Davada "ayağa kalkma" tartışması

Başbakanlık İnsan Hakları Danışma Kurulu eski Başkanı Prof. İbrahim Kaboğlu ve Kurulun Azınlık Alt Komisyonu eski Başkanı Prof. Baskın Oran hakkında açılan Azınlık Raporu davasında savcı ile avukatlar arasında "ayağa kalkma" tartışması yaşandı. Savcının ara kararın açıklandığını duymadıkları için ayağa kalkmayan iki avukatı uyarması üzerine avukatlar, "Yasada ara karar açıklanırken ayağa kalkılması gerektiği yönünde bir hüküm yok. Biz mahkemeye saygımızdan dolayı kalkıyoruz. Ama sayın savcının da kalkması gerekir" itirazını yönelttiler.

Duruşmada Adalet Bakanlığı'nın tıpkı Orhan Pamuk davasında olduğu gibi, mahkemenin TCK'nın 301. maddesi ile ilgili istediği soruşturma izni konusunda "Benim yetkim yok" yanıtını verdiği bildirildi.

Başbakanlık'tan yazı

Duruşma devam ederken mahkemeye Başbakanlıktan sanıkların aleyhine bir yazı geldi. Yazının duruşma günü sabah kaleme alındığı ve hemen mahkemeye gönderildiği ortaya çıktı. Sanık avukatları belgeye tepki gösterdiler. Savcının belgedeki bazı bölümlerin altını çizmesi de tartışmayı alevlendirdi. Sanık avukatları, savcının belgedeki bazı ifadelerin altını çizmesini "evrakta tahrifat" olarak yorumlamaları üzerine yine bir tartışma yaşandı. Duruşma 10 Mayıs'a ertelendi.

Vatan

Ceza Muhakemesi Kanunu (YÜRÜRLÜK T: 1 HAZİRAN 2005)

Kanun No : 5271
Kabul Tarihi : 04.12.2004
R.G. Tarihi : 17.12.2004
R.G. No : 25673
**************
Hükmün açıklanması

MADDE 231. - (1) Duruşma sonunda, 232 nci maddede belirtilen esaslara göre duruşma tutanağına geçirilen hüküm fıkrası okunarak gerekçesi ana çizgileriyle anlatılır.

(2) Hazır bulunan sanığa ayrıca başvurabileceği kanun yolları, mercii ve süresi bildirilir.

(3) Beraat eden sanığa, tazminat isteyebileceği bir hâl varsa bu da bildirilir.

(4) Hüküm fıkrası herkes tarafından ayakta dinlenir.

**************

Kanun maddesine göre, hüküm fıkrası herkes tarafından ayakta dinlenmelidir. Ara kararlarda hüküm fıkrası açıklanmadığına göre ayağa kalkma mecburiyeti söz konusu değildir.

Ayrıca hüküm fıkrası açıklanırken ayağa kalkması gerekenler "herkes" diye ifade edilmiştir. Demek ki bu durumda katip hariç (Ayakta yazamayacağı için) ve hakim hariç (Hükmü dinlemediği, açıkladığı için) herkesin ayağa kalkması gerekmektedir. Kaldı ki, böyle bir durumda uyarıda bulunacak olan kişi hakimdir, duruşmayı hakim yönetir, duruşma disiplinini hakim sağlar. Savcının tavrı hem avukatlara hem de hakime saygısızlıktır.

Meslektaşlarımın haklı itirazını destekliyor ve kendilerini takdir ediyorum.