Yazılım lisanslama

Merhaba,

Forum aramalarında tam yanıtını göremediğim ama yazılım lisanslama süreci için önemli olduğunu düşündüğüm birkaç sorumu paylaşmak istiyorum. Hukukçu arkadaşlarımız yanıtlayabilirse çok sevinirim:

Öncelikle şu realiteyi görmek gerekiyor: Türkiye'de pek çok bilgisayar kullanıcısı için lisans henüz çok yeni bir konu. Kişisel pc kullanıcıları için geçerli olan bu durum pc üzerinden üretim / ticaret yapan şirketler içinde geçerli. Ancak çoğu şirket durumun farkında olmakla birlikte lisans ücretlerinin ağırlığı nedeniyle gerekli işlemleri yapamıyorlar. Büyük şirketler için bu maliyet çok önemli olmasa da söz gelimi birkaç bilgisayarla çalışan, işi için çok gerekli birkaç yazılımı kullanmak zorunda olan küçük şirketler ayda 2-3 bin liralık geliri zor elde edebilirken neredeyse 1 yıllık kârlarına eşit olan bu maliyetleri karşılayamıyorlar. Sonuçtada ya lisanssız kullanmaya devam etmek veya ticari faaliyetlerini sonlandırmak durumunda kalıyorlar. Bunların dışında pek çok firmada lisanslama işlemlerini yüksek maliyet nedeniyle hemen tamamlayamasa da belirli bir süreye yayarak gerçekleştirmeye çalışmakta.

Türkiye için durum böyleyken buna rağmen örneğin BSA gibi kuruluşlar lisans zabıtalığı yaparak hiçbir ayrım gözetmeksizin, firmaların lisanslama konusundaki adımlarını önemsemeksizin çok yüksek meblağlı para (100.000 tl) ve hapis cezaları (5 yıl) verilmesine sebep olmakta. Elbette lisanssız kullanıma onay vermek mümkün değil. Ancak tüm ticari faaliyetini bu tür yazılımlarla sürdüren küçük ölçekli firmaların lisans sorunlarının tamamını birden hemen çözümlemeleri de açıkçası pek olası değil.

Benim soracaklarım özellikle böyle bir süreç içinde olanların böylesine ağır yaptırımlara uğramalarını nisbeten engelleyecek veya bu tür bir pozisyonda nasıl davranmalarına ışık tutacaktır.

Birinci sorum şu: Yazılımlar için (yurt içinde satış distribütörü olmasına rağmen) fiyat uygunluğu vs. sebeplerle yurt dışındaki ana üreticisinden lisans satın almak, yazılımı Türkiye içinde lisanslamamızı sağlar mı? BSA gibi kuruluşlar yurtdışı lisansların bir anlam ifade etmediği yurt içi satış temsilcilerinden bu işlemin gerçekleştirilmesini istemişler. Bunun hukuki bir dayanağı var mı?

İkinci sorum: Programı Trial yani süre kısıtlamalı olarak kullanmak bize yasal bir sorumluluk yükler mi? Bu yazılımları aynı pc'de birden fazla kez yasal yolla kurup kullanmak kanunen yasak mı? Programların trial versiyonları üreticiler tarafından ücretsiz dağıtılmakta.

Üçüncü sorum: Kapımıza gelen herhangi bir dernek / kuruluş yetkilisine -avukatlarıyla beraber gelmiş olsa bile- bilgisayarlarımızı inceleme, yazılım lisanlarını gösterme zorunluluğu var mı? Veya böyle bir yetki almış (maliyenin ticari kayıtları kontrol etme yetkisi gibi) kuruluş var mı?

Dördüncü sorum: Bir programın lisanssız versiyonu kurulu olmaksızın bulundurmak (cd'de, arşivde) o programı kullanmakla aynı derecede cezai yaptırıma neden olur mu?

Beşinci sorum: Bilgisayarlar ve programlarımız için arama / kontrol yapma yetkisi için savcılıktan 'arama emri' çıkartmak gerekmez mi? Arama emri çıkartmak için ortada suçla ilgili kesin veya kesine yakın delil veya ihbarların bulunması veya bir davanın sürüyor olması gerekmez mi?

Altıncı sorum: T.C. kolluk kuvvetleri dışında kuruluşların bu aramalara doğrudan katılması, bilgisayarlar veya arşiv üzerinde inceleme yapması, alıkoyması, aramayı yönlendirmesi mümkün mü? Böyle bir arama için önceden ihtar etmek (icra işlemlerinde olduğu gibi) gerekmez mi?

Yedinci sorum: Telefonla şirketlerin aranarak "avukatlarımız sizi de ziyaret edebilir" diye tehditvari cümlelerle açıklamalar yapmak söz konusu işlem için "ihtar" yerine geçer mi? Yoksa bunun yazılı bir biçimde ilgili tarafa ulaştırılması mı gerekir?

Sekizinci sorum: Söz konusu arama esnasında lisansla ilgili yasa dışı hiçbirşeyin olmaması durumunda elkoyma / arama nedeniyle oluşacak ticari itibar kaybı, iş kaybı gibi sebeplerle karşı dava açmak ve zararın tazminini istemek mümkün mü?

Dokuzuncu sorum: Dernek, vakıf, oda, federasyon gibi tüzel bir kişiliğe sahip olmadan kolluk kuvvetleriyle bir yere gidip lisanslama kontrolü yapmak mümkün mü? Yani örneğin ben avukatımla gelip sizin bilgisayarlarınıza bakıp lisanslama yapıp yapmadığınızı kontrol edebilir miyim? Veya bu durumu savcılığa bildirip sizin hakkınızda arama emri çıkartıp aramaya avukatımla beraber dahil olup, arşivinizi inceleyebilir veya alı koyabilir miyim?

Sorularım bunlar. Zaman ayırıp cevaplayabileceklere şimdiden çok teşekkür ediyorum.