Sanal banka mağdurları: Bilirkişi bilişimci olsun
Müşterilerin işini kolaylaştırmayı amaçlayan internet bankacılığı yüzünden binlerce kişi mağdur oldu. Bankasıyla davalık olan pek çok vatandaş, karar mercilerinin bilişim teknolojileri üzerine ihtisas sahibi olmamalarından şikâyetçi. Şu ana kadar yaklaşık 10 bin davanın sadece 3'ünü müşteri kazandı.
Mağdurlar, bu durumu bilirkişilerin eski bankacılardan seçilmesine bağlıyor. Bilişim hukuku uzmanlarından Avukat Erhan Horasan, "Davaların Tüketici Mahkemesi'nde görülmediği ve bilirkişiler bilişimcilerden oluşmadığı sürece tüketici lehine bir kararın çıkmasını bekleyemezsiniz." diyor. Kendilerine üye olan 3 bin 500 kişiden iki bininin davasının devam ettiğini belirten Sanal Banka Mağdurları Derneği (SMD) Başkanı Lütfi Cem Polatoğlu ise, bin 200 davayı kaybettiklerini söylüyor. İnternet kullanımının yaygın olduğu ülkelerde, sanal dolandırıcılık, kredi kartı hırsızlığı gibi davalar Bilişim Mahkemeleri'nde görülüyor. Söz konusu davalar, bilişim teknolojileri üzerine eğitim alan hakim ve avukatlar tarafından ele alınıyor. Ancak Türkiye'de bilişim üzerine uzman bir kadro henüz yok. Davalar ise Asliye Hukuk Mahkemesi'ne taşınıyor. Son birkaç yıl içinde toplam 90 bin sanal banka mağdurunun olduğu tahmin ediliyor. Şu ana kadar 10 bin kişi hakkını hukuki yolda aradı. Bunlardan biri de SMD'nin Başkanı Lütfi Cem Polatoğlu. İnternet üzerinden 74 bin YTL'si çalınan Polatoğlu, 2005'ten bu yana mahkemenin lehine sonuçlanmasını bekliyor. Ancak mahkeme heyeti, Polatoğlu'nu 4'te 3 haksız buldu. Temyize gittiğini anlatan Polatoğlu, "Sanki futbol müsabakası yapıyoruz. Beni 4'te 3 kusurlu buldular. Tüm bunları Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne taşıyacağım." şeklinde konuşuyor. Dernek üyesi bir işadamı ise hırsızlığı yapanların yakalandığı halde mahkemeyi kazanamadığını anlatıyor.
Tüketici mahkemelerinde mağdur müşterinin ispatla mükellef olmadığına dikkat çeken Avukat Erhan Horasan, kurum ya da kişinin suçsuzluğunu ispat etmekle yükümlü olduğunu kaydediyor. Ancak bu tür davaların görüldüğü söz konusu mahkemelerde kararların özgürce verilmediğini iddia ediyor. Yönlendirilmiş bir yargı olduğunu düşünen avukat şunları kaydediyor: " Hakimleri töhmet altına sokmak istemiyorum, bankalar düşman demiyorum. Ama bankaları biraz daha sosyal davranmaya çağırıyorum. Bilişim teknolojilerinden anlayan kişiler tarafından yönetilmesini istiyorum. Aksi halde böyle olaylar başımıza gelmeye devam eder. Davalar Tüketici Mahkemesi'nde görülmediği sürece, müşteri lehine gelişecek bir durumdan söz edemeyiz. Zaten kazanılan üç davada harici bir durum söz konusudur."
Dava aşamasında istenen bilirkişi raporunun emekli bankacılar tarafından hazırlanmasını eleştiren Horasan, bilirkişi heyetinde bilişimden anlayan hukukçuların olmasını istiyor. Avukatın verdiği bilgiye göre, Ticaret Mahkemesi'nde üçlü bilirkişiler var. Bir tane ticaret hukukundan anlayan hukukçu, yanında emekli banka müdürü, bir de bilişimden anlayan bir kişi. Bankanın güvenlik sistemleri ile ilgili bilgi istendiğinde, 'Bankacılık sırrıdır' denilip verilmiyor. Bunun bir sır olmadığını savunan Horasan, "Çünkü biz bankanın şifresini istemiyoruz. Verilmesi gerekli. Doğal olarak sağlıklı kararların çıkmasını bekleyemezsiniz." ifadelerini kullanıyor.
Bir bankadan 20 bin YTL'si çalınan elektrik mühendisi Bilen Ağar, bankaya karşı açtığı davayı kazananların ilki. Banka tarafından temyize gönderilen dosya Yargıtay'dan onanarak 2006'da mahkemeye geldi. Ağar, kendisi gibi dava açan mağdurlara internet üzerinden bazı tavsiyelerde bulunuyor. İnternet hukukundan anlayan avukatlar ile çalışılmasını öneren Ağar, bilhassa bilirkişilerin bilgisayar mühendislerinden seçilmesini sağlamak için çabalamaları gerektiği üzerinde duruyor. Diğer kazanılan dava ise Antalya'da bir benzin istasyonunun sahibi olan Mehmet Ali Doğan'a ait. Doğan'ın internet bankacılığında kullandığı şifresi virüs gönderilerek kırıldı. Hesabındaki 30 bin YTL çalındı. Antalya 5. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde dava açan işadamı haklı bulundu. Çalınan paranın faiziyle birlikte hesap sahibine ödenmesine karar verildi.
Güvenlik için dikkat edilmesi gereken hususlar şöyle sıralanıyor:
* Kimlik ve kişisel finansal bilgilerinizi isteyen e-postalar konusunda dikkatli olun.
* Kişisel bilgilerinizin talep edildiği e-postaları kesinlikle doldurmayın.
* Bankalar tarafından verilen müşteri numarası, parola ve şifre bilgilerini üçüncü şahıslarla kesinlikle paylaşmayın.
* Banka ve ticari kurumlardan gelmiş gibi gösterilen ve sizden şifre, kullanıcı adı, müşteri numarası, kredi kartı numarası, kimlik numarası gibi bilgileri talep eden e-postalara itibar etmeyin.
* Bankalar e-posta yoluyla hiçbir şekilde müşterilerin kişisel bilgilerini istememektedir.
* Bankalar, e-posta yoluyla hiçbir şekilde şifre işlemleri yaptırmamaktadır.
* E-postalarda bulunan linkler ile e-postalar içerisinde yönlendirildiğiniz linklere girmeyin.
* Kredi kartınızı kullandığınız ya da kişisel bilgilerinizi yazdığınız bilgisayarın güvenli olmasına dikkat edin (Kullandığınız web sitesi http:// yerine https:// olmalıdır).
* Phishing web sitesi sahtekârlıklarına karşı uyarılmak için bilgisayarınıza İnternet'ten uyarıcı bir web tarayıcısı yükleyebilirsiniz (http://www.earthlink.net/earthlinktoolbar İnternet'ten ücretsiz olarak yüklenebilen bir tarayıcıdır).
* Düzenli olarak çevrimiçi hesaplarınızı kontrol edin, aylık kontrolü beklemeyin. Hesap ve kimlik numaranızın yazılı olduğu materyalleri saklamayın, yok edin. Banka hesabınızı, kredi kartlarınızı ve banka kartlarının ekstrelerini düzenli kontrol edin, şüpheli gördüğünüz durumlarda bankanız ile irtibata geçin.
Kaynak: TBB
