657 sayılı kanunda yapılacak değişiklik

1965 yılında kanunlaşan ancak 1971 yılında yürürlüğe giren 657 sayılı Devlet Memurları Yasası değişiyor. Hükümetin hazırladığı 23 maddelik yasa tasarısının ana başlıklarını Devlet Bakanı Hayati Yazıcı açıklamış. Ancak Devlet Bakanının açıkladığı kısım değişikliğin makyaj kısmı.
Asıl memurların bütün haklarını sonlandıracak olan maddeler açıklanmamış..
Hukukçularımızın değişiklik metnini değerlendirerek görüşlerini açıklamaları bizler için faydalı olacaktır, kanaatimce. saygılarımla.

657 Sayılı Devlet Memurları Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Taslağı MADDE 1 : 657 Sayılı Kanunun 36. maddesinin Ortak Hükümler Bölümünün 11. fıkrasında konu edilen yarışma sınavı kazanarak kariyer unvanlı bir göreve getirilen memurların ilave bir derece alma hakkını düzenleyen kısmı değiştirilmektedir.
Mesleğe özel yarışma sınavını kazanarak maiyet memuru, meslek memuru, müfettiş yardımcısı, kontrolör, denetleme uzman yardımcısı, denetçi yardımcısı ve uzman yardımcısı olarak görev yapanların yapılacak yeterlik sınavlarında başarı göstererek kaymakamlık, müfettişlik, hesap uzmanlığı, kontrolörlük, aktüerlik, denetçilik, denetmenlik, uzmanlık gibi unvanlara atanmaları sırasında bir defaya mahsus olmak üzere bir derece yükseltilmesi yeniden düzenlenmiştir.
Mevcut düzenlemede ilave bir derece verilecek kurumlardaki unvanlar ayrı ayrı belirtilmişken, yapılması planlanan değişiklikte kurum adı belirtilmemiş ve madde metninde sadeleşmeye gidilmiştir.
MADDE 2 : 657 Sayılı Kanunun hizmet sınıfları, görev ve unvanları itibarı ile yükselebilecekleri en üst derecenin dördüncü kademesine gelen memurların bir üst dereceye yükseltilmesini düzenleyen 37. maddesi tamamen değiştirilmektedir.
Mevcut düzenlemede hizmet sınıfları, görev ve unvanları itibarı ile yükselebilecekleri en üst derecenin dördüncü kademesine gelen memurlardan son 6 yıllık sicil notu ortalaması 90 ve daha yukarı olması kaydıyla, sicil notu olumlu bulunanların bir üst dereceye yükseltilmesi söz konusuydu.
Taslak metinde ise hizmet sınıfları, görev ve unvanları itibarı ile yükselebilecekleri en üst derecenin dördüncü kademesine gelen ve 6 yıllık sürede disiplin cezası almayan tüm memurların bir üst dereceye yükseltilmesi öngörülmektedir.
MADDE 3 : 657 Sayılı Kanunun 43. maddesinin B fıkrasının üçüncü bendinde belirlenen kariyer unvanlı bir göreve gelen memurların ek göstergeleri değiştirilmektedir.
Buna göre Taslak madde 1'de belirtilen ve kariyer unvanlı bir göreve gelen tüm memurların bu kadrolarda bulundukları sürece daha önce almış oldukları en yüksek ek gösterge üzerinden ödeme yapılması planlanmaktadır.
MADDE 4 : 657 Sayılı Kanunun 53. maddesi başlığı ile birlikte değiştirilmektedir.
Buna göre "Sakatların Devlet Memurluğuna Alınmaları" başlığı "Özürlü Personel Çalıştırma Yükümlülüğü" olarak değiştirilmektedir.
Bununla birlikte tüm kamu kurum ve kuruluşlarında özürlü çalıştırma oranı %3'ten %5'eçıkarılmaktadır.
Taslata özürlü personel çalıştırma yükümlülüğünü yerine getirmeyen kurum ve kuruluşların üst görevlilerine maaşlarının 2/3'üne kadar para cezası getirilmektedir.
MADDE 5 : 657 Sayılı Kanunun 64. maddesi başlığı ile birlikte değiştirilmektedir.
Taslakta 657 Sayılı Kanunun 64. maddesindeki "Kademelerde İlerleme Şartları" başlığı Kademe ve Kademe İlerlemesi" olarak değiştirilmektedir.
Ayrıca, kalkınmada 1. derece öncelikli illerde görev yapanlara başarılı geçen her iki yıl için 1 kademe ilerlemesi verilmesi konusundan "başarı" kriteri çıkarılmaktadır.
Taslakta son 10 yılda herhangi bir disiplin cezası almayan memurlara ilave bir kademe ilerlemesi uygulanması öngörülmektedir.
MADDE 6 : 657 Sayılı Kanunun 68. maddesinin B bendinin ikinci paragrafı değiştirilmektedir.
Bu maddede 527 sayılı KHK ile 1995'ten beri daha yukarı derecelere atanma yapılabilmesi için gerekli olan süre sınırı açısından önem arz eden ek gösterge rakamı, kanunda 650 olmasına rağmen, 5300 olarak uygulanmakta idi. Taslakla birlikte kanunda, 527 sayılı KHK'ye uygun bir düzenleme yapılmakta ayrıca, 10 yıl hizmet şartı aranan ek gösterge rakamı 650'den 5300'e çıkarılmaktadır.
MADDE 7 : 657 Sayılı Kanunun 77. maddesi değiştirilmektedir.
Buna göre yabancı memleketlerde çalışmak için gerekli olan Başbakan onayı yerine ilgili Bakanın onayı getirilmektedir.
Yabancı ülkede çalışmak için izin alan memurun eşine de aynı sürede aylıksız izin hakkı getirilmektedir.
MADDE 8 : 657 Sayılı Kanunun 91. maddesi değiştirilmektedir.
Maddede kadrosu kaldırılan memurların durumları yeniden belirlenmekte ve bunların en geç altı ay içinde kendi kurumlarında niteliklerine uygun bir kadroya atanmalarına hükmedilmektedir. Ayrıca mevcut düzenlemede kadrosu kaldırılan memurların kanunda yazılı aylık ve aile ödeneği hakları ile yükümlülükleri devam etmektedir. Taslakta ise fazla çalışma, ek ders, nöbet ücreti ve döner sermaye ödemelerinin bu tutara ilave edilmeyeceği belirtilmektedir.
MADDE 9 : 657 Sayılı Kanunun Günlük Çalışma Saatlerinin Tespiti başlıklı 100. maddesine iki yeni fıkra eklenmektedir.
Buna göre günlük çalışma saatlerinin tespitinde özürlüler için ayrı bir düzenleme getirilmekte ve özürlülerin özür durumu, hizmet gerekleri, iklim ve ulaşım şartları göz önünde bulundurularak günlük çalışmanın başlama ve bitiş saatleri ile öğle dinlenme süreleri merkezde üst yöneticiler, taşrada mülki amirler tarafından farklı olarak belirlenmesi sağlanacaktır.
Ayrıca memurların verdiği hizmetin özelliklerine göre, çalışma süreleri ile işyerlerine bağlı olmadan çalışabilmelerine imkan sağlanmaktadır.
MADDE 10 : 657 Sayılı Kanunun 101. maddesi değiştirilmektedir.
Mevcut uygulamada, günün 24 saati devamlılık gösteren hizmetlerde çalışan memurların çalışma saat ve şekillerinin belirlenmesi için Devlet Personel Başkanlığı'nın muvafakat vermesi gerekmektedir. Taslakta bu zorunluluk kaldırılıyor ve yetki yalnızca kuruma bırakılıyor.
Hamile kadınlara, hamileliklerinin yirmi dördüncü haftası ile doğumdan sonraki bir yıl arasında gece nöbeti ve gece vardiyası verilemeyeceği hükme bağlanıyor.
MADDE 11 : 657 Sayılı Kanunun mazeret izinlerini düzenleyen 104. maddesi değiştirilmektedir.
Buna göre eşi doğum yapan memurun 3 gün olan doğum izni süresi 10 gün;
Kendisinin veya çocuğunun evlenmesi, eşi veya çocuğu ile kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü halinde 5 gün olan izin süresi 7 gün;
Diğer hallerde ise 10 gün olan mazeret izni süresi 7 gün;
Zaruret halinde alınan 10 gün ilave mazeret izni süresi 5 gün olarak belirleniyor.
Günlük 1,5 saat olan süt izni ise günlük 3 saate çıkarılıyor.
MADDE 12 : 657 Sayılı Kanunun 105. maddesindeki Hastalık İzni başlığı Hastalık ve Refakat İzni olarak değiştirilmektedir.
Mevcut durumda hizmet süresine bağlı olarak belirlenen hastalık ve refakat izni süresi için hizmet sınırı kaldırılıyor.
Kanser, verem ve akıl hastalığı gibi durumlarda izin süresi 18 ay, diğer hallerde ise 12 aya kadar izin verilmesi öngörülüyor.
Ayrıca memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği taktirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşleri için 3 aya kadar refakat izni getiriliyor. Gerektiğinde bu sürenin bir katına kadar artırılması mümkün kılınıyor.
MADDE 13 : 657 Sayılı Kanunun Aylıksız İzin başlıklı 108. maddesi değiştirilmektedir.
Buna göre, refakat izni alan memurun yakının hastalığı devam etmesi halinde hastalık süresince aylıksız refakat izni getiriliyor.
Doğumdan ve evlat edinmeden sonra 12 ay olan izin süresi 24 ay;
Yurt dışında eğitim görme hakkı kazananlar için 4 yıl olan aylıksız izin süresi öğrenim süresi boyunca olarak belirleniyor.
Mevcut durumda 10 hizmet yılını tamamlayan memura bir defaya mahsus olarak 6 aya kadar verilen aylıksız izin; 2 defaya mahsus olmak üzere 1 yıla uzatılıyor.
Mazeretin sona ermesiyle derhal göreve dönme zorunluluğu, 10 gün içinde başlamak olarak değiştiriliyor.
MADDE 14 : 657 Sayılı Kanunun Memur Kütüğü, Numarası, Cüzdanı, Özlük Dosyası başlıklı 109. maddesi, Memur Bilgi Sistemi, Özlük Dosyası olarak değiştirilmektedir.
MADDE 15 : 657 Sayılı Kanunun Takdirname başlıklı 122. maddesi Başarı, Üstün Başarı Değerlendirmesi ve Ödül olarak değiştirilmektedir.
Taslakla birlikte memura takdirname verme yetkisi merkez kuruluşlarda amirlerden alınarak, Bakan onayına bırakılıyor.
Daha önce memurun bir aylık, Emniyet Hizmetleri sınıfına dahil memurlarla, Maliye Bakanlığı ve Gümrük Müsteşarlığında Gümrük işlerinde çalışanlar için iki aylık olarak belirlenen tutar, en yüksek devlet memuru aylığının ek gösterge dahil %200'ü olarak değiştiriliyor.
MADDE 16 : 657 Sayılı Kanunun Disiplin Amirleri ve Disiplin Cezaları başlıklı 124. maddesi değiştirilmektedir.
Buna göre disiplin amirlerinin tayin ve tespitinin Devlet Personel Başkanlığı'nın görüşüne dayandırılması zorunluluğu kaldırılarak, kurumun kendi içinde tayin edebilmesine imkan tanınıyor.
Adli, askeri ve akademik personel hariç olmak üzere diğer memurlar için üst disiplin amiri, illerde vali, ilçelerde kaymakam olarak belirleniyor.
MADDE 17 : 657 Sayılı Kanunun Disiplin Cezalarının Çeşitleri ile Ceza Uygulanacak Fiil ve Haller başlıklı 125. maddesi değiştirilmektedir.
Buna göre aylıktan kesme cezasını gerektiren hallere;
Hizmette gösterdiği yetersizlik sebebiyle kurumların stratejik plan ve performans hedeflerinin gerçekleşmemesine yol açmak,
Usulsüz şikayette bulunmak,
Görevine veya iş sahiplerine karşı kayıtsızlık göstermek veya ilgisiz kalmak,
Görevin işbirliği içerisinde yapılması ilkesine aykırı davranışta bulunmak.
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren hallere;
Kendini geliştirme, sorun çözme, planlama konularında yeterli gayret ve çaba göstermemek,
Verilen emirlere itiraz etmek, görevleri tam ve zamanında yapmamak, hizmetin yürütülmesinde ve görevin yerine getirilmesinde kurumlarca belirlenen usul ve esaslara uymamak,
Görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kusurlu davranmak,
Görev sırasında amirlerine hal ve hareketleri ile saygısız davranmak,
Devlete ait resmi araç, gereç ve benzeri eşyayı özel işlerinde kullanmak,
Kurumların çalışma ortamını ve düzenini bozmak,
Yetkili olmadığı halde basına, haber ajanslarına veya radyo ve televizyon kurumlarına bilgi veya demeç vermek maddeleri ekleniyor.
Memurluktan çıkarma cezasını gerektiren hal ve hareketlerle ilgili olarak, "f" bendinde belirtilen amirlerine ve maiyetindekilere fiili tecavüzde bulunmak hükmüne ayrıca iş sahiplerine tecavüzde bulunmak fiili de ekleniyor.
Ayrıca bir yıl içinde toplam iki defa kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile tecziye edilenlerin de devlet memurluğundan çıkarılması öngörülüyor.
MADDE 18 : 657 Sayılı Kanunun disiplin cezalarının uygulanmasını düzenleyen 132. maddesinde değişikliğe gidilmektedir.
Buna göre aylıktan kesme ve kademe ilerlemesi durdurma cezası alanlar yeniden tanımlanıyor.
Bu cezaları alanların Bakanlar Kurulu Kararı ile atamaları yapılan unvanlara getirilemeyecekleri hükmü kanun maddesinden çıkarılıyor.
MADDE 19 : 657 Sayılı Kanunun disiplin cezalarına itirazı düzenleyen 135. maddesi değiştirilmektedir.
Buna göre uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı disiplin kuruluna, kademe ilerlemesi durdu-rulması cezası için yüksek disiplin kuruluna, kaymakamlar tarafından verilen cezalar için valiye itiraz hakkı getiriliyor.
İtirazda süre, cezanın ilgiliye tebliğinden itibaren 7 gün olarak belirlenirken, itiraz mercilerinin 30 gün içinde kararlarını vermesi öngörülüyor.
Ayrıca, uyarma ve kınama cezaları hariç, itiraz edilmeyen kararlar ile itiraz üzerine verilen kararlar aleyhine idari yargı yoluna başvurulabilmesinin önü açılıyor.
MADDE 20 : 657 Sayılı Kanunun Aile Yardımı Ödeneğini düzenleyen 202. maddesi değiştirilmektedir.
Buna göre çocuk yardımında iki çocuk sınırı kaldırılıyor.
Aile ve çocuk yardımı miktarının 3 katına çıkarılabilmesi için Bakanlar Kurulu'na yetki veriliyor.
MADDE 21 : 657 Sayılı Kanunun Kurumların Memurlarını Hizmet İçinde Yetiştirme Esasları başlıklı 214. maddesi Memurların Yetiştirilmesi olarak değiştirilmektedir.
Buna göre memurların hizmet içinde her türlü eğitim araç, gereçlerinin kullanılması, eğitim merkezlerinin kurulması, eğitim programlarının uygulanması hükmü getiriliyor.
MADDE 22 : 657 Sayılı Kanunun Danışma Kurulları İle İlgili Yönetmelik başlıklı 231. maddesi Kamu Personeli Bilgi Sistemi olarak değiştirilmektedir.
Buna göre Danışma Kurulları kaldırılıyor ve Devlet Personel Başkanlığına tüm kamu kurum ve kuruluşlarla ilgili bilgi ve belgeleri toplama yetkisi, kurumlara da Devlet Personel Başkanlığı'nın bilgi talebine cevap verme zorunluluğu getiriliyor.
Bildirim şartına uyulmaksızın gerçekleştirilecek işlemlerden doğan mali hak kaybı, mali sorumluluk veya idari zararların ilgili kurumun en üst amirine rücû edilmesi öngörülüyor.
MADDE 23 : 657 Sayılı Kanunun Geçici Süreli Görevlendirme başlıklı ek 8. maddesi değiştirilmektedir
Taslakta geçici süreli görevlendirmeler yeniden düzenlenmektedir.
Buna göre;
Memurun geçici görevlendirme ile gideceği kurumda 4 ve daha yukarı dereceden göreve ilişkin boş bir kadronun bulunması,
Geçici görevlendirmenin bir yılda 6 ayı geçemeyeceği,
Geçici görevlenmenin memurun mesleği ile ilgili olmak zorunda olduğu ve
Görevlendirme için memurun muvafakatinin alınması gerektiği hükme bağlanmaktadır.
MADDE 24 : 657 Sayılı Kanuna bazı bakanlıklarda uzman istihdamını düzenleyen ek 40. madde eklenmektedir.
Adalet, Milli Savunma, İçişleri, Dışişleri, Milli Eğitim, Bayındırlık ve İskan, Sağlık, Tarım ve Köyişleri ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıkları merkez teşkilatında ana hizmet birimlerinde başuzman, uzman ve uzman yardımcısı istihdam edilmesi düzenleniyor.
Buna göre; İçişleri, Milli Eğitim, Bayındırlık ve İskan, Sağlık ve Tarım ve Köyişleri Bakanlıklarının taşra teşkilatlarında da başuzman, uzman ve uzman yardımcısı çalıştırılabilecek.
Taslağın bu maddesi, sayılan görevlere atanabilmek için gerekli şartları açıklıyor.
MADDE 25
Geçiş hükümleri içermektedir.
MADDE 26
Bu taslak metinle değiştirilen ve yürürlükten kaldırılan hükümleri içermektedir.
Taslağın 27 ve 28. maddeleri yürürlük ve yürütme maddesidir.