Kralların hastalığı ya da hastalıkların kralı: Gut

Kralların hastalığı ya da hastalıkların kralı: Gut

İç hastalıkları uzmanı Tuncay Filiz, gut hastalığı hakkında bilgi verdi.

Gut hastalığı nedir?
Bir romatizma hastalığıdır. Romatizmal hastalıklar içinde en şiddetli ağrıya neden olanıdır. Eskiden zenginlerde daha çok görüldüğü sanılırdı, bu nedenle kralların hastalığı ya da zengin hastalığı diye bilinirdi. Ancak Günümüzde pek de sınıf farkı gözetmediği anlaşılmıştır. En sık ayak baş parmağını yakalar. Sonra sıklık sırasına göre diz, dirsek, el bilekleri yakalanır. Tek taraflı tutuluş karakteristiktir.

Neden olur?
Asıl neden kandaki ürik asittir. Kanda ürik asit, sınırlı düzeyin üstüne çıkarsa, eklem aralarında kristal olarak birikir. Bu kristaller, iğne ya da cam kıymıkları gibidir. Kas, sinir ve kemik dokusuna tesir ederek son derece şiddetli ağrıya neden olurlar. Gut krizi için kandaki ürik asit seviyesi mutlak belirleyici değildir. Normal seviyelerde kriz olabileceği gibi, yüksek seviyelerde hiçbir belirti olmayabilir de.

Ürik asit neden yükselir?
Ürik asit soya çekimden, bazı hastalıklar, bazı ilaçlar ve aşırı proteinli beslenmeden ötürü yükselir. Öte yandan alkol, travma, ameliyat, açlık ve stres, ürik asit artışına yol açan diğer nedenlerdir. Yükselten ilaçların başında idrar söktürücüler, epilepsi ilaçları ve düşük dozlarda aspirin gelir.

En sık kimlerde görülür?
En sık erkeklerde görülür. Bu sıklık 50 yaşından sonra daha da artar. Kadınlarda ise menopoz sonrasında daha sıktır. Çocuklarda ve gençlerde pek görülmez.

Belirtileri nelerdir?
Tutulan eklemde şiddetli bir ağrı, şişme, mor-kırmızı arası bir renk değişimi mevcuttur. Ağrı zonklayıcı vasıfta olup, 1-2 gün sürebilir. Bu arada ateş de yükselebilir. Kişi, ağrıdan dolayı ayakkabı, çorap giymek istemez. Ürik asit kulak iç kıvrımında, deri altında birikebilir ya da böbrekte birikerek böbrek taşına neden olabilir.

Nasıl tedavi edilir?
Tedavide hedef eklem deformitelerini ve böbrek yetmezliğini önlemektir. Akut gut krizlerinin tedavisinde anti romatizmal ilaçlar tercih edilir. Yetersiz kalırsa kolşisin verilir. Kandaki ürik asit düzeyini düşüren ilaçlar krizde kesinlikle kullanılmaz. Bu tür ilaçlar kriz sonrası yüksek ürik asit düzeyini kontrol etmek amacıyla kullanılır. Yakından izlenirler, çünkü gut krizine ve böbrek yetmezliğine yol açabilirler. Ürik asit düşürücüler, 60 yaşın üzerinde pek önerilmezler. Ağrının ve şişliğin aktif olduğu ilk birkaç gün istirahat gerekir. Uzun süren olgularda, ayak başparmağı için koruyucu bir kafes yararlıdır.
KİMLER RİSK ALTINDA
Aşırı kilolular
Şeker hastaları
50 yaş üzeri erkekler
Aşırı et ve alkol tüketenler
NE YAPMALIYIZ?
Pürinli gıdalardan uzak durun. Bu anlamda et ürünleri ve baklagil tüketmeyin. Alkol tüketimini azaltın. Hipertansiyon ve şekeri kontrol altına alın. Fazla kiloları atın. Stresten uzak durun. Abartılı diyet yapmayın....
(Bugun/01.05.2010)