Askerlik sonrası işe iade

Merhaba,

Yaklaşık 2 sene görev yaptığım çok uluslu büyük bir banka olan iş yerimden kasım sonu itibarı ile askerlik nedeni ile kıdem tazminatımı alarak ayrıldım. Şu anda ise eski pozisyonum için personel gerekiyor ve beni tercih etmediklerini, yerime başkasını alacaklarını biliyorum. İncelediğim kadarı ile 4857 sayılı iş kanununun 31. maddesi durumu açıklıyor. Ancak ayrılırken kıdem tazminatı almış olmam yada gösterecekleri diğer herhangi bir gerekçe haklarımı kaybetmeme neden olabilir mi?
Nasıl bir yol izleyebileceğim hakkında da biraz aydınlatabilirseniz minnettar olurum.. Şimdiden teşekkürler.

Sorduğum konu çok karmaşık mı kimse bir satır cevap vermemiş durumda, arkadaşlar burası sanırım insanların bir birine yardımcı olduğu, bilenlerin bilmeyenlere anlattığı bir forum, ancak ne yazık ki herhangi bir cevap alabilmiş değilim..


Belki daha önce cevaplanmıştır

madde 31 i okumuşsunuz fakat maddenin ilk cümlesindende anlaşılacağı üzere muvazzaf askerlik ödevi dışında askere gidenler için uygulanacaktır.

Askerlik sonrası işe başlatılmayan işçinin açacağı işe iade davasının işçi açısından olumlu olmayacağına dair çok yeni bir yargıtay kararı mevcuttur. Yani işçi işe iade davasını kaybetmiştir. Kaldı ki siz askere giderken zaten tazminatınız aldığınızdan o tarihjte iş sözleşmesi sona ermiştir. Bu nedenle de durum sizin açınızdan olumsuzdur. Bahsettiğim kararı merak edenler Legal Yargı Kararları ve İncelemesi Dergisi'nin 2007/3. sayısında karar metnini ve bu kararla ilgili Prof. Dr. Ercan Akyiğit'in detaylı bir inceleme yazısını görebilirler. Selamlar.

Merhabalar..
Benzer bir durum da nişanlım için söz konusu... Kamu kuruluşunda hizmet alımı olarak iki yıldır meslek elemanı statüsünde istihdam ediliyoruz. Askerlik ile ilgili tüm konuları idarecilerimiz ile görüştük ve askerlik dönüşünde kendisini tekrar işe alacaklarını şifaen ve iyi niyetle belirttiler. Ancak şöyle bir durum var ki maaşımızı ödeyen şirket farklı bir şirket. Tazminatı alıp askere gittiği takdirde dönüşte yöneticilerimiz işe alım konusunda alt işverene talimat verdiklerinde alt işverenin "ben bu personelin tazminatını ödedim gönderdim tekrar işe almam" gibi bir tavrı söz konusu olabilir mi? Eğer böyle bir tavır söz konusu olursa idarecilerimizin yahut nişanlımın izlemesi gereken yol nedir?
Değerli bilgileriniz için şimdiden teşekkür ederim.

Kıdem tazminatı ödenerek ayrıldığında,işverenin askerlik sonrası işe alma zorunluluğu yoktur.

Alıntı:

---

Askerlik ve kanundan doğan çalışma
MADDE 31. -
..
Herhangi bir askeri ve kanuni ödev dolayısıyla işinden ayrılan işçiler bu ödevin sona ermesinden başlayarak iki ay içinde işe girmek istedikleri takdirde işveren bunları eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe başka isteklilere tercih ederek, o andaki şartlarla işe almak zorundadır. Aranan şartlar bulunduğu halde işveren iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe alınma isteğinde bulunan eski işçiye üç aylık ücret tutarında tazminat öder.

---

Ilgili madde kidem tazminatinin odenip odenmemesini aramiyor,kanaatimce is akdi askerlik nedeniyle sona ermis ise isveren bu odev sona erdikten sonra soz konusu isciyi ise tekrar almalidir,aksi takdirde tazminat yaptirimiyla karsilasacaktir.

Alıntı:

---

Ulaş Değirmenci rumuzlu üyeden alıntı

Ilgili madde kidem tazminatinin odenip odenmemesini aramiyor,kanaatimce is akdi askerlik nedeniyle sona ermis ise isveren bu odev sona erdikten sonra soz konusu isciyi ise tekrar almalidir,aksi takdirde tazminat yaptirimiyla karsilasacaktir.

---

Maddenin en başındaki ifadeyi atladınız sanıyorum:

- Askerlik ve kanundan doğan çalışma

MADDE 31. - Muvazzaf askerlik ödevi dışında manevra veya herhangi bir sebeple silah altına alınan veyahut herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi yüzünden işinden ayrılan işçinin iş sözleşmesi işinden ayrıldığı günden başlayarak iki ay sonra işverence feshedilmiş sayılır.
İşçinin bu haktan faydalanabilmesi için o işte en az bir yıl çalışmış olması şarttır. Bir yıldan çok çalışmaya karşılık her fazla yıl için, ayrıca iki gün eklenir. Şu kadar ki bu sürenin tamamı doksan günü geçemez.
İş sözleşmesinin feshedilmiş sayılabilmesi için beklenilmesi gereken süre içinde işçinin ücreti işlemez. Ancak özel kanunların bu husustaki hükümleri saklıdır. Bu süre içinde iş sözleşmesinin Kanundan doğan başka bir sebebe dayanılarak işveren veya işçi tarafından feshedildiği öteki tarafa bildirilmiş olsa bile, fesih için Kanunun gösterdiği süre bu sürenin bitiminden sonra işlemeye başlar. Ancak iş sözleşmesi belirli süreli olarak yapılmış ve sözleşme yukarıda yazılı süre içinde kendiliğinden sona eriyorsa bu madde hükümleri uygulanmaz.
Herhangi bir askeri ve kanuni ödev dolayısıyla işinden ayrılan işçiler bu ödevin sona ermesinden başlayarak iki ay içinde işe girmek istedikleri takdirde işveren bunları eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe başka isteklilere tercih ederek, o andaki şartlarla işe almak zorundadır. Aranan şartlar bulunduğu halde işveren iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe alınma isteğinde bulunan eski işçiye üç aylık ücret tutarında tazminat öder.

Alıntı:

---

Erdoğan Kırcalı rumuzlu üyeden alıntı

Maddenin en başındaki ifadeyi atladınız sanıyorum:

---

Hayir atlamadim,o ifade is akdininin muvazzaf askerlik disinda iscinin isten ayrilmasi halinde is akdininin isverence feshedilmis sayilacagini duzenliyor.Oysa son paragraftaki "herhangi bir askeri ve kanuni ödev dolayısıyla.." seklindeki mutlak ifade nedeniyle muvazzaf askerlik nedeniyle de olsa isten ayrilan iscilerin tazminat alabilmeleri gerekir diye dusunuyorum.

T.C
YARGITAY
9.HUKUK DAİRESİ

Esas No: 2006/23768
Karar No: 2006/31653
Tarihi: 04.12.2006

ASKERLİK SONRASI İŞE ALMAMA
ASKERLİK SÜRESİNİN ASKI HALİ OLMAMASI
ASKERLİK SONRASI İŞE ALINMAYAN İŞÇİNİN İŞE İADE DAVASI AÇAMAYACAĞI

ÖZETİ: Davacının üyesi olduğu sendika ile davalı işveren arasında imzalanan ve yürüklükte olan toplu iş sözleşmesinin 21. maddesinde, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 31. maddesine paralel bir düzenleme ile askere giden işçinin tekrar işe alınması ile ilgili düzenlemeye yer verilmiş ve muvazzaf askerlik hizmetini yaptıktan sonra bir ay içinde işe dönmek isteyen işçinin eski işine alınacağı, alınmadığı takdirde yaptırım olarak tazminat yanında, çalıştığı sürelerin kıdem tazminatının ödeneceği belirtilmiştir.

DAVA: Davacı, iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan feshedildiğini belirterek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü
Davalı işyerinde iş sözleşmesi ile çalışan ve askerlik nedeni ile ayrılan davacı, terhis sonrası bir aylık süre içinde başvurmasına rağmen, işe başlatılmadığını, yürürlükte Toplu İş Sözleşmesi'nin 21. maddesi uyarınca işe başlatılması gerektiğini belirterek feshin geçersizliğine ve işe başlatılmasını, işe başlatılmadığı takdirde TİS hükmü gereği 12 aylık ücret tutarında tazminatın belirlenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı işveren vekili, davacının işyerinde personel fazlalığı olması nedeni ile işe alınmadığını, ayrıca işverenin askerlik sonrası işçiyi işe alması gerektiğine dair TİS'de zorlayıcı bir düzenleme olmadığını savunmuştur.
Mahkemece, davacı işçinin askerlik hizmeti için işyerinden TİS hükümlerinden yararlanarak ayrıldığı, askerlik dönüşü bir ay içerisinde TİS hükmü gereği işe başlatılmak için işverene başvurduğu, ancak işe alınmadığı, TİS hükmü gereği işe alınması gerektiği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilirken, gerekçesiz üst sınırdan 8 aylık ücret tutarında işe başlatmama tazminatı belirlenmiştir.
Davalı vekili cevap nedenleri ile karan süresinde temyiz ederken, davacı vekili tefhimden itibaren 8 günlük süre geçtikten sonra işe başlatmama tazminatının brüt ücret olarak belirlenmesi gerektiğini, buna göre kararın düzeltilerek onanması için kararı temyiz etmiştir.
Davacı vekilinin temyiz istemi süresinde olmadığından ve harç yatırılmadığından yerinde görülmemiştir.
Davacının üyesi olduğu sendika ile davalı işveren arasında imzalanan ve yürüklükte olan Toplu İş sözleşmesinin 21. maddesinde, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 31. maddesine paralel bir düzenleme ile askere giden işçinin tekrar işe alınması ile ilgili düzenlemeye yer verilmiş ve muvazzaf askerlik hizmetini yaptıktan sonra bir ay içinde işe dönmek isteyen işçinin …eski işine alınacağı,alınmadığı takdirde yaptırım olarak tazminat yanında, çalıştığı sürelerin kıdem tazminatının ödeneceği belirtilmiştir. Bu düzenlemede, askerlik süresince iş sözleşmesinin askıda olduğu yada işçinin ücretsiz izinli sayılacağı yönünde bir olgu bulunmamaktadır. Somut uyuşmazlıkta, davacı askerlik için işyerinden ayrıldığında, Toplu İş sözleşmesinin anılan hükmünden yararlanmak istediğini içeren dilekçe ile davalı işverene başvurmuştur. Bu başvuru iş sözleşmesinin askıda olduğu anlamını taşımadığı gibi, davalı işveren askerlik dönüşü de iş sözleşmesinin askıda olduğu yönünde bir tasarrufta bulunmamıştır.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 31. maddesi ve buna paralel olarak yürürlükteki Toplu İş Sözleşmesinin 21. maddesindeki düzenleme, aynı yasanın 18 ve devamı maddelerinde feshin geçersizliği ve işe iadeyi kapsayan iş güvencesi sağlamamaktadır. Zira 18 ve devamı maddelerdeki iş güvencesi hükümleri, işveren tarafından iş sözleşmesinin feshedilmesi hallerinde uygulanmaktadır. Askerlik sonrası işe alınmama halinde, askı hali ve somut olayda işveren tarafından bu yönde bir kabul de bulunmadığından, işveren tarafından gerçekleştirilen bir fesih işleminden söz edilemez. Çünkü iş sözleşmesi askerlik nedeni ile işçi tarafından daha önce sona erdirilmiştir Yukarda belirtilen 4857 sayılı İş Kanunu'nun 31. maddesi ve buna paralel TİS'teki düzenleme, işverene askerlik sonrası işçiyi işe alma konusunda bir yükümlülük getirmiş ve başlatılmaması halinde cezai yaptırım olarak tazminat ödenmesini öngörmüştür. Bu yükümlülük ve yaptırım, askerlik sonrası işe alınmayan işçinin, iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedildiği anlamına gelmemektedir.. Davanın reddi yerine yazılı şekilde kabulü hatalıdır.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Davanın REDDİNE,
3. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
4. Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalının yaptığı 43.00YTL. yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
5. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 400.-YTL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6. Peşin alman temyiz harcının isteği halinde davalıya iadesine, Kesin olarak 4.12.2006 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Erdogan bey,herhalde bir konuda yanlis anlasilma var,askerlik nedeniyle isten ayrilan isci bu odev sona erdikten sonra isverene basvurur ise isveren o isciyi ise almalidir,almaz ise md.31'deki tazminat yaptirimiyla karsilasir,zira eklediginiz Yargitay karari da bu yondedir.Yine kararda belirtildigi gibi isci bu durumda ise iade davasi acamaz,sadece tazminat talep edebilir.

Alıntı:

---

Erdoğan Kırcalı rumuzlu üyeden alıntı

T.C
YARGITAY
9.HUKUK DAİRESİ

Esas No: 2006/23768
Karar No: 2006/31653
Tarihi: 04.12.2006

ASKERLİK SONRASI İŞE ALMAMA
ASKERLİK SÜRESİNİN ASKI HALİ OLMAMASI
ASKERLİK SONRASI İŞE ALINMAYAN İŞÇİNİN İŞE İADE DAVASI AÇAMAYACAĞI

ÖZETİ: Davacının üyesi olduğu sendika ile davalı işveren arasında imzalanan ve yürüklükte olan toplu iş sözleşmesinin 21. maddesinde, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 31. maddesine paralel bir düzenleme ile askere giden işçinin tekrar işe alınması ile ilgili düzenlemeye yer verilmiş ve muvazzaf askerlik hizmetini yaptıktan sonra bir ay içinde işe dönmek isteyen işçinin eski işine alınacağı, alınmadığı takdirde yaptırım olarak tazminat yanında, çalıştığı sürelerin kıdem tazminatının ödeneceği belirtilmiştir.

DAVA: Davacı, iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan feshedildiğini belirterek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü
Davalı işyerinde iş sözleşmesi ile çalışan ve askerlik nedeni ile ayrılan davacı, terhis sonrası bir aylık süre içinde başvurmasına rağmen, işe başlatılmadığını, yürürlükte Toplu İş Sözleşmesi'nin 21. maddesi uyarınca işe başlatılması gerektiğini belirterek feshin geçersizliğine ve işe başlatılmasını, işe başlatılmadığı takdirde TİS hükmü gereği 12 aylık ücret tutarında tazminatın belirlenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı işveren vekili, davacının işyerinde personel fazlalığı olması nedeni ile işe alınmadığını, ayrıca işverenin askerlik sonrası işçiyi işe alması gerektiğine dair TİS'de zorlayıcı bir düzenleme olmadığını savunmuştur.
Mahkemece, davacı işçinin askerlik hizmeti için işyerinden TİS hükümlerinden yararlanarak ayrıldığı, askerlik dönüşü bir ay içerisinde TİS hükmü gereği işe başlatılmak için işverene başvurduğu, ancak işe alınmadığı, TİS hükmü gereği işe alınması gerektiği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilirken, gerekçesiz üst sınırdan 8 aylık ücret tutarında işe başlatmama tazminatı belirlenmiştir.
Davalı vekili cevap nedenleri ile karan süresinde temyiz ederken, davacı vekili tefhimden itibaren 8 günlük süre geçtikten sonra işe başlatmama tazminatının brüt ücret olarak belirlenmesi gerektiğini, buna göre kararın düzeltilerek onanması için kararı temyiz etmiştir.
Davacı vekilinin temyiz istemi süresinde olmadığından ve harç yatırılmadığından yerinde görülmemiştir.
Davacının üyesi olduğu sendika ile davalı işveren arasında imzalanan ve yürüklükte olan Toplu İş sözleşmesinin 21. maddesinde, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 31. maddesine paralel bir düzenleme ile askere giden işçinin tekrar işe alınması ile ilgili düzenlemeye yer verilmiş ve muvazzaf askerlik hizmetini yaptıktan sonra bir ay içinde işe dönmek isteyen işçinin …eski işine alınacağı,alınmadığı takdirde yaptırım olarak tazminat yanında, çalıştığı sürelerin kıdem tazminatının ödeneceği belirtilmiştir. Bu düzenlemede, askerlik süresince iş sözleşmesinin askıda olduğu yada işçinin ücretsiz izinli sayılacağı yönünde bir olgu bulunmamaktadır. Somut uyuşmazlıkta, davacı askerlik için işyerinden ayrıldığında, Toplu İş sözleşmesinin anılan hükmünden yararlanmak istediğini içeren dilekçe ile davalı işverene başvurmuştur. Bu başvuru iş sözleşmesinin askıda olduğu anlamını taşımadığı gibi, davalı işveren askerlik dönüşü de iş sözleşmesinin askıda olduğu yönünde bir tasarrufta bulunmamıştır.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 31. maddesi ve buna paralel olarak yürürlükteki Toplu İş Sözleşmesinin 21. maddesindeki düzenleme, aynı yasanın 18 ve devamı maddelerinde feshin geçersizliği ve işe iadeyi kapsayan iş güvencesi sağlamamaktadır. Zira 18 ve devamı maddelerdeki iş güvencesi hükümleri, işveren tarafından iş sözleşmesinin feshedilmesi hallerinde uygulanmaktadır. Askerlik sonrası işe alınmama halinde, askı hali ve somut olayda işveren tarafından bu yönde bir kabul de bulunmadığından, işveren tarafından gerçekleştirilen bir fesih işleminden söz edilemez. Çünkü iş sözleşmesi askerlik nedeni ile işçi tarafından daha önce sona erdirilmiştir Yukarda belirtilen 4857 sayılı İş Kanunu'nun 31. maddesi ve buna paralel TİS'teki düzenleme, işverene askerlik sonrası işçiyi işe alma konusunda bir yükümlülük getirmiş ve başlatılmaması halinde cezai yaptırım olarak tazminat ödenmesini öngörmüştür. Bu yükümlülük ve yaptırım, askerlik sonrası işe alınmayan işçinin, iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedildiği anlamına gelmemektedir.. Davanın reddi yerine yazılı şekilde kabulü hatalıdır.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Davanın REDDİNE,
3. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
4. Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalının yaptığı 43.00YTL. yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
5. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 400.-YTL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6. Peşin alman temyiz harcının isteği halinde davalıya iadesine, Kesin olarak 4.12.2006 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

---

Sayın Erdoğan Kırcalı, örnek verdiğiniz karar ile Ulaş Değirmenci'nin yazdıklarının çeliştiğini sanmıyorum.
31. maddede işverene, askerlik dönüşü işçiyi uygun iş varsa işe alma yükümlülüğü getirilmiş, bu yükümlülüğe uymadığı takdirde işçiye 3 aylık ücreti tutarında tazminat ödenmesi hükme bağlanmıştır.
İş Kanununun 18 ve devamı maddelerindeki iş güvencesi hükümleri de zaten işçinin mutlak anlamda işe iade edilmesi sonucunu doğurmamakatadır. Yani işveren mahkeme kararına rağmen işçiyi işe başlatmazsa " işçiye en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle" yükümlü olacaktır. Bu açıdan bakıldığında sonuçları itibariyle iki düzenleme de birbirinden farksızdır.

Verdiğiniz bilgiler için teşşekkür ederim....