İşten Çıkarılma

Merhaba,
Eşim özel bir şirkette 01.03.2007-12.02.2007 tarihleri arasında 'Yönetici' vasfıyla çalıştı. 12.02.2007'de mantıklı ve kabul edilebilir bir mazeret sunmadan işten çıkartıldı. Çıkarken ona bir kağıt imzalatmışlar. O şaşkınlık ve üzüntüyle ayrıntıları okumadan imzalamış. Kağıtta çok küçük fontta şunlar yazıyor

"*X X şirketinde 12 Şubat 2007 tarihinde sona eren iş aktimden dolayı herhangi bir alacağım kalmamıştır.
*Tüm alacak ve taleplerim yerine getirilmiş olmakla X X şirketinde hiç bir hak ve alacak talebimin kalmadığını gayri kabil rucu kabul ve beyan ederim.
*Tüm alacaklarımı almış olmakla,işveren şirketi ibra ettiğimi bu konudaki talep ve dava hakkımdan feragat ettiğimi ve sulh olduğumu beyan ve ikrar ederim."

Biz bu son maddeyi okuyunca şok olduk. Çünkü işe geri dönüş davası açmaya hazırlanıyorduk.
Sizce yine de dava açabilir miyiz?
Açarsak şansımız ne olur,emsal gösterebileceğimiz bir dava mevcut mu?
Son madde yasal mı?

Cevaplarınız ve yardımlarınız için şimdiden çok teşekkürler.

Sorduğunuz konular ile ilgili olarak iş hukuku forumlarında önceden cevaplanmış konular üzerinde bir araştırma yapınız. Yaptığınız araştırmalar neticesinde eksik kaldığını düşündüğünüz bir husus var ise bu konuda yine bu başlık altında sorunuzu yenileyiniz.

Esasen bu tip ibranamelerin hükümleri konusunda değişik şekilllerde verilmiş cevaplar vardır.

Teşekkür ederim kumru.
Forum içerisinde araştırma yaptım ama çok net bir benzerlik olduğunu düşündüğüm başlıkla karşılaşamadım (ya da ben göremedim).
Sorunumuzun can alıcı noktası şu yazı:
"Tüm alacaklarımı almış olmakla,işveren şirketi ibra ettiğimi bu konudaki talep ve dava hakkımdan feragat ettiğimi ve sulh olduğumu beyan ve ikrar ederim."
Bu ibare bizim dava açmamıza engel midir?
Bu madde yasal mıdır?
Sizce ne yapmalıyız?

Saygılarımla.

Söz konusu ibraname, koşulları varsa işe iade davası açmanıza engel değildir. Yargıtay'a göre, İşçinin, feshin geçersizliğini ileri sürerek işe iade davasını açma hakkı, anılan yasanın 21. maddesinde düzenlenmiş olup, aynı yasanın 2. maddesi son fıkrasına göre yasa ile getirilen bu hakkın değiştirilmesini veya ortadan kaldırılmasını öngören sözleşme hükümleri geçersizdir.

Teşekkür ederim Onur Bey.

Sayın Kavacık,
Sayın Av. Onur Tunga net cevabı vermiş ama içinizin rahat etmesi bakımından yaşadığım tecrübelere dayanarak diyebilirim ki,
Sözkonusu ibraname tek başına delil ve işe iade davasına engel teşkil etmez. Bu hususlarda çok açık yargıtay kararları var. Şirket size haklarınızı ödediğini kanıtlamak durumunda. Bu ödeme resmi kayıtlarında var mı veya banka dekontu ibraz edebiliyor mu. Yargıtay, benim de içinde bulunduğum bir davada, işçiden alınmış olan istifa dilekçesini ve ibranameyi açıkça geçersiz saydı ve işe iade davasının kabulüne karar verdi. Hatırlatmak isterim ki matbu yazıyla yazılmış bir ibraname geçerli değildir.
Önerim hiç vakit kaybetmeden bir avukat ile görüşüp işe iade davası açmanızdır.
Başarılar,

İbraname ve feragatname sonuçları itibarıyla birbirinden farklı şeylerdir. Ancak aynı evrak ve metin üzerinde hem ibra hem feragatte bulunulabilir. İbraname ile ilgili konular diğer forumlarda detaylı olarak anlatılmıştı. İbranamenin el yazısı ile yazılmamış olması, bir diğer deyişle matbu olması tek başına ibranameyi geçersiz kılmaz. (Y9HD. E. 2004/1448, K. 2004/12489)

Usulüne uygun bir feragatname ile dava haklarından vazgeçilebilir. Ancak bu yönde usulüne uygun bir feragatname verilmiş olsa dahi bu işe iade davası açmanıza engel değildir. İşe iade davası açma hakkından feragat edilemez.

Selamlar,

Tüm katılımcılara ve cevap veren kişilere çok teşekkür ederim.
Verdiğiniz bilgiler çok aydınlatıcı oldu.
Özellikle Sn.Onur Tunga'nın "Yargıtay'a göre, İşçinin, feshin geçersizliğini ileri sürerek işe iade davasını açma hakkı, anılan yasanın 21. maddesinde düzenlenmiş olup, aynı yasanın 2. maddesi son fıkrasına göre yasa ile getirilen bu hakkın değiştirilmesini veya ortadan kaldırılmasını öngören sözleşme hükümleri geçersizdir." ve Sn.Harun Gür'ün "İşe iade davası açma hakkından feragat edilemez" cevapları bize umut verdi.
Çok teşekkürler.

İbraname, alacaklarınız ile ilgili olarak geçerlidir. Elle yazılmış olması ya da matbu olmasının fazla bir önemi yok. Önemli olan, bu ibranamenin iş akdinin fesih gini veya sonrası günlerinde alınmış olması, hata, hile, ikrahla sakatlanmamış olması, işverenin diğer savunma ve beyanları ile çelişmemesidir.

İbraname ve feragatnameler, alacakla için geçerli de olsa işe iade davasına kesinlikle engel değildir. işe iade davasından feragatın geçerli olmadığına ilişkin emsal kararlar vardır. Selamlar.

Sayın Katılımcılar,
1- Y.HGK.27/04/1983, 3055 E. 427 K.
"...Yargısal kararlarda işçiye yapılmış olan ödemelerin miktarını belirleyen ve ibraname adı altında düzenlenmiş olan belgenin makbuz niteliği taşıdığı kabul edilmiştir. ....." (kısaltılarak aktarılmıştır)
Bildiğiniz gibi çok değişik anlamlarda ibraname düzenlenebilir, ama iş hukuku kapsamındaki ibraname makbuz niteliğindedir ve " vs. vs. vs. sebeplerle hiçbir hak ve alacağım kalmadığını " gibi ifadelerin de, sözkonusu alacakların rakamsal ifadelerine yer verilmedikçe, hiçbir geçerliliği olamaz. Yani makbuz niteliğindeki ibraname'de zikredilen hakların maddi karşılıklarının da belirtilmiş olması gerekir.
Sayın kavacik'in olayındaki ibraname de şahsın durumunu göstermeyen genel ifadelerle dolu bir belge olup ( matbu'dan kastım budur.) iş hukuku kapsamındaki makbuz niteliği taşıyan ibraname değildir diye düşünüyorum.
son çalıştığım ve genel koordinatörlüğünü yaptığım çokuluslu şirketin avukatları bu konuya çok önem veriyor ve ibranamelere işçinin haklarını rakamsal olarak mutlaka yazdırıyorlardı.
Bilgi ve görüşlerinizi rica ederim.

Sn. KASIMAN,

Bildiğiniz gibi ibraname ile ilgili bir düzenleme İş Hukuku'nda bulunmamaktadır. Bu da bence İş Kanunu'nun önemli bir eksikliğidir. Bu nedenle kökeni Türk Ticaret Kanunu'na dayanan ibraname konusu, İş Hukuku açısından Yüksek Yargı kararları ile şekillenmiştir. Bu konuda Yargıtay'ın farklı Dairelerinin farklı kararları bulunmaktadır. Yorumlarımızda dikkate aldığımız Yargıtay 9. Hukuku Dairesi'nin kararlarıdır. Y9HD., yıllar içinde ibraname ile ilgili farklı kararlar vermiştir. Geçmişte, belirttiğiniz gibi üzerinde miktar bulunmayan ibranamelere değer vermezken, yıllar içerisinde görüşlerinde değişiklikler olmuştur. Gelinen noktada Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun kararları ışığında ibraname için şunları söyleyebilir;

1- İş ilişkisi devam ederken , iş ilişkisinin sonlanmasına ilişkin alınan ibranamelerin geçerliliği yoktur.

2- İbranamenin alınmasından sonra hakların ödendiğinin tesbiti halinde bu ibranamenin geçerliliği yoktur.

3- Genel ifadelerle "tüm haklarımı aldım" yazılan, hakların tek tek isimleri ile belirtilmediği ibranamelerin geçerliliği yoktur.

4- İbranamede rakam belirtiliyorsa, ibraname makbuz hükmündedir, hak sahibini sadece yazılan rakam ile bağlar, bunun üzerinde talepte bulunmayı engellemez.

4- İbranameye işçinin şerh düşerek elle bir rakam yazıp imzalaması halinde , ibraname yine makbuz hükmündedir. İşçi sonradan yazdığı rakamın üzerindeki haklarını talep edebilir.

6- İbranamenin el yazısı ile yazılmamış olması ibranameyi hükümsüz kılmaz.

7- Dava haklarından usulüne uygun bir şekilde gayrikabili rücu feragat edildiği belirtilen feragatnamelere değer verilmelidir. Ancak İş Kanunu 21. maddesi son fıkrası uyarınca, bu şekilde bir feragatname ile feragat edilmiş olsa dahi bu durum Kanun'un aksi yönünde bir sözleşme sayılır ve işe iade davası açmaya engel teşkil etmez.

şeklinde ana başlıklar ile özetleyebiliriz.

Belirtilen nedenlerle uygulamada ibranamelere haklar tek tek isimleri ile yazılmakta , rakam belirtilmemektedir.Bu genel başlıklar dışında , hukukta her olayı kendi içerisinde değerlendirmek gerektiğini belirtmekte de fayda bulunmaktadır.

Selamlar,

Sayın Harun Gür,
Emeğinize sağlık. Teşekkürler.