Printable View
Sizce takibi şikayete bağlı suç ayırımı yerinde bir düzenleme mi?Tüm suçlar re'sen kovuşturulabilir olmalı mı?
Düzenlemenin,mehkemelerin iş yükünü azalttığı şüphesiz bir gerçek ancak gerek kamusal açıdan gerekse suçtan zarar gören açısından sakıncaları olduğunu düşünüyor musunuz?
Öncelikle devlet memurlarının işlediği suçların takibini şikayete bağlı olmaktan çıkarıp uygulamayı görmek yararlı olur, diye düşünüyorum...
Bence tüm suçlar re'sen kovuşturulabilmeli ama mağdur gerek soruşturma gerekse kovuşturma aşamasında şikayetinden vazgeçtiğinde, halihazırda şikayete bağlı olarak nitelenen suçlar için şikayet hiç olmamış gibi işlem yapılmalı.
Birçok mağdur suçun ya şikayete bağlı olduğunu bilmiyor ya da şikayet süresini bilmediği için süreyi kaçırmış oluyor. Bu nedenle belki de bir kez daha mağdur oluyor.
Her suçun re'sen kovuşturulabilir olması yanlıştır. Bu sadece adliyelerdeki yükü arttırmakla kalmaz tüm kolluğuda niteliği itibariyle hafif olan suçlarla meşgul eder. Bu durum kolluğun görevini yapamaz hale gelmesine de sebep olur.
Daha da önemlisi bazı suçlar niteliği itibariyle re'sen kovuştutulmamalıdır. Örneğin; ÖZel hayatın gizliliğini ihlal suçu takibi şikayete bağlı bir suçtur:
"Madde 134 - (1) Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlâl eden kimse, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlâl edilmesi hâlinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.
(2) Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri ifşa eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Fiilin basın ve yayın yoluyla işlenmesi hâlinde, ceza yarı oranında artırılır. " şeklinde düzenlenmiştir. Örneğin siz bu suçu işliyorsunuz bana karşı bense özel bir sebepten dolayı - ki bu özel sebep benim durumu önemsiz bulmamdan tutunda, acımaya, affetmeye kadar her türlü sebep olabilir- şikayet etmek istemiyorum, soruşturulmanızı kovuşturulmanızı istemiyorum. Peki re'sen kovuşturulsaydı ne olurdu? İşlediğiniz eylem benim ne kadar umrumda olmasa da, ben ne kadar bunu problem etmesem de hakkınızda soruşturma ve kovuşturulma yapılacaktı.
Ya da söz konusu mala zarar verme suçu olsa örneğin camıma taş atarak kırsanız yine de hakkınızda soruşturma ve kovuşturma yapılması gerekirdi. Ki zaten suç sabitse ben mağdur olarak istemesem bile cezalandırılacaktınız.
Bu yüzden Ceza Kanunu'muzda yer alan bazı suç tiplerinin takibinin şikayete bağlı olması hem pratik hem faydalı hem de bana kalırsa daha mantıklı görünmektedir.
Ayrıca genel olarak takibi şikayete bağlı suç tiplerinde mağdurun uğradığı zarar kamunun uğradığı zarardan daha büyüktür denilebilir. Ama res'sen kovuşturulan suç tiplerinde ya kamunun zararı mağdurun zararından büyüktür (genel olarak). Ya da hem kamunun hem de mağdurun uğradığı zarar çok büyüktür (genel olarak).
Bu yüzden her suç tipinin tek tek değerlendirilip takibinin şikayete bağlı mı yoksa re'sen kovuşturulabilir mi olması gerektiğine karar verilmelidir
Bu yüzden şu husus tartışılabilir:
Acaba Kanunu'muzda şu an düzenlenmiş bulunan ve re'sen kovuşturulan suçlardan bazılarının takibinin şikayete bağlı olması daha mı iyi olurdu?
veya
Acaba Ceza Kanunumuzda şu an takibi şikayete bağlı olarak düzenlenen bazı suçların re'sen kovuşturulması daha mı iyi olurdu?
Saygılar...
Evet sayın Jilet, konuya açılım getirdiğiniz için teşekkür ederim.
Ben de size bir soru yönelterek, bir adım daha ilerlemek istiyorum. Eğer, adli personelimiz ve altyapımız tüm suçların re'sen kovuşturulmasına imkan verseydi yorumunuz yine aynı mı olurdu?
Hukuka aykırı herhangi bir fiilin şikayet edilmemesi,o fiilin suç olma niteliğini ortadan kaldırmıyor.Şikayetin fonksiyonu,bu hukuka aykırı fiilin kovuşturulabilmesini sağlamak.
Bu nedenle konunun önemsediğim yanı,suçtan zarar gören tarafından sırf şikayet edilmediği ya da edilemediği için suç sayılan bir fiilin yargılamaya konu olamaması.
Her suçun cezalandırılmak maksadıyla kovuşturulması kanun devletini/polis devletini ortaya çıkarır. Hukuk herkese lazım. Hukuk denkleştirir, acıları giderir. Mağdurun böyle bi sıkıntısı yoksa, onu zorla mahkeme çemberine sokamayız.
Polis devletin karşılığını doğru anımsadığınızı sanmıyorum.Polis devlet anlayışında devlet hukuka bağlı değildir,bu nedenle yargı denetiminden de sözedilemez.
Ceza hukukunun babası Cesera Beccaria, "Cezaların amacı, ne duyarlı bir varlık olan insanı üzüp bunaltmaktır ne de daha önce işlenmiş olan bir suçu işlenmemişçesine yadsımak, yok saymaktır." sözlerine yer vermiştir "Suçlar ve Cezalar Hakkında" isimli eserde.Alıntı:
c_selin rumuzlu üyeden alıntı
En başta düşünülmesi gereken, "her suçun cezalandırılması gerekir mi?" sorusunun cevabıdır.
Suçtan zarar göreni,şikayetten vazgeçiren tek şeyin Sayın Umitdemir'in ifade ettiği gibi,hukuka aykırı fiilden sıkıntı duyulmaması olduğunu düşünmüyorum.Kişiyi,şikayet hakkını kullanmakta tereddüte düşüren en önemli şeyin korku ve endişe duygusu olduğunu ,bu nedenle de suç niteliğindeki her fiilin yargı önüne taşınması,uzlaşma yolu tercih edilecekse de bunun da yine yargı sürecinde gerçekleşmesi gerektiğini düşünüyorum.