Çalköy 31 Ağustos 1922

Çalköy ateşler içindeydi. Yanmış yıkılmış buram buram yanık kokusu etrafı sarmıştı, ancak herkeste tatlı bir gülümseme vardı sanki kutlama niyetine kendileri tarlalarını evlerini barklarını yakmışlardı...
Afyon Karayolunun üzerinde il merkezine yaklaşık 48km uzaklıktaki Altıntaş ilçesinin bu şirin köyünde o toz duman arasında yıkık bir evin avlusu içerisinde üç kişi durmaktadır. Saat yaklaşık 12 sularıdır. Denizin ve gökyüzünün maviliği ni alan gözler çelikleşmiş bir ifade ile durum değerlendirmesi yapmaktadır. O o anda makus talihin yenildiğinin bilincindedir. Asla aşılamaz asla yıkılamaz denen tüm istihkamlar tüm engeller saatler içinde sökülüp atılmış realist bir deyişle çeliğe karşı etin kazandığı bir an yaşanmaktadır.
Uygarlığı getirmekle övünen emperyalist dişli uygarlığın yakıp yıkmak olduğunu anlatmak istercesine yakıp yıkarak kaçmaktadır. O harabe içinde iki silah arkadaşıyla durum değerlendirmesi yaparken buğulu mavi gözleri çiçekler açmış İzmir dağlarına bakmaktadır. Beyaz bayrakla teslim olan Yunan kafilelerine de şöyle bir bakar ve kararını açıklar Fevzi Çakmak paşaile İsmet Paşa da bukararla iyice heyecanlanırlar o karar tarihe yön verecektir.:

Ordular ilk hedefiniz Akdenizdir İleri...

Bu çelikleşmiş ifade bir gün sonra ise :

Türkiye Büyük Millet Meclisi Orduları!

Afyonkarahisar-Dumlupınar büyük meydan muharebesinde zalim ve mağrur bir ordunun asıl muharebe birliklerini inanılmayacak kadar az bir zamanda imha ettiniz. Büyük ve necip milletimizin fedakârlıklarına layık olduğunuzu ispat ediyorsunuz. Sahibimiz olan büyük Türk Milleti, istikbalinden emin olmaya haklıdır. Muharebe meydanlarındaki maharet ve fedakârlıklarınızı, yakından müşahade ve takip ediyorum. Milletimizin hakkınızdaki takdirlerine vasıta olmak görevimi durmadan ve sürekli bir şekilde yerine getireceğim.Başkumandanlığa tekliflerde bulunulmasını cephe kumandanlığına emrettim.
Bütün arkadaşlarımın Anadolu'da daha başka meydan muharebeleri verileceğini göz önüne alarak ilerlemesini ve herkesin fikri güçlerini, kahramanlık ve vatanseverliğini, birbirleriyle yarışırcasına göstermeye devam eylemesini talep ederim.

Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir. İleri!


Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanı Başkumandan Mustafa Kemal
1 Eylül 1338 (1922)

Diye orduya duyurulur. Artık yürüyüş zamanıdır. İzmir in dağlarında çiçekler açmış.. Altın güneş orada sırmalar saçmaya başlamıştır...
ATAM SEN TÜRK OLMAKLA MUTLUYDUN İNANKİ TÜRKLÜK SENİNLE DAHA MUTLU...
T.A
Bu sefer sondan başa başlamak istedim ve devam edecek .....

Tersten başladık ya terslikte bir numarayımdır . Böyle günlerde tersim düzüm bende bilmem ama bildiğim bir şey varki bu toprakların değeri herhangi bir 'şeyle' ölçülemez. Çalköy dedik Çalköyle ilgili bir anı anıyı anlatan Ali ELDİVEN ( Kütahya fen lisesi müdürlüğünü yapmış bir kişi) sağolsun var olsun ....
Bir sonbahar günü öğle üzeriydi. Sokaklar altın sarısı yaprakların işgaline uğramış, sanki hazin bir ayrılığın yasını tutuyorlardı.Çünkü Kasım ayının hemen arkası soğuk ve beyazlar mevsimiydi. Güneşin baygın ışıkları yeryüzünü ısıtmak için uğraşırken çocuklar sokaklarda balon şişirip mantar patlatarak kurban bayramının sevincini hep birlikte paylaşmaya çalışıyorlardı. Bizde o zaman çocuk denecek kadar küçük genç denecek kadarda büyük değildik. Kasabamızda açılan Ortaokulun ikinci mezunu ılmak için uğraşan Ortaokul okul talebelerindendik. Kasabamızda bayramlar büyük bir coşkuyla kutlanırdı. herkes kendi yaş grubundaki kimselerle gezer, bayramın tadını çıkarırdı.
Çocuklar kapı kapı dolaşarak kasabada bayramlaşılmadık ev bırakmazlar, akşama kadar birer torba şeker toplarlardı.
Bayramın üçüncü günüydü, bizde kasabamızın ortasından geçen İzmir asfaltının üzerinde arkadaşlarla geziyorduk. karşımızdan bir gezi otobüsünün geldiğini gördük, dikkatimizi çeken; Otobüsün filamasıydı.Filamada şu yazılıydı ;" 10 Kasım ve Atatürk Gezisi Erenköy Kız Lisesi" araba kasabamızın ortasında bulunan atatürk heykelinin önünde durdu. İçinden bir grup kız öğrencinin indiğini gördük. Başlarında bir kaç da yaşlı bayan öğretmen vardı. Merakımızı yenmek için otobüsün yanına vardık. Gezi Kolu Sorumlusu olduğunu söyleyen yaşluı bir bayan öğretmen geziye niçin çıktıklarını ve gayelerini anlatıyordu. Saçları beyazlamış orta boylu tıknazca bir bayan olan öğretmenin sesi titriyordu.; "10 Kasımlarda ağıtlar düzeceğimize Atatürk'ü tanıyalım, bu vatanı nasıl kurtardılar onu öğrenelim, nerelerde hang savaşları yaptıklarını ve Kurtuluş Savaşı'mızın nasıl geçtiğini görmek için bu kutsal topraklara geldik" dedi
Yolda gelirken filamadaki bir harfin düştüğünü farketmişler ve onun yerine bir harf yazmak için mola verdiler. Gezi sorumlusu ve tarih öğretmeni olduğunu söyleyen yaşlı bayan, bizden bir masa rica etti. hemen yakındaki bakkala giderek bir masa ve sandalye getirdik. Yaşlı bayan masanın başına geçerek kartondan kesmiş olduğu harfi boyamaya başladı,. hem kartonu boyuyor, hemde çevrede bulunan tarihi yerler hakkında bilgi alıyordu. O tarihte savaş günlerini yaşamış olan Zafertepe Çalköy'lü Ahmet ağa, O'nun sorularını cevaplıyordu.
Yaşlı bayan sordu; " Büyük Taarruzun yapıldığı yerler kasabamızın dışındamıdır ? " Kasabamızın Belediye sınırları içinde bulunan ve kasabamıza 2 km. olan Zafertepe Abidesi vardır. Atatürk, Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesini bu tepeden idare etmiştir."
"Zafertepe'den başka yakınlarda tarihi abide varmıdır ? "
" Birde Kasabamızın çıkışında bir şehitlik daha vardır, Burada bir Yüzbaşımız askerleri ile birlikte şehit olmuştur.Şehitliğin adı; Harputlu Yüzbaşı Şehip Efendi Şehitliğidir."
Bu sözleri duyan yaşlı bayan öğretmenin elinden boya fırçası düştü. "O benim babamdı" diyerek hıçkırıklarını tutamadı. Masanın üzerine kapandı. Yalvarır bir sesle;
"Ne olur babamın yattığı yeri göreyim, iki yaşımdan beri O'na hasretim, kırk snedir arıyorum, bugüne kadar başvurmadığımız yer kalmadı, fakat bir türlü yerini ve ne olduğunu bulamamıştım" diyordu. Hıçkırıklardan ne konuştuğu zor anlaşılıyordu. Gözyaşları, önündeki boya kutusuna karışıyordu. Bu acıklı sahne karşısında hepimizin gözleri yaşarmıştı. Öğrenciler biryandan hocalarını teselli etmeye çalışıyorlar, bir yandan da sesizce ağlıyorlardı.Kısa bir sessizlik çöktü kasaba meydanına. Sessizliği bozan yine bayan öğretmen oldu. Bir müddet sonra kendine geldi ve;
"Ne olur hemen şehitliğe gidelim, uzaksa arabaya buyurun", yaşlı adam;
Hayır, şu karşıda görülen abide orasıdır".
Hep beraber yürümeye başladık Öğrencilerin hepsi arabadan indiler. Onlarda kalabalığa karışarak yürümeye başladılar. En önde öğretmenler ve kasabadan yaşlılar bulunuyordu. Yaşlı bayanın Şekip Efendi'nin kızı olan tarih öğretmeninin kollarına iki öğrenci girmiş, şehitliğe doğru yol alıyorduk. İhtiyar Ahmet Ağa, savaş günlerini anlatıyordu.Öğrenciler O'nu can kulağı ile dinliyorlardı. Bazıları not tutuyor, bazıları fotoğraf çekiyorlardı. Şekip Efendi'nin kızı, belkide konuşulanların hiçbirini anlamıyordu. Babasının onlara vedalaşıp harbe gidişi hayaline geliyordu. O'na;
" Birtanem, annenizi üzmeyin, yakında geleceğim. Gelirken size güzel oyuncaklar getireceğim"
Diyerek yanaklarından öpüşünü hissediyordu. Babasının savaşa değil, çarşıya gidiyor sandığı için sevinçle el sallayışını hatırlıyordu. O zaman annesinin babasını ağlayarak uğurlamasını küçük kafası anlayamamıştı. Babası gittikten sonra annesinin hemen her gün diğer odaya geçip Kur'an-ı Kerim'i indirip okuyuşu, dua edip sessiz ağlayışı gözlerinin önüne geliyordu. Böyle hayal aleminde yürürken kolundaki öğrencinin
"Hocam Şehitliğe geldik"
Demesiyle kendine geldi. Herkes durmuş O'na bakıyordu. Hıçkırarak ;
" Babam kaç tarihinde şehit oldu ? Şehit oluşunu biliyormusunuz ?"
Diye ihtiyara sordu. Ahmet ağa biraz düşündükten sonra;
"1922 senesi Ağustos'un 29. günü akşam üzeriydi." dedi ve anlatmaya başladı.
" Ağzı köpükler içinde koşarak gelen atın durumu merakımıza gitmişti, sahibi neredeydi? Bu at Yüzbaşının atıydı. İkindi üzeri geçmişlerdi kasabadan. Acaba ne olmuştu ? Afyon Cephesi'nde bozulan düşman kaçıyordu. Bir bölük asker başlarında bir yüzbaşı ile baskına gitmişlerdi. Merakımız iyice büyüdü, acaba; Yüzbaşı ve askerleri esir mi oldu ? Şehit mi oldu? Öğrenmek için atın geldiği tarafa gittik. Vardığımızda baskına giden bir bölük askerimiz şehit olmuştu. Baskına giden diğer bölüğümüz, arkadan gelen bir Yunan Birliği'nin pususuna düşmüş, bir çok yunan askerini esir alıp gelirlerken pusudaki Yunan Askerleri tarafından şehit edilmişler.Karanlık olduğu için arkadan gelenleri fark edememişler.
Köyümüzde o zaman at,araba,öküz, kağnı hiç bir şey koymadıYunan gevuru. Canlı hayvan namına hiçbirşey bırakmadı yedi. Doymak bilmiyorlardı. Bir sene daha kalsalardı, çaydaki kurbağalarımızı bile bitireceklerdi. Kazan kazan kurbağa kaynatıp yediklerini çok iyi bilirim. Şehitlerimizi getirecek bir şey bulamamıştık. Sırtlarımızda getirdik, gördüğünüz şehitliğe gece karanlık olduğu için şehitlerimizi ertesi gün gömdük.Ruhları şad olsun. Allah rahmet eylesin. bir çok şehit verdik ama o gün zaferi kazanmıştık."
Herkes ihtiyar adamı can kulağı ile dinliyordu, O konuşmasını bitirdiğinde yürekleri kabarmış, Türklük damarlar da şahlanmıştı. Herkesin heyecanlı olduğunu farkettim, hocalarının işareti ile, öğrenciler sıraya geçtiler. Bütün şehitlerimiz için saygı duruşunda bulundular. Gür bir sesle İstiklal Marşımızı söylediler.Şekip Efendinin kızı, tarih öğretmeni, ağır ağır ağlıyordu.Tekrar yavaş yavaş kasaba meydanına gelindi, gezi bir gün ertelendi. Kasabalının ısrarı üzerine Erenköy Kız Lisesi, Zafertepe Çalköy Kasabasının misafiri oldu. Misaferiler birer ikişer evlere paylaştırıldı.
Ertesi gün kasaba meydanı ana baba gününe dönmüştü.Misafirler ağlanarak uğurlanıyordu. Tarih öğretmeni yaşlı bayan, "Babamım köyü" Zafertepe Çalköy Kasabasına,
"Artık bizde Zafertepe Çalköy'lü olduk" diyordu. Ondan sonra her 30 Ağustos'ta Şekip Efendi'nin kızı kasabamıza gelir, babasının ebedi istirahatgahını ziyaret ederdi.
Bu vatan toprakları binlerce Türk evladının kanı ile sulanmıştır.Her karışından şuheda fışkıran bu topraklar altında, binlerce kefensiz şehit yatmaktadır. Bu şehitler ki, gözleri kapalı, bayrama gider gibi savaşa gitmişlerdir. tek gayeleri ejdad yadigarı bu topraklarda yabancı bir bayrak dalgalanmasın. Ay Yıldızlı nazlı Bayrağımız son damla Türk kanı akıncaya kadar dalgalansın istemişlerdir.İşte bundan dolayıdır ki, bir hilal uğruna nice güneşler batmıştır. Bu güneşlerden biri de Harputlu Yüzbaşı Şekip Efendi'dir. Ne mutlu vatan için ölenlere, ne mutlu ölürken gülenlere. Aziz şehitlerimiz; Ruhunuz şad olsun

Taaruz başlamıştır, 'Allah, Allah' nidaları ile yer gök inlemekte düşman hallaç pamuğu gibi bağrımızdan sökülüp atılmaktadır. Bu tarumar sürerken istanbul da ne mi oluyordu? Tam bir karmaşa ve belirsizlik.. Bunu en güzel kim anlatır Tabii ki Falih Rıfkı Atay hadi okuyalım..

Gazeteye geldiğim zaman, Anadolu'nun birdenbire kapandığını söylediler, İstanbul ve Türkiye'nin işgal altındaki köyleri ile memleketin öbür kısmı arasında hiçbir ilgi kurmaya imkan yoktu. O sabahki heyecanımın şimdi bile gönlümü ürperttiğini duyuyorum.
Acaba Yunanlılar mı saldırıya geçtiler?
Belki de bizimkiler...
Canım biz saldırıya geçebilir miyiz?
Nasıl bir haber almalı idik?

Bütün günümüz adeta merak sancısı içinde geçti, Sonunda İstanbul'da yayınlanan ilk rivayetler çıktı. Biz saldırıya geçmiştik ve başımızı Yunan ordusunun çelik kayalarına boş yere çarpıp duruyorduk.


Türk Ordusunun bir saldırı savaşına giremeyeceği fikri bizim neslimiz için değişmez kararlardan birisiydi. Ordumuzun kahramanlığına bel bağlardık, fakat onun ancak dayanma mucizeleri verebileceğini sanırdık. Rumca gazetelerin haberleri ile merakımız biraz asalsa da, kaygımız ateş gibi yanıyordu.




Saldırı sökmüş olsa, bir bildiri verirlerdi. Durduk mu? Geriledik mi?
Ah, hiç olmazsa bir iki kasaba alsak da öyle dursak...

Akşamüstü beynimizin içinde aynı burgu, kalbimizin içinde aynı ağrı. Büyükada'ya gidiyorum. Aydınlık, ferah bir ağustos akşamı... Köpüklü, uyanık ve neşeli bir deniz... Güverte tıka basa dolu... Türkçe konuşmayanlarda birbirinin sözünü kapan bir sevinç var. Sadece bu sevinç bizi yıkmaya yeterdi. "Ne olmuştu?" diye sormaya korkuyorduk.

Sormaya cesaret edemediğimiz sorunun karşılığı kendiliğinden yayılı verdi: Başkomutan Mustafa Kemal Paşa bütün karargâhı ile birlikte tutsak olmuş...

Acı, insanları öldürmez derlerse, bu söze inanınız. Kalp denilen şeyin ne kadar dayanıklı bir maddeden yapılmış olduğunu ben, o akşamüstü Büyükada vapurunun güvertesinde öğrendim.

Ölümü bir uyku gibi arayarak sabahı ettik. İlk vapurun en görünmez köşesine sığınarak, iki büklüm Köprü'ye indik.

Bütün Türkleri yas İçinde bulacağımı sanıyordum. Meğer ne kadar soysuzluğa uğramışız. Bu gülüşler, bu çırpınışlar, bu el sıkışlar neydi?

Meğer bütün karargâhı ile Başkomutan Mustafa Kemal değil, Yunan Başkomutanı Trikopis tutsak olmuş...

Ben, ömrümde hiçbir edebiyat eserinde, ordulara "İlk hedefiniz Akdeniz" olduğunu bildiren gündelik emri okurken duyduğum zevki duyamadım. Bu, bütün heyecanların üstünde bir heyecan veren, bütün şiirlerin üstünde bir şiirdi. Ne olmuştuk, biliyor musunuz? Kurtulmuştuk.

Ah Mustafa Kemal, sana ölünceye kadar o günün sevincini ödeyebilmekten başka bir şey düşünmeyeceğim.

Milliyet Gazetesi köşe yazralarından Taha Akyol'un 30 Ağustos vesilesi ile yazdığı köşe yazısını sunuyorum:

30 Ağustos, laiklik, demokrasi

YAKIN tarihimizin en önemli tanıklarından Falih Rıfkı Atay'ın 3 Ekim 1922 tarihli Akşam gazetesindeki yazısının başlığı "Kocatepe"dir. Bir ölüm kalım savaşında Mustafa Kemal, Fevzi ve İsmet Paşa'ların çelikleşmiş iradelerini anlatır. Uzun yazısının bir bölümü şöyledir:
"Yunanlılar mukavemet ediyorlardı. Hatta bir tepeyi iki ordu birkaç defa alıp verdiler. Top gürültüleri arasında, Kocatepe'nin bir köşesinde Fevzi Paşa Kuran okuyordu. Zira Fevzi Paşa'nın ruhu iki imandan yoğrulmuştur: En yeni fen ile düşünen Fevzi Paşa, dinine ve milletine aynı kuvvetle inanıyor."
Falih Rıfkı, bu tür yazılarını 1933 yılında, tabii yeni harflerle, "Eski Saat" adlı kitabında topladı; "Kocatepe" yazısı kitabın 218-221. sayfalarındadır. Fakat, yukarıya aldığım satırlar makaslanmıştır!
Falih Rıfkı, Fevzi Paşa'nın Kuran okuduğu gerçeğini artık 'muzır' bir bilgi sayıyordu galiba!

Cumhuriyetin kökleri
Türkiye'de cumhuriyet, başka ülkelerdeki gibi cunta kararlarıyla kurulmadı; kurulduktan sonra da hiç yıkılmadı. Tarihi kökleri olduğu gibi kuruluşu da Meclis kararıyla gerçekleşti.
Cumhuriyet ilan edildiğinde, aile hukuku dışında, hukuk ve yargı sistemimiz büyük ölçüde laikleşmiş, eğitimde de inisiyatif daha Abdülhamit zamanında medreseden modern mektebe geçmişti. Milli Mücadele'nin asker ve sivil kadrosu çok büyük ölçüde 'mektepli'dir; komutanlar 'paşa'dır zaten.
Cumhuriyet modernleşmesini yoktan var edilmiş bir mucize gibi gösterenler onu yücelttiklerini sanırken aslında tarihteki köklerini buduyorlar! Cumhuriyeti köksüz bir fidan gibi görmek sürekli irtica korkusu ve "koruma kollama" duygusu yaratıyor! Halbuki İsmet Paşa, 1925'te ve 1930'da irtica korkusuyla partileri kapatmakla yanlış yaptıklarını sonradan ifade etmiştir.
İdeoloji haline gelmiş aynı korku yüzünden bugün de Türkiye'deki toplumsal modernleşme dinamiklerini dikkate almadan, marjinal faktörlere bakarak hâlâ 'irtica tehlikesi'nden bahsediyorlar.

Geldiğimiz aşama
Türkiye'nin ulaştığı toplumsal modernleşme ve kurumlaşma aşamasında artık hiçbir "tek fikir" ülkeye egemen olamaz! Böyle bir Türkiye'de askeri müdahale de irtica da ham hayaldir!
Ancak toplumsal modernleşme etnik milliyetçilik sorununu çözemiyor, hatta bazen artırıyor! Türkiye'nin tek ciddi sorunu budur ve artık "Takrir-i Sükun" usulleriyle çözülemez! İşte, 12 Eylül rejimi bu sorunu çözemedi, aksine azdırdı!
Türkiye üniter devlet yapısı içinde demokrasiyi ve toplumsal entegrasyonu geliştirerek bu sorunu zaman içinde 'yönetilebilir' düzeye indirmeyi başarmalıdır.
Bu tablo gösteriyor ki, Türkiye'nin liberal demokrasiyi iyi işletmekten başka yolu yoktur, çağımızın devleti böyle bir devlettir. Sayın Org. Hilmi Özkök bunu "birinci sınıf devlet" terimiyle ifade ediyordu. Türkiye'yi buna layık görmemek ayıptır!
Türkiye "meşrutiyet" yoluyla demokrasiyle tanıştı, "meclis hükümeti" sistemiyle Büyük Zafer'i kazandı, "parti devleti" ile devrimleri yaptı. Yoluna "liberal demokrasi" ile devam edecektir.
Cumhuriyetin temel değerleri de elbette buna göre gelişecek, liberalleşecektir.
Bu, Türkiye için aynı zamanda jeopolitik bir zorunluluktur. Demokrasiye aykırı bir girişim Türkiye'nin başına ne belalar açar, bir düşünün!

Bakalım birazda bizim yazdığımız yazılara tarih ne demiş...

BAŞKOMUTAN MUHAREBE (SAVAŞ) ALANINDA

Ordu Komutanı, Kolordulara emirlerini verip sabah raporlarını aldıktan sonra, 31 Ağustos 1922 sabahı Başkumandan ve Genelkutmay Başkanı ile birlikte Adatepe bölgesine gitti. Bu sırada Batı Cephesi Komutanı'da oraya geldi. Hep beraber muharebe meydanı gezildi. Zafertepe Çalköy - Allıören - Yeniköy - Adatepe arasında dar bir bölgede beş Yunan tümeninin ve iki kolordu karargahıyla bağlı birlikleri, syyar hastanler kolorduların ve ordunun bütün top, motorlu araç, araba, eşya, donatım ve gereçleri , dereleri ve yolları doldurmuştu. Bütün muharebe meydanı Yunanlıların ölüleriyle doluydu. Muharebe alanının etrafındaki orman ve korularda kalan Yunan er ve yaralıları toplatılıyordu. Kurtulabilen Yunanlılar Kızıltaş deresine ve derein güneyindeki dağlara dağılmışlardı. Çok kayıplara uğramış 1. 2. ve 7. Yunan tümenlerinden başka İzmir'e kadar savunma görevi almaya elverişli düşman kuvveti kalmamıştı.

Muharebe meydanında ugün sayılan, Yunanlıların terkettiği top miktarı 141 di.

Yıllar boyu sürüp gelen mücadele, günlerden beri devam eden ve özellikle birgün önce (30 Ağustos 1922) düşmanın büyük kısmını yokeden kanlı muharebelerle artık kesin olarak bitirilmiş bulunuyordu.

Gazi Başkomutan Mustafa Kemal,çökmüş br imparatorluk üzerine yeniden kurulan bir Türk Devleti'nin temellerini atmak huzuru içindeydi. Zaferden iki yıl sonra Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa durumu şöyle belirtmekteydi.:

"Muhaberebe meydanını dolaşırken Ordumuzun kzandığı zaferin büyüklüğü ve buna karşılık düşman ordusunun düçar edildiği felaketin dehşeti beni duygulandırdı. Karşıki sırtların gerilerindeki bütün vadiler, bütün dereler, bırakılmış toplarla,otomobillerle, sayısız donatım ve gereçlerle, bu kalıntıların arasında yığınlar teşkil eden ölülerle, toplanıp karargahılarımıza sevkedilen sürü sürü esir kafileleriyle hakikaten bir kıyamet gününü- hatırlatıyordu. Bu kadr şiddetli ateş ve saldırı çemberinden bugün için kurtulabilenler birkaç bin kişilik kılıç artığından ibaretti. Fakat onlarda daha büyük Türk çemberinin içinden çıkmaya muvaffak olamayarak başlarında başkomutanlarıolduğu halde beyaz bayrak çekmeye mecbur olacaklardı." Evet bu muharebe alanı sadece hezimete uğramış , mahvolmuş bir ordunun mezarı olmayıp aynı zamanda beşyüz yıl önce ebediyyen tarihe gömülmüş bir imparatorluğu (Bizans İmparatorluğu) hortlatmak emeliyle isterik bir Bizans ve Elenizm rüyası görenlerin (megalo idea) de mezarı olmuştu.

DURUMUN MUHAKEMESİ VE KARAR

Muharebe meydanını gezen ve son durumu bir anda kavrayan Başkomutan Mustafa Kemal, Genelkurmay Başkanı ve Batı Cephesi Komutanı, 31 Ağustos 1922 günü öğleyin Yunanlıların yakıp yıktığı Zafertepe Çalköy'e geldiler. Burada yıkık ve henüz dumanları tüten bir evin avluısunda bulunan ve masa gibi kullandıkları kırık bir kağnı arabasının etrafında durumu gözden geçirdiler (Harp Tarihi Dairesi Arşiv No: 4/4282, Dosya 111, Klasör 1761 ve Nutuk). Düşman ekipleri asıl kuvvetleriyle imha edilmiştir. Yok edilen bu ordunun binlerce kaçakları ile Uşak'a doğru çekilen dağınık birliklerinin erlenip toparlanmasına ve herhangi bir hatta tutunmasına engel olmak lazımdır. En kötü bir ihtimal olarak; Yunanlıların, Eskişehir Grubunu az kayıplarla çekerek ve Yunanistan'dan da getirebilecekleri kuvvetlerle birleşip Milne (Akhisar-Salihli-Ödemiş) hattında veya İzmir yakınında bir savunma hattı kurmaları ve harekatımızı uzatmaya çalışmalaraı düşünülebilir. Bunun için Yunanlıların Eskişehir Grubunu'da yakalayıp mağlup etmek ve asıl kuvvetlerimizle durmadan şiddet ve süratle İzmir'e yürümek lazımdır. Karar; Düşmanı hiç aman vermeden şiddetle takip olmalıdır. Bu ana düşünceler ve düşmanı, aralıksız şiddet ve sürekli takip kararı hakkında büyük komutan aynen şöyle demektedir;

"Ağustosun 31. günü öğleye yakın idiki Zafertepe Çalköy'de yıkık bir evin avlusu içinde Fevzi ve İsmet Paşalarla buluştuk. Kırık kağnı arabalarınıon döşemelerine iliştik. Bundan sonraki durumu inceledik. Kazandığımız eydan Muharebesinin bütün seferi sona erdirecek bir büyüklük ve önemde olduğunda birleştik. Şimdi Bursa doğrultusunda çekilen düşman kuvvetlerini mahvetmekle beraber ordun un büyük kısmiyle durmaksızın İzmir'e yürüyecektik."

İşte bu suretle verilen karar üzerine büyük takip başladı. Başkomutan, yakın muharebe hatlarına kadar giriyor, birliklerimizin kahramanca saldırışlarını, süngü hücumlarını memnunlukla seyrediyordu. O Başkomutan ki; Kendisinin kandan ve kan dökmekten nefret etmesine rağmen, Türk Milleti'ne hayat hakkı tanımak istemeyen, Türk'ün vwe Türk Ordusu'nun şan ve şerefle dolu tarihinin büyüklüğünü bilmeyen veya bilmemezlikten gelen, gafil, sözde büyük dış siyasilere ve onların hükümetlerine Türk Milleti'nin gasp edilmek istenen hayat hakkını silah zoruyla tanıtıyor, mutlu bir devir açıyor, Anadolu Yaylasında yeni bir Ergenekon'dan çıkış sağlayarak hür ve bağımsız Türkliye'nin ve Cumhuriyetinin temelini atmış oluyordu. Yılar boyu sürüp gelen kanlı olayların son bulduğu, çok çetin engellerin aşıldığı bu anda Başkomutan, Büyük Millet Meclisi ordularını aşağıdaki bildirgesiyle taltif ediyor, milletine dört gözle beklediği zafer müjdelerini veriyordu:
br> Garp Cephesi Kumandanlığına

Orduya hitaben yazdığım beyanname ilişikte takdim edilmiştir.Bunun bütün Garp cephesindeki kıt'alara tamim olunmasını ve subaylar vasıtasıyla etrafa dahi okunmasının temin buyrulmasını rica ederim.
Başkomutan

Mustafa Kemal

Türkiye Büyük Millet Meclisi Orduları

"Afyonkarahisar - Dumlupınar büyük meydan muharebesinde zalim ve mağrur bir ordunun temel varlığını inanılmayacak kadar az bir zamanda yok ettiniz. Büyük ve Necip milletimizin fedakarlıklarına layık olduğunuzu ispat ettiniz. Sahibimiz olan Büyük Türk Milleti geleceğinden emin olmaya haklıdır. Muharebe meydanlarındaki maharet ve fedakarlıklarınızı yakından görüp takip ediyorum. Milletimizin Milletimizin hakkınızdaki takdiratına aracılık etmek vezifemi, arkasını bırakmayacak devamlı olarak yapacağım. Başkumandanlığa teklifatta bulunulmasını Cephe Kumandanlığına emrettim. Bütün arkadaşlarımın Anadolu'da daha başka meydan muharebeleri verileceğini nazar-ı dikkate alarak ilerlemelerini ve herkesin akıl kuvvetini ve yurtseverlik kaynaklarını kullanarak bol bol yarışmaya devam eylemesini talep ederim. Ordular; İlk hedefiniz Akdeniz'dir, ileri!"
Tükiye Büyük Millet Meclisi Reisi

Başkumandan Mustafa Kemal

Komutanım görev tamamlandı. Yeni görevler için emirlerinizi bekliyorum :)

ATATÜRK zaferden iki sene sonra 30 Ağustos 1924 te bu kez Cumhurbaşkanı olarak Çalköy e gelmiştir. Beraberinde eşi Latife Hanım, Başvekil İsmet İNÖNÜ, Genelkurmay Başkanı Fevzi ÇAKMAK, Milli Savunma Bakanı Kazım ÖZALP, Milli Eğitim Bakanı Vasıf ÇINAR, Bayındırlık Bakanı Süleyman SIRRI, milletvekilleri , yaveri Tevfik BIYIKLIOĞLU da vardır.Muharebeyi bizzat yönettiği Zafertepe de, zaferin anlam ve önemini ifade etmek ve bunu nesilden nesile aktarmak düşüncesiyle yapımına başlanan Şehit Sancaktar Mehmetçik Anıtı nın temeli ATATÜRK tarafından atılmıştır. Hatta ATATÜRK ve beraberindekiler , yanlarında getirdikleri iki şişenin dar olan ağızlarını kırarak ; kendi yazdıkları birkaç cümlelik yazılardan oluşan bir hatıra mirasını şişenin içine koydular ve ağzından bez parçalarıyla bağlayarak anıtın temelinin doğu cephesindeki taş örgüler arasına yerleştirdiler. Anıtın temel atma töreninde çeşitli konuşmalar yapıldı. İlk konuşmayı Fevzi ÇAKMAK yaptı. Fevzi ÇAKMAK; yaptığı konuşmada ; daha çok muharebenin nasıl olduğunu ve geliştiğini ayrıntılarıyla anlattı. Daha sonra ise sırasıyla üniversite adına Hakkı BALTACIOĞLU, basın mensupları adına Ahmet AĞAOĞLU, Türk Ocakları adına Hamdullah Suphi TANRIÖVER , öğretmenler adına Nüzhet HAŞİM, baro adına Muhittin Onat PARS , sporcular adına Ali Sami YEN , Kızılay adına Dr. Akil Muhtar ÖZDEN ve TBMM adına Başkan Fethi OKYAR birer konuşma yaptılar. Son olarak bir konuşma yapan Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK, Zafertepe, Adatepeler ve Çalköy civarında yapılan meydan muharebesinin anlam ve önemini belirten ve yarım saatten fazla süren bir konuşma yaptı. Daha önce Çalköy ü ateşler içinde yanık ve harap bir halde gören ATATÜRK , bu kez aynı yerde sadece bu köyün değil, bütün devletin ve milletin medeniyet nurlarıyla

ÇALKÖY DEKİ ŞEHİTLİK VE ABİDELER
Tarihin akışına yeni bir yön veren 30 Ağustos Zaferi , muharebelerin geçtiği coğrafi bölgeye de önemli tanıklar bırakmıştır. Onbinlerce insanın bu dar alanda top, tüfek ve süngülerle muharebe ettiğini düşünürsek, izlerini günümüze kadar taşıyan tanıklar bırakmış olması da şüphesizdir. En azından ; muharebeye tanık olan Halil CİHAN ın da belirttiği gibi , bölgedeki yaşlı ağaçların bir çoğu halen gövdelerindeki mermi ve bomba parçaları ile bu anıları saklamaktadırlar. Ayrıca bu muharebe esnasında Adatepe bölgesinde , kanların suya karışması nedeniyle günlerce su içilememiştir. Çalköy ün 1,5 Km. batısındaki bölgesinin adı o günün anısına Kanlı Köprü olarak kalmıştır.

Böyle kanlı bir muharebeye sahne olan bölgede, bulunan şehitlik ve abidelerden bazıları şunlardır:

1. ZAFER ANITI :

Zafer Anıtı Zafertepe Çalköy-ALTINTAŞ

30 Ağustos 1922 de Başkomutanlık Meydan Muharebesinin ATATÜRK tarafından sevk ve idare edildiği , 01 Eylül 1922 de Ordular İlk Hedefiniz Akdeniz dir , İleri emrinin verildiği 1181 rakımlı Zafertepe de bulunmaktadır. Gerek 30 Ağustos Zaferinin, gerek bütünü ile Kurtuluş Savaşının ve gerekse Türk Milletinin birlik ve beraberlik içinde olmasıyla zaferin kalıcı olabileceğini sembolize etmektedir. 1964 yılında yapılmasına karar verilen anıt, 30 Ağustos 1972 yılında tamamlanmıştır.Çatılmış silahların uzaktan görünüşü veya alev alev meşale hissini uyandıran Zafer Anıtı, asıl manası ile Kurtuluş Savaşını sembolize eder. Abideyi bir kül olarak meydana getiren değişik yöndeki üçgen bloklar milletimizin, yakın ve uzak milletlerin göstermeye hazırlandıkları haksızlığa feveranını, düşman kuvvetlerine karşı milletin tek vücut halinde birleşerek kazandığı zaferi simgeler.

2. ŞEHİT SANCAKTAR MEHMETÇİK ANITI:


Şehit Sancaktar Mehmetçik Anıtı Zafertepe Çalköy-ALTINTAŞ

Mustafa Kemal ATATÜRK , 31 Ağustos 1922 günü muharebe meydanını gezerken Berberçamı denilen yerdeki şehitler arasında , düşman topçusunun attığı top mermisinin açtığı çukura gömülmüş bir sancaktar görür. Bu aziz şehit , toprağın üzerindeki katılaşmış kolu ile sancağı dimdik tutmaktadır. Bu manzara karşısında duygulanan Başkomutan, savaş sonrasında yapılacak Şehit Asker Anıtı için bunun sembol alınmasını emreder.

ATATÜRK 30 Ağustos 1924 te anıtın temelini attıktan sonra Zafertepe de yaptığı konuşmada Hiç şüphe edilmemelidir ki , yeni Türk Devletinin temeli burada atıldı. Ebedi hayat burada taçlandırıldı. Bu sahada akan Türk kanları, bu semada dolaşan şehit ruhları Devlet ve Cumhuriyetimizin ebedi muhafızlarıdır. Burada temelini attığımız Şehit Asker Anıtı , işte o ruhları, o ruhlarla beraber gazi arkadaşlarını , fedakar ve kahraman Türk Milletini temsil etmektedir. Bu anıt Türk Vatanına göz dikenlere Türk ün 30 Ağustos günündeki ateşini, süngüsünü, savletini, kudret ve iradesindeki şiddeti hatırlatacaktır. demiştir.

ATATÜRK tarafından temeli atılan ve 1927 yılında yine bir törenle açılan bu anıtı Mimar Hikmet ve Taşçı Kadri yapmıştır. 1964 yılında çıkan 220 sayılı yasa ile Zafertepe ye yeni bir zafer anıtının yapılması kararlaştırıldığından, Şehit Asker Anıtının mermer parçaları ve sancağı Zafertepe deki yerinden sökülerek, 1979 yılında olayın geçtiği gerçek yerine , yani Berberçam Tepesi ne dikilmiştir.

Harputlu Yüzbaşı Şekip Efendi Şehitliği Zafertepe-Çalköy

14 üncü Süvari Tümeni 3üncü Alayında , 29 Ağustos günü düşmana karşı hücum ederken şehit edilen Harputlu Yüzbaşı Şekip Efendi ( 1886-1922) ile aynı Alaydan erler; Düzce-Üsküp ten Veysel Ömer, Keskin-Yağlıker den Veli Mehmet, Akhisar-Tatasut tan İbiş Ömer in bulunduğu bir şehitliktir.

Yani dostlar kıssadan hisse tarihimizi bilelim sahip çıkalım. Bir şeyleri savunmadan önce İnönüden başlayarak ( Bilecik ) bir uzanın bakalım gerçek tarihe sonra düşüncelerinize sahip çıkın bende saygı duyayım . Konuşurken bu kişilere o kim bu kim veya daha acısı ' bir avuç' kişi diyenlerden olmayın... Tarihinizi yaşarken yakalayın enbüyük erdemdir bu...
T:A
sürecek..

Rahmetli Mareşal Fevzi Çakmak, Atatürk`ün derin itimad ve muhabbetini kazanmış büyük bir askerdi. Millî mücadele boyunca Erkanı Harbiyei Umumiye Reisliğine ilâveten Heyeti Vekile Reisliği (Başvekillik) de yaptı. Yani ordunun başında bulunduğu kadar memleketinin idarî mesuliyetini alan heyete de başkanlık etti. B. M. Meclisi Reisi Başkumandan Mustafa Kemal`in iyi, vefalı ve bilgili bir yardımcısı oldu. Gazi Büyük zaferin kazanılışında onun rolünü şöyle anlatır:

`...... Taarruz, Öteden beri Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Reisi Paşa Hazretlerinin pek derin ilme ve vukufa ve pek derin feyz ve tecrübeye müsteniden ihzar ettiği plân dahilinde vuku bulacaktı. Bu plân dahilinde hazırlık emri verildi......ilh"

Bir yabancı müşahit, Türk Kurtuluş Savaşı`nın ve Türk ordusunun büyük kahramanı Mareşal Fevzi Çakmak`ı `Büyük Mehmetçik` diye nitelendirmişti. Bu değerlendirme Türk askerinin kahramanlığı ile Mareşal`in şanlı şahsiyetini birleştiren güzel bir buluştu.


Günümüzden 59 yıl önce, 1947 Eylülünün yedinci gününde Ödemiş dağlarının 1400 rakımlı tepesinde, yeşil bir leylek yuvası gibi sığınmış `Gölcük` köyünde büyük Türk zaferinin yıldönümünde Mareşal Fevzi Çakmak ile yapılmış bir sohbetten kısa bir alıntı yapalım:
`...Yanımda, vaktiyle düşmana, burada; ilk silâhı atanlardan Âlim Efe, karşımda ise bize, çocukluğumuzun acılı günlerinde erişilmez bir rüya sandığımız zafer saadetini kazandırmış olan sayılı adamlardan birisi: Mareşal Çakmak var...
Onun, ne dış düşmanların, ne de yılların asil olgun ve içten güzelliğini yaratamadıkları ak yeleli çehresine bakarak gülümsüyorum:

- Sizi düşünüyorum Mareşalim... Sizi ve nankörler tarafından unutulan zaferinizin, vaktiyle bizi nelerden kurtardığını!...
Mareşal, yaşaran gözlerime, babacan bir gülümseyişle bakıyor:

"- İzmirli... Hislerine kapılma... O zafer benim, şunun, bunun değil, bizimdir. Biz onu nasıl olsa kazanacaktık... Zira bu milletin, uzun müddet uşaklarının kölesi olarak yaşamayacağı muhakkaktı... Bizler, İstiklâlimize yapılan taarruzun def`ini, olsa olsa biraz hızlandırabilmiş, kolaylaştırabilmiş sayılabiliriz.
Sonra ciddileşerek. ilâve ediyor:

"- Fakat ne dersiniz? O sırada siz İzmir`de bizi beklerken, biz Anadolu`da, sade düşmanlarımızla değil, aynı zamanda, en yakın kavga arkadaşlarımızın - hemen hemen düşman silâhları kadar tehlikeli olan - dalâletleriyle de mücadele ediyorduk... Sorduğunuz suale cevap vermek, yani İzmir`e nasıl girdiğimizi anlatmak için, Dokuz Eylül takaddüm eden (-yaklaşan) günlerin olaylarını da hatırlatmam zarurîdir... Zira `İzmir`in, istiklâl kavgamızda, her bakımdan, başka vilâyetlerimizinkine hiç benzemeyen bir özelliği vardır. Faraza, şahsen, bana sorarsanız, ben bu özelliği ifade edebilmek için derim ki:
Bizim İstiklâl Harbimiz, fi`len İzmir`de başlamış ve fi`len İzmir`de sona ermiştir.
`Şimdi sırası geldiği için açıklamaya mecburum ki, biz, hedefi İzmir olacak bir kafî ve büyük taarruzu tasarlarken, karşımıza düşman ordusundan evvel, Millet Meclisinin pasif diplomatları dikildi.
Onlar, düşmanla anlaşmamıza taraftarlık ediyorlar ve yapmak istediğimiz taarruz teşebbüsünü (- saldırı girişimini), bir cinnet (- delilik) sayıyorlardı.
O sırada, Fransızlar bize, İngilizler ise Yunanlılara taraftardılar... Bu sayede biz Fransızlardan, bir miktar silâh almış bulunuyorduk. Ben, bütün cepheyi gezmiş, kumandanlarla, subaylarla, neferlerle konuşmuş ve ordumuzun durumunu, her bakımdan, yapmak istediğimiz saldırı hareketine alabildiğine elverişli bulmuştum.
Zaten, böyle olmasaydı bile, hakkımızı düşmana, kuvvetimizi göstermeden tanıtmamız imkânı yoktu.Yunanlılar, İngilizler tarafından adamakıllı şımartılmışlardı. İstanbul`un sözde hükümeti, Mısır Hidivliğinin sefil salâhiyetlerini kabule bile hazırlanmış bir uşak namzedi idi. Bu durumda, İstanbul hükümeti tarafından idama mahkûm edilmiş bulunan bizler, mücadele meydanında ciddî bir kuvvet, ciddî bir varlık olduğumuzu göstermeden, İngilizlere sözümüzü nasıl dinletebilirdik?

Böyle düşünmekte Mustafa Kemal`le tamamen mutabık olduğumuz için, ben, ordudaki vazifemden ayrılarak, Erkânı Harbiye Dairesinin odasına kapanmış, yapılacak taarruzun plânlarını hazırlamağa koyulmuştum.
O sırada, bir gün, Ankara`da hükümet konağının üst katında, fevkalâde bir toplantı yapıldı.
Toplanan Vekiller Heyetine, Rauf Bey riyaset ediyordu. Ve müzakerelerin başlayışından pek az sonra, taarruz aleyhtarlarının itirazları alabildiğine şiddetlendi.
`Kimisi, taarruzun bir cinnet olduğunu söylüyor, kimisi, `ne diye boşu boşuna (!) kan dökelim?` diyor, kimisi ise:

- Efendim, yüzde yirmi beş zafer ihtimali olsa, bu taarruza ben de taraftar" olurdum, fakat, maalesef, yok!..." diyordu.
Nihayet içlerinden birisi, kalkıp da:

- Efendim, bizim şu kadar katırımız ve şu kadar devemiz olsaydı, bu yapılabilirdi!... kabilinden bir hezeyan savurunca, dayanamayarak yumruğumu masaya vurdum, ve:

-Efendim, dedim, bu taarruzda zafer ihtimali, yüzde yirmi beş değil, yüzde yetmiş beştir. Filvaki, bizim, muarızlarımızın istedikleri miktarda katırımız, veya devemiz yok amma, ben Mehmetçiğin mücadele gücünü, dünyanın başka hiçbir askeri ile kıyaslayamam... O Mehmetçik, kavgayı sevdiği zaman, deveden çok fazla yol yürüyerek ve deveden çok fazla aç kalarak dövüşür. Hem unutmayın ki, Sakarya kavgamıza, mermilerimizin çoğunu, Mehmetçiğin kadınları taşımıştır.

"Muarızlarımıza (- karşı olanlara) göre, düşmanın tel örgüleri varmış. Bunu söyleyenlere hatırlatırım ki, Mehmetçik sahiden hırsa gelince yumruklarıyla telleri değil, demirleri paralamıştır!..."
Benim bu sözlerim üzerine rahmetli Kara Vasıf:

- İyi amma efendim, Ankara`yla İzmir arasındaki 800 kilometrelik mesafeyi alırken, askeri neyle besleyeceğiz? demezler mi?
"Tahmin buyuracağınız gibi, ona mesafeyi ölçerken, pergeli her halde yanlış tutmuş olduğunu söyledim: Zira belliydi ki muterizlerimiz (- itiraz edenlerimiz), bizim taarruza, Ankara`dan değil, Afyon`dan başlayacağımızı bile hesaplayamayacak kadar gaflet içindeydiler.
`Maamafih insafla itiraf edeyim ki, kendisine:

- Vasıf Bey... Şimdi harman mevsimidir. Şimdi köylünün elinde, her şey vardır. Onlar, kendi ordularını, fırınlar dolusu ekmekler çıkararak, sürülerle kurbanlar keserek ve çuvallar dolusu üzümler sağlayarak karşılayacaklardır. Bu kavga, başka orduların, başka şartlar içinde yaptıkları kavgalardan hiç birisine benzemez. Bunun içindir ki, bu kavgada bizim iaşe menzilimiz, tarihin klâsik harplerinde görülen ordularınki gibi gerimizde değil, ilerimizdedir..."
Dediğim zaman, Kara Vasıf`ın gözleri yaşarmıştı.
-Ve çok şükür, şimdi adını anmak istemediğim o musir muarızımızın (- inatçı adamın) hâlâ:
- Bize deve lâzım... Bize katır lâzım!...
Deyip durmasına rağmen, taarruz kararımız Hey`eti Vekile ekseriyetinin tasdikine kavuştu!"
`Mareşal`:
- Ötesini biliyorsunuz, diyor, çok şükür zafer, tarihlerde okuduğunuz şekilde kazanıldı. Fakat tuhaf değil mi? Afyon`un sukut, ettiğine (-düştüğüne), dürbünleriyle bakmadan inanmayanlar ve bu arada, özellikle; bize:
- Efendim, bu işe deve lâzım... Bu iş devesiz olmaz!... diyen zevat:
- Aşkolsun... İyi oldu. Fakat siz yoruldunuz, artık işin ötesini bize bırakın... Tek siz biraz dinlenin de, alimallah, biz gidip İzmir`e gireriz!... demezler mi?
`Fakat müsaadenizle, biz henüz lâyıkiyle sağlanmış saymadığımız bu şerefi, onlara emanet edemezdik. Bunun içindir ki, orduyu, Mustafa Kemalle beraber Afyon`dan İzmir`e kadar adım adım takip ettik...
`Şimdi o yolda, bazan buğday, bazan da üzüm çuvalları üzerinde, ikişer saat kestirerek geçirdiğimiz geceleri hatırlıyorum.
Hattâ bu saatlerden birisinde, üzerine uzandığı çuvalın deliğinden aldığı bir avuç üzümü ağzına atmadan evvel, koca Mustafa Kemal`in gülerek:
- Paşam, şu hayatın cilvesine bak, arslanlık edelim derken, farelere döndük: çuval deliğinden üzüm çalıyoruz!.." dediğini, o yolculuğumuzun en şirin nüktelerinden biri olarak hatırlarım... Fakat, inanın bana, ömrümde hiçbir başka yatağın rahatı, beni, o üzüm çuvalları üzerinde çekilen muzaffer uyku kadar mesut etmemiştir!..."
Bu son cümleleri söylerken, gözleri dolan Mareşal sözlerini şöyle tamamladı:

- Yalnız, bir büyük hatamız oldu... Büyük Taarruzdan sonra, Mareşal Penlöve`den, Franclen Buyyon`dan ve arkadaşlarından müteşekkil (-oluşan) bir Fransız heyeti, bizimle, Anadolu`nun herhangi bir yerinde temasta bulunmak istemişti.

`Biz onlara, kendilerini 9 Eylülde Nif`de bulunacağımızı bildirmiştik. Nif`e vardığımız zaman, onlardan, Türk ordusunun harekâtını, aramızda geçecek müzakerelerden sonraya bırakmamızı isteyen bir başka tel aldık. Elbette ki, hiç olmazsa zararsız ve diplomatik bir nezaket göstererek, onların bu ricalarını is`af etmek (-gerçekleştirmek) istedik. Fakat hemen o anda İzmir`den gelen bir haber, Türk süvarilerinin, Akdeniz kıyısına varmış bulunduklarını ve Kordon boyunda haklı bir zafer neşvesi içinde at oynattıklarını bildiriyordu. Bu itibarla, belliydi ki, Fransız dostlarımızın teli, elimize geç gelmişti!...` ve tevazula (-alçak gönüllülükle) gülümseyerek ilâve etti:

- Bu yüzden, İzmir`e varınca elimizde olmayan sebepler yüzünden, randevumuzdan evvel geldiğimiz için, Fransız dostlarımızdan af `istedik!...

İstiklâl Savaşı sırasında Başkumandanın başyaveri idi. Merhum bilindiği gibi Atatürk'ün çocukluk arkadaşı idi. Salih Bozok Atatürk'e o kadar bağlı idi ki ölümü üzerine elindeki silâhı kalbine doğrultmakta tereddüt etmedi. Gerçi bir milimetrelik fark kendisini ölümden kurtardı, fakat aylarca yatakta kaldı; kalktıktan sonra da uzun zaman yaşayamadı.
Salih Bozok, Başkumandanlık Meydan Savaşında da Atatürk'ün yanı başında idi. Burada okuyacağınız anıları 1925 yılında ve Atatürk'ün sağlığında anlatmıştır. .

Saldırı kararı nasıl verildi?

'... Saldırı kararı, en uygun zamanı bekleyerek, Sakarya zaferini takip eden günlerde verilmişti. Saldırının başlamasından birkaç hafta evvel cepheye gidildi. Gazi Mustafa Kemal Paşa hazretleri durumu yerinde tetkik ve yakında bir saldırıya geçilecekmiş gibi hazırlık yapılmasını emrettiler. Birkaç gün cephede kaldıktan sonra tekrar döndük. Maksat, saldırı söylentilerini bertaraf etmek ve etrafa, ancak bir teftiş seyahati icra edildiği, hissini vermekti.
Nihayet bir gece (23 Ağustos) Gazi Paşa Ankara'yı sessizce terk etti. İkametgâhımız Çankaya olduğu için şehre uğramaksızın Konya yolu takip edilebilirdi. Harekâtımızdan önce Paşanın ikametgâhında kalanlara gizli emir verildi; Hareketimiz açıklanmayacaktı. Ve bir iki gün içinde köşke gelenler olursa, Gazi Paşanın rahatsızlığı ileri sürülerek kimse ile görüşmesi mümkün olmadığı anlatılacaktı. Bu suretle birkaç gün kazanmak istiyorduk.
Ertesi gün, öğle üzeri otomobillerle Konya'ya ulaşmış olduk. Paşanın Ankara'dan hareket ettiğinden haberdar olmadıkları için, ansızın gelişimiz Konyalıları hayrete düşürdü. İki gün Konya'da kaldıktan sonra, Garp Cephesi karargâhının bulunduğu Akşehir'e gittik.

Akşehir'de kumandanların toplantısı
Akşehir'de bir kumandanlar toplantısı yapıldı. Saldırının tatbik şekli bu önemli toplantıda kararlaştırıldıktan sonra lâzım gelen tertibat alınarak garp cephesi karargâhı Akşehir'den (Şuhut) nahiye merkezine nakledildi. Burada karargâh düşman uçaklarının keşfine açık bir durumda olduğu için Kocatepe ile Şuhut arasındaki vadiye çadırlar kuruldu. Fevzi ve İsmet Paşaların karargâhları da sık ağaçlarla kaplı ve her iki tarafı yalçın tepelerle çevrilmiş vadinin içinde idi.

Bu sırada Anadolu Ajansı (Çankaya) da büyükelçiler ve devlet adamları şerefine tertip edilen bir çay ziyafetinden bahseylemekte idi. Bu haber Gazi Paşa'nın Ankara'da bulunduğu hissini vermek için uydurulmuştu. Nitekim İstanbul gazetelerine de telgraflarla verildi. Ve kimse zerre kadar şüphe etmedi.

26 Ağustos günü saldırının başlayacağı zaman sabahleyin erkenden çadırları terk ettik. Henüz hava karanlıktı, yolu görebilmek üzere önümüzden bir iki fenerli asker çıkardık. Vadi ile tepe arasında muntazam yol olmadığı için hayvanlara binmiştik. Kocatepe'ye ulaştığımız zaman şafak yeni sökmeye başlamıştı. Birinci ordu kumandanını orada bulduk. Saat dörde gelmişti, herkes büyük bir heyecanla dürbününe sarılarak düşman mevzilerini gözetlemeye başlıyordu.

Karar verilen saat belirmişti. Bir anda cehennemi bir tarraka gökyüzünü titretti, çeşitli çaptaki toplarımız gürledi. Taarruz başlamıştı. Yarım saat süren topçu ateşinden sonra mitralyöz ve piyade tüfekleri işlemeye başladı. Bundan kıtaatımızın düşman mevzilerine yaklaştığını anladık. Pek az zaman sonra Kalecik sivrisi kahraman askerlerimiz tarafından işgal edildi, bunun gibi bir takım düşman mevzilerinin de işgal olunduğu bildirildi. Hepimiz birbirimizi tebrik ediyor ve devamlı muvaffakiyet için temenniyatta bulunuyorduk.

Güneş biraz yükseldi, Kocatepe'de bulunanlar düşman tarafından görülebildi. Tam bu sırada düşmanın büyük çaplı toplarından birinin mermisi bizim bulunduğumuz tepenin altında patladı. Bu mermiyi ikincisi, üçüncüsü, dördüncüsü takip etti. Anladık ki düşman, oradan geçmekte olan hasta nakliyatına mahsus arabalarımızı hedef seçerek ateş açmaktadır. Düşmanın yaralılarımıza karşı bu alçakça tecavüzleri devam etmekte iken, kahraman efradımız da Tınaz ve Belen tepelerindeki Yunan mevzilerine şiddetli hücumlarda bulunmakta idi.

Yine bu sırada 57. fırka kumandanının karşısındaki tepeyi dediği saatte alamamasından doğan üzüntüyle intihar ettiği telefonla bildiriliyordu. Akşama kadar devam eden taarruz muvaffakiyetimizle neticelenmiş, düşmanın birçok mühim noktaları elimize geçmişti. Akşam karanlığı etrafı sarınca, ufukta patlayan mermilerin çıkardığı alevler seçilmeye başladı. Geceleyin de saldırıya devam edilmesi kararlaştırılmış olduğundan savaş sabaha kadar kesintisiz sürdü...'


İlk Yunan esirleri

İlk Yunan esirleri ertesi sabah - saldırının ikinci günü -karargâhımıza getirildi. İlk esir kafilesi 20 - 30 kişiden ibaretti. İçerinden biri Bulgar olduğunu, Türkçe bildiğini söyledi, halbuki arkadaşlardan biri kendisini Edirne'den tanıyormuş. Rum bir berbermiş. Pek güzel Türkçe konuşuyordu.

Kendisini teşhis eden arkadaşımıza cevaben bir müddet Bulgarlığını iddia etti, fakat sonra hakikati söyledi ve Edirneli Rum berber olduğunu itiraf etti.
Rum berber, mütemadiyen saldırının şiddet ve dehşetinden bahsediyordu. Sağ olarak siperlerde kimsenin kalmadığına kaniydi ve yeminlerle, kasemlerle Yunanistan'ın elinde neler varsa hepsinin bizim elimize geçeceğini yana yakıla iddia ediyordu. Halinden, askerlerimizin arslan gibi savletinden adam akıllı korkmuş olduğu anlaşılıyordu. Onun ifadesine göre Afyon'un çoktan bizim elimize geçmesi lâzımdı.


Gazi'ye getirilen kurtuluş haberi

Gerçi biz bu Rumla konuşurken Başkumandan Gazi Paşa'nın huzuruna bir kurmay subayı geldi ve Afyon'un kurtuluşuna dair telefonla aldığı malûmatı müjdeledi. Yunan esiri de bunu duymuştu, yalan söylemediğini teyit eder gördüğü bu olaya, âdeta bizden fazla seviniyordu.
Gazi Paşa, o akşam; ertesi günü Afyon'a gitmek için lâzım gelen tertibatın yapılmasını ve hareketimizden sonra karargâhın da oraya naklolunmasını emir buyurdular.
Ertesi sabah kumandanlarla maiyetlerini taşıyan otomobiller Afyon'a doğru hareket etmişlerdi.Yolda rastladığımız köylülerden bir ihtiyarı İsmet Paşa tanıdı, otomobilini durdurarak evvelâ hatırını, sonra takip ettiğimiz yolun doğru olup olmadığını sordu, ihtiyar aynen şu cevabı verdi:
- Yol doğrudur, fakat bu şosenin ileride toprağı tesviye edilmemiştir.

İhtiyar: 'Belki bozulur, yürümez' diyerek otomobillerimizi tuttuğumuz istikametten çevirtti ve diğer yolu tarif etti. 'Biz şoseden ayrıldıktan sonra ancak bir müddet gidebildik, yolu şaşırmıştık, dere, tepe arasında yine yol aramaya başladık. Bu yüzden hayli vakit kaybettik. Bizden sonra yola çıkan arkadaşlar Afyon'a vâsıl olmuşlardı bile. Biz hâlâ ovanın içinde yol arıyorduk.

Ovada yürüye yürüye nihayet düşman siperlerine, tel örgülerine tesadüf ettik. Bütün saha kazılmış ve derin hendekler açılmış olduğu için otomobilin geçmesi müşküldü. Telleri kopardık, kestik. Hendeklerden otomobili geçirtmek için de şu çareyi bulduk: Düşman siperlerinde elimize geçen bir kapıyı çukurların üzerine koyarak otomobili geçirdik.


Afyon Karahisarı'nda

- Afyon'a girdiğimiz sırada, şehrin muhtelif kısımlarında yükselen alevler, gittikçe genişleyerek mahalleleri bir kül yığını halinde bırakıyordu. Düşman kaçarken son ve müthiş şenaatini yapmaktan geri kalmamış ve şehri ateşlemişti. Afyon'da kumandanlara karşı halkın gösterdiği tezahüratı bugün dahi aynı heyecanla yaşamaktayım. Afyon'da belediye dairesinde kaldık.

Başkumandanlık Meydan Savaşı'nın olduğu günün gecesi idi. Yatıyordum. Bir ayak sesi ve bir gürültü işittim. Uyandığım zaman yeni gelen bir rapora sahip oldum. Düşman pek fena bir vaziyete girmişti.

Bunun üzerine Gazi Paşa hazretleri, sabahleyin Dumlupınar'a hareket etmek kararını verdiler. Gazi Paşa birinci ordunun, Fevzi Paşa da ikinci ordunun harekâtını takip etmek üzere erkenden Afyon'a hareket ettiler. İsmet Paşa Afyon'da kalmıştı. Dumlupınar civarında bir köyde birinci ordu kumandanını çadırında bulduk. Gazi Paşa, Kolordu Kumandanı Kemaleddin Sami Paşa ile telefonla görüşüyorlardı.

`...Bu sırada, bir iki gün evvel esir edilmiş olan bazı Yunan subayı karargâha getirilmişti. Gazi Paşa, esirlerin arasında bulunan kurmay subayını yanına istedi. Yunan subayına bir çay ısmarladı ve kendisinden durum hakkında malûmat istedi.
Subay iki gün evvel esir edilmiş olduğu için, son durumdan haberdar olmadığını söyledi. Bunun üzerine Başkumandan Gazi Paşa haritayı açarak alınan raporlara göre oluşan durumu işaret etti. Karargâhımızdaki Yunan kurmayı da Yunan ordusunun düşmüş olduğu ağı görmüş ve durumun korkunçluğunu anlamıştı. Elinde olmayarak parmağını haritanın üzerinde gezdirdi:

- Bu duruma göre, iki kolordu kumandanımızla, dört fırka kumandanımızın, kıtaalarınızın çemberi içinde bulunduğunu zannederim. dedi.
Gazi Paşa, aldığı bu malûmatı derhal telefonla Kemaleddin Sami Paşa`ya bildirdi, bahsedilen kumandanların behemehal esir edilmesini emir buyurdu.
Yunan subayı, evvelce Türkçe bilmediğini söylemiş ve kendisiyle tercüman aracılığı ile ve Rumca görüşülmüştü, fakat Gazi`nin Türkçe olarak verdiği bu emri işitir işitmez benzi kül gibi oldu. Elini alnına götürdü, teessüründen getirilen çayı içemedi ve çadırdan dışarı çıkmak için müsaade istedi.
Kendisinin Türkçe bildiğini ve biraz evvel elinde olmayarak verdiği malûmattan dolayı nedamet hissettiğini anlamıştım. Ben de beraber dışarı çıktım, kendisine Türkçe:

- Nerelisin? dedim.
Selânikli olduğunu ve Kulekahvehaneleri mahallesinde ikamet ettiğini söyledi. Ne tesadüf. Ben de Selânik`te o mahallede ikamet etmekte idim:

- Ne için o güzel Selânik`i bıraktın da buralara geldin? diye sordum.

- Askerim, emir aldım, cevabını verdi. Başı fevkalâde ağrıdığından dolayı da fazla konuşmaya mütehammil olmadığını ilâve etti. İcap eden ilâçları kendi bavulumuzdan verdik.

Kemaleddin Sami Paşa`nın karargâhında
Gazi Paşa, Yunan kurmay subayından bu haberi aldıktan sonra otomobilin hazırlanmasını emretti. Kemaleddin Sami Paşa`nın karargâhına gitmek arzu ediyordu. Birinci ordu kumandanı yolun fevkalâde muhataralı olduğunu söylediyse de, Gazi`yi alıkoymak mümkün olmadı.
Hep beraber Kamaleddin Sami Paşa`nın bulunduğu tepeye geldik. Kemaleddin Sami Paşa dürbünüyle düşmanın Dumlupınar civarındaki ovadan çekilişini gözetliyordu. Gazi Paşa sordu:

- İleride bir duman görüyorum. Bu nedir? Kemaleddin Sami Paşa cevap verdi:

- Düşman ağırlıklarını yakıyor, Paşa hazretleri. Gazi Paşa:

- Şu sağdaki köy ve duman nedir? dedi. Kemaleddin Sami Paşa:
- Dövüştüğümüz düşman çekilirken yalnız ağırlıklarını değil, köyleri, şehirleri sakinleriyle beraber ateşe veren bir düşmandır. Yanan Çal köyüdür, Yunanlılar yakmıştır cevabını verdi. Gazi Paşa orada hangi kıtalarımızın olduğunu da sordu. Onbirinci fırkanın bulunduğu cevabını alınca şu suali irad etti:

- Telefonla muhabere mümkün müdür?

- Henüz telefon tesis etmedik, çünkü bir gün evvel o civardaki tepelerde düşmanla muharebe edilmiştir.
Gazi Paşa onbirinci fırkanın bulunduğu yere gitmek arzusunu izhar buyurdukları için refakatimizde Kemaleddin Sami Paşa da bulunduğu halde Çal köyü istikametine doğru hareket ettik.

Tepeye geldiğimiz zaman düşmanla savaş başlamıştı. Onbirinci fırka kıtaatı avcı halinde ve bizim üç dörtyüz metre ilerimizde hareket ediyordu. 11. fırkanın topçuları aramızdaki bir tepeden düşmana ateş açıyorlardı.
Gazi Paşa bu durumu gördükten sonra kesin sonucun bir an evvel kazanılması için fırka kumandanını da yanına çağırdı ve topçunun önümüze geçmesini, piyadenin ileri harekete devam etmesini emir buyurdu.

Fırka kumandanı derhal atına binerek yıldırım süratiyle avcı hattına gitti. Karşımızdaki düşmana - hareketlerini gözle seçebilecek kadar - yaklaştık. İkinci ordu kıtaatının da sağ cenahımızdan düşmanı tazyik etmekte olduğunu haber aldık. Her taraftan sıkıştırılmış ve ateşten bir çember içine alınmış olan düşman tam anlamıyla şaşkına dönmüştü.

Güneş gurub ederken

Birkaç saat geçti, güneş gurub ediyordu. Ufuktaki dağların arkasına çekilen güneşin son ışıkları, askerlerimizin düşman mevzilerinde parlayan süngülerine aksetmişti. Gece başlarken ateş kesildi. Devam eden raporlar ve telefonla verilen haberler hemen hemen birbirinin aynı olarak şu bilgileri kapsıyordu:

`Bozguna uğrayan düşman askerleri çil yavrusu gibi dağıldılar, dağlara, tepelere, ormanlara sığınıyorlar.`
Diğer taraftan, raporlarda kahredilen düşmandan alınan ganimetler hakkında da bilgiler vardı. Yalnız onbirinci fırkanın karşısında Yunan kuvveti beşi koşulu olduğu halde 25 top bırakıp kaçmıştı.

Karanlık basmıştı. Karargâhımızın bulunduğu Afyon`a döneceğimizi zannederken Gazi Paşa hazretleri Dumlupınar köyüne gitmekliğimiz için emir verdiler. Savaş alanından ayrılarak Dumlupınar`a geldik. Ne yanımızda, ne de köyde eşya vardı. Sabaha kadar - Gazi Paşa ve hepimiz - oda döşemeleri, peykeler veya toprak üzerinde yattık. Eşyamız ancak ertesi gün öğle üzeri geldi. Gazi paşanın çadırlarını köy evlerinden birinin damı üzerine kurduk.

http://img106.imageshack.us/img106/2...024x768xo2.jpg
Bu fotoğraf bir Alman tarafından çekilmiş Çanakkale savaşları sırasında burada ne işi var derseniz neydik savaşta görün diye içimden geldi bir değerli arkadaşın anımsatması üzerine bu resmi bize kazandıran Sayın Bülent Yılmaz er e teşekkür etmek te boynumuzun borcu ....
İşte fedakar Türk askeri...

https://www.hukuki.net/img/uyuyanguzel.jpg
Böyle bir lider dünyada var mıdır ? 1921 kışı çok ama çok sertti hava insan tenini yakıyordu. Emir gölü yolunda ( Dikmen sırtlarında ) yorulan Atatürk 12 Şubat 1921 de karlar üzerinde bir abayla uyur . Masum bir çocuk gibi ama vakar bir komutandır. Günümüzde kar çiselerken okul kapanırken o tarihin en soğuk ankarasında ki eksi 30 derecelerde böyle uyur. İşte Laik demokratik sosyal Türkiye böyle kurulur...
Günümüzde yer beğenemeyenler dolu iken O eşsiz kahraman bir aba üzerinde eksi 20 derece de uyuyor ve gocunmuyordu... ASLA VE KATA UNUTMAYALIM Kİ BU GÜN BAZI ŞEYLERİ TARTIŞIYORSAK BİLE ONUN SAYESİNDEDİR. O OLMASAYDI BUGÜN EZAN OKUNAN MİNARELERİMİZ DE OLMAZDI.. ONON İÇİN ONU SEVELİM KORUYALIM GÜNÜMÜZÜN ABUK TARTIŞMALARINA ASLA KATMAYALIM.....

Araya soktuğum bu fotoğraflardan sonra devam edeli bira daha Salih Bozok un anılarına... Umarım okuyorsunuzdur Okumasınızda Türkiye'nin cidden en güzel sitesine yazarak tarihe not düşüyorum ama umarım okursunuz ve boş işlerle uğraşmaktan vazgeçmeye vaktiniz kalır ....

.... Tam bu sırada fırka kumandanı Kâzım Paşa savaşta esir edilmiş olan dört Yunan generalini getirdi. Bu generaller, bir gün evvel Başkumandan Paşanın esir edilmelerini telefonla Kemaleddin Sami Paşa'ya emir buyurdukları kolordu kumandanları idi.

Yunan generallerinin hayreti
Gazi Paşa generallerle görüşerek icap eden malûmatı aldı. Generallerden birisi kendilerine sorulan suallerin tamamlanmasından sonra, kiminle teşerrüf etmekte (- şereflenmekte) olduğunu sordu:
- Mustafa Kemal Paşadır! dedik. Hayretle gözlerini açtı, inanmak istemiyordu. Sualini tekrarladı:
- Fakat bu Mustafa Kemal Paşa, bizim bildiğimiz Mareşal Mustafa Kemal midir? dedi. Görüştüğü zatın hakikaten Başkumandan Mustafa Kemal Paşa olduğunu öğrendikten sonra:
- Dün burada mıydı? diye sordu.
- Başkumandanlık Meydan Savaşını bizzat kendisi idare etmiştir, cevabını verdik. Düşman generali bir süre sustu. Sonra bakışlarını hürmet ve takdirle Gazi Paşa'ya çevirdi ve dudaklarından şu sözler döküldü:
- Zafer, galibiyet, şeref ve bu topraklar... Her şey sizin hakkınızdır. Bizim Haci Anesti İzmir'den kıpırdanamadı.
Ertesi günü ben Büyük Millet Meclisi başkanlığına savaşlar ve cereyan eden durum hakkında telgrafla malûmat vermek üzere Gazi Paşa hazretlerinin emirleri mucibince Dumlupınar'dan Afyon';a henüz telgraf hattı tesis edilmediğinden Bolvadin'e gitmeye mecbur oldum.

Gazi esir Yunan Başkumandanını nasıl kabul etti?
İşimi bitirdikten sonra Afyon'a döndüğüm zaman Gazi Paşa'nın istirdat edilen (-kurtarılan) Uşak'ı teşrif ettiklerini (-şeref verdiklerini) ve kendilerine orada mülâki olmaklığımı emir zabiti (Siirt mebusu) Mahmut Bey telefonla bildirdi. Ertesi günü Uşak'ta karargâha iltihak ettiğim zaman Yunan başkumandanı General Trikopis ile General Diyonis'in esir edilmiş olduklarını öğrendim.
Esir düşmüş başkumandanla general arkadaşı o gün Mustafa Kemal Paşa hazretlerinin yanına getirildiler. İsmet Paşa ile birinci ordu kumandanı da beraber gelmişlerdi.
Gazi Paşa hazretleri esir generalleri ayakta karşıladı. Kendilerine yer gösterdi, birer çay ısmarladı, sonra Trikopis'e sordu:
- Bu iş nasıl oldu?
Trikopis iki ellini yanlarına doğru açarken başını önüne eğdi. Vaziyetinden bu akıbeti mukadderattan ziyade (-kaderden çok) aciz ve zaafa hamletmek istediği anlaşılıyordu.
Gazi kendisini teselli etti:
- Üzerinize düşen vazifeyi ifa ettiğinize kailseniz müsterih olunuz. En büyük kumandanlar için de esaret mukadder olabilir.
Trikopis verdiği cevapta bazı kusurları Diyonis'e atfettikten sonra topçularımızın mükemmeliyetinden, iki telsizleri olduğu halde birinin evvelce bozulup İzmir'e gönderildiğinden, diğerinin topçu ateşimizle tahrip edildiğinden bahsetti ve çaresizlikler içinde kaldığını ve hattâ bir gün evvel kendi yaverinin dahi yanından ayrıldığını söyledi.
Trikopis yapacak yalnız bir şey kaldığını fakat yapamadığını ilâve etti. Esir başkumandan intihar arzusunda olduğunu imâ ediyordu! Gazi paşa:
- Kendi vicdanına muhavvel (-yüklenmiş) bir keyfiyettir, ona biz karışamayız!.. Dedikten sonra İsmet Paşa'ya:
- Kumandanlar zannedersem istirahate muhtaçtırlar, dedi.
Trikopis çıkacağı sırada, Gazi Paşa'dan gördüğü fevkalâde nezaketten cesaret alarak, İstanbul'da bulunan ailesinin sıhhatinden haberdar edilmesini rica etti. Gazi Paşa, adresinin alınmasını ve Hilâliahmer vasıtasiyle ricasının isafını (-yapılmasını) emir buyurdular.
Başkumandanlık Savaşından sonra İzmir'in istirdadına (-kurtuluşuna) kadar hemen hiçbir yerde şayanı dikkat (-önemli) çarpışmalar olmamıştır. Birkaç gün içerisinde İzmir' e girmek müyesser (-nasib) oldu. Afyon'da halkın halaskarlara (-kurtarıcılara) karşı tezahüratını bilvesile söyledim. Bu tezahürat Akdeniz kıyısına kadar yollarda mütezayit (-devamlı ve kesintisiz) bir alâka ve şiddetle devam etti.

Cepteki fotoğrafın verdiği müjde
Armutlu isminde bir köyden geçerken ora ahalisi askeri seyretmek için yol kenarına çıkmışlardı. Yanık bakraçları, kırık destiler ile de geçen askerlere su veriyorlardı.
Bunların önünden geçerken, arabalara ve hayvanlara rastgeldiğimiz için yol vermek ve yolun açılmasını beklemek üzere otomobili durdurmuştuk.
Gazi Paşa bir sigara yakmak üzere toz gözlüğünü gözünden kaldırdığı zaman köylüler arasında yaşlıca bir adam, anî bir hareketle kalabalığın arasından ayrıldı. Otomobile yaklaştı.
İhtiyar köylü bir müddet Gazi'nin yüzüne baktıktan sonra elini koynuna soktu ve çıkardığı kartpostalı avucu içinde saklayarak otomobilin basamağına bastı. Olanca dikkatimle ihtiyarı tetkik ediyordum. İhtiyar bir karta, bir de Paşanın yüzüne baktıktan sonra sağ elinin şahadet parmağını evvela karta sonra Paşa'ya tevcih etti ve:
- Bu sensin! diye bağırdı ve müteakiben köylülere döndü:
- Arkadaşlar, Mustafa Kemaldir! dedi. Bunu işiten köylüler, kadın, erkek ellerindeki destileri, bakraçları atarak her taraftan otomobile girdiler. Gözyaşları dökerek Paşa'nın kalpağını, omuzunu öptüler, Paşa'nın ayağındaki tozları sürme gibi gözlerine çekenler vardı.
Köylünün elindeki kart kim bilir ne zamandan beri ve ne müşkülâtla sakladığı Paşa'nın bir fotoğrafisi idi.
Köylüleri Paşanın etrafından ayırmak müşkül olduğu için, şoföre, naçar motoru işletmesini söyledim. Motor işleyince mecburen ayrıldılar. Hareket ettik, fakat sesleri hâlâ bizimle beraber geliyordu:
- Yaşa Paşamız...Namusumuzu, hayatımızı kurtardın, hepimiz sana kurban olalım.
Yunanlılar tarafından hâk ile yeksan edilmiş ve yakılıp yıkılmış olan bu havaliden geçtiğimiz sırada karşılaştığımız bu samimî tezahürat bizi her defasında ağlatmıştır. Halkın böyle heyecanla icra ettikleri candan tezahürat arasında istirdat edilen (-kurtarılan) köylerden ve kasabalardan geçerek Nife geldik.
Nife akşam üzeri vâsıl olmuştuk. Gazi Paşa, buradan İzmir'in kaç kilometre mesafede olduğunu sordu. Nifliler İzmirden 25, 30 kilometre uzakta olduğumuzu söylediler. Başkumandan Paşa civarda bir tepeden İzmir 'i temaşa (-gözetlemek) mümkün olup olmadığını sual etti. Belkahve denilen mahalden (-yerden) İzmir'in göründüğü cevabını verdiler.

26 ağustos 1922`de başlayan Başkumandanlık Meydan Savaşının sonuna kadar zaferden zafere koşan Türk komutanları arasında mağlûp Yunan orduları başkomutanı General Trikopis`i esir etmek şerefi Beşinci Kafkas Tümen Komutanı Albay Halit Akmansü`ye nasibolmuştu. Şimdi, bu, meraklı olduğu ölçüde, bugüne kadar bilinmeyen tarihî olayı bizzat kahramanın ağzından dinlemek kadar istifadeli ve zevkli ne olabilirdi?

Beşinci Tümen komutanı ve (daha sonra) Kastamonu mebusu olan rahmetli Halit Akmansü Yunan orduları Başkumandanı ve bütün erkânıharbiyesini nasıl esir aldığını şöyle anlatır:

- 31 Ağustos sabahı, düşmanın çekildiği anlaşılınca, Uşak`a doğru takibimiz devam etti. Fakat benim tümenim, beş günlük kesintisiz savaşlar sırasında 105 subay ile, 1200 er şehit ve yaralı vererek çok yorgun düştüğü için, o gün Küçük Aslıhanlar civarında istirahat ediyordu. Ertesi günü ağırlıklarımızla toplu bir halde Uşak istikametinde yolumuza devam ettik. Eylülün ikinci günü, öğleden sonra ikiye doğru kolbaşımız Karahisar`a yaklaşmıştı ki, dört nala gelen bir köylü:

Çapulcular ordusu
- Onikibin kadar tahmin olunan düşman, köyleri yakarak, Muratdağı cihetinden, Elmadağı - Uşak`a doğru ilerliyor.
Haberini verdi. Bu kuvvet her halde 30 Ağustos Meydan Savaşından kurtulabilen bir kuvvet olabilirdi. Köylü fazla malûmata sahip olmadığından, düşmanın gerçek mevcudunu şu anda bilmek imkânsızdı.
Arazi çok dalgalı, dereli tepeli olduğu için bir şey görülmüyordu. Hemen savaş tertibatı aldırdım. Süvari bölüğünü de, düşman istikametinde keşfe, kuvvetini ve bulunduğu yeri tâyine memur ettim. Biraz sonra süvari, düşmanla temas etti. Biz de zaten ilerliyoruz. Süvari bölüğüm yaya çengine başladı. Bir alayla bu bölüğü takviye ettim. Bir batarya dürbünü ile, düşman istikametini tarassut ve tetkikimde, Elmadağı doğu eteğindeki Karahisar köyünün yandığını ve düşman askerlerinin köy içinde gezindiklerini gördüm. Elmadağı`ndan Kosur deresine uzanan Karahisar köyüne hâkim sırt üzerinde gezinmeler vardı. Fakat arazinin çok arızalı oluşu, Elmadağı gerisinde ne kadar kuvvet bulunduğunu görmeye mâni idi. Ancak düşmanın Elmadağı`nda ve Karahisar`da olduğu artık anlaşılmıştı. Ben tümenin kalan kuvvetiyle Kosur deresinin iki tarafında hazırlık mevziine girdim. Durumun açıklık kazanmasını bekliyorum. Uşak`a gitmiş bulunan kolordu komutanımıza rapor göndererek durumu bildirdik. Düşman son hesaplara göre de filhakika on, onikibin tahmin ediliyordu. Dağı işgali altında bulundurduğu için mevzii bize hâkimdi, akşama da iki saat kadar bir zaman vardı. Dediğim gibi kolordum Uşak`a gitmiş olduğu için tümenim yalnız kalmıştı. Bu durumda tek başımıza ve hemen bir saldırıya kalkmayı doğru bulmadım, ihtiyatkâr hareketi tercih ettim.
Fakat akşama doğru Elmadağı üzerinden, büyük bir beyaz filâma sallandı. Aramızda iki kilometre kadar bir mesafe vardı. Fakat, ilerideki süvarilerimiz bir kilometreden fazla uzakta değillerdi.

Biraz sonra süvari bölüğüme gelen beyaz filâmalı bir Yunan küçük subayını yanıma getirdiler:
- Beni General Trikopis gönderdi. Teslim olacak. Teslim almanızı istiyor... dedi.
- Yanında kim var, ne kadar kuvvet mevcut, neredeler?
diye sorduk.
- Yanında İkinci Kolordu Komutanı General Diyonis, Tümen Komutanı Miralay Vandelis erkânıharbleri, yaverleri ve bir tümen asker var.

Trikopis`in teslim oluşu

Liva komutam Ali Rıza Bey`e, gidip bunları teslim alması emrini verdim.

O gün 23. Tümenden emrime verilen bir alay da dahil olmak üzere, dört piyade alayı "halindeki kuvvetlerimiz Elmadağı eteğindeki Göyem köyü civarında Yunanlıları teslim aldılar. Bunlar hakikaten iki general, bir tümen komutanı albay ve 6.000 askerle 300 yaralıdan ibaretti.
2/3 Eylül gecesi saat ona doğru süvari bölüğü komutanı Yüzbaşı Sivaslı Salih Efendi iki general ile bir miralayı ve yaverlerini, bulunduğum Göyem köyü kuzeyindeki Bölmelik tepeye getirdi. Atla geldikleri halde yorgun, bitkin bir halde idiler. Bunların İzmir`e ilk çıkan 13. Yunan tümeni olduğu anlaşıldı. Teslim olmadan evvel Elmadağı üzerinde bir savaş meclisi kurmuşlar, tümen komutanı `Edremit istikametinden çekilerek kurtulabiliriz, teslim olmayalım` demiş. General Trikopis:

- Her ne kadar vazifemizi yapmış isek de, bu durumda Yunanistan`a dönmemin bir felâket olur. Derdimizi kimseye anlatamayız. Halk galeyan içindedir. En iyisi teslim olmaktır.

Demiş ve böylece teslim olmuşlar. Fakat bize tesadüf etmeseler, pek yaklaştıkları Uşak`a varıp salimen kurtulacaklarını zannediyorlarmış.

Esir Yunan generalleri
Generaller ve maiyetleri karşıma geldiler. Fakat General Trikopis, beni mirî fiyatla levazımdan alınmış ve yollarda yıpranmış bir nefer elbisesi ve kaputu, gene öyle bir nefer çizmesi ve başımda kalpak gibi bir şeyle görünce bir komutana filân benzetememiş olmalı ki, gözlerini sağa sola çevirerek araştırıyordu. Hakkı da yok değildi. O anda cebimde bile topu topu bir liram vardı. Kendisi ise, mükemmel bir Avrupalı kumandan kıyafetinde bulunuyordu.
Bir zaman sesimi çıkarmadım. Nihayet karşısında benden başkasını göremeyince, yüzüme bakıp Fransızca:
- Ou est le commendant?
diyerek, kendisini teslim alacak kumandanı aradı.
Ben, ya Rabbi, bu zalimleri benim gibi mütevazı bir adama teslim ettin.. diye Allah`a şükrediyordum. Sonra, kendisine bir adım daha yaklaşarak, Fransızca:
- Kumandan benim... Hoş geldiniz..
dedim. İnanmıyormuş gibi, şaşkın şaşkın bakıp, bir tereddüt devresi geçirdikten sonra, böyle basit kılıklı birine teslim olmak talihsizliğine düştüğünü hissettiren bir iç çekişle boynunu büktü. Tabancalarını alarak:
- Buyurun..Oturalım.
dedim. Karşı karşıya yere bağdaş kurup oturduk. Meyus ve mahzun bir halde idiler. Özellikle tümen komutanı Vandelis hiçbir şey görmemek ister gibi gözlerini yummuş, düşünüyordu. Yanıma, belki lâzım olur diye Rumca bilen bir Giritli subay almıştım. Meğer Trikopis`in de Fransızcası benden farklı değilmiş. Güzelce anlaştık.
Karınlarının aç olduğunu anlayınca, bir sofra çıkaralım, güzelce yesinler içsinler, dedim ama, kendilerine haber gönderdiğim hâlâ alev alev evleri yanıp duran köylüler, bunları da gözleriyle gördükten sonra : `Kumandanımıza canımız feda... Nemiz var nemiz yoksa onun olsun, ama, bize yapmadıklarını bırakmayan düşmana, avuç dolusu altın da verseniz, alimallah bir lokma ekmek bile veremeyiz... Baksanıza hâlâ yanıyoruz.` diye red cevabı verdiler. Ben de yanımda bulunan zeytin, peynir, ekmekle bir sıcak çay ikram ettim. Ortamıza bir de ateş yaktırdım. Onun çatırdıya çıtırdıya yükselen alevi, esaretin acısını birkaç saatten beri çekmekte olan General Trikopis ile arkadaşlarının yüzlerine bir başka ızdırab ve hüzün veriyordu.
Nihayet, sorgulamaya sıra gelmişti. General Trikopis`e:

- Siz, dedim, vazifenizi yaptınız. Fakat savaş talihi aleyhinize döndü. Zaten memleketimizi haksız yere işgal etmiştiniz. Biz sizi vatanımızdan çıkarmak için çalıştık. Ergeç muvaffak olacağımızdan da emindik ama, bu kadar çabuk, bir hafta gibi kısa bir zamanda ordunuzun darmadağın olarak izmihlale uğrayacağını tahmin edemezdik. Ben Sakarya Meydan Savaşında da tümen komutanı olarak bulundum.Yunan ordusu orada, bu seferki savaşlara nispetle daha ziyade savaş yeteneği göstermişti. Şimdi ne oldu? Başkomutan vekili sıfatiyle elbette bunun sebeplerini bilmeniz lâzımdır. Beni bu yönden aydınlatırsanız çok memnun olurum.
General Trikopis, artık olan oldu, der gibi bir el işareti yaptı ve anlatmaya başladı :

- Yenilgimizin sebepleri çoktur. Bence bunların başında, Sakarya bozgunundan sonra Yunanistan`da kabinenin değişmesini mucip olan büyük galeyan ve Başkomutan General Papulas ile Genelkurmay Başkanı General Dosmanis`in azli gelir. Bundan sonra da ordunun krala sadakatini muhafaza edecek bir başkomutan aranınca, kiralın yaveri Haci Anesti`nin seçilişi gelir ki, bu general başkomutanlık yapacak kudrette değildi. Hele maiyet komutanları da kendisi gibi, aynı düşünce ile tâyin edilince, içine siyaset giren orduda ne güven, ne de düzen kaldı.
Diğer önemli bir sebep de şu olmuştur; casuslarım vasıtasiyle sizin taarruza hazırlandığınızı ve Uşak istikametindeki ricat hattımızı kesmek üzere üstün kuvvetlerle sağ cenahımıza taarruz edeceğinizi haber aldığım zaman bunu Başkomutan Haci Anesti`ye yazdığım halde, o böyle bir saldırıya ihtimal veremediğini söyledi, boş bulundu. Hattâ hava keşifleri ve istihbaratımla saldırı için yığınak yaptığınızı öğrenerek tekrar kendisini ikaz ile sağ cenahta kuvvetli bulunmak için Altıntaştaki ikinci kolordunun sağ cenaha yaklaştırılmasını teklif ettimse de onu buna da inandıramadım. Saldırı hareketinizi bir blöf addederek, teklifimi kabul etmedi.

Dördüncü sebebe gelince; 26 Ağustosta, saldırıya başlayıp da birinci hat siperlerimizi düşürdüğünüz zaman Altıntaş - Eskişehir yönündeki saldırınızın, kuvvetlerimizi orada tespit için olduğunu yazarak, asıl ciddi saldırınızın Afyon bölgesinden olduğunu tasrih ile, gene acele kuvvet istedim. Ancak geç vakit ve yalnız bir tümen gönderildi. Bunu takviyeye muhtaç tümenlere dağıttım ama, iş işten geçmişti, bir fayda vermedi.

Son sebep; cephe, kuvvetimizle tamamen ters genişlikte olduğundan, Eskişehir - Afyon hattında savaşı kabul etmemiz uygun değildi. Ben, geride Belen hattında savaşı kabul etmemiz lâzım geldiğini, daha savaşa başlamadan evvel, başkomutanlığa teklif etmiştim, bu da kabul edilmedi.
Nihayet, bütün bunlara bir de Yunan askerinin, Sakarya Savaşından sonra uzun süre hareketsiz beklemesinin moralini bozmuş olduğunu da ilâve edebiliriz. Bu sırada Yunanistan`da da hava bulanmış, kamuoyunda savaş karşıtlığı alıp yürümüştü. Bu fikir cephedeki askere kadar yayılıp subayların da, erlerin de maneviyatını sarsmıştı, öyle zamanlar oldu ki subaylar ve erler bizzat benim emrimi dinlemez oldular.
İşte Yunan ordusunu umulmadık bir yenilgiye uğratan başlıca sebepler bunlardır.`
Üç Eylül sabahı General Trikopis ile arkadaşlarını süvari bölüğüme teslim ederek Uşak`a gönderdim.
O gün Başkomutan Mustafa Kemal Paşa ile Erkânıharbiyei Umumiye Reisi Fevzi, Cephe Kumandanı İsmet, Dördüncü Kolordu Kumandanı Kemalettin Sami ve Birinci Ordu Kumandanı Nurettin Paşalar da Uşak`ta idiler...`

...Baksanıza hâlâ yanıyoruz. diye red cevabı verdiler. Ben de yanımda bulunan zeytin, peynir, ekmekle bir sıcak çay ikram ettim. Ortamıza bir de ateş yaktırdım. Onun çatırdıya çıtırdıya yükselen alevi, esaretin acısını birkaç saatten beri çekmekte olan

General Trikopis ile arkadaşlarının yüzlerine bir başka ızdırab ve hüzün veriyordu.
Nihayet, sorgulamaya sıra gelmişti. General Trikopise:

- Siz, dedim, vazifenizi yaptınız. Fakat savaş talihi aleyhinize döndü. Zaten memleketimizi haksız yere işgal etmiştiniz. Biz sizi vatanımızdan çıkarmak için çalıştık. Ergeç muvaffak olacağımızdan da emindik ama, bu kadar çabuk, bir hafta gibi kısa bir zamanda ordunuzun darmadağın olarak izmihlale uğrayacağını tahmin edemezdik. Ben Sakarya Meydan Savaşında da tümen komutanı olarak bulundum.Yunan ordusu orada, bu seferki savaşlara nispetle daha ziyade savaş yeteneği göstermişti. Şimdi ne oldu? Başkomutan vekili sıfatiyle elbette bunun sebeplerini bilmeniz lâzımdır. Beni bu yönden aydınlatırsanız çok memnun olurum.
Yenilginin asıl kaynağı

Yenilginin asıl kaynağı
General Trikopis, artık olan oldu, der gibi bir el işareti yaptı ve anlatmaya başladı :
- Yenilgimizin sebepleri çoktur. Bence bunların başında, Sakarya bozgunundan sonra Yunanistan'da kabinenin değişmesini mucip olan büyük galeyan ve Başkomutan General Papulas ile Genelkurmay Başkanı General Dosmanis'in azli gelir. Bundan sonra da ordunun krala sadakatini muhafaza edecek bir başkomutan aranınca, kiralın yaveri Haci Anesti'nin seçilişi gelir ki, bu general başkomutanlık yapacak kudrette değildi. Hele maiyet komutanları da kendisi gibi, aynı düşünce ile tâyin edilince, içine siyaset giren orduda ne güven, ne de düzen kaldı.
Diğer önemli bir sebep de şu olmuştur; casuslarım vasıtasiyle sizin taarruza hazırlandığınızı ve Uşak istikametindeki ricat hattımızı kesmek üzere üstün kuvvetlerle sağ cenahımıza taarruz edeceğinizi haber aldığım zaman bunu Başkomutan Haci Anesti'ye yazdığım halde, o böyle bir saldırıya ihtimal veremediğini söyledi, boş bulundu. Hattâ hava keşifleri ve istihbaratımla saldırı için yığınak yaptığınızı öğrenerek tekrar kendisini ikaz ile sağ cenahta kuvvetli bulunmak için Altıntaştaki ikinci kolordunun sağ cenaha yaklaştırılmasını teklif ettimse de onu buna da inandıramadım. Saldırı hareketinizi bir blöf addederek, teklifimi kabul etmedi.

Sakarya'dan sonra
Dördüncü sebebe gelince; 26 Ağustosta, saldırıya başlayıp da birinci hat siperlerimizi düşürdüğünüz zaman Altıntaş - Eskişehir yönündeki saldırınızın, kuvvetlerimizi orada tespit için olduğunu yazarak, asıl ciddi saldırınızın Afyon bölgesinden olduğunu tasrih ile, gene acele kuvvet istedim. Ancak geç vakit ve yalnız bir tümen gönderildi. Bunu takviyeye muhtaç tümenlere dağıttım ama, iş işten geçmişti, bir fayda vermedi.

Son sebep; cephe, kuvvetimizle tamamen ters genişlikte olduğundan, Eskişehir - Afyon hattında savaşı kabul etmemiz uygun değildi. Ben, geride Belen hattında savaşı kabul etmemiz lâzım geldiğini, daha savaşa başlamadan evvel, başkomutanlığa teklif etmiştim, bu da kabul edilmedi.
Nihayet, bütün bunlara bir de Yunan askerinin, Sakarya Savaşından sonra uzun süre hareketsiz beklemesinin moralini bozmuş olduğunu da ilâve edebiliriz. Bu sırada Yunanistan'da da hava bulanmış, kamuoyunda savaş karşıtlığı alıp yürümüştü. Bu fikir cephedeki askere kadar yayılıp subayların da, erlerin de maneviyatını sarsmıştı, öyle zamanlar oldu ki subaylar ve erler bizzat benim emrimi dinlemez oldular.

İşte Yunan ordusunu umulmadık bir yenilgiye uğratan başlıca sebepler bunlardır.
Üç Eylül sabahı General Trikopis ile arkadaşlarını süvari bölüğüme teslim ederek Uşaka gönderdim.
O gün Başkomutan Mustafa Kemal Paşa ile Erkânıharbiyei Umumiye Reisi Fevzi, Cephe Kumandanı İsmet, Dördüncü Kolordu Kumandanı Kemalettin Sami ve Birinci Ordu Kumandanı Nurettin Paşalar da Uşakta idiler...
Kadifekalede Türk bayrağı
Hakikaten oradan İzmirin körfezi, Kadifekale ve diğer bazı mahaller (-yerler) gayet iyi görülüyordu. Güneş bir defa daha gurup ediyordu ki, hâtırası aziz Türkiyemiz üzerinde ilelebet payidar olan bir manzarayı bizzat seyretmek saadetini tattık, Kadifekaleye Türk bayrağı çekiliyordu.

Güneş yavaş yavaş alçalmış, İzmir körfezinin yeşil sularında erimişti. Hiçbirimiz Belkahveden ayrılamıyorduk. Bu arada ağaçlıklar arasından bir araba sesi geldi. Tek atlı bir yol arabası İzmir cihetinden gelmekte ve arabacı şarkı okumakta idi. Nereden geldiğini sorduk. Gür bir sesle:
- İzmirden! dedi.
- İzmirde ne var ne yok? dedik.
- Askerlerimiz Kordonda geziyor, cevabını verdi.
- Doğru mu söylüyorsun? diye sorduk.
- Nah, işte İzmir, gidin de bakın! diye körfezi işaret etti ve yoluna koyuldu.
Yürüyüş nizamında ilerleyen bir fırka
Daha bir müddet orada kaldıktan sonra Nife dönmek üzere hareket ettik. Yolda bir fırkanın İzmire doğru yürüyüş nizamında ilerlediğini gördük. Efrat (-Mehmetçikler) günlerce süren yürüyüşlerine rağmen yorgunluk âsârı (-eseri) göstermiyorlar, bir an evvel İzmire ulaşabilmek için can atıyorlardı.

Gazi Paşa bana:
- Askerlere, arkadaşlarının İzmire girdiklerini söyle, dedi. Emri tebliğ etmek üzere ayağa kalktım. Kolbaşına elle işaret ederek kıtayı durdurdum:
- Arkadaşlar nereye gidiyorsunuz? diye sordum.
- İzmire! diye haykırdılar.
- Süvarilerin İzmire girdiklerini biliyor musunuz? dedim ve arkadaşlarının İzmire girdiklerini haber verdim. İçlerinden biri:
- Aferin be! diye bağırdı. Hepsi birden şevkle (-coşkuyla) yollarına devam ettiler, biz de Nife döndük.
Geceyi Nifte geçirdik. Gazi Paşa ertesi günü - İzmirde kendilerine bir ikametgâh ihzar (-oturulacak yer seçmek) üzere - erkenden hareketimi emir buyurdular. Emirleri mucibince (-gereğince) sabahleyin henüz şafak sökerken arkadaşım Mahmut, Ruşen Eşref ve Paşa hazretlerinin maiyetinde şifre memuru Memduh Beylerle beraber hareket eyledik.

İzmire geldiğimiz zaman...
İzmire vardığımız zaman fırka kolbaşısı şehre mızıka çalarak giriyordu. İzmir halkı sokaklarda, neşeden çılgın bir halde, istihlâsı tesit (-kurtuluşu tebrik) ediyorlardı. Damlardan, evlerin pencerelerinden kadınlar askerlerimizin üzerine çiçek, halk kolonya, gülsuyu serpiyorlardı. O zaman nereden tedarik edildiğini elan (-halen) anlayamadığım Gazinin kartları halkın başında, göğsünde ve evlerde görünüyordu. Kalabalıktan tevakkuf etmeye (-duraklamaya) mecbur olduğumuz zamanlar, halk otomobilimize hücum ediyor, hepimizi ayrı ayrı öpüyordu.

Bu pâyânsız şevk ve şadi arasında hükümet konağına geldik. İzzeddin Paşa vali vekili olmuştu. Biz Karşıyakada Kral Kostantinin, müteakiben (daha sonra) da İstiryadisin oturduğu köşkü Gazi Paşa için hazırlamak üzere yola çıktık. Ecnebi sefainden (-yabancı gemilerden) çıkarılan bahriye efradına (-askerine) şurada burada tesadüf ediliyordu. Bilhassa Karşıyakaya gitmek üzere Bayraklıdan geçerken, rast geldiğimiz ecnebi (-yabancı) askerlerinin otomobilimizin önünde vaziyet alarak selâm vermeleri unutulur hâtıralardan değildir. Muzaffer ordunun biz âciz fertlerine karşı yapılan bu muamele, insanın nazarlarını (bakışlarını) bir zaman evvele, İstanbulun işgal zamanındaki vakalara celbediyordu (-olaylara çekiyordu).
Köşke geldiğimiz zaman civardaki hanımlar yanımıza geldiler. Maksadımızı anlar anlamaz:
- Biz paşamız için her şeyi kendi elimizle yapacağız, siz yorulmayınız. Ancak her şeyin hazır olduğunu gidiniz, kendilerine haber veriniz! dediler.
Biz de yapacak bir iş kalmadığını anlayarak, Gaziye keyfiyeti haber vermek üzere döndük. Halkapınara gelmiştik ki süvarilerin tertibat almış olduklarını gördük.

İzmir'e ilk giren İkinci Süvari Fırkası Kumandanı Miralay Zeki Bey (Sonradan Umum Jandarma Kumandanlığına gelen General Zeki) Fırkasının savaş seyrini ve İzmir'e girişlerine ait anılarını şöyle anlatmıştır:
'Kumandasına memur olduğum İkinci Süvari Fırkası, düşman ordusunun gerisini çevirmek görevini almıştı. Bunun için sarp Ahor dağlarını aşmak gerekiyordu. Düşmanın aşılmaz zannettiği bu dağları, süvarilerimiz bir gece yürüyüşüyle geçerek düşman ordusunun gerisine ulaştılar. Böylece Sakarya Savaşından, yâni bir yıldan beri iki ordu yeniden karşı karşıya gelmiş, aradaki kalın perde kalkmıştı.
Buradaki vazifemiz düşman yedek kuvvetlerini asıl saldırı cephemize gitmekten menetmekti; bu maksatla harekâta geçildi ve Yunan yedek kuvvetleri grubunun bulunduğu tahmin edilen istikamete tevcih olundu. Yolda, küçük köyde küçük bir direnişe maruz kalındı, burada bulunan ve köyü muhafaza etmek isteyen düşman İkinci Alay kuvvetlerimizin hücumuyla tamamen imha edildi, oralardan geçen takriben bir kilometrelik demiryolu da tahrib edildi. Teğmen Yıldırım Kemal Bey, ki pek kıymetli bir genç subayımızdı, burada şehid düşmüştür.

27 Ağustos gecesi, durmadan yürüyüşe devam edildi. Bu yürüyüş düşman ordusunun gerisinde ve kuzey istikametinde yapılıyordu; Eğert civarına kadar varıldı, böylece Başkumandanlık tarafından çizilen ilk büyük çemberin ağzı, süvari kuvvetlerimiz tarafından, tâyin edilen zamandan evvel kapanmış oldu.

28 Ağustos sabahı gün doğmadan, süvari fırkamız Trikopis karargâhiyle düşman yedek grubu kumandanı Diyenis karargâhı arasında ve tamamen cephe boyundaki düşman ordusunun arkasında yer almış bulunuyordu. Bu durumumuzdan daha çok faydalanmak gayesiyle Diyenis kuvvetlerine, alaca karanlıkta atlı grub baskınları yapıldı; henüz uykudan uyanmakta olan düşman yedek birlikleri bozguna uğradı; bu arada Diyenis'in yattığı çadırın da delik deşik edildiğini, bilâhare esir edilen bu kumandan, bizzat ifade etmiştir. İki düşman grubu arasındaki yegâne emin ve uygun yolda bulunan ve bütün düşman tekerlekli vasıtalarını kapsayan nakliye teşkilâtı da bu saldırımızdan nasibini aldı; yüzlerce araba ve otomobilin yoldan çıkarak dağlara kaçmak istemeleri, ordugâhtaki kıt'anın yığın halinde firarları tasviri mümkün olmayan bir görünüm teşkil ediyordu.
Diyenis'in bu sıralarda kararsız bir durumda bulunduğu sonradan öğrenilmiştir. Filhakika Yunan ihtiyat kuvvetleri kumandanı o sırada Trikopis'in yardım dâvetine uymakta bir türlü karar verememiş ve henüz Başkumandan bulunan Haci Anesti'nin Bolvadin istikametindeki saldırı emrini de tatbik edememiş bulunuyor ve en yumuşak yol telâkki ettiği geride toplanmak hareketini yapmaya hazırlanıyordu. Türk süvari kuvvetlerinin alaca karanlıktaki beklenmeyen baskınına, işte böyle bir zamanda maruz kalmıştı.
Diyenis, yeniden toparlanıp savunma tertibatı hazırlamak gayesi ile Trikopis ile acele görüşmek istedi, fakat akşama kadar yaptığı girişimler sonuçsuz kaldı. İki saatlik yolu, devamlı baskınlar ve çarpışmalar yüzünden, ancak sekiz saatte aşabildi. Bizim için maksat hasıl olmuş, düşmanın el değmemiş kuvvetlerinin Dumlupınar'a zamanında yetişmelerini önlemek vazifesi başarıyla yapılmıştı. Filhakika süvari fırkamız kıt'aları fedakârane vazife görmüş, tehlikeleri umursamamış, düşman kuvvetlerinin ayağına takılan bir zincir olmuştu. Başta13. Alay Kumandanı Galip Bey olmak üzere bir hayli subay ve askerimiz bu savaşlarda şehid düşmüştür.

Diğer düşman grubu kumandanları Trikopis ve Diyenis akşama doğru varabildikleri Olucak köyünde birleştikleri zaman öyle bir hale gelmişlerdi ki, kumanda ettikleri ordular değil, kendi karargâh birliklerine bile hâkim değillerdi. O kadar ki, Yunan karargâh askerleri, ertesi sabah kaçarken, kumandanlarının gecelediği bu köyü yakmak ve zavallı köy halkını öldürmek gibi zalimane ve alçakça hareketlerden çekinmemişlerdir.

Düşman kumandanlarının birleşip vaziyetlerine çare aradıkları sırada Dumlupınar silsilesi güneyden piyade fırkalarımız tarafından işgal ediliyordu. İkinci ordumuz ise düşman ordularını daha dar ve kuvvetli bir çember içine alıyordu. Süvari fırkamız da, uzun bir yürüyüş yaparak Kızıltaş deresinin en dar yeri olan Belve geçidine intikal etmişti.

Kızıltaş deresi ve Belve geçidi... Başkumandanlık Meydan Savaşından kurtulabilen ve Kızıltaş deresi içine yığın halinde giden düşman sürüleri kesif ormanlar içinde ve derenin en dar ve sarp bölgesinde yeniden ateşe uğrayınca cidden acınacak hale geldiler ve bu hal ile sürüklenerek Murad dağlarına çıkmaya başladılar; fakat yine süvarilerimizi önlerinde buldular! Bu vaziyetten kurtulmak için bir yol aradılar, şimalden cenuba, Uşak istikametine döndüler. Bundan sonra kendilerini o kadar güvende sandılar ki, geçtikleri yerlerdeki ağaçlara kâğıtlar asarak arkadan gelen sürülere yön tâyin ediyorlardı. Halbuki bu yol da kapanmıştı; güneye süratle yetişen Kemalettin Sami Paşa kolordusu, kurtulduklarını zanneden bütün bu sürüleri esir etmişti.

Eylülün ikisi olmuştu. Bundan sonra Uşak bölgesinde kalıp batıya kaçan düşman birliklerini de yakalamak ve bu maksatla uzun yürüyüşler yapmak lâzımdı. O gün süvari kolordusunun öncüsü olan fırka, gece yarısı Uşak'ın kuzeyindeki Derbent köyünden hareket etti, yirmi saatten fazla yürümek ve yolda yalnız iki saat istirahat etmek koşuluyla 4 Eylül sabahı şafak sökmeden Kula'ya varmıştı. 4 Eylül sabahı şehri yakmak üzere Kula'da toplanan düşman askerleri basıldı, yüz kadarı esir, kalanları yok edildi; kaçanlar takip edildi. Kurtulan kasabada sevinç sesleri ile dışarı fırlayıp atların ayakları altına atılan halkın manzarası en metin askerleri bile ağlatmıştı.
Halkın şükran gösterileri karşısında uykusuzluğu, yorgunluğu unutan birliklerimiz, yeni bir emir verilmediği halde kendiliklerinden takibe devam ediyorlardı. Bazen, zorunlu olarak, efrat yolda hayvan üzerinde uyuyor ve yollara dökülen çoluk çocuğun toplayıp, dağıttıkları saç ekmekleriyle yetinerek durmadan harekete devam ediyorlardı. Varını yoğunu çıkaran ve askere vermek için birbirini çiğneyen köylülerin manzarası tasavvur edilemez bir haldi.
Alaşehir'le Salihli arasında ve az çok toplu bir halde olan son Yunan kuvvetlerine Dereköy istasyonu civarında yetişerek tekmil fırka ile hücum edildi. Kanlı bir savaş oldu. Düşman Ödemiş istikametinde dağlara kaçırmak istediği adedi mahdut toplarından bir kısmını da burada terk eyledi. Düşmanın bulunduğu ve geçtiği yeri bulmak kolaydı: Yangın olan yerlerde düşman vardı veya buradan, geçmişti!
Bundan sonra hesapça düşman ancak şuradan buradan getireceği dağınık birliklerle İzmir önünde bir artçı savaş verebilirdi. Fırkamızın, biri doktor olmak üzere dört yaralı subayla, yaralı Mehmetçiklerin, geriden gelmekte olan Birinci Kolorduya emanet ederek yürüyüşe devam ettik ve kestirmeden yedi Eylül akşamı Manisa'nın batısına yetiştik. Ne yazık ki, Manisa da yanmıştı.
8 Eylül sabahı... İzmir'i, o gün kurtaralım, diye acele ettik. Fırkam, Kolordunun diğer birkleriyle birlikte 8 Eylül sabahı Manisa civarında toplandı. Manisa'yı yakıp Horos köyü üzerinden İzmir'e gitmek isteyen bir sürüye daha tesadüf ettik. Bunları takip ve imha ede ede Bornova'nın doğu sırtlarına ulaşmış olduk. Düşmanın ufak bir kuvvetiyle cepheden ve Nif üzerinden gelen kuvvetleriyle gerimizden tekrar savaşmaya başladık. Guruba kadar devam eden bu ufak savaş, düşmanın karanlıktan istifade ederek dağ yolundan Çeşme tarafına firarı ile neticelendi.

Fırka, 9 Eylül sabahı, saat 10'da süvari kolordusunun öncüsü olarak Bornova üzerinden İzmir'e dahil oldu. Sakarya muharebesindeki akınlarda cesaretleriyle beliren Teğmen Sıtkı Efendi'yi İzmir kapısında son kurban olarak verdik. Başta giden öncü kumandanı Şerafeddin Bey'in, Bornova'da ufak bir çatışmada atı yaralandı. Şurada burada çeteler ve özellikle Menemen yolundan gelen düşman dağınık birliklerinin karşı yakadan geldikleri görülüyordu. Mersinli'de o kadar çok esir alındı ki, fırka birlikleri bunların içinde kayboldu!

Şerafeddin Bey kumandasında iki bölük öncü olmak üzere yirminci ve dördüncü alaylar tam bir intizam ve sükûnetle caddeyi takiben ilerlemekte iken Halkapınar'da bir un fabrikasından açılan ateşte başta gidenlerden dört Mehmetçik şehit düştü. Öncü, bu mütecavizlerle fazla meşgul olmayarak ve bilhassa ateşle mukabeleye kıyam etmeksizin, yürüyüşüne devam eyledi. Arkadan bütün fırka geliyordu. Şerafeddin Bey, yanında emir subayı Teğmen Hamdi Bey ve Teğmen Riza Efendiler ve bir takım asker olduğu halde, Kordonboyu'nu takip eylemişlerdir. Pasaport yeri civarında atılan bombalardan Şerafeddin Bey yaralanmışsa da sükûnetle icap eden mukabelede bulunmuş ve yaralı olduğu halde tevakkuf etmeyerek hükümet dairesine kadar gitmiştir. Şerafeddin Bey, kapalı hükümet binasını Teğmen Rizâ Efendiyle açarak Türk nöbetçilerini yerleştirmiş ve sancağımızı göndere çekmiştir. İzmir'e ilk giren Türk subaya adanan bir kıymettar kılıçla ödüllendirilen Şerafeddin Bey, kendisiyle övünülecek bir vakar ve celâdet göstermiştir.

Yirminci alay Urla istikametinde kaçan düşmanı takip etmiş, dördüncü alayın bütünüyle ikinci alay Funta'dan ayrılarak Kadifekale'ye gitmiştir. Kokaryalı'da bâzı evlerden açılan ateşten bir neferimiz yaralanmıştır.
Durumdan habersiz bir Yunan birliği trenle Aydın'dan Kemer istasyonuna gelirken bir süvari bölüğümüz tarafından tevkif edilmiştir. Pek şaşkın durumda olan bu askerler ayaklanmaya girişmiş olsalar da, Fransız subaylarının bile artık karşı koymanın faydasız olduğunu söylemeleri üzerine, olaysız, esir kafilesine dahil edilmişlerdir. Bütün sokaklar düşman askeri, çete ve bırakılmış eşyalarla dolu idi. Yabancı gemi ve askerleri düdük çalmak ve hurra sesleriyle bağırmak suretiyle askerlerimizi alkışlamışlar ve her yerde ihtiramla (-saygı duruşuyla) selâmlamışlardır. İcap eden yerlere derhal muhafızlar verilmiş, hemen şehir trenlerinin hareketi temin edilmişti.

Mersinli'de Manisa bölge kumandanını bekleyen iki karargâh otomobiline karargâh arkadaşlarımla beraber binerek öncü olarak hükümet konağına geldim. Şerafeddin Bey'le görüşen konsoloslarla tanıştım, kendilerine sükûn ve asayiş hususunda müsterih olmalarını söyledim. Hükümet binasına gelenler arasında bulunan Sadayıhak (-Halkın Sesi) Gazetesi başyazarı İsmail Hakkı Bey aracılığıyla ve gazete ile şu ilânı neşrettirdim:

Ters ten düzden derken çok hızlı bir şekilde ilk ağızlardan kısaca 26 ağustos 9 Eylül ü anlattık okuyan okudu okumayanın canı sağ olsun ama bitti mi hayır... Bitmez bu bir destandır özet yaptık biraz anı biraz resim biraz albeni lazım ama şu bir gerçek ki dilimde aynı marş gözlerimde o mavi bulut yaşasın ATATÜRK... Ulusal bütünlüğümüzü bir şekilde bozmaya çalışan ve bunun için dil din ırk farketmeden karıştıranlara karşı çok ciddi uyanık olmamız lazım geldiğinin altını vurgulamam lazım ...
Çağımızın en büyük silahı bombalar değildir çağımızın en büyük silahı inanmış insandır. Unutmayın ki cahil insan çok kolay inanır yanlışı doğru görür inandığı değerdede cahil cesaretiyle orantılı tepki verir. Onun için eğitimli inanmışlar ordusu yaratmak gerekmektedir.
Tarihi yaşarken yakalamalı ve anlamalıyız. Yoksa elalemin kuklası oluruz. Şehit kanları ile bağımsızlık savaşı için sulanmış bu kutsal topraklarda uyduruk futbol ; kerametleri kendinden menkul manken pop top yıldızları ; minietek türban kavgaları gibi suni gündem ve gözboyamaları ile uğraşırken kanla alınmış toprakların parayla satıldığına geç uyanırız.
15 yıl süren Cumhurbaşkanlığı süresince bir kere bile yurt dışına çıkmamış olan Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk ün yanında çok kısa süren başkanlık başbakanlıkları süresince Türkiye ye geçerken uğrayan yöneticiler arasında ki farkı çok ama çok iyi anlamalıyız. Birleşmiş Milletlere bile tek davetle giren ülke olma gururunun yanında geleceği meçhul bir AB uydurukluğuna yalvarmamızı iyi değerlendirmeli nereden nereye geldik diyebilmeliyiz....
İlk fotoğraftaki iki ere bakıp bugünkü marka tutkunluğumuzu sorgulamalı ' yahu biz ne yapıyoruz diyebilmeliyiz...' Uyduruk iki gece kulübüne gitmek hayatımızın mihenk noktası olmamalı para hırsı ise gözümüzü boyamamalıdır. Unutmayın ki sizler TÜRK oğlu/Kızısınız yazıktır incitmeyin atanızı....
kalplarinizden vatan sevgisi hiç yok olmasın. Çıkar çevrelerinin sizleri yönelttiği yaşam kavgası içerisinde vatanı asla ikinci plana atmayın unutmayın ki istenen yaşam kavgası içerisinde ulusal değerleri ve vatanı unutturmaktır. Bu oyuna gelmeyin.... Cartız curtuz laflarına aldanmayın. İleride Allah huzurunda hesap verirken en kutsal değer olan vatan için ne yaptın ın yanıtını mutlaka bilin... Unutmayın vatan Türban veya Mini eteğin altında değil ŞANLA DALGALANAN AYYILDIZIN ALTINDADIR... VATAN SEVGİSİ EN KUTSAL DEĞERDİR. BU DEĞERE SAHİP ÇIKAMAYANIN GEÇMİŞİ GELECEĞİ OLAMAYACAĞI GİBİ SAHİP ÇIKACAĞI BAŞKA DEĞER DE KALMAYACAKTIR...
ULU ÖNDER ATATÜRK' ÜN ÇİZDİĞİ ÇAĞDAŞ UYGARLIK YOLUNDAN SAPMADAN TÜRKLÜĞÜMÜZ LE ÖĞÜNMESİNİ AMA AYNI ZAMANDA ÇALIŞMASINIDA BİLELİM...
Kulaklarımda çınlayan marşa gelince oda şudur ....

izmirin dağlarında çiçekler açar.
altın güneş orda sırmalar saçar.
bozulmuş düşmanlar hep yel gibi kaçar.
yaşa mustafa kemal paşa,yaşa
adın yazılacak mücevher taşa.

izmir dağlarına bomba koydular
türkün sancağını öne koydular.
şanlı zaferlerle düşmanı boğdular.
kader böyle imiş ey garip ana
kanım feda olsun güzel vatana.

izmirin dağlarında oturdum kaldım
şehit olanları deftere yazdım.
öksüz yavruları bağrıma bastım.
kader böyle imiş ey garip ana
kanım feda olsun güzel vatana

türk oğluyum ben ölmek isterim.
toprak diken olsa yatağım yerim.
allahından utansın dönenler geri
yaşa mustafa kemal paşa, yaşa
adın yazılacak mücevher taşa

Tersin tersi geliyor şimdi nereden nereye diyeceksiniz ama araya bunu yazmasam ben olamam ki... Buda savaş kadar gerçek savaş kadar kahramanlık savaş kadar acı..
http://www.gallipoli1915.org/images/...an/1adsiz1.JPG YAŞAYAN SON ÇANAKKALE KAHRAMANI SAYILIRDI.....

Savaşçı, cengaver bir milletiz; asker olmakla övünür, askere gitmeyene kız vermeyiz Askerlik hatıralarını hiç unutmaz, ama askerden kaçmanın da binbir yolunu araştırırız Davul zurnayla birliğine teslim ettiğimiz delikanlıları marşlarla cepheye uğurlarız Cephede bıraktığımız şehitlere de ağıtlar yazar, anıtlar dikeriz

Tek kötü yanımız, ister sağlam ister yaralı dönsünler, inançlarımıza göre şehitten sonraki mertebe olan gaziliki yakıştırdığımız insanlara hiç kıymet vermeyişimizdir Sanki orada ölmeleri şartmış, geri dönmemeleri gerekiyormuş gibi

Gazileri adam yerine koymayız; bu yüzden maaşlarına zam yapmayız, hatta askeri hastanelerden yararlanmalarını bile engelleriz Aldıkları fiziksel ve psikolojik hasarı onarmak için çaba sarfetmeyiz; bu nedenle gaziler sağda solda intihara kalkışırken rehabilitasyon merkezleri de ilgisizlikten çürür gider

Uzun etmeyeyim; 20. yüzyılın başında, neredeyse kesintisiz 20 yıl boyunca o cepheden bu cepheye koşturan Türk milleti, şehitler bir yana, nedense, bugünkü varlığını ve vatanını borçlu olduğu gazileri unutmaya, unutturmaya yönelmiş, hatırlamaktan kaçınmıştır

Hatırlasaydık, acaba neler yapardık?

Örneğin, o meşum 1915 yılında Gelibolu Yarımadasında yaşanan tarifsiz savaşı hatırlasaydık, önce o savaşa katılıp da her nasılsa hayatta kalmayı başarmış insanlara bir başka özen gösterirdik... Örneğin; onların her birine bir madalya verip onurlandırabilirdik... Bu savaşta çoğu bir uzvunu kaybetmiş olan bu insanlara geri kalan yaşamlarında geçimlerini sağlayacak kadar bir maaş bağlayabilirdik...

Ama bunları hiç yapmadık... Geliboludan sağlam kurtulanlar önce Filistine götürüldü; oradan canlı ve tek parça dönenler de Kurtuluş Savaşına katıldılar. Bu iki cephede yaralandığı ya da hastalandığı için Kurtuluş Savaşına çağrılmayanlar daha o günlerden itibaren kaderlerine terkedildiler. Oysa, İstiklal Madalyası alan tüm silah arkadaşları gibi onlar da çarpışmıştı vatan için... Kanlarını da dökmüş, kimisi organlarından birkaçını da feda etmişlerdi bu topraklar için...

Suçlar gibi Onlar Osmanlı askeriydiler dedik ve unutulup gittiler; bir teneke madalya dahi verilmedi bu insanlara... Taa ki 1990 yılına kadar... Bu tarihte, ANAP Çanakkale Milletvekili Ayhan Uysal ve 9 arkadaşının önerisi üzerine toplanan Milli Savunma Komisyonu, Çanakkale Savaşlarına katılanlara bir Şeref Madalyası verilmesini hükme bağlayan yasa önerisini kabul etti.

Ama, bu öneri yasalaştı mı; yasalaşan bu öneri sonucu kaç kişiye Şeref Madalyası verildi; ya da o günlerde bu Şeref Madalyasını alacak Çanakkale Savaşı gazisi var mıydı hayatta, inanın bilmiyorum...

Hatırladığım; 1990 yılında yaşayan bir ya da iki Çanakkale gazisinin kaldığı... Ben de Çanakkale gazisiyim diye ortaya çıkanların çoğunun gerçekte Kurtuluş Savaşı gazisi, çok küçük bir kısmının da çocukları tarafından Belki maaş bağlanır ümidiyle bir eski asker elbisesi giydirilip sokağa bırakılmış, neredeyse bunamış ihtiyar dedeler olduğu biliniyor...
Neyse biz devam edelim ....
Bakkal Salim Mutlu, Romanyalı bir göçmen ailenin çocuğuydu... Türkiyeye göçtükleri zaman Geliboluda iskan edilmişlerdi. Küçük bir çocuk sayılırdı o zamanlar; bütün günü sokakta geçirir, tarlada bayırda koşar oynardı...

Küçükken her yağmur yağdığında alt üst olan topraktan hurdalar çıkardı ortaya... Bunları toplar, kilosu iki-üç kuruşa satardık. Bu arada elimize çok şey geçti; kurşun delikleriyle dolu iskeletler, parçalanmış kafa tasları, paslı silahlar ve özel eşyalar... O zamanlar çok olağan bir şeydi bu... derdi... Ama o, diğer arkadaşlarının tersine, eline geçen herşeyi hurdacılara satmamış; ilginç bulduğu parçaları kendine saklamıştı. Bunu farkeden arkadaşları da ellerin geçen benzer parçaları Salime getirmeye başlamışlardı; Salim para verip alıyordu getirilenleri...

Romanyadan birlikte göçtükleri komşularının kızı Fatma ile evlenmişti Salim Mutlu Zaten çocukluk arkadaşı olan bu kız, onun tutkusunu da biliyordu. Hayatını kazanma zamanı geldiğinde bakkallığı seçen Salim, savaş anıları saklamaktan vazgeçmedi... Birlikte, ailelerine tahsis edilen toprağa gidiyor ve bütün gün orada da çalışıp ekip biçiyorlardı.

Her çapa vuruşunda, her kazmada topraktan kemik fışkırıyordu o zamanlar diye anlatmıştı Fatma Bacı o günleri... Sonunda köylü isyan etti; konu ilgili mercilere ulaşınca da bir dolu asker geldi tarlaların olduğu yere Arazi günlerce kazıldı ve çıkarılan kemikler tam 80, evet 80 GMC ile taşındı bir yerlere Meğersem, savaş zamanında şehit mezarlığı olarak kullanılmış buralar

Salim Mutlu da bu arada boş durmuyor, eline ne geçerse saklayıp koruyordu Ama, evinin de kullanılacak yeri kalmamıştı; onu tamamen bu eşyalarla doldurup Çanakkale Harp Hatıraları Müzesi yaptı. Müzeye giriş paralı değildi; isteyen ziyaretçi yardım kutusuna gönlünden kopan miktarı bırakıyordu, müze de ihtiyaçlarının bir kısmını bu gelirden karşılıyordu. Ama asıl finansör, Salim Mutlu ve Alçıtepedeki küçük bakkal dükkanıydı...

Müzesindeki parçaları toplamaya başladığından neredeyse 30 yıl sonra, 1980lerin sonunda birileri geldi kapısına Salim Mutlunun... Dediler ki, Şu müzenin en nadide parçalarını alacağız ve Kabatepede yapılacak devlet müzesine koyacağız. Sana da, al şu kadar para...

Para hiç umurunda değildi Salim Mutlu nun ama, işin boyutu giderek onu aşmaya başlamıştı... Hem biraz hastaydı, hem sahibi olduğu savaş anılarını koyacak yer bulamıyor, hem de onların bakımına para yetiştiremiyordu. Yine de elinden geleni yapmış, bu anıları bunca yıl korumayı başarmıştı. İster istemez kabul etmek zorunda kaldı bu buyruğumsu teklifi... Birileri geldi; eşyaların en nadide olanlarını seçti ve gittiler.

Yaşamı boyunca bulup sakladığı kişisel eşyaların evinden birkaç kilometre ötede, güvenli bir müzenin camekanlarında sergilenmesinden mutluydu Salim Mutlu ama, 60 yaşından sonra da yaşamını değiştirmeye niyeti yoktu. Müzesiz yapamayacağını biliyordu; yeniden başladı savaş anıları toplamaya... Bakkal dükkanının yanındaki evin iki odasını ayırdı onlara ve kapıya tabelayı astı yeniden: Çanakkale Harp Hatıraları ve 80 İlimizin Toprak Seramik Kolleksiyonu...

Unutmadan eklemeliyim; Salim Mutlu, bir ara tüm illerimizin valilerine bir yazı yazmış ve onlardan Bir otantik kap içinde il toprağı göndermelerini rica etmişti. Bu ricaya sadece İstanbul ve Kırklarelinden cevap alınca, bu kez kendi yollara düşmüş ve bütün illere gidip oralardan vatan toprağı getirmişti müzesine...

Kabatepe Müzesi;nin girişindeki panoda, müzeye emekleri geçen kişilerin isimlerinin arasında Salim Mutlununkini görememezsiniz. Sakın görevliye sormayın
Neden onun ismi yok burada diye
Parayla sattı bu eşyaları, onun için der görevli kısaca

Ne fark eder, bütün bu eşyaları bulup çıkaran ve bugünlere kadar saklayan oydu diye üstelemeyin alacağınız yanıt
Valla ben bilmem, Orman Müdürlüğüne soracaksınız olur...
Böylece sizde öğrenirsiniz benim gibi Bir müzenin orman müdürlüğüne bağlı olabileceğini Herhalde dünyada tek örnektir

Oysa, bu işi Belki bir karşılığı olur düşüncesiyle de yapmamıştı Salim Mutlu... Geliboluda doğmamış ve o savaşı yaşamamış olduğu halde, içgüdüsel bir refleksle olsa gerek, bu topraklardaki anıların gelecek kuşaklar için saklanması gerektiğini düşünmüştü... Belki de bu nedenle büyük bir kente göçmeyip dünyanın en sessiz yörelerinden biri olan Alçıtepede yaşamayı seçmişti.

Burada huzur içinde öleceğini ve ödülünün Çanakkale şehitlerinin yanında cennette bir mekan olacağını da biliyordu.

Bu yüzden soyadı gibi mutlu bir insandı Bakkal Salim...

Taa Avustralya ve Yeni Zelanda dan kalkıp gelen insanlar, ülkelerinde ellerine tutuşturulmuş kitapçıklara bakarak Salim Mutlunun müzesini buluyor ve onun elini sıkmak için sıraya giriyorlardı...

Resmi kayıtlar, Çanakkale Savaşlar na katılmış olup da 1999 yılı itibariyle hayatta olan kimse kalmadığını söylüyordu. Oysa, birçok Avustralyalı, Yeni Zelandalı, Fransız ve İngiliz bunun tersini düşünüyordu; henüz bir kişi vardı; o da Salim Mutluydu...

Son Çanakkale kahramanı Odur, dedelerimizin, dedelerimizin babasının, büyük amcalarımızın, büyük büyük dayılarımızın özel eşyalarını, bunca yıldır sanki bir gün çıkıp geleceklermiş gibi özenle saklamış ve onların bize ulaşması için koca bir yaşamı, kendi yaşamını harcamış diyorlardı.

Kıytırık sinema oyuncularına, üçüncü sınıf türkücülere, kadın sesli erkek arabeskcilerle erkek sesli kadın Türk müziği şarkıcılarına, fırça tutmasını bilmeyen ressamlara devlet sanatçısı ünvanı veren bu devletin, Salim Mutlu gibi bir insanı Alçıtepe Köyünün unutulmuşluğuna terketmesine gönlüm hiç razı olmuyordu

Yıllar önce Cumhurbaşkanı Demirelin oralardan geçtiğini, ama müzeye uğramadığını belirgin bir kırgınlıkla anlatmıştı. Bu nişan konusunu açıkladığımda, solgun yanaklarının pembeleştiğini fark etmemek mümkün değildi; heyecanlanmıştı Hastalığı devam ediyordu Müzesinin geleceği konusunu kendince çözmüştü; kızlarının biri ve polis olan damadı ilgiliydiler, onlara teslim edecekti tüm o hatıraları

Şubatın 17sinde kalbine yenik düştü Salim Mutlu (17 şubat 2004)

Onu, kar nedeniyle neredeyse tüm dünyayla bağları kopan Alçıtepe köyünün sessizliği ve yalnızlığında, buz tutmuş toprağın koynuna terk ettik

Ama, adım kadar eminim ki, bizim gösterdiğimiz ilgiden çok daha fazlasıyla karşılanmıştır gittiği yerde...

Allah rahmet eylesin Salim Amca

Varsın madalyan da olmasın

Yanlarına yattığın onbinlerce şehidin de yok zaten...

http://www.gallipoli1915.org/images/...an/salimev.JPG EVİNİ MÜZE HALİNE GETİRMİŞTİ...
http://www.gallipoli1915.org/images/...an/2adsiz2.JPG SALİM MUTLU YAŞAMINI ADADIĞI ALÇITEPEDEKİ MÜZE HALİNE GETİRDİĞİ EVİNİN GİRİŞ KAPISINDA...

Bu yazı derleme ve düzenlemedir. Paylaşılması ve bir şekilde korunması gerektiğini düşünüyorum ondan aldım. Kelime düşüklükleri veya anlam kargaşası olan bir yer var ise lütfen KM atınız benim düşüncelerim ile anıların birleştirilmeye çalışılmasından kaynaklanmıştır. Özür dilerim...
t.a

Dağlarda tek

tek

ateşler yanıyordu.

Ve yıldızlar öyle ışıltılı, öyle

ferahtılar ki

şayak kalpaklı adam

nasıl ve ne zaman geleceğini

bilmeden

güzel, rahat günlere inanıyordu.

Ve gülen bıyıklarıyla duruyordu ki

mavzerinin yanında,

birdenbire beş adım sağında O'nu

gördü.

Paşalar O'nun arkasındaydılar.

O, saati sordu.

Paşalar: ''Üç'' dediler.

Sarışın bir kurda benziyordu.

Ve mavi gözleri çakmak çakmaktı.

Yürüdü uçurumun başına kadar,

eğildi, durdu.

Bıraksalar

ince, uzun bacakları üstünde yaylanarak

ve karanlıkta akan bir yıldız gibi kayarak

Kocatepe'den Afyon ovasına atlayacaktı.

...

Yüzbaşı sordu:

- Saat kaç?

- Beş.

- Yarım saat sonra demek...

...

Alaca karanlıkta, bir çınar dibinde,

beygirin yanında duran

sarkık, siyah bıyıklı süvari

kısa çizmeleriyle atladı atına.

Nurettin Eşfak baktı saatına:

- Beş otuz...

Ve başladı topçu ateşiyle

ve fecirle birlikte Büyük taarruz..

Nâzım Hikmet RAN

commodore1tr bey evladım,

Yazılarınızı baştan sona kadar dikkatle okudum, bilgilerimi pekiştirirken daha önce muhtelif kaynaklardan okuduğum anıları yeniden gözümde canlandırma fırsatı buldum, duyarlılığınız ve sorumluluğunuz için size çok teşekkür ediyorum.

Yazınızın bir bölümünde vatan sevgisinin öneminden bahsetmişsiniz, çok yerinde olarak. Benim öğretmenlik yaptığım dönemlerde çocuklara, şehit kanlarıyla sulanmış, çok ama çok zor şartlarda kazanılmış bağımsızlık neticesinde kurulmuş bu güzide vatan anlatılır, kendilerine atalarından miras kalan bu emanete ulu önderimiz Mustafa Kemal Atatürk'ün çizdiği yoldan şaşmayarak sahip çıkmaları tembih edilirdi. Öğretmenleri olarak biz de vatan ve Atatürk dendiğinde ışıldayan o güzel gözlerden anlardık kı vatanın her karış toprağı için gerekirse canlarını ortaya koymaya hazırdılar.

Ancak geçenlerde öğretmenlik yapmakta olan bir öğrencim ile sohbet ederken bu bilincin şimdiki çocuklarda oluşmadığını, oluşturulmadığını anladım ve kahroldum. Ülkemizde bir savaş çıkacak olsa bu çocuklarımız (biraz da hayal güçlerini kullanarak) deli raporu alarak savaşa gitmekten kaçınacaklarını, canlarını sokakta bulmadıklarını dile getirmişler. Kulaklarıma inanamıdım, çocuklarımızı bu hale getiren, beyinlerini uyuşturan zihniyete, kolay kara paracılara, magazin kültürüne lanetler olsun diyorum...

Vidyoyu izlemek için aşağıdaki linke tıklayın
http://www.youtube.com/watch?v=Xpo2F1ROmVo

Kavruk küçücük bir askersin
Ama ellerin kocaman
Bir de Yüreğin
Esas duruş
Sert Bakış
Korkmuştur Billahi düşman


Tertipin kimbilir nereli

Senden biraz uzunca

Hem de daha yanık tenli

Bilmem arada gözün kaçtı mı

Onun yırtık Postallarına

Fakat vesselam

Öyle durmuşsunuz ki Çanakkale sırtlarına

Omuz omuza

TÜRKLÜĞÜNÜZ HEYBETİNİZDEN BELLİ

Çanakkaleyi sizler ettiniz cennet mekan

Anadoluyu bize vatan

Commodore1tr' ın yazısını azıcık geriye saralım...
23 Ağustos 1921 ; düşman ordusu Türk cephesine doğru ilerlemeye başlamıştır. Türk cephesi yer yer kırılmasına rağman kırılan cephenin yerine derhal yenisi tesis ediliyordu Bu sırada Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk Tarihe geçecek söylevinin bir bölümünü veriyordu :
' Hat-tı müdafaa yoktur sath-ı müdafaa vardır . Ve o satıh bütün yurttur.Yurdun her karış toprağı, yurttaşın kanıyla ıslanmadıkça düşmana bırakılamaz. Onun için, küçük büyük her birlik bulunduğu dayangadan atılabilir; ama küçük büyük her birlik ilk durabildiği noktada yeniden düşmana karşı cephe kurup savaşı sürdürür. Yanındaki birliğin çekilmek zorunda kaldığını gören birlikler ona uyamaz. Bulunduğu dayangada sonuna dek dayanmak ve direnmekle yükümlüdür.''
Azıcık daha geriye gidelim...
2. İnönü savaşından sonra duruluan cephe üç ay içerisinde hareketlenir. 10 Temmuz 1921 gününde Yunanlılar cephelerimize karşı taaruza geçmiştir. Durum çok ama çok vahimdir. Kütahya- eskişehir savaşları denilen bir sıra savaş yapılır ordumuz 25 Temmuz 1921 de Sakarya nın doğusuna çekilir. Yunan orada durur. TBMM si paniktedir. Tek kişi neyin ne olduğunu bilmektedir. 5 Ağustos 1921 de bu tek kişi TBMM sinden başkomutanlık görevini alır. Gerekli düzenlemeleri yaptıktan sonra tam bir destana dönüşecek savaşı yönetmek için Polatlı ya gelir. Burada talihsiz bir olay yaşanır attan düşer kaburga kemiklerini kırar ancak cepheden asla çekilmez ve Maliköy'den savaşı bizzat yönetir. 23 Ağustosta başlayan meydan savaşı 13 Öylül 1921 de sona erer tam 22 gün 21 gece harp edilmiştir. Sonucunda Türkiye için parlak bir zafer olmuştur.
Bu savaşla ilgili bilgilere daha sonra dönmek üzere şimdilik Dünya tarihine en uzun süren meydan savaşı olarak ; Türk Askeri tarihinede komutanlar savaşı olarak geçen savaş hakkında iki laf etmek boynumuzun borcudur..
Yıl 2006 yani bu müthiş savaş üzerinden 85 yıl geçniş, bu savaş ki Türk e Türk olma onurunu açan bir savaştır. Malum okullarda okuyan bir öğrenci bunca yık sonra sakarya Meydan savaşını Küçümseyerek Şöyle diyecektir.
' Ufak bir çete kavgası ikinci dünya savaşıyla kıyaslandığında değeri nedir ki ? '
Aynı kişi Uhud Bedir Hendek Savaşlarını ise
' Dünyayı değiştiren savaşlar ' olarak niteleyecektir.
Sakarya savaşını küçümseme nede ni ordumuzun yaklaşık 26 bin şehit vermesidir. Bu rakamı küçümsemektedir aklı sıra ama asla düşünmezki ölen kendisi olsa acaba değer ne olurdu ?
Nasıl bir zihniyetle yetiştiriliyorlarsa bir meydan savaşını yani sınırları sonderece dar bir alanda yapılan taktik savaşı cephesi tüm dünya olan bir genel savaşla karşılaştırıp küçümsüyorlar. Ama Uhud Bedir Hendek savaşlarını asla karşılaştırmayıp direk yüceltiyorlar.
Gerçek Türk gençliği ise Bedir başta olmak üzere Tüm savaşların öneminin idraki içinde olmalı.. Bu malım kişi biraz sıkıştırıldığında Bedir savaşının neredeyse 300 kişi arasında geçtiğini azıcık zorlama ile savaşa katılanların en az 50 sinin isminin sayıldığının farkında Bu gün istemesekte byük takımlar arasında ki maçtan önce veya sonra çıkan arbedeye katılanlar çok daha kalabalık yani neredeyse on bedir gücünde... Ama bunu idrak dahi edemeyen bir sistemden geçmişler maalesef...
Siz siz olunuz değerlere değerlerin durumuna göre sahip çıkınız. Bedir savaşı ne kadar önemli ise Sakarya meydan Muhabereside en az onun kadar önemlidir tarihimizde ...
Savaşı bilahare anlatacağım commodore nin izniyle..

Alıntı:

---

commodore1tr rumuzlu üyeden alıntı

https://www.hukuki.net/img/uyuyanguzel.jpg
Böyle bir lider dünyada var mıdır ? 1921 kışı çok ama çok sertti hava insan tenini yakıyordu. Emir gölü yolunda ( Dikmen sırtlarında ) yorulan Atatürk 12 Şubat 1921 de karlar üzerinde bir abayla uyur . Masum bir çocuk gibi ama vakar bir komutandır. Günümüzde kar çiselerken okul kapanırken o tarihin en soğuk ankarasında ki eksi 30 derecelerde böyle uyur. İşte Laik demokratik sosyal Türkiye böyle kurulur...
Günümüzde yer beğenemeyenler dolu iken O eşsiz kahraman bir aba üzerinde eksi 20 derece de uyuyor ve gocunmuyordu... ASLA VE KATA UNUTMAYALIM Kİ BU GÜN BAZI ŞEYLERİ TARTIŞIYORSAK BİLE ONUN SAYESİNDEDİR. O OLMASAYDI BUGÜN EZAN OKUNAN MİNARELERİMİZ DE OLMAZDI.. ONON İÇİN ONU SEVELİM KORUYALIM GÜNÜMÜZÜN ABUK TARTIŞMALARINA ASLA KATMAYALIM.....

---

VATAN SEVGİSİ EN KUTSAL DEĞERDİR. BU DEĞERE SAHİP ÇIKAMAYANIN GEÇMİŞİ GELECEĞİ OLAMAYACAĞI GİBİ SAHİP ÇIKACAĞI BAŞKA DEĞER DE KALMAYACAKTIR...
ULU ÖNDER ATATÜRK' ÜN ÇİZDİĞİ ÇAĞDAŞ UYGARLIK YOLUNDAN SAPMADAN TÜRKLÜĞÜMÜZ LE ÖĞÜNMESİNİ AMA AYNI ZAMANDA ÇALIŞMASINIDA BİLELİM...commodore1tr

M.E.Sezen: Sayın commodore1tr Deyerli bilğilerinizi tekrar okudum yüreginize sağlık sanki tekrar o günleri yaşıyoruz sağlıkla kalın saygılarımla.
http://www.hurriyet.com.tr/_np/8654/8778654.jpg
http://www.hurriyet.com.tr/anasayfa/

Yani dostlar kıssadan hisse tarihimizi bilelim sahip çıkalım. Bir şeyleri savunmadan önce İnönüden başlayarak ( Bilecik ) bir uzanın bakalım gerçek tarihe sonra düşüncelerinize sahip çıkın bende saygı duyayım . Konuşurken bu kişilere o kim bu kim veya daha acısı ' bir avuç' kişi diyenlerden olmayın... Tarihinizi yaşarken yakalayın enbüyük erdemdir bu...
commodore1tr

30 Ağustos 2009
30 Ağustos Destanı...

30 Ağustos bir zaferin yıldönümüdür.

İşgal edilmiş, yoksul bir ülke...

Tankı, topu yok!

Türk ulusal toplumu bu büyük zafer sonrası kuruldu ve bugünlere geldi.

Tarihimizin sayfalarında yer alan 30 Ağustos, ulusal tümlüğümüzün, birliğimizin, tam bağımsızlığımızın zaferidir.

30 Ağustos 1924 günü (ikinci yıldönümünde) Mustafa Kemal Atatürk, Dumlupınar’da zaferin gerçek anlamını içeren konuşmasında şöyle diyordu:

“.....Türk ulusunun burada elde ettiği zafer kadar kesin sonuç veren ve yalnız bizim tarihimize değil, dünya tarihine yeni bir akış verecek kesin etkide bulunan başka bir meydan savaşı anımsamıyorum.”

Ulusal bağımsızlığımız, emperyalizme başkaldırımız bu zaferle perçinlenmiştir.

Sömürgeci düşmanı toplumsal tümlüğümüz ve birlikteliğimizle topraklarımızdan çıkardık 87 yıl önce...

86 yıl önce de yine bir 30 Ağustos sabahı şöyle dedi Mustafa Kemal:

“.... Efendiler, artık yurt bayındırlık istiyor; varsıllık ve gönenç istiyor. Bilim ve beceri, yüksek uygarlık, özgür düşünce ve özgür kafa istiyor.”

Atatürk’ün bu sözlerini bir yere yazın ve zaman zaman okuyun!

Özellikle, demokrasi ve özgürlük türküleri söyleyen dinciler, tarikatçılar ve Soros’un çocukları olan liboş tayfa Atatürk’ün bu sözlerini kafalarına kazısın.

İzmir’in Kordonboyu’nda, Karşıyaka’da, Göztepe’de, Karataş’ta konutların balkonlarında yaz kış asılı kalan Atatürk resimli ay yıldızlı bayrağımızı “ırkçılık” olarak gören zibidiler de bir yerlerine yazsın.

***

İnsanlık tarihine baktığımızda iki önemli devrim vardır: Tarım ve Sanayi Devrimi...

Mustafa Kemal, Devlet Üretme Çiftliklerini, Etibank ve Sümerbank’ı kurarak bunları gerçekleştirdi.

O bir devrimciydi!

1923 devrimi çalkantılarında 14 yıl hapis yatan Nâzım Hikmet’in, Anadolu’nun var oluşunu, Kurtuluş Savaşı Destanı’nı neden yazmıştır?

Nâzım Hikmet 30 Ağustos’a doğru Mustafa Kemal’i şu dizelerle anlatırken sorunun yanıtı Atatürk sevgisi:

“....O, saati sordu

Paşalar ‘üç’ dediler.

Sarışın bir kurda benziyordu. Mavi gözleri çakmak çakmaktı.

Yürüdü uçurumun başına kadar,

eğildi, durdu.

Bıraksalar

ince, uzun bacakları üstünde yaylanarak

ve karanlıkta akan bir yıldız gibi kayarak

Kocatepe’den Afyon ovasına atlayacaktı...”

1923 Devrimi’nin karşıtları “resmi tarih”ten söz ederler...

Peki, Nâzım’ın destanı da mı “resmi tarih”tir.

Yaşamları boyunca Kocatepe’yi ve Dumlupınar’ı görmeyenler için Büyük Taarruz’la 9 Eylül’de İzmir’de noktalanması da “resmi tarih”tir.

İşte o nedenle Atatürk resimli ay yıldızlı bayrağımızın İzmir’de konutlarda yaz kış dalgalanmasını içlerine sinderemezler.

Nâzım’ın dizeleri bende Homeros destanını çağrıştırır zaman zaman...

Destan öyle kolay kolay yazılmaz...

İnsanlık tarihimizde kaç destan var söyler misiniz?

Nâzım Hikmet’in “Kurtuluş Savaşı Destanı”nı okuyorum bugünlerde yeniden...

Destan’ın kaynağı tarihtir...

Troya savaşı yalan, Kurtuluş Savaşı uydurma, resmi tarih...

Demek, Homeros da yalancı, Nâzım da...

***

Türkiye’nin “yol haritası”nı Mustafa Kemal, 30 Ağustos 1924’te çizmiş:

“Üniter devlet-ulus devlet... Demokrasi ve özgürlük!”

Yakın tarihimizi bilmeyen kimi sözde bilim insanları televizyon ekranlarında konuşuyor:

“Üniter devlet-ulus devlet 19. yüzyılda kaldı. Artık dünya küreselleşti. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Tahkim var bugün. Türkiye bu kafayla giderse Avrupa’da bile futbol maçı oynayamaz.”

Cehaletin böylesi görülmüş değil!

Büyük zafer kutlu olsun!

Ne diyordu Fazıl Hüsnü Dağlarca:

“Bu ulus kocaman bir şiirdir.”

O kocaman şiiri kimse bölüp parçalayamayacak; dağlarımızı, ovalarımızı, koylarımızı, tarım alanlarını yabancılara peşkeş çekseler de amaçlarına ulaşamayacaklar.

HİKMET ÇETİNKAYA http://www.gercekgundem.com/?c=59841

Sayın Mehmet Emin Sezen ;

Hukuki net arşivinde kalmış bu güzel iletileri tekrar gündeme taşıdınız ya helal olsun... Bende övünmek gibi olmasın ''amma güzel yazmışım '' diyerek tekrar okudum, okudukça kendimle gurur duydum...

Günümüze geldim baktım bu gerçek anlatımın tam tersini yaşatmak isteyen yöneticilerr olduğunu bir kez daha üzüntü ile gördüm...

Açılım saçılım dağılım bölünüm kapsamında ortalığı toz duman eden bu arada ceplerini dolduran gaflet ve delalet uykusundaki yönetimin açılımına bir katkıda ben yapmak istedim...

Bu açılım da benden olsun...

İçinde bulunduğumuz Eylül ayının adını değiştirelim... Çok güzel bir ad olmasına rağmen ''yaz aşklarının '' sonunu getirmesi biraz hazan biraz hüzünü çağrıştıran ay olmasına karşın değiştirelim..

Ne diyelim '' Özgürlük Ayı'' diyelim... Temmuz Ağustos Özgürlük Ekim Kasım...

1922 nin tam da 1 Eylülünde Mustafa Kemal ''Ordular İlk hedefiniz Akdenizdir İleri...'' demedimi... Daha ayın başında hemde...

Bu emirden hemen sonra aynı gün Uşak ve Kütahya alınmadı mı? Hemen ertesi günü 2 Eylülde Eskişehir kurtarılmadı mı? Anadolunun gelmiş geçmiş en büyük şahlanışlarından birisi başlamadı mı Eytlül le birlikte...

Dursunbey ile Ödemiş 3 Eylül de özgürlüğe merhaba derken, 4 Eylülde Budan ın dokuma tezgahları özgürlüğe merhaba diyordu Bayındır ilşe birlikte... Tire çarşısında Dükkanlar özgürlüğe açılıyordu Kula Sarıgöl ve Simav da bu coşkuya ortak oluyordu 4 Eylül 5 eylüle dönmeden önce...

5 Eylül sabahı ödemişin yaşadığı özgürlük kutlamalarına Alaşehir Bilecik Bozüyük Demirci Salihli Nazilli Sultanhisar Sındırgı Susurluk Pazaryeri Domaniç ve gördes te katılımadı mı ilerleyen saatlerde...

6 Eylül gün ışırken Söke kendisiyle birlikte geçmişin izlerinide taşıdığı Milet Pirene ve Didim le kutlamalara katılmadı mı? Aynı gün Gün akşama kavuşmadan Akhisar Balıkesir Balya Gönen Savaştepe İnegöl Yenişehir Turgutlu da bu büyük düğüne ortak olmadı mı?

7 Eylül de Efelerin kenti Aydın Asırlık çınarlarıyla Germencik Kuşadası İvrindi Torbalı Saruhanlı Turgutlu Kasaba ve Tepeköyde bu mutluluğu yaşamaya başlamadı mı?

8 Eylülde bizim diyebileceğimiz yerlere Burhaniye Havran Selçuk Kemalpaşa Manisa katılmadı mı?

9 Eylül O muhteşem 9 Eylül de İzmir bizim olmadı mı? ( Gerçi bu aralar gevur diyen kendini bilmezler var ama İzmir 9 Eylül 1922 den beri bizimdir bizim kalacaktır... ) Bornova menemen Edremit te bu büyük günde bizim olup Özgür oldular...

9 Eylül günü saat 11 sularında Süvarilerimiz izmir in Konak meydanındaydı... Binbaşı Şerafettin Bey Hükümet konağına şanlı bayrağımızı astığı an o bayrak yedi düvele karşı bir ONUR SANCAĞI olarak dalgalanmadı mı????

Mustafa Kemal 10 Eylül de İzmir e girerken Orhangazi den de zafer haberleri gelip bizleri mutlu etmemiş miydi?

11 Eylülde ise Bursa Gemlik Foça Seferihisar Orhaneli bizleşmedi mi?

12 Eylül de Kırkağaç Mudanya Urla Özgürlük ayını kutlamaya başlıyordu...

13 Eylül şafak vakti ile de Soma bu mutluluğa kavuşarak bayram ilan ediyor yer yerinden oynuyordu...

14 Eylül de ise Bergama Dikili Karacabey aynı özgürlük şarkısına başlamadı mı?

Ayvalık 15, Çeşme 16, bandırma 17 erdek 18 Eylülde bu mutluluğa ortak oldular...

E ben yoruldumm.. Eylül ayı artık Özgürlük ayı olmalı çok yakışır... Açılıma da uyar...

Öncelikle konu sahibi ve takipçilerine derin saygılarımı sunuyorum.Yazıların tamamını okuyamadım ama Altıntaşlıyım,o toprakların insanıyım ilgimi çekti yarın yazının tamamını okuyacağım saygılarımla