DANIŞTAY:"Avukat dosyayı incelemek için savcıdan izin almalı."

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, Avukatın kollukta bulunan soruşturma dostasını incelemesi için Cumhuruyet savcısının yazılı emrini öngören yönetmelik hükmünün yürütlemsini durdurdu.
Ankara Barosu 1 Haziran 2005'te yürürlüğe giren "Yakalama, Gözaltına Alma ve İfade Alma Yönetmeliğin"nin, "Müdafinin soruşturma evrakını incelemesi" başlıklı 22.'ni maddesinin birinci fıkrasında yer alan "Kollukta bulunan soruşturma dosyası için yetkili Cumhuriyet savcısının yazılı emri gerekir" hükmünün iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle dava açmıştı.Danıştay 10. Dairesi, koşulları gerçekleşmediği için sözkonusu hükmün yürütmesini durdurma istemini bire karşı 4 üyenin oyuyla reddetmişti. Ankara Barosu bu karara itiarz ederek, söz konusu hükmün yürütmesini durdurulmasını istedi.

Danıştay İdari Dava Daireleri kurulu, itirazı kabul ederek, dava konusu yönetmelik hükmünün yürütmesini durdurdu.Kurul, 1 haziran 2005'te yürürlüğe giren Ceza Muhakemesi Kanun'nun (CMK) 153.ncü maddesinin yönetmelik hükmündeki gibi bir sınırlama öngörmediğini işaret etti. Danıştay 10. Dairesi yönetmelik hükmünün iptal istemini daha sonra esastan karara bağlayacak.

Kaynak: Ankara Barosu "Barohafta" haber bülteni.

Gayet güzel haber. Artık idarenin kanunla verilen hakları yönetmelikle kısıtlama huyundan vazgeçmelidir. Eğer hukukun üstünlüğüne inanıyorsa.

Peki, bundan sonra avukatın kollukta bulunan dosyayı incelemesi mümkün olabilecek mi?
Şöyle ki, Avukatın bu yöndeki istemine rağmen, soruşturmanın gizliliği ilkesi gerekçe gösterilerek, kollukta bulunan dosyanın incelenmesine izin verilmemesi halinde yapılabilecek işlemler neler olabilir?

"Peki, bundan sonra avukatın kollukta bulunan dosyayı incelemesi mümkün olabilecek mi?
Şöyle ki, Avukatın bu yöndeki istemine rağmen, soruşturmanın gizliliği ilkesi gerekçe gösterilerek, kollukta bulunan dosyanın incelenmesine izin verilmemesi halinde yapılabilecek işlemler neler olabilir? " diyorsunuz.

Yasa maddesi gayet açık. Müdafi dosyayı inceler eğer savcı dosya içeriğinin incelenmesi veya belgelerden örnek alınmasının soruşturmanın amacını tehlikeye düşürebileceğini düşünüyorsa, mahkemeye başvurabilir ve ancak mahkeme kararıyla kısıtlanabilir. Zaten ispat yükü savcınındır, Müdafinin değil. Sizin birşey yapmanıza gerek yok. Gidip isteyeceksiniz, bu kadar basit.

Müdafiin dosyayı inceleme yetkisi

Madde 153 #8211; (1) Müdafi, soruşturma evresinde dosya içeriğini inceleyebilir ve istediği belgelerin bir örneğini harçsız olarak alabilir.

(2) Müdafiin dosya içeriğini incelemesi veya belgelerden örnek alması, soruşturmanın amacını tehlikeye düşürebilecek ise, Cumhuriyet savcısının istemi üzerine, sulh ceza hâkiminin kararıyla bu yetkisi kısıtlanabilir.

(3) Yakalanan kişinin veya şüphelinin ifadesini içeren tutanak ile bilirkişi raporları ve adı geçenlerin hazır bulunmaya yetkili oldukları diğer adlî işlemlere ilişkin tutanaklar hakkında, ikinci fıkra hükmü uygulanmaz.

(4) (Değişik: 25/5/2005 - 5353/23 md.) Müdafi, iddianamenin mahkeme tarafından kabul edildiği tarihten itibaren dosya içeriğini ve muhafaza altına alınmış delilleri inceleyebilir; bütün tutanak ve belgelerin örneklerini harçsız olarak alabilir.

(5) Bu maddenin içerdiği haklardan suçtan zarar görenin vekili de yararlanır.

İşin pratiğine dönülecek olursa; avukatın kolluktaki dosyayı inceleme talebinde bulunduğunda, öncelikle talebini yazılı yapması istenebilir. Yazılı talep yapıldığında ise, soruşturmanın amacının tehlikeye düşebileceği kolluk tarafından savcılığa bir yazıyla bildirilir. Savcılık da yetkili mahkemeye başvurur. Sonuçta savcılığın bu yöndeki istemi ret edilecek olursa, müdafi dosyayı inceleyebilir.
Ancak, tüm bu işlemler için geçen süre, kamu davası açılıncaya kadar uzayacak olursa ne olur?

madde 153 (4) (Değişik: 25/5/2005 - 5353/23 md.) Müdafi, iddianamenin mahkeme tarafından kabul edildiği tarihten itibaren dosya içeriğini ve muhafaza altına alınmış delilleri inceleyebilir; bütün tutanak ve belgelerin örneklerini harçsız olarak alabilir.

Alıntı:

---

iddianamenin mahkeme tarafından kabul edildiği tarihten

---

sonra sorun yok. Sorun, bunun öncesinde ne yapılabileceği ile ilgili...

Danıştay İ.D.D.K. Yönetmeliğin 22.maddesinin birinci fıkrasında geçen "Kollukta bulunan soruşturma dosyası için yetkili Cumhuriyet savcısının yazılı emri gerekir." ibaresinin yürütülmesinin durdurulması kararı verdiği için hukuken bu cümlenin uygulanma şansı yok. Ama birinci cümle hala yürürlüktedir. "Müdafi, soruşturma evresinde dosya içeriğini inceleyebilir ve istediği belgelerin bir örneğini harçsız olarak alabilir." Bu yüzden müdafii soruşturma evresindeki dosyayı inceleyebilir. Eğer Müdafiîn dosya içeriğini incelemesi veya belgelerden örnek alması, soruşturmanın amacını tehlikeye düşürebilecek ise, Cumhuriyet savcısının talebi üzerine, sulh ceza hâkiminin kararıyla bu yetkisi kısıtlanabilir.