Lisanssız program (Netcad) yükleme hakkında açılan dava sonucu ne olur?
Merhaba;
Ben Sakarya-Sapanca'da emlak danışmanlığı yapıyorum. bundan 15 gün önce ofisimin yanındaki harita bürosunun kullandığı Netcad programını deneme amaçlı kendi bilgisayarımıza indirdik. Netcad bir çizim programıdır ve bir emlakçının %80 işine yaramaz. Bizim indirme sebebimiz belediyedeki planları netcad üzerinden açıp görebilmekti. Programı almayıda düşünüyordum açıkçası ama program kurulduktan 3 gün sonra Ankaradaki netcad firmasından 2 bilirkişi 1 avukat Sapancada bulunan 2 polisle birlikte Ankara da mahkemeden cıkardıkları mahkeme karar ile ofisteki bilgisayarları aradılar. ofiste iki adet bilgisayar vardı arkadaki yüklediğimiz bilgisayarda netcad i yüklemiş olduğunu görüp tutanak tuttular. Bilirkişiler netcad firmasının kendi bilirkişileri bize ekran görüntülerini ve tutanağı imzalattılar ve sonrasında gittiler. İşin ilginç tarafı 3 gün önce kurduğum bir programı 3 gün sonra nasıl hemen mahkeme kararı cıkartarak arayabildiler. Sonrasında bir kart vererek avukat ile görüşmemizi istediler. Bizde avukatla görüştük. Olay henüz mahkemeye intikal etmedi. Bizden program almamızı istediler kabul ettik. Ama en düşük programın fiyatı kdv dahil 4100TL iken bana aynı özelliklerdeki programı ceza olarak 7.000TL bir rakama satacaklarını + olarak keşif masrafı avukatlık ücreti ve bir kısım tazminat ile birlikte tam 11.000 TL ücret cıkardılar. Ben en düşük programı almaya razı iken bu şekilde faydalanmaya çalışmaları açıkçası beni düşündürdü. Suçumuzu kabul ediyoruz fakat bu durum mahkemeye intital etmeden hem program satmak hem tazmnat almak hemde masrafları almak bana çok saçma geldi. Sonuçta programı kullanma sürem 3 günden az. Dava açılırsa benim haklı sebeplerim göz önünde bulundurularak bir sonuç elde edilebilir mi? Biz programı satın almaya da razıyız sonuçta suçumuzu kabul ediyoruz. Ama ekstradan dalga gecer gibi 2 katından fazla talep edilmezi gerçekten zoruma gitti. İstenilen 11.000 Tl üzerinden herhangibir indirim yapamayacaklarını belirttiler. Yine fiyatta esneklik yapsalardı yine tamam diyecektim ama hiç indirim yapmadılar. Bu tavırlarından dolayı kendilerine birşey ödemeyi düşünmüyorum ve dava açmalırını bekleyeceğim. Lütfen bu konu hakkında dava açılırsa durum ne olur bilgilendirebilecek hocalarım varsa sevinirim. Teşekkür ediyorum.
Cevap: Lisanssız program (Netcad) yükleme hakkında açılan dava sonucu ne olur?
yazıdan tek birşey söyleyeceğim ya netcad programı programın yüklendiği yerin ip bilgilerini merkez sistemlerine alıyorlar yada bu programı yüklediğinizi bilen biri size pislik yapmak istiyor.
Cevap: Lisanssız program (Netcad) yükleme hakkında açılan dava sonucu ne olur?
Merhabalar,
Benim sizin gibi bir emlakçı arkadaşım vardı. O da sizin gibi Ned Cad yazılımını lisansız olarak kullandı ve üstelik o bir tane bilgisayarda kullandı. Yine arkadaşım da sizin gibi anlaşma yoluna gitmedi ve hakkında hukuki süreç başladı. Hakkında açılan tazminat davasını kaybetti ve ceza davasından da aleyhinde karar çıktı. Ben de bunun üzerine kendim de emlakçı olduğum için avukatıma bu konuda hukuki yardımı için danıştım ve avukatım aynen bunları söyledi:" 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun
68. maddesine göre bir eseri (burada bilgisayar yazılımı) sözleşme dışı veya sözleşmeye aykırı olacak şekilde kullanan, bulunduran, depolayan vs. kişiler eser sahibine karşı tazminat sorumluluğu altındadır ve eser sahibi eserin 3 katına kadar maddi tazminat isteyebilir. Bu nedenle bahsi geçen kanunun ilgili maddesi gereği lisanssız bilgisayar programının illaki kullanılmasına veya çok uzun süreli kullanılmasına gerek yoktur. Lisanssız programı bulundurmak da tazminat sorumluluğunu doğurmaktadır. Bunun yanında yine 5846 sayılı kanununun 71 ve devamı maddeleri gereğince bir eseri bu kanuna aykırı olacak şekilde kullanan, bulunduran, çoğaltan, basan vs. kişilerin 2 yıldan 4 yıla kadar hapis veya 50.000 TL'den 150.000 TL'ye kadar adli para cezasına çarptırılacağı söylenmektedir. Bu sebeple özellikle hakkında hem tazminat davası hem de ceza muhakemesi bulunan bir kişinin eğer 5846 sayılı kanuna aykırı fiillerinin varlığı büyük ölçüde sabitse ya da kişinin bu doğrultuda kabul veya ikrarı varsa hukuki ve cezai sorumluluktan kurtulması için en iyi yol eser (burada lisans) sahibiyle uzlaşmasıdır." bu yüzden size tavsiyem bence program sahibiyle anlaşmanızdır. Çünkü programı lisansız bir şekilde bulundurduğunuz veya kullandığınız söylediğinize göre hem arama neticesinde tespit edilmiş hem de sizin de bu yönde kabulünüz mevcuttur.
Cevap: Lisanssız program (Netcad) yükleme hakkında açılan dava sonucu ne olur?
Netcad sitesinde programın demo sürümünün olmadığı, kullanıcı pin numarası ve şifreyle çalıştığından bahsediyor. Peki netcad programını nereden indirdiniz? Crack mıydı? Yoksa yandaki harita firmasının bilgileri ile mi kurdunuz? İnternette netcad demo diye bir çok indirme linki buldum ama genelde çalışmadığı yönünde.
Netcadportal.com sitesinde ise şu açıklama var; "Netcad'in demo versiyonu bulunmamakta; Netcad Portal'dan indirdiğiniz versiyonu çalıştırabilmeniz için lisanslı kullanıcımız olmanız gerekmektedir".
Cevap: Lisanssız program (Netcad) yükleme hakkında açılan dava sonucu ne olur?
Net cad programını lisanssız kullanım sonucu Ceza ve Hukuk davası açılmakta . Hukuk davasında tam modül hesaplanarak 3 katı ile çarpılması sonucu elde edilen rakam sizden maddi tazminat olarak istenmektedir.
Farz edelim bir ara modül kullandınız fiyatı 1.000 TL . Tam modül (ana modül) de 10.000 TL .
Dava açılması halinde tam modül ün Fikir ve Sanat Eserleri kanunu 68/1. maddesine göre 3 katı ile çarpımı yani 10.000*3 : 30.000 TL sizden talep edilmektedir.
Şayet 2 bilgisayarda tespit edilmiş ise bu rakam yani 30.000 TL de 2 ile çarpılmakta ve 60.000 TL gibi bir rakam çıkmaktadır. Aynı zamanda 10.000 TL ye kadar manevi tazminata da hükmedilebilmektedir.
Cevap: Lisanssız program (Netcad) yükleme hakkında açılan dava sonucu ne olur?
Özge hanımın dediği gibi bir maliyet çıkar ise bu durumu iyi bir yazılımcı bulup halledebilirsiniz.Nasıl olacak bu derseniz; açık kaynak kodlu 1 program bulup bu programın setup(kurulum) sürecin de otomatik olarak net cad adlı programın(crack) sürümünün herhangibi bir yerden otomatik olarak çekim yapılmasını kodlayabilir.Zaten crack olarak bir çok yer de programı bulmak mümkün.60 70 bin lira gibi bir ücret ödemeniz yerine yazılım işini iyi bilen birine vereceğiniz 5 6 bin lira sizi bu durumdan kurtarabilir.Peki ya bunun peşine düşülmez mi ? sorusu aklınıza gelecektir eminim."Nereden indirdiniz ? o günün hareketlerini işletim sistemi içinde ki bazı sistem dosyalarından takip edip çıkaracağız." gibi sorgular meydana gelecektir.Bu işi de yazılımı iyi bilen biri pürüssüz bir şekil de halledebilir.Basit bir şey sadece gidilmesi gereken yolu iyi bilmek gerekli.Tekrardan geçmiş olsun "C" dilini iyi bilen bir yazılımcı bulmanız sizi neredeyse hiç kullanmadığınız programdan yiyeceğiniz cezadan kurtaracaktır.
Cevap: Lisanssız program (Netcad) yükleme hakkında açılan dava sonucu ne olur?
Alıntı:
judgement34 rumuzlu üyeden alıntı
Özge hanımın dediği gibi bir maliyet çıkar ise bu durumu iyi bir yazılımcı bulup halledebilirsiniz.Nasıl olacak bu derseniz; açık kaynak kodlu 1 program bulup bu programın setup(kurulum) sürecin de otomatik olarak net cad adlı programın(crack) sürümünün herhangibi bir yerden otomatik olarak çekim yapılmasını kodlayabilir.Zaten crack olarak bir çok yer de programı bulmak mümkün.60 70 bin lira gibi bir ücret ödemeniz yerine yazılım işini iyi bilen birine vereceğiniz 5 6 bin lira sizi bu durumdan kurtarabilir.Peki ya bunun peşine düşülmez mi ? sorusu aklınıza gelecektir eminim."Nereden indirdiniz ? o günün hareketlerini işletim sistemi içinde ki bazı sistem dosyalarından takip edip çıkaracağız." gibi sorgular meydana gelecektir.Bu işi de yazılımı iyi bilen biri pürüssüz bir şekil de halledebilir.Basit bir şey sadece gidilmesi gereken yolu iyi bilmek gerekli.Tekrardan geçmiş olsun "C" dilini iyi bilen bir yazılımcı bulmanız sizi neredeyse hiç kullanmadığınız programdan yiyeceğiniz cezadan kurtaracaktır.
Hmmm...
C dili demek ki...
Siz yazabilir misiniz böyle bir program?
Cevap: Lisanssız program (Netcad) yükleme hakkında açılan dava sonucu ne olur?
Alıntı:
senoleker rumuzlu üyeden alıntı
Hmmm...
C dili demek ki...
Siz yazabilir misiniz böyle bir program?
Hayır.Bu sorunuzun sebebi nedir ?
Cevap: Lisanssız program (Netcad) yükleme hakkında açılan dava sonucu ne olur?
Benİm bİlg. Lİsanssiz yazilim dolu. Bu kefen soyguncularina para verİp bİde lİsanslimi alacam. 2 tane kod yazacan ahan sana 4 mİlyar.hadİ ordan. YaŞasin korsan
Cevap: Lisanssız program (Netcad) yükleme hakkında açılan dava sonucu ne olur?
Lisanssiz yazilimda tek kendin kullaniyorsan sknti cikmaz windoes gibilerde ama sirket icin kullaniyorsaniz heran baskin yiyip para cezasi alabilirsiniz sirket icinse mutlsja lisansli hale getirin
LG-H815 cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi
Cevap: Lisanssız program (Netcad) yükleme hakkında açılan dava sonucu ne olur?
Merhaba, beni de aradılar bir hukuk bürosundan. Netcad kullandığımız ihbar edilmiş. Aslında bu programı hiç kullanmıyoruz. hiçbir lisanssız yazılım kullanmıyoruz, ne istiyorsanız yapın dedim. Hukuki süreci başlatacağız dediler. Konu ile tecrübeli arkadaşlar yaşadıklarını paylaşabilir mi?
Cevap: Lisanssız program (Netcad) yükleme hakkında açılan dava sonucu ne olur?
Eğer kullanmıyorsanız dert etmenize gerek yok. En fazla arama emri ile gelip bilgisayarlarınızı kontrol edebilirler.
Cevap: Lisanssız program (Netcad) yükleme hakkında açılan dava sonucu ne olur?
şirkette sadece ben çalışıyorum ve çoğu zaman ofiste olmuyorum. Arama emri ile gelirlerse ve ofiste değilsem ne olur?
Cevap: Lisanssız program (Netcad) yükleme hakkında açılan dava sonucu ne olur?
Alıntı:
68hc11 rumuzlu üyeden alıntı
şirkette sadece ben çalışıyorum ve çoğu zaman ofiste olmuyorum. Arama emri ile gelirlerse ve ofiste değilsem ne olur?
Polis nezaretinde çilingir ile açılır
Cevap: Lisanssız program (Netcad) yükleme hakkında açılan dava sonucu ne olur?
Yazılımların Telif Haklarıyla Korunması İçin Zorunlu Unsurlar
Öncelikle oluşturulan bir fikir ürününün telif korumasından faydalanması için ilk unsur, telif yasasında sayılan eser gruplarından birine dâhil olmasıdır. Bunun ardından bir yazılımın eser statüsü kazanması için öncelikle fikir aşamasından çıkmış olması da gerekmektedir. Telif hakkı koruması için bir başka unsur da özgünlük olduğu gibi bu kriter yazılımlarda diğer eser türleri kadar aranmamaktadır. Son olarak da kanundaki ifadeyle eserin yani yazılımın alenileşmesi yani topluma sunulması gerekir. Bu unsurda yazılımın diğer insanlarca varlığının bilinmesi ve ulaşabiliyor olmasıyla sağlanabileceği gibi yazılımın, beta veya demo sürümleri de bu alenileşmeyi şartını gerçekleştirebilecek niteliktedir.
Ayrıca beta veya demo sürümlerinin bir başka faydası da mevcut piyasanın da yoklanmasını yanında programı kullanıcılara tanıtmasıdır. Sonuç olarak, demo veya beta sürümleri ile alenileşme koşulu sağlanacağı gibi, potansiyel müşterilerin yazılıma bakış açısı da tespit edilebilmektedir.
Yazılımların Hazırlık Aşamaları Telif Korumasından Yararlanması
Yazılımların hazırlık aşamaları ancak bir sonraki aşamada programın alenileşmemesini sağlayacak durumda olması koşuluyla eser korumasından yararlanacaktır. Başka bir deyişle, fikir aşamasının artık çok geride bırakılması gereklidir.
Fikir ve Sanat Eserlerini Kanununun 2. maddesinde, herhangi bir şekilde dil ve yazı ile ifade olunan eserler ve her biçim altında ifade edilen bilgisayar programları ve bir sonraki aşamada program sonucu doğurması koşuluyla bunların hazırlık tasarımlarının eser korumasından yararlanacağı da belirtilmiş olup yine aynı maddenin devamında da ara yüzüne temel oluşturan düşünce ve ilkeleri de içine almak üzere, bir bilgisayar programının herhangi bir ögesine temel oluşturan düşünce ve ilkelerin eser korumasından yararlanamayacağı da vurgulanmıştır.
Telif Koruması İçin Tescil, Kayıt ve Onama
Telif yasamızda belirtilen unsurların varlığı halinde, oluşturulan yazılım, eser niteliğine sahip olmakta ve telif korumasından yararlanmaktadır. Bunların yanında başkaca bir tescil, kayıt veya onaylama işlemleri ise sadece tespitin kolaylaştırılması için yapılan isteğe bağlı işlemlerdir.
Yazılımların Patent ile Korunması
Yazılımlar yani fikirsel çaba ve birikimle meydana getirilen ürünlerdir, o nedenle donanımlardan bu yönleriyle ayrılırlar. Zira bilindiği üzere donanımlar daha çok endüstriyel birikim ve çabayla oluşturulan ve geliştirilen ürünler olmaları nedeniyle patent veya duruma göre faydalı model korumasından faydalanabilmektedir.
Bunun yanında bir yazılımın bir donanımın içine yerleştirilerek piyasaya çıkarılması da yaygın olduğu gibi bu şekilde piyasaya çıkarılan yazılımlarda telif korumasından yararlanırlar. Kısacası yazılım ister bir donanımın içinde ister donanımla ayrı olarak piyasaya sürülmesi yazılımın telif korumasından faydalanmasını etkilemeyecektir.
Yazılımların patent ile korunması da Amerika Birleşik Devletlerinde yaygın bir durum olmasına rağmen, Avrupa Ülkelerinde ve Türkiye’de çok nadiren mümkün olan bir durumdur. Bunun nedeni ise yasal düzenlemelerimiz nedeniyle salt bir yazılıma patent koruması verilmemesidir.
Ülkemizde bir yazılımın patent ile korunması için mümkün olan tek yol ise endüstriyel buluşların patent koruması alınırken, bu ürünün çalışmasını sağlayan yazılımlarla beraber, buluşun patentini alırken patent korumasına dâhil edilmesidir.
Bunun haricinde yazılımlar sadece telif haklarıyla korunabileceği gibi aslında bu durum yazılımcı açısından olumsuz bir durum da değildir. Bunun nedenlerinden bazıları ise; Patent korumasının daha uzun ve zor bir süreç olması, Patent korumasının süresi incelemeli patent korumasıyla 20 yıl, incelemesiz patent yoluyla ise 7 yılken, telif koruma süresi ise eser sahibinin ölümünün üzerinden 70 yıl geçmesi gibi patent korumasına göre çok daha uzun süreli bir koruma imkânına sahip olması ve telif korumasının kendiliğinden evrensel olmasıdır.
Yazılımcıların Hakları
Yasadaki ifadeyle eserin sahibi onu meydana getiren olacağından, yazılımlar üzerinde hak sahibi olanda yazılımı oluşturan yazılımcı veya yazılımcılardır.
Bilgisayar programları meydana getirilmesi sürecinin zorluğu düşünürsek, yazılım birden fazla kişinin çabasıyla oluşturulması gibi gayet yaygın bir durumdur. Telif yasamızda bu durum şu şekilde düzenlenmiştir: Birden fazla kimselerin birlikte oluşturdukları eserin kısımlara ayrılması mümkünse, bunlardan her biri oluşturduğu kısmın sahibi sayılır.
Aksi kararlaştırılmışsa, eseri birlikte oluşturanlardan her biri bütün eserin değiştirilmesi veya yayımlanması için diğerlerinin katılımını isteyebilir. Diğer taraf makul bir sebep olmaksızın katılım sağlamazsa, mahkemece izin verilebilir. Aynı hüküm mali yani ekonomik hakların kullanılmasında da uygulanır. Birden fazla kimsenin katılım ve çabasıyla oluşturulan eser ayrılmaz bir bütünlük taşıyorsa, eserin sahibi, eseri oluşturanların birliğidir. Bu birliğe adi şirket hakkındaki hükümler uygulanır. Eser sahiplerinden biri, birlikte yapılacak bir işleme makul bir sebep olmadığı halde müsaade etmezse, bu müsaade mahkemece verilebilir. Eser sahiplerinden her biri, birlik menfaatlerine tecavüz edildiği takdirde tek başına hareket edebilir.
Birden fazla kimsenin katılımı ile oluşturulan eser, ayrılmaz bütünlük taşıyorsa, bir sözleşmede veya hizmet şartlarında veya eser meydana getirildiğinde yürürlükte olan herhangi bir yasada aksi öngörülmediği takdirde birlikte eser üzerindeki haklar, eser sahiplerini bir araya getiren gerçek veya tüzel kişi tarafından kullanılır. Bu katılım ve çabanın kapsamına baktığımızda da bir eserin vücuda getirilmesinde yapılan teknik hizmetler veya teferruata ait yardımlar, katılım ve çaba yani iştirak olarak görülmeyecektir.
Eser sahibinin yani yazılımcının yetkileri ise ekonomik yetkiler ve manevi yetkiler olmak üzere ikiye ayrılır. Ekonomik yetkiler ile manevi yetkiler de amaçları ve kullanım yönleri bakımından ayrılırlar.
Ekonomik veya kanundaki ismiyle mali yetkiler, eser sahibine eseri üzerinden parasal menfaat sağlamaya yönelik yetkiler olup devir, ruhsat veya lisanslama gibi işlemlere konu olabilirler. Ekonomik yetkilerin telif koruma süresi ise eser sahibinin ölümünden ardından 70 yıl daha korunmakta olup, bu sürenin dolmasıyla telif koruması düşecektir. Koruma süresi ise eserin alenileşmesinden itibaren başlayacaktır.
Manevi yetkiler ise eser sahibine ekonomik menfaat sağlamaya yönelik yetkiler olmayıp, eser sahibine eserinin itibarını koruması için verilen yetkilerdir. Bu yetkilerden eser sahibinin feragat etmesi veya sözleşmeyle devretmesi mümkün olmadığı gibi koruması süreleri de eser sahibinin ölümüyle sona ermektedir.
Yazılımcıların Ekonomik Hakları
İşleme Yetkisi
Bir yazılım üzerinde işleme yani esaslı değişikler ve düzenlemeler yapma yetkisi eser sahibine aittir. Eser sahibi bu yetkisini süreli veya süresiz olarak lisanslayabilir.
Bilgisayar programlarının yapışı diğer eserlere kıyasla daha farklıdır, diğer eser türlerinde kişisel kullanım amaçlı olarak işleme yapılması bir telif hakkı ihlali değilken, yazılımlar üzerinde kişisel kullanım amaçlı işleme hakkı kullanıcılar bakımında istisnai hallerde mümkündür.
Biraz açarsak; yazılımın gerektiği gibi veya istendiği gibi çalışmaması durumda düzenlemeler yapmaları müşteriler bakımından mümkündür. Yani basit lisans sahipleri dediğimiz programı sadece kullanmak için satın alan kişilerin sadece programın gerektiği gibi çalışmaması durumunda işleme sayılabilecek düzenlemeler yapma hakları vardır.
Hatta şunu da belirtmek gerekir ki, programı lisanslayan kişiler programdaki sorunları çözme amaçlı yapılacak işlemeleri sözleşmeye madde koyarak dahi engellemezler. Ancak korsan yazılım kullanmaları bir telif hakkı olduğu gibi korsan yazılım üzerinde işleme yapmaları da yine bir telif hakkı ihlalidir.
Bilgisayar programları yapıları itibariyle diğer eser türlerinden farklılıklarından birisi de kişisel kullanım amacıyla korsan bir kitap veya sinema filmi satın alınması bir telif hakkı değilken, korsan yazılım olarak da ifade edilen lisanssız bir yazılımın kişisel kullanım amaçlı dahi olsa kullanılması bir telif hakkı ihlalidir.
Çoğaltma Yetkisi
Eserin yani yazılımın herhangi bir şekilde veya yöntemle kopyalanmasının bir lisans sözleşmesi yapılmadığı sürece eser sahibine yani yazılımcıya ait olmasıdır. Programın depolanması da veya internet üzerinden indirilmeye hazır hale getirilmesi de bu yetki kapsamındadır.
Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda da, çoğaltma hakkının, bilgisayar programının geçici çoğaltılmasını gerektirdiği ölçüde, programın yüklenmesi, görüntülenmesi, çalıştırılması, iletilmesi ve depolanması fiillerini de kapsayacağı belirtilmektedir.
Yakın zamana kadar korsan CD ve korsan kitap adı verilen satış yöntemleriyle ihlal edilen bu hak günümüzde daha çok yazılımların internet ortamında yüklenerek, izinsiz olarak indirilmesiyle ihlal edilmektedir. Aynı şekilde link veya frame verilmesi de bir çoğaltma niteliğinde olması nedeniyle de bir link veya frame verecek kimsenin mutlaka eser sahibinin iznini alması gerekmektedir.
Yani bir lisans sözleşmesi olmaksızın yazılımın internete yüklenmesi veya internetten indirilmeye hazır hale getirilmesi çoğaltma hakkının ihlalidir. İnternetin de yaygınlaşması ve denetiminin zorlaşması nedenleri çoğaltma yetkisi yazımcıların ve yazılım firmalarının en sık ihlal edilen haklarından biri haline gelmiştir.
Bir eserin aslını veya kopyalarını, herhangi bir şekil veya yöntemle, tamamen veya kısmen, doğrudan veya dolaylı, geçici veya sürekli olarak çoğaltma hakkı münhasıran eser sahibine ait olduğu gibi bu yetkininde sözleşme yoluyla süreli veya süresiz olarak devredilmesi yahut lisans verilmesi mümkündür. Basit lisans sahibi kullanıcıların yani müşterilerin adil kullanım hakkı çerçevesinde sadece bir adet kopyayı yedekleme yetkileri vardır ve bu yetkileri sözleşmeyle dahi sınırlandırılamayacaktır.
Yayma Yetkisi
Bir eserin aslını veya çoğaltılmış nüshalarını, kiralamak, ödünç vermek, satışa çıkarmak veya diğer yollarla dağıtmak hakkı münhasıran eser sahibine aittir. Bu yetkinin de fiziksel veya dijital yollarla eser sahibinin izni dışında kullanılması bir telif hakkı ihlalidir.
Kısacası yayma yetkisi, eserin çoğaltılmış kopyalarının sadece eser sahibi tarafından satıma ve kiralamaya konu olacağını düzenler. Yine eser sahibi bu yetkisi de lisanslayabilir. Eğer bir yazılım firmasına veya kişiye bu yetkiyi tam lisans sözleşmesiyle devredildiği takdirde sözleşme süresi boyunca yayma yetkisini o firma kullanabilmektedir.
Lisanslama işlemlerinde ise tam lisans verilmesi durumunda başka kişilere eser sahibi unvanıyla basit lisans verilemektedir. Yani basit lisans verme yetkisi artık sözleşme süresi boyunca tam lisans sahibinde olacaktır.
Temsil Ve Topluma İletim Yetkisi
FSEK m. 25’in yeni düzenlenmesi ile umuma iletim, bir eserin veya çoğaltılmış nüshalarının radyo, televizyon veya herhangi diğer bir teknik usulle toplumun kullanımına ve yararlanmasına sunulmasıdır.
Yazılım üzerindeki temsil yani yazılımın yaratıcısı olarak tanıtılma ve bundan parasal menfaat sağlama yetkilerinin yazılımcıya ait olduğu gibi, yine diğer ekonomik yetkilerde olduğu gibi tam lisansa yani devir işlemine konu olabilecek bir yetkidir. Ancak temsil yetkisinin devredilmesi eser sahibinin manevi yetkilerinden olan ‘’eser sahibi olarak tanıtılma yetkisini’’ ihlal edecek şekilde de kullanılamayacaktır.
Yazılımcıların Manevi Hakları
Eseri Topluma Sunum Yetkisi
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunumuzda, umuma arz salahiyeti olarak düzenlemiş bu yetki, bir eserin topluma arz edilip edilmemesini, yayımlanma zamanını ve tarzını münhasıran eser sahibinin tayin edebileceğini açıkça kanunun 14. Maddesinde düzenlemektedir. Bütünü veya esaslı bir kısmı alenileşmemiş olan, yahut ana hatları her hangi bir suretle henüz umuma tanıtılmayan bir eserin muhtevası hakkında ancak o eserin sahibinin bilgi verebileceği de ilgili maddenin devamında yer almaktadır.
Bununla beraber eser sahibine tanınan bu hakkın bir manevi yetki olması nedeniyle de, eserin topluma arz edilmesi veya yayımlanma tarzı, sahibinin şeref ve itibarını zedeleyecek mahiyette ise eser sahibi, başkasına yazılı izin vermiş olsa bile eserin gerek aslının gerek işlenmiş şeklinin topluma tanıtılmasını veya yayımlanmasını menedebilir. Söz konusu bu menetme yetkisinden sözleşme ile vazgeçmesi de eser sahibinin kendisine tanınan manevi yetkilerden sözleşmeyle feragati hükümsüz olması nedeniyle mümkün değildir.
Eser Sahibinin Adının Belirtilmesi
Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 15. maddesinde düzenlenmiş olan eser sahibinin adının belirtilmesi yetkisi, eser sahibinin adının eserde yer almasını kapsadığı gibi eserin kullanıldığı her yer ve durumda açıkça belirtilmesini de kapsamaktadır. Eser sahibinin kendisine tanınan bu yetkiden de sözleşmeyle feragat etmesi mümkün olmadığı gibi bu yetkinin ihlal edilmesi de bir manevi tazminat sebebidir.
Eserde Değişiklik Yapılmasını Yasaklama Hakkı
Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 16. maddesinde düzenlenmiş olan bu yetkinin de internet ortamında ihlali sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Yasal düzenlemeye göre, eser sahibinin izni olmadıkça eserde veyahut eser sahibinin adında kısaltmalar, ekleme ve başka değiştirmeler yapılamaz. Kanunun veya eser sahibinin müsaadesiyle bir eseri işleyen, topluma sunan, çoğaltan, yayımlayan, temsil eden veya başka bir suretle yayan kimse; ancak işleme, çoğaltma, temsil veya yayım tekniği gereğince zorunlu görülen değiştirmeleri eser sahibinin özel bir izni olmaksızın da yapabilir. Bununla beraber, eser sahibi kayıtsız ve şartsız olarak yazılı izin vermiş olsa bile şeref ve itibarını zedeleyen veya eserin mahiyet ve hususiyetlerini bozan her türlü değiştirilmeleri menedebilir. Menetme yetkisinden bu hususta sözleşme yapılmış olsa bile vazgeçmek hükümsüzdür.
Lisans Sözleşmeleri
Eser sahibi yazılımcıyla dağıtıcı yazılım firması arasında yapılan sözleşmelere tam lisans sözleşmeleri adı verilir. Bu tip devir sözleşmelerinde yazılımcı karşı tarafa ekonomik yetkilerini süresi veya süresiz olarak, yazılı olarak devreder.
Sözleşmede tarafların açıkça yazıldığı, hangi yetkilerin ne kadar süreyle devredildiğinin belirtildiği bu sözleşmede, ücret veya pay karşılığı ekonomik yetkileri devralan taraf yazılımın satışını ve dağıtımını üstlenmiş olur.
Bir de eser sahibi veya tam lisans sözleşmesi yapılmışsa, yazılım üzerinde gerekli haklara sahip olan firma ile kullanıcılar arasında yapılan sözleşmeler vardır. Bu tip sözleşmeleri birçok yazılımın kurulumu sırasında bilgisayar ekranında görünmektedir. Kullanıcıya kullanımın sınırları açıklanan sadece programın kullanımı için verilen yetkilerden oluşan sözleşmelerdir. Ancak yazılımın niteliği ve değeri bunun yanı sıra müşterinin durumu gibi unsurlar, bu tip sözleşmelerin karşılıklı görüşler alınarak yapılmasını da sağlayabilmektedir.
Bununla beraber, yasal düzenlemelere aykırı sözleşme hükümleri de geçerli olmadığı gibi, sözleşmelerde ne kadar katı ve keskin kurallar olursa olsun, eğer telif yasaları kullanıcılara bir takim yetkiler tanımaktaysa bu tür yetkilerin sözleşmeyle kısıtlanması da mümkün olmayacaktır.
Freeware, Shareware ve Adware Yazılımlar
Freeware Yazılımlar
Telif hakkı koruması olan ancak ücretsiz ve sınırsız bir kullanım yetkisi sunulan yazılımlar olup, daha çok topluma bir şey sunma motivasyonu ile hareket eden yazılımcıların ve yazılım firmalarının tercih ettiği bir dağıtım yöntemidir ve genellikle yazılımcılığın gelişmesine parasal kazanç sağlamaktan daha fazla önem veren yazılımcılar tarafından tercih edilir.
Shareware Yazılımlar
Kullancılara belirli bir süre için ücretsiz kullanım imkânı tanıyan, kullanım süresinin dolmasıyla sınırlı olarak çalışan veya yazılım ücretsiz olarak kullanıldığını hatırlatan mesajlar gösteren yazılımlar olup, benzer şekilde nadiren programın çalışmayı durdurması gibi durumlar da mümkündür.
Bu tür yazılımlar kullanıcılara belirli bir süre için kullanım imkanı tanıyan, belirli bir süre bedelsiz deneme ve kullanma hakkı tanıyan ancak kullanım lisansının satın alınmasına yönlendirme prensibiyle çalışmaktadırlar.
Adware Yazılımlar
Programın direk bir ücret karşılığı değil, bir takım reklamların programın içine gömülmesiyle kullanıcıya sunulmasıyla verilen yazılımlardır. Genellikle programın reklamsız olarak kullanılması için de belirli bir ücret istenir.
Kişisel Kullanım Özgürlüğü
Bütün fikir ve sanat eserlerinin kâr amacı güdülmeksizin şahsen kullanmaya mahsus çoğaltılması mümkündür. Ancak, bu çoğaltma hak sahibinin meşru menfaatlerine haklı bir sebep olmadan zarar veremez ya da eserden normal yararlanmaya aykırı olamaz.
Diğer eserler için kişisel kullanım amacıyla korsan ürün kullanımı bir telif hakkı ihlali değilken, bilgisayar programlarının lisanssız yani korsan olarak kullanılması da bir telif hakkı ihlalidir.
Sözleşmede belirleyici hükümlerinin yokluğu durumunda, hata düzeltme de dahil, bilgisayar programının düşünüldüğü amaca uygun kullanımı için gerekli olduğu durumda, bilgisayar programının onu hukuki yollardan edinen kişi tarafından çoğaltılması ve işlenmesi serbesttir.
Bilgisayar programını yasal yollardan edinen kişinin programı yüklemesi, çalıştırması ve hataları düzeltmesi sözleşme ile önlenemez. Bilgisayar programının kullanımı için gerekli olduğu sürece, bilgisayar programını kullanma hakkına sahip kişinin bir adet yedekleme kopyası yapması sözleşme ile önlenemez.
Bilgisayar programının kullanım hakkına sahip kişinin yapmaya hak kazandığı bilgisayar programının yüklenmesi, görüntülenmesi, çalıştırılması, iletilmesi veya depolanması fiillerini ifa ettiği sırada, bilgisayar programının herhangi bir öğesi altında yatan düşünce ve ilkeleri belirlemek amacı ile, programın işleyişini gözlemlemesi, tetkik etmesi ve sınaması serbesttir.
Bağımsız yaratılmış bir bilgisayar programı ile diğer programların ara işlerliğini gerçekleştirmek üzere gerekli bilgileri elde etmek için, bilgisayar programının çoğaltılması ve işlenmesi anlamında kodun çoğaltılmasının ve kod formunun çevirisinin de zorunlu olduğu durumlarda, bu fiillerin ifası aşağıdaki şartların karşılanması halinde serbesttir:
Bu fiillerin, ruhsat sahibi veya bir bilgisayar programının kopyasını kullanma hakkı sahibi diğer bir kişi tarafından veya onların adına bunu yapmaya yetkili kişi tarafından ifa edilmesi,
Araişlerliği gerçekleştirmek için gerekli bilginin, (1) numaralı bentte belirtilen kişilerin kullanımlarına sunulmaması,
Bu fiillerin, araişlerliği gerçekleştirmek için gereken program parçaları ile sınırlı olması.
Yukarıdaki fıkra hükümleri, onun uygulanması ile elde edilen bilgilerin;
Bağımsız yaratılmış bilgisayar programının araişlerliğini gerçekleştirmenin dışında diğer amaçlar için kullanılmasına,
Bağımsız yaratılmış bilgisayar programının araişlerliği için gerekli olduğu durumlar dışında başkalarına verilmesine,
İfade ediliş bakımından esastan benzer bir bilgisayar programının geliştirilmesi, üretilmesi veya pazarlanması veya fikri hakları ihlal eden herhangi diğer bir fiil için kullanılmasına, İzin vermez.
Programdan normal yararlanma sınırının aşılmaması ve yine programın hak sahibine zarar verecek şekilde kullanılmaması gerekir.
Telif Hakkı İhlallerine Karşı Açılabilecek Ceza Davaları
Lisanssız bir programın satın alınması, kopyalanması veya dağıtılmaları fikir sanat eserleri kanunu kapsamında suçtur. Ceza davalarına konu olabilecekleri gibi yazılım üzerinde hak sahipliği olanlarla tazminat davası da açılabilir.
Bunun yanı sıra programın yasal kullanım hakkına sahip olan kişilerin lisansta ve kanunda izin verilen izin verilen durumu aşacak şekilde çoğaltma yapmaları, programı satmaları ve bedelsiz olarak dahi olsa dağıtmaları da fikir ve sanat eserleri kapsamında suç olduğu gibi tazminat davalarına konu olabilecektir.
Yazılıma kendi yazılımcı sıfatıyla ad koymak, başkasının yazılımını kendi yazılımı gibi veya tam lisans sahibi gibi göstermek fikir ve eser eserleri kanununda suç olup tazminata konu olabilecek, ciddi telif hakkı ihlalleri arasındadır.
Bu kapsamda, yazılım ile uğraşan ve bu alanda çalışan, eğitim gören kişiler ve firmalar, bir yazılım kodlanırken piyasaya çıkarılmadan önce dikkat ettikleri hususlar, öncelikle programın mümkünse hatasız veya minimum hatayla çalışıyor olmasına bunun ardından ise izinsiz çoğaltılmasını engelleyecek güvenlik sistemleridir.
Fikir ve sanat eserleri kanununca söz konusu bu güvenlik sistemlerinin etkisiz kılınmasına yönelik eylemlerde suç olarak düzenlenmektedir. Düzenleme şu şekildedir: ‘’Bir bilgisayar programının hukuka aykırı olarak çoğaltılmasının önüne geçmek amacıyla oluşturulmuş ilave programları etkisiz kılmaya yönelik program veya teknik donanımları üreten, satışa arz eden, satan veya kişisel kullanım amacı dışında elinde bulunduran kişi altı aydan iki yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. ‘’
Bunun yanı sıra Türk ceza kanunun da bilişim sistemlerine yetkisiz giriş yapma veya bilişim sistemlerine zarar verme amacıyla zararlı programlar için de bir düzenle mevcut olup az evvel yukarda bahsedilen düzenlemeyle karıştırılmamalıdır.
Bu durumda ortada hem eser sahibinin veya duruma göre tam lisans sahibi firmanın ekonomik yetkilerinden temsil yetkisi ihlal edilmesi hem de eser sahibinin manevi yetkilerinden eser sahibi olarak tanıtılma yetkisinin ihlali söz konusudur.
Yine bu suçlar bakımından ceza davaların soruşturma işlemleri yani savcılık işlemleriyle kovuşturma yani yargılama işlemleri için şikâyet gerekli olduğundan, yazılımcı veya tam lisans sahibi firmanın şikâyet hakkını kullanmaları gerekmektedir.
Yazılım üzerinde hak sahibi olanların şikâyet hakkını kullanırken ayrıca ellerinde bulunan delilleri de savcılığa vermeleri de gerekir.
Telif Hakkı İhlallerine Karşı Açılabilecek Hukuk Davaları
Önleme Davaları
Tecavüzün önlenmesine yönelik bir davadır. Tecavüz’ün men’i olarak da bilinir. İhlalin yaşanmasından önce açılan bir davadır ve ihlal meydana gelmişse açılamayacaktır.
Durdurma Davaları
Tecavüzün durdurulmasına yönelik bir dava olup tecavüzün ref’i olarak da bilinir. İhlalin ortaya çıkmasının ardından etkilerini ortadan kaldırmak için açılan bir davadır.
Tecavüz eylemi gerçekleşmiş ancak etkileri devam ediyorsa bu durumda hem önleme hem de durdurma davası birlikte açılabilecektir.
Maddi Tazminat Davası
Ekonomik yetkilerinizin ihlal edilmesinden ötürü uğradığınız ekonomik zararın giderilmesi için açabileceğiniz bir dava yoludur. Hak ihlali nedeniyle yaşanan kazanç kaybının tespit edilerek davalı yani karşı taraftan alınması amacıyla açılan bir davadır.
Manevi Tazminat Davası
Hak ihlali nedeniyle yaşanan üzüntü verici durumun tazmini amacıyla açılan bir dava türü olmakla beraber sırf manevi veya mali yetkilerin ihlali nedeniyle açılabilmektedir. Bununla beraber, mali yetkilere yönelik hak ihlalleri nedeniyle hem maddi hem de manevi tazminat davası açılabiliyorken, sadece manevi yetkilere yönelik ihlaller nedeniyle manevi tazminat davası açılabileceği görüşü de hâkimdir.
https://nasuhbugrakaradag.av.tr/yazi...larin-haklari/
www.nasuhbugrakaradag.av.tr