lütfen kavramları birbirine karıştırmayın. Sizin davanıza karşı kesin hüküm itirazında bulunulmuş ve siz "davanızın tazminat davası olduğunu, diğer dava ile alakası olmadığını" ileri sürerek savunma yapmış olmuyor musunuz? Kast ettiğim buydu.

Kavram kargaşasına açıklık getirdikten sonra gelelim bahsettiğimiz yasaya. Hukuki yarar, HUMK'na göre dava şartlarındandır, bir davanın açılmasında hukuki yarar yoksa o dava usulden reddedilir. Sizin davanızda da, kamulaştırma bedelini faizi ile birlikte cebri icra yolu ile talep ve tahsil etmek mümkün iken, tazminat davası açılmasında bence hukuki yarar şartı bulunmamaktadır. Davalı vekili yerinde olsam kesin hüküme değinmek yerine hukuki yarar şartına değinirdim.

Bununla birlikte, dosya kapsamını bilmeden yorum yapmanın yanlış olacağını ve bu yazdıklarımın verdiğiniz bilgiler çerçevesinde şahsi yorumum olduğunu hatırlatmak isterim.

"Davalı vekili yerinde olsam kesin hüküme değinmek yerine hukuki yarar şartına değinirdim." demişsiniz. Eğer öyle olsaydı şimdi davayı kazanmış olurdum. Çünkü dava açmada hukuki yararım var. Bunun sebebini de daha önce açıkladım.

Açıklamaya devam edeyim; Açtığım dava munzam zarar tazminatı davası. Bu hak Borçlar kanununun 105. maddesinde düzenlenmiş. Bu konuda başka bilgi lazımsa veririm.

Ben sizi anlıyorum ama sanırım ne demek istediğimi anlatamıyorum. O halde size şu soruyu sorayım, kararın kesinleşmesinden sonra icraya başvurup kamulaştırma bedelini talep etmemenizde karşı tarafın herhangi bir kusuru, engellemesi, ihmali vs. var mı?

Bu arada bir ilave yapmak istiyorum,yukarıda davayı kazansam dahi karşı tarafın avukatına ödeyeceğim vekalet ücreti 720 YTL demişsiniz, davayı kazanan taraf vekalet ücreti ödemez, dolayısıyla davayı kazanırsanız pirinçten de bulgurdan da olmazsınız. (Kısmi reddi kast ediyorsanız vekalet ücreti reddedilen miktar üzerinden hesaplanır.)

Munzam zarar,
"Para borcunun ödenmesinde, borçlunun temerrüdü nedeniyle alacaklının uğradığı zarar temerrüt faizinden fazla ise, kendisine hiç bir kusur yüklenemeyeceğini ispat edemeyen borçlu, bu fazla (aşkın) zararı da tazmin etmek zorundadır (BK.m.105/I)."

Maddeden de açıkça anlaşılacağı üzere munzam zararın UNSUR'u borçlu temerrüdüne dayanır.
1983 yılında elde ettiğiniz ilamı zamanında icra takibine konu ettiniz mi anlayamadım ancak eğer icra takibi sonucunda alacağınızı tahsil etmiş iseniz munzam zararı işeletebilmek için ihtirazi kayıtla ödemeyi kabul etmiş olmanız ve ayrıca bu alacağınızı borçlu yüzünden hayli geç elde ederek yasal faizin üstünde bir zarara uğradığınızı da kanıtlamanız gerekir ki kamulaştırma bedeli davalarında enflasyon unsuru bildiğim kadarıyla munzam zarar olarak kabul edilmemektedir.

Ayrıca, kamulaştırma şerhi olmaksızın tezyidi bedel davasının görülerek sonuçlandırılmış olması da bana pek olası görünmüyor.

Sayın Yüksel

Önce vekalet ücretini ele alalım. Evet kısmi reddi kastediyorum. Benim talebim 6 milyar lira, kazandığım davanın tutarı ise takribi 50 milyon lira. Aradaki farkın vekalet ücretini ödemem söz konusudur.

Diğer soruya gelince ilk defa önemli bir soru sordunuz. Zira yargı kararlarında istikrar kazanmış bir görüş olarak, munzam zararı talep edebilmek için alacağın borçludan istenmesi gerekir. Ancak burada durum biraz farklı. Sebebine gelince; kamulaştırma tek taraflı yapılan bir hukuki muameledir. Yani gayrımenkulu kamulaştırılan kişi bu işlemin ikmalini yani tapunun devralınmasını isteme hakkına sahip değildir. Neden? Çünkü bizim kamulaştırmaya mesnet olan 6830 sayılı İstimlak kanununun 21. maddesinde özetle “ kamulaştırmayı yapan idare kamulaştırmanın her safhasında bundan cayabilir” deniyor. Durum böyle olunca, hukuken tasarrufum altında olan bir gayrımenkul için (her ne kadar fuzulen işgal edilse bile) cebri icra talebinde bulunmam söz konusu olamaz. Çünkü daha önce de söylediğim gibi tapu kayıtlarında istimlak şerhi bulunmamaktadır. Yani gayrımenkula el atan idare fuzuli şagil durumundadır. Çünkü o zaman yürürlükte bulunan Medeni kanununun 633. maddesinde kamulaştırmayı yapan idare hakkında “Tapuda tescil merasimi ikmal edilmedikçe temliki tasarrufta bulunamaz” amir hükmü vardır. Kısacası gayrımenkul kağıt üzerinde halen benimdir. Burada bir hususu daha açıklamam gerekir; istimlak bedelinin aslının ödendiğine dair de herhangi bir belge yoktur. Zaten kanuna göre (6830/17. madde) tapu devri yapılmadan bir ödeme yapılması da söz konusu olamaz.

Durum bu. Bakalım buna ne diyeceksiz.

Av. Fuat Bayındır'ın "Ayrıca, kamulaştırma şerhi olmaksızın tezyidi bedel davasının görülerek sonuçlandırılmış olması da bana pek olası görünmüyor."

düşüncesine gelince; Bildiğim kadarıyla, tapu kayıtlarındaki istimlak şerhi 6 ay süre ile korunur. Bu sürede devir işlemi yapılmaz ise bu şerh kaldırılır.

Sitedeki teknik bir arızadan dolayı yanıtım gecikti.

Şimdi kaldığımız yerden devam edelim.

Vekalet ücreti meselesini sanıyorum ki yine karıştırıyorsunuz ya da konuya vakıf değilsiniz. Bu davada kısmen kabul, kabul ya da red kararının ilk davayla bir bağlantısı olmayacaktır. Şöyle ki, ya haklı bulunacaksınız ve davanız kabul edilecek, bu halde vekalet ücreti ödemenize hükmedilmeyecek. Ya davayı kaybedeceksiniz yani tamamen reddedilecek, bu halde karşı tarafa davanız oranında nisbi vekalet ücreti ödeyeceksiniz. Ya da davanız kabul edilmekle birlikte talep ettiğiniz tazminat miktarı fazla çıkacak ve kısmen kabul kısmen de reddedilecek ve reddedilen kısım üzerinden vekalet ücreti ödemenize hükmedilecek. Bu davanın kısmen kabulü, ilk davadaki bedelin yeniden hüküm altına alınması anlamına gelmez, sizin de belirttiğiniz üzere bu dava munzam zararın talebi, kamulaştırma bedelinin alacağı davası değil. (Yanlış mı anlıyorum?) Dolayısıyla davanızın kısmen kabulü halinde ilk dava ile hak ettiğiniz miktarı alırsınız, geri kalanı reddedilir demek yanlış olur ve bu oran üzerinden vekalet ücreti hesaplamak da bu yanlışın devamı olur.

Gelelim davanın esasına. Bahsini ettiğiniz yasa, 2942 sayılı Kamulaştırma Yasası'nın yürürlüğe girmesi ile yürürlükten kalktı. (yanılmıyorsam 1983 yılında) Yine İstimlak Yasası'nın yerini alan Kamulaştırma Yasası'nın 17. maddesi 2001 yılında yapılan bir değişikle kaldırıldı. Şimdi eğer gerçekten bilgi almak için bu soruları yöneltiyorsanız (Üslubunuzdan bilgi almaktan çok bilgilerinizi teyit ederek egonuzu tatmin etmeye çalıştığınız sonucuna varıyorum.) konunun daha da ayrıntısına girmeniz, kamulaştırma tarihini (Hangi yasaya dayanmanız gerektiğinin tespiti için önemli), idarenin yolu kamulaştırma işleminden ne kadar süre sonra geçirdiğini, tezyidi bedel davanızın tarihi ile kesinleşme tarihini de belirtmenizi rica edeceğim. Ayrıca, 2942 sayılı yasanın 21. maddesinde yer alan "İdare kamulaştırmanın her safhasında kamulaştırmadan tek taraflı olarak vazgeçebilir" hükmünü nasıl yorumladığınızı da merak etmekteyim.

Daha önce de belirttiğim gibi, size verdiğim yanıtlar bana aktardıklarınızla sınırlıdır. Siz şikayetinizi iyi anlatamazsanız doktor teşhisi doğru koyamaz, ondan sonra da doktora kızamaz, "ilk defa önemli bir soru sordunuz" diyemez, parça parça aktardığınız şikayetlerinizin ardından da "hadi bakalım buna ne diyeceksiniz" şeklinde hoş olmayan bir üslupla hesap soramazsınız. Lütfen yardım çabalarımızı suistimal etmeyiniz.

Vekalet ücreti konusunda bir yanlış anlama oldu sanıyorum. Evet ben bu davayı kazanırsam elbette vekalet ücreti ödemem. Benim bahsettiğim konu munzam zarar kabul edilmediği taktirde, yani sadece ana para ve temerrüt faizi esas alınarak dava açılması halinde dava kazanılsa dahi anlattığım durumun meydana geleceğidir. Bunu da sizin

“Verdiğiniz bilgiler çerçevesinde, alacağınızı (Kamulaştırma bedelini) faizi ile birlikte cebri icra yoluyla talep edebileceğinize göre, gecikmiş ödemeden dolayı tazminat davası açmanızda hukuki yarar bulunmamaktadır diye düşünüyorum.”

İfadeniz üzerine söyledim. Anlatmak istediğim budur.

Tezyidi bedel davası sonucu ödenmesi gereken bedelin ödenmesine belediye encümenince 1983 yılının 1. ayında karar verilmiştir. Bu kanun bizi ilgilendirmiyor.

Sorumda tezyidi bedel davasının 1983 yılında kesinleştiğini söyledim. Bunun 18 sene sonra yapılan bir madde değişikliği ile irtibatlandırmaya çalışmanızı anlayamadım.

2942 sayılı kanun 4.11.1983 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu forumda cevap vermeye girişenlerin “yanılmıyorsam” demeye hakları olmamalı. Araştırıp ona göre cevap vermeli diye düşünüyorum.

Diğer taraftan "İdare kamulaştırmanın her safhasında kamulaştırmadan tek taraflı olarak vazgeçebilir" hükmü 2942 sayılı yasanın değil 6830 sayılı İstimlak kanununun 21. maddesi ile ilgilidir. Yazımı dikkatle okumamışsınız. Yorumuna gelince madde yoruma yer vermeyecek kadar açık. İdarelerin istimlakten vaz geçip elatılan gayrimenkulları sahibine iade etmeleri olağan işlerdendir.

“Bilgilerin teyid edilerek egonun tatmin edilmesi..” ifadesinden uzmanlık sınırlarım dışında olduğundan bir şey anlayamadım. Yazınızda kendinize doktorluk payesi verdiğinize göre acaba diyorum bu doktorluk pisiko analiz sahasını da kapsıyor mu?

Sonuç olarak ilginize teşekkür eder, işlerinizde başarılar dilerim.

Saygılarımla

Osman EROL

Sayın Erol, vekalet ücreti ile ilgili yanlış bir anlama varsa buna sebep olan sizin "Bu davayı kazansam dahi şu kadar vekalet ücreti ödeyeceğim..." şeklindeki cümlenizdir, neden kabul etmek istemiyorsunuz inanın anlayamıyorum.

Ben alıntıladığınız cümlemde davadan bahsetmedim ki, icra takibinden bahsettim. Davayı nereden çıkardığınızı da anlayamadım.

Kendime doktor payesi falan yüklemiş değilim uzmanlık alanım olmayan konulara asla müdahale etmem, azıcık teorik bilgimle ben doktorluk yapabilirim diye ortaya da atılmam, bu iş için eğitim gerektiğini bilirim çünkü. Bir benzetme yaptım sadece, aslında ne demek istediğimi çok iyi anladınız ama onu da çarpıtıyorsunuz, işinize gelenleri ne de güzel anlıyorsunuz, uzmanlık alanınız olmayan başka bir alanda yani "hukuk" alanında ne de güzel tartışıyorsunuz oysa...

21. maddede (Her iki yasada da bu hüküm 21. maddede düzenlenmiştir) "kamulaştırmanın her safhasında " der, ben bu safha hakkındaki yorumunuzu sormuştum, bu yorumunuzdan hareketle de idarenin vaz geçme hakkı olup olmadığı konusunu irdeleyecektim (Hani idare "her safhada" vaz geçebilir diye düşünerek icra takibi yoluna gitmenin manasız olduğu gibi bir yorum yapmıştınız ya) ama yoruma gerek yok demişsiniz. Siz öyle diyorsanız öyle olsun ama Yargıtay ve Danıştay kararlarında genelde yorumlanmıştır bu husus.

Sizi tebrik ederim, yasanın yürürlük tarihini bulabilmişsiniz, keşke bir de geçici maddelerine bakmayı akıl edebilseydiniz. Size bir iyilik daha yapacağım ve 2942 sayılı yasanın geçici hükümlerini ekleyerek son vereceğim bu foruma. Umarım bu hükümleri okuyunca, kamulaştırma tarihi ve aşamasını sormakla nereye varmaya çalıştığımı anlarsınız. Verdiğiniz eksik ve parça parça bilgilerle size yardımcı olmaktansa davanızla ilgili soru sorarak anlamaya çalışıyordum ama nafile... 1983 yılını iletinizde göremeyecek kadar kör değilim, sadece hangi kanun kapsamında değerlendirileceğini anlamaya ve size gerçekten yardımcı olmaya çalşıyordum.

Neyse, yardım almaktan çok haddiniz olmadan -kendinizce- had bildirmeye gelmişsiniz belli ki....

Saygılar...


GEÇİCİ MADDE 1 - Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce verilmiş olan kamu yararı ve kamulaştırma kararları geçerlidir. Ancak, idarece henüz kıymet takdir
edilmemiş olan işlerde, kıymet takdir işlemleri ile sonraki işlemler bu Kanun
hükümlerine göre yapılır.
Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce açılmış ve henüz kesin hükme bağlanma-
mış davalarda bu Kanun hükümleri uygulanır. Ancak bu Kanunla getirilen değişik
hükümlerin uygulanması nedeniyle haksız çıkan tarafa harç, yargılama gideri ve
avukatlık ücreti yükletilemez.
GEÇİCİ MADDE 2 - Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce açılan davalarda, da-
vanın açıldığı günde yürürlükte olan kanunlara göre işlemeye başlamış olan dava
süreleri, o kanunlara göre tespit edilir.
GEÇİCİ MADDE 3 - Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce kamulaştırılmış ve
kamulaştırma bedelinin kesinleşmesi dört yılı tamamlamış taşınmaz mal hakkında
22 nci madde hükmüne göre işlem yapılmış veya yapılacak olması halinde, idarele-
re bu Kanunun yürürlüğünden itibaren 2 yıllık ek süre hakkı tanınır.
Mal sahibinin geri alma hakkı ancak bu sürenin tamamlanmasından sonra doğar.
GEÇİCİ MADDE 4 - 5 Ocak 1961 tarih ve 221 sayılı Kanunun kapsamına girmeleri
nedeniyle kamu tüzelkişileri veya kurumları adına kamulaştırılmış sayılan taşın-
maz malların eski malik, zilyed veya bunların halefleri tarafından açılmış ve
kesin hükme bağlanmamış davalarda sözü edilen 221 sayılı Kanunun hükümleri uygulanır.

Sayın Osman Erol; bu sitenin kuralları ve amaçlarının pek farkında olmadan, nasılsa açık platform, istediğimi yazarım ve söylerim mantığı ile hareket etme serbestinizin sınırlarını biz çiziyoruz. Bu konuda sitemizin demoktatik olmadığına ilişkin bir foruma göz atmanız dışında sizin gibi eğitimli birine daha fazla şey söylemeyi uygun bulmuyorum.