Gecikmik itiraz davası açabilir miyim?
Altında bulunan imzanın bana ait olmadığı bir senet dolayısıyla ödeme emri aldım. Ödeme emrinin altında bulunan "5 gün" ibaresini 5 iş günü olarak algıladığım için 6. gün dilekçe ile icra mahkemesine dava açtım. İtirazın süresinde yapılmadı gerekçesiyle itirazın reddedildiğini bildiren karar bugün elime ulaştı.
Bundan sonra ne yapabilirim ? Yaptığım itiraz süresinde yapılmadığı için reddedildikten sonra "gecikmiş itiraz" davaşı açabilir miyim? Kesinlikle benim olmayan bir senet yüzünden haciz mi yapılacak işyerime?
Araya cumartesi pazar girdiği için yanıldım ve bir gün geç yaptım itirazımı. Bu yüzden hiç alakam olmayan bir borç yüzünden haciz mi gelecek bana ?
Cevap: Gecikmik itiraz davası açabilir miyim?
Alıntı:
Brandenburg rumuzlu üyeden alıntı
Altında bulunan imzanın bana ait olmadığı bir senet dolayısıyla ödeme emri aldım. Ödeme emrinin altında bulunan "5 gün" ibaresini 5 iş günü olarak algıladığım için 6. gün dilekçe ile icra mahkemesine dava açtım. İtirazın süresinde yapılmadı gerekçesiyle itirazın reddedildiğini bildiren karar bugün elime ulaştı.
Bundan sonra ne yapabilirim ? Yaptığım itiraz süresinde yapılmadığı için reddedildikten sonra "gecikmiş itiraz" davaşı açabilir miyim? Kesinlikle benim olmayan bir senet yüzünden haciz mi yapılacak işyerime?
Araya cumartesi pazar girdiği için yanıldım ve bir gün geç yaptım itirazımı. Bu yüzden hiç alakam olmayan bir borç yüzünden haciz mi gelecek bana ?
Aşağıda yer verdiğim alıntıyı dikkatlice okumanız faydalı olabilir.
ÖDEME EMRİNE İTİRAZ VE İNCELENMESİ Kambiyo senedine dayanan haciz yolu ile takipte ödeme emrinin tebliği üzerine borçlunun itirazı; a- icra dairesinin yetkisine b- kambiyo senedinde kendisine isnad edilen imzaya c- takip konusu borcun varlığı veya miktarına veya borcun ertelendiğine (imhal) ya da zamanaşımına uğradığına ilişkin olabilir. Borçlu bu üç itiraz sebeplerinden sadece birisine ya da birden fazlasına dayanabilir. Borçlunun her üç sebebe birden itiraz etmesi halinde icra mahkemesi öncelikle yetki ardından imza ve son olarak da borca itirazı inceleyip karara bağlayacaktır. Borçlu her üç itirazı da aynı şekilde; ödeme emrini tebellüğ ettiği tarihten itibaren beş gün içinde bir dilekçe ile takibin yapıldığı icra dairesinin bağlı bulunduğu icra mahkemesine ya da gönderilmek üzere masrafını ödemek suretiyle başka bir yer icra mahkemesine de verilebilir. Borçlu beş günlük itiraz süresini geçirdiği takdirde ödeme emri kesinleşir. Ancak borçlunun süresinde itiraz etmemekte, diğer şartları da mevcut olduğu takdirde gecikmiş itiraz yoluna başvurması mümkündür. Kambiyo senedine dayanan haciz yolu ile takipte ödeme emrinin tebliği üzerine borçlunun icra dairesinin yetkisine veya borca ya da imzaya karşı usulüne uygun olarak yapacağı itiraz takibi durdurmayıp sadece satışa engel olur. Kambiyo senedine dayanan haciz yolu ile takipte itiraz takibi kendiliğinden durdurmayıp takibin durabilmesi için icra mahkemesince takibin geçici olarak durdurulmasına veya itirazın kabulüne karar verilmiş olması gerekir. Ödeme emrinin tebliği usulsüz ise, usulsüz tebliği öğrenen borçlu icra mahkemesine başvurarak tebliğin usulsüz olduğunu şikayet yolu ile ileri sürebilecektir. Usulsüz tebliğ,Tebligat Kanunu madde 32 gereğince muhatabın öğrendiğini beyan ettiği tarihte yapılmış sayılacağı için, borçlunun usulsüz tebliği öğrendiğini beyan ettiği tarihten itibaren bir dilekçe ile beş gün içinde ödeme emrine karşı itirazlarını icra mahkemesine yapması gerekir. Aynı zamanda borçlu usulsüz tebliği öğrendiği tarihten itibaren yedi gün içinde ödeme emrinin tebliğinin usulsüzlüğünü şikayet yolu ile ileri sürecektir. İcra mahkemesi ise öncelikle şikayetin haklılığını incelemek zorundadır. a- yetki itirazı İcra dairesinin yetkisine itiraz etmek isteyen borçlu bu itirazını ödeme emrini tebellüğ ettiği tarihten itibaren beş gün içinde bir dilekçe ile icra takibinin yapıldığı icra dairesinin bağlı bulunduğu icra mahkemesine bildirir. Ayrıca borçlu itirazında İİK 50/1 ve HUMK 23/son c. Uyarınca yetkili icra dairesini de gösterecektir. Bonoya dayalı kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takipler bakımından yetkili icra daireleri; borçlunun ikametgahının bulunduğu yer icra dairesi ; bonoda kararlaştırılmış olan yetkili icra dairesi ; bonoda öngörülen ödeme yeri veya ödeme yeri yoksa bononun düzenlendiği yer icra dairesidir. Yargıtayın istikrarlı uygulamasına göre icra mahkemesinin borçlunun yetki itirazının kabulüne karar verebilmesi için icra dairesini yetkisiz olması ve bunun yanında borçlunun yetki itirazında gösterdiği icra dairesinin gerçekten yetkili olması gerekir. Yetki itirazının kabulüne ilişkin verilmiş karar nihai bir karar olduğundan temyizi mümkündür. Borçlunun sadece yetki itirazında bulunup da icra mahkemesinin itirazın reddine karar vermesi halinde de karar nihai olduğundan temyizi mümkündür. Borçlu yetki itirazı ile birlikte borcun esasına ve/veya imzaya da itiraz etmişse itirazın reddi kararı bir ara karar niteliğinde olacağından tek başına temyiz edilemez. Sadece yetki itirazında bulunan borçlu icra mahkemesinde itirazın incelenmesi sırasında artık borca ve/veya imzaya itiraz edemez. b- imzaya itiraz İmzaya itiraz borçlunun takip konusu bono altındaki imzanın kendisine ait olmadığının tespitidir. İmzaya itiraz da icra mahkemesine beş gün içinde ayrıca ve açıkça bir dilekçe ile yapılmalıdır. Kambiyo senetlerine özgü takip usulleri bakımından İsviçre takip hukukundan değişik bir sistemi benimseyen kanunumuz her türlü itirazda olduğu gibi imzaya itirazın da usulünce tutanağa geçirilerek sözlü olarak yapılmasını değil dilekçe ile yapılmasını öngörmüştür. Borçlu bu şekilde imza itirazında bulunmazsa söz konusu bono altındaki imza İİK 168/4.b gereğince o takip bakımından kendisinden sadır sayılacaktır. İmzaya itiraz bir mutlak defi olduğu için sadece yetkili hamiline karşı değil iyiniyet aranmaksızın bononun bütün alacaklılarına karşı ileri sürülebilir. İcra mahkemesi imzaya itirazı mutlaka duruşma yaparak inceleyecektir. Ancak İİK 170/2’ye göre itiraz dilekçesinin kapsamından ve eklenen belgelerden itirazın ciddi olduğu kanaatine varırsa alacaklıya tebligat yapılmaksızın icra takibinin geçici olarak durdurulmasına karar verebilir. İcra mahkemesi incelemesini İİK 68a maddesinin 4.fıkrasına göre yapacaktır. İcra mahkemesi inceleme sonunda imzanın borçluya ait olmadığına karar verirse takip durur. Ancak belirtilmelidir ki alacaklının genel hükümlere göre dava açma hakkı saklıdır. Bu karar iki milyar lirayı geçmesi koşuluyla on gün içinde temyiz edilebilir. Bonoyu takibe koyan kötüniyetli veya ağır kusurlu alacaklı bonoya bağlı alacağın yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere tazminata ve ayrıca alacağın yüzde onu oranında para cezasına mahkum edilir. Alacaklının genel mahkemelerde dava açması halinde ise para cezasının tahsili dava sonuna ertelenecektir. İcra mahkemesi inkar edilen imzanın borçluya ait olduğuna kanaat getirirse borçlunun imza itirazının reddine karar verecektir. Red kararının temyizi mümkün olmakla birlikte takibi durdurmayacağından alacaklı malların haczini ve kararın kesinleşmesini beklemeden satışı da talep edebilecektir. Red kararının da kabul kararı gibi temyizi aynı şartlarla mümkündür. İmzaya itiraz ile takip durmuşsa itirazın reddi halinde borçlu bono konusu alacağın en az yüzde kırkı oranında inkar tazminatına ve bono konusu alacağın yüzde onu oranında para cezasına mahkum edilir. Ancak borçlunun menfi tespit ya da istirdat davası açması halinde tazminat ve para cezasının tahsili dava sonuna ertelenir. Bonoya dayanan haciz yolu ile takipte inkar edilen imzanın borçluya ait olup olmadığının icra mahkemesinde yapılan inceleme sonunda anlaşılamaması halinde ise alacaklı genel hükümlere göre genel mahkemelerde dava açıp alacağının varlığını ispat edebilecek ve lehine alacağı ilama dayanarak ilamlı haciz yolu ile bonoyu tahsil edebilecektir. c- borca itiraz Borçlu kambiyo senedine dayanan haciz yolu ile takipte borca itirazını ödeme emrinin kendisine tebliğinden itibaren beş gün içinde bir dilekçe ile icra mahkemesine yapacaktır. Borçlu, ödeme emrinin kendisine tebliğinden itibaren süresi içinde bir dilekçe ile ödeme emrine itiraz etmezse, borcu ödemek zorundadır. Borca itiraz satıştan başka icra takip işlemlerini durdurmadığı için alacaklının itirazın kaldırılması için icra mahkemesine başvurması gerekmez. Borçlunun ise takibi durdurabilmek ve dahi mallarının haczini önleyebilmek için icra mahkemesinden itirazın kabulüne dair bir karar getirmesi gerekir. İcra mahkemesi borçlunun borca itirazı hakkında yapacağı incelemeyi mutlaka duruşmalı olarak en geç otuz gün içinde yapacaktır. Mahkeme borcun var olmadığını itfa veya imhal edildiğinin resmi veya imzası ikrar edilmiş bir belge ile ispatlanması halinde itirazı kabul eder. İcra mahkemesi hakimi borçlunun itiraz dilekçesine ekli olarak ibraz ettiği belgelerden borcun itfa veya imhal edildiğini veya senedin metninden zamanaşımına uğradığı veya borçlunun borçlu olmadığı kanaatine varırsa itirazın esası hakkında karar verinceye kadar icra takibinin geçici olarak durdurulmasına karar verebilir. Geçici durdurma kararı ihtiyati tedbir mahiyetindedir. Borca itiraz sebepleri; borçlunun borçlu olmadığı, borcun itfa edildiği, mehil verildiği, alacağın zamanaşımına uğradığı iddialarıdır. Bu sebepler kanunda sınırlı olarak sayılmıştır. 1. Borçlunun borçlu olmadığı itirazı Borçlu borçlu olmadığı hususunda itiraz etmek istiyorsa bunu ödeme emrinin kendisine tebliğinden itibaren 5 gün içinde icra mahkemesine bir dilekçe ile bildirir. Borçlunun yalnız “itiraz ediyorum” demesi yeterli olup borca itiraz sebebini ayrıca ve açıkça bildirmek zorunda değildir. Borçluya karşı maddi hukuk hükümlerine göre takip yapılabilmesinin mümkün olduğu hallerde kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip yapılabilecektir. Maddi hukuka dayanan itiraz sebepleri itirazlar ve defiler olup burada defiler de itiraz kapsamı içinde alınmaktadır. Mutlak defileri (borca itiraz sebepleri) kendisine karşı takip yapılan borçlu olmadığı itirazı altında icra mahkemesine bir dilekçe ile bildirebilir. Bonoların içeriği bu senette bağlı hak yönden o derece mutlak bir ölçü olmaktadır ki; borçlu senetten anlaşılan borca itiraz sebeplerini (defileri) her alacaklıya karşı ileri sürebilir. Zira alacaklı senedin metnini görerek almıştır. Senedin şekil koşullarına ilişkin defiler bütün ilgililer bakımından senedin hükümsüzlüğünü gerektirir. Bu gibi hallerde de borçlu defilerini itirazında ileri sürebilir. Senet yapma iradesine ilişkin defilerden mutlak defi olarak kabul edilenler de icra mahkemesine aynı şekilde bildirilebilir. Kural olarak alacaklı elindeki bonoya dayanarak senet borçlusunun önceki hamillerinden birine karşı doğmuş olan şahsi defileri senedin halihazırdaki yetkili hamiline karşı ileri sürülemeyecektir. Ancak bu kuralın iki istisnası vardır bunlar;yetkili hamilin senedi iktisap ederken kasden borçlu zararına hareket etmiş olması halinde ,borçlu kendisi ile önceki hamillerden biri arasında doğrudan doğruya mevcut ilişkilerden doğan defileri yetkili hamile karşı ileri sürebilir ve bononun vadesi geçtikten ve ödememe protestosu düzenlendikten veya protestonun düzenlenmesi için belirli bir süre geçtikten sonra ciro edilmesi halidir. Bu ciro alacağın temliki hükümlerini doğurur. Bu nedenle de önceki hamillere ileri sürülebilecek defiler yetkili (halihazır) hamile de ileri sürülebilir. 2. Borcun itfa olunduğu itirazı İtfa borcun ortadan kaldırılması halidir. Bu halde borcun varlığı kabul edilmekte fakat sonradan ortadan kaldırıldığı, ödeme emrinin tanzim ve tebliğ tarihleri itibariyle borcun mevcut olmadığı beyan edilmektedir. Bağışlama, ödeme, yenileme, alacaklı ve borçlu sıfatlarının birleşmesi, vazgeçme, bağışlama nedeniyle ibra, sulh sözleşmesi, senedin iptali , iptal sebebiyle mahkemece tevdi izni ve tevdi yeri belirlenmesi , vadesinde ödeme için ibraz edilmeyen senet bedelinin borçlu tarafından notere tevdi edilmesi itfa olarak kabul edilmektedir. İtfa itirazı bir şahsi defidir ve bu sebeple borçlu tarafından her hamile karşı ileri sürülemeyip sadece kendisinden önceki hamillerden birisi veya senedi tanzim eden kimse arasında doğrudan doğruya mevcut ilişki varlığı sebebiyle bunlara karşı ileri sürülebilir. 3. Borcun ertelendiği (mehil verildiği) itirazı Borcun ertelenmesi, takip öncesi veya sonrasında alacaklının borçluya borcun ileri bırakılması için süre tanınmasıdır. Kambiyo hukuku bakımından ise, kambiyo senedinde yazılı vadenin haricen yapılan bir anlaşma veya alacaklının tek taraflı bir beyanı ile uzatılmasıdır. Esasında vade değişmemekte, ödeme zamanı değiştirilmektedir. Zira vadesi kanunda öngörülenden başka şekilde yazılan veya birbirini takip eden vadeleri gösteren bono batıl sayılır. 4. Borcun zamanaşımına uğradığı itirazı Bono hakkında açılacak davalar vade tarihinden üç yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. İcra mahkemesi borçlunun zamanaşımı itirazını alacaklının ibraz ettiği bonodaki vade ve takip tarihini esas alarak inceleyecektir. Hamil zamanaşımı süresi içinde müracaat hakkını herhangi bir sebeple kullanmamış ise söz konusu bono kambiyo senedi niteliğini ve değerini kaybedeceğinden alacaklı tarafından kambiyo senetlerine özgü takibe konu yapılamayacaktır. Ancak pek tabiidir ki zamanaşımına uğramış borç eksik borç teşkil edeceğinden senetten ayrı olarak ve örneğin asıl borç ilişkisine dayanılarak alacağın tahsili mümkün olacaktır. Bu halde temel borç ilişkisinin tabi olduğu genel zamanaşımı süreleri uygulanacaktır. Borçlu icra mahkemesine itirazında bildirdiği sebeplerle bağlıdır. Bunları değiştiremez ve pek tabii ki genişletemez. Ancak borçlu bononun metninden anlaşılan itiraz sebeplerini icra mahkemesindeki ilk duruşmada ileri sürebilir. Kambiyo senetlerine özgü takipte takibin niteliğine aykırı düşmedikçe genel haciz yolu ile takibe ait hükümler de uygulama alanı bulacaktır. Nitekim İİK 170b maddesinde 61. maddenin 2,3,4,5 fıkraları ve 62-72 maddeler takibin niteliğine aykırı düşmedikçe uygulanacağı düzenlenmektedir. Kambiyo senetlerine özgü takibin ödeme emrinin kesinleşmesinden sonraki aşamaları tamamen genel haciz yolundaki gibidir. Borçlunun malları genel hükümlere haczedilecek , genel hükümlere göre satılacak , elde edilen paralar genel hükümler göre paylaştırılacak ya da ödenecektir. HAZIRLAYANLAR: İNCİ ALFAR , MURAT ÇEKİÇ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ 2004
Cevap: Gecikmik itiraz davası açabilir miyim?
Alıntı:
Brandenburg rumuzlu üyeden alıntı
Altında bulunan imzanın bana ait olmadığı bir senet dolayısıyla ödeme emri aldım. Ödeme emrinin altında bulunan "5 gün" ibaresini 5 iş günü olarak algıladığım için 6. gün dilekçe ile icra mahkemesine dava açtım. İtirazın süresinde yapılmadı gerekçesiyle itirazın reddedildiğini bildiren karar bugün elime ulaştı.
Bundan sonra ne yapabilirim ? Yaptığım itiraz süresinde yapılmadığı için reddedildikten sonra "gecikmiş itiraz" davaşı açabilir miyim? Kesinlikle benim olmayan bir senet yüzünden haciz mi yapılacak işyerime?
Araya cumartesi pazar girdiği için yanıldım ve bir gün geç yaptım itirazımı. Bu yüzden hiç alakam olmayan bir borç yüzünden haciz mi gelecek bana ?
Aşağıda yer verdiğim alintıyı dikkatlice okumanız faydalı olabilir.
ÖDEME EMRİNE İTİRAZ VE İNCELENMESİ Kambiyo senedine dayanan haciz yolu ile takipte ödeme emrinin tebliği üzerine borçlunun itirazı; a- icra dairesinin yetkisine b- kambiyo senedinde kendisine isnad edilen imzaya c- takip konusu borcun varlığı veya miktarına veya borcun ertelendiğine (imhal) ya da zamanaşımına uğradığına ilişkin olabilir. Borçlu bu üç itiraz sebeplerinden sadece birisine ya da birden fazlasına dayanabilir. Borçlunun her üç sebebe birden itiraz etmesi halinde icra mahkemesi öncelikle yetki ardından imza ve son olarak da borca itirazı inceleyip karara bağlayacaktır. Borçlu her üç itirazı da aynı şekilde; ödeme emrini tebellüğ ettiği tarihten itibaren beş gün içinde bir dilekçe ile takibin yapıldığı icra dairesinin bağlı bulunduğu icra mahkemesine ya da gönderilmek üzere masrafını ödemek suretiyle başka bir yer icra mahkemesine de verilebilir. Borçlu beş günlük itiraz süresini geçirdiği takdirde ödeme emri kesinleşir. Ancak borçlunun süresinde itiraz etmemekte, diğer şartları da mevcut olduğu takdirde gecikmiş itiraz yoluna başvurması mümkündür. Kambiyo senedine dayanan haciz yolu ile takipte ödeme emrinin tebliği üzerine borçlunun icra dairesinin yetkisine veya borca ya da imzaya karşı usulüne uygun olarak yapacağı itiraz takibi durdurmayıp sadece satışa engel olur. Kambiyo senedine dayanan haciz yolu ile takipte itiraz takibi kendiliğinden durdurmayıp takibin durabilmesi için icra mahkemesince takibin geçici olarak durdurulmasına veya itirazın kabulüne karar verilmiş olması gerekir. Ödeme emrinin tebliği usulsüz ise, usulsüz tebliği öğrenen borçlu icra mahkemesine başvurarak tebliğin usulsüz olduğunu şikayet yolu ile ileri sürebilecektir. Usulsüz tebliğ,Tebligat Kanunu madde 32 gereğince muhatabın öğrendiğini beyan ettiği tarihte yapılmış sayılacağı için, borçlunun usulsüz tebliği öğrendiğini beyan ettiği tarihten itibaren bir dilekçe ile beş gün içinde ödeme emrine karşı itirazlarını icra mahkemesine yapması gerekir. Aynı zamanda borçlu usulsüz tebliği öğrendiği tarihten itibaren yedi gün içinde ödeme emrinin tebliğinin usulsüzlüğünü şikayet yolu ile ileri sürecektir. İcra mahkemesi ise öncelikle şikayetin haklılığını incelemek zorundadır. a- yetki itirazı İcra dairesinin yetkisine itiraz etmek isteyen borçlu bu itirazını ödeme emrini tebellüğ ettiği tarihten itibaren beş gün içinde bir dilekçe ile icra takibinin yapıldığı icra dairesinin bağlı bulunduğu icra mahkemesine bildirir. Ayrıca borçlu itirazında İİK 50/1 ve HUMK 23/son c. Uyarınca yetkili icra dairesini de gösterecektir. Bonoya dayalı kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takipler bakımından yetkili icra daireleri; borçlunun ikametgahının bulunduğu yer icra dairesi ; bonoda kararlaştırılmış olan yetkili icra dairesi ; bonoda öngörülen ödeme yeri veya ödeme yeri yoksa bononun düzenlendiği yer icra dairesidir. Yargıtayın istikrarlı uygulamasına göre icra mahkemesinin borçlunun yetki itirazının kabulüne karar verebilmesi için icra dairesini yetkisiz olması ve bunun yanında borçlunun yetki itirazında gösterdiği icra dairesinin gerçekten yetkili olması gerekir. Yetki itirazının kabulüne ilişkin verilmiş karar nihai bir karar olduğundan temyizi mümkündür. Borçlunun sadece yetki itirazında bulunup da icra mahkemesinin itirazın reddine karar vermesi halinde de karar nihai olduğundan temyizi mümkündür. Borçlu yetki itirazı ile birlikte borcun esasına ve/veya imzaya da itiraz etmişse itirazın reddi kararı bir ara karar niteliğinde olacağından tek başına temyiz edilemez. Sadece yetki itirazında bulunan borçlu icra mahkemesinde itirazın incelenmesi sırasında artık borca ve/veya imzaya itiraz edemez. b- imzaya itiraz İmzaya itiraz borçlunun takip konusu bono altındaki imzanın kendisine ait olmadığının tespitidir. İmzaya itiraz da icra mahkemesine beş gün içinde ayrıca ve açıkça bir dilekçe ile yapılmalıdır. Kambiyo senetlerine özgü takip usulleri bakımından İsviçre takip hukukundan değişik bir sistemi benimseyen kanunumuz her türlü itirazda olduğu gibi imzaya itirazın da usulünce tutanağa geçirilerek sözlü olarak yapılmasını değil dilekçe ile yapılmasını öngörmüştür. Borçlu bu şekilde imza itirazında bulunmazsa söz konusu bono altındaki imza İİK 168/4.b gereğince o takip bakımından kendisinden sadır sayılacaktır. İmzaya itiraz bir mutlak defi olduğu için sadece yetkili hamiline karşı değil iyiniyet aranmaksızın bononun bütün alacaklılarına karşı ileri sürülebilir. İcra mahkemesi imzaya itirazı mutlaka duruşma yaparak inceleyecektir. Ancak İİK 170/2’ye göre itiraz dilekçesinin kapsamından ve eklenen belgelerden itirazın ciddi olduğu kanaatine varırsa alacaklıya tebligat yapılmaksızın icra takibinin geçici olarak durdurulmasına karar verebilir. İcra mahkemesi incelemesini İİK 68a maddesinin 4.fıkrasına göre yapacaktır. İcra mahkemesi inceleme sonunda imzanın borçluya ait olmadığına karar verirse takip durur. Ancak belirtilmelidir ki alacaklının genel hükümlere göre dava açma hakkı saklıdır. Bu karar iki milyar lirayı geçmesi koşuluyla on gün içinde temyiz edilebilir. Bonoyu takibe koyan kötüniyetli veya ağır kusurlu alacaklı bonoya bağlı alacağın yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere tazminata ve ayrıca alacağın yüzde onu oranında para cezasına mahkum edilir. Alacaklının genel mahkemelerde dava açması halinde ise para cezasının tahsili dava sonuna ertelenecektir. İcra mahkemesi inkar edilen imzanın borçluya ait olduğuna kanaat getirirse borçlunun imza itirazının reddine karar verecektir. Red kararının temyizi mümkün olmakla birlikte takibi durdurmayacağından alacaklı malların haczini ve kararın kesinleşmesini beklemeden satışı da talep edebilecektir. Red kararının da kabul kararı gibi temyizi aynı şartlarla mümkündür. İmzaya itiraz ile takip durmuşsa itirazın reddi halinde borçlu bono konusu alacağın en az yüzde kırkı oranında inkar tazminatına ve bono konusu alacağın yüzde onu oranında para cezasına mahkum edilir. Ancak borçlunun menfi tespit ya da istirdat davası açması halinde tazminat ve para cezasının tahsili dava sonuna ertelenir. Bonoya dayanan haciz yolu ile takipte inkar edilen imzanın borçluya ait olup olmadığının icra mahkemesinde yapılan inceleme sonunda anlaşılamaması halinde ise alacaklı genel hükümlere göre genel mahkemelerde dava açıp alacağının varlığını ispat edebilecek ve lehine alacağı ilama dayanarak ilamlı haciz yolu ile bonoyu tahsil edebilecektir. c- borca itiraz Borçlu kambiyo senedine dayanan haciz yolu ile takipte borca itirazını ödeme emrinin kendisine tebliğinden itibaren beş gün içinde bir dilekçe ile icra mahkemesine yapacaktır. Borçlu, ödeme emrinin kendisine tebliğinden itibaren süresi içinde bir dilekçe ile ödeme emrine itiraz etmezse, borcu ödemek zorundadır. Borca itiraz satıştan başka icra takip işlemlerini durdurmadığı için alacaklının itirazın kaldırılması için icra mahkemesine başvurması gerekmez. Borçlunun ise takibi durdurabilmek ve dahi mallarının haczini önleyebilmek için icra mahkemesinden itirazın kabulüne dair bir karar getirmesi gerekir. İcra mahkemesi borçlunun borca itirazı hakkında yapacağı incelemeyi mutlaka duruşmalı olarak en geç otuz gün içinde yapacaktır. Mahkeme borcun var olmadığını itfa veya imhal edildiğinin resmi veya imzası ikrar edilmiş bir belge ile ispatlanması halinde itirazı kabul eder. İcra mahkemesi hakimi borçlunun itiraz dilekçesine ekli olarak ibraz ettiği belgelerden borcun itfa veya imhal edildiğini veya senedin metninden zamanaşımına uğradığı veya borçlunun borçlu olmadığı kanaatine varırsa itirazın esası hakkında karar verinceye kadar icra takibinin geçici olarak durdurulmasına karar verebilir. Geçici durdurma kararı ihtiyati tedbir mahiyetindedir. Borca itiraz sebepleri; borçlunun borçlu olmadığı, borcun itfa edildiği, mehil verildiği, alacağın zamanaşımına uğradığı iddialarıdır. Bu sebepler kanunda sınırlı olarak sayılmıştır. 1. Borçlunun borçlu olmadığı itirazı Borçlu borçlu olmadığı hususunda itiraz etmek istiyorsa bunu ödeme emrinin kendisine tebliğinden itibaren 5 gün içinde icra mahkemesine bir dilekçe ile bildirir. Borçlunun yalnız “itiraz ediyorum” demesi yeterli olup borca itiraz sebebini ayrıca ve açıkça bildirmek zorunda değildir. Borçluya karşı maddi hukuk hükümlerine göre takip yapılabilmesinin mümkün olduğu hallerde kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip yapılabilecektir. Maddi hukuka dayanan itiraz sebepleri itirazlar ve defiler olup burada defiler de itiraz kapsamı içinde alınmaktadır. Mutlak defileri (borca itiraz sebepleri) kendisine karşı takip yapılan borçlu olmadığı itirazı altında icra mahkemesine bir dilekçe ile bildirebilir. Bonoların içeriği bu senette bağlı hak yönden o derece mutlak bir ölçü olmaktadır ki; borçlu senetten anlaşılan borca itiraz sebeplerini (defileri) her alacaklıya karşı ileri sürebilir. Zira alacaklı senedin metnini görerek almıştır. Senedin şekil koşullarına ilişkin defiler bütün ilgililer bakımından senedin hükümsüzlüğünü gerektirir. Bu gibi hallerde de borçlu defilerini itirazında ileri sürebilir. Senet yapma iradesine ilişkin defilerden mutlak defi olarak kabul edilenler de icra mahkemesine aynı şekilde bildirilebilir. Kural olarak alacaklı elindeki bonoya dayanarak senet borçlusunun önceki hamillerinden birine karşı doğmuş olan şahsi defileri senedin halihazırdaki yetkili hamiline karşı ileri sürülemeyecektir. Ancak bu kuralın iki istisnası vardır bunlar;yetkili hamilin senedi iktisap ederken kasden borçlu zararına hareket etmiş olması halinde ,borçlu kendisi ile önceki hamillerden biri arasında doğrudan doğruya mevcut ilişkilerden doğan defileri yetkili hamile karşı ileri sürebilir ve bononun vadesi geçtikten ve ödememe protestosu düzenlendikten veya protestonun düzenlenmesi için belirli bir süre geçtikten sonra ciro edilmesi halidir. Bu ciro alacağın temliki hükümlerini doğurur. Bu nedenle de önceki hamillere ileri sürülebilecek defiler yetkili (halihazır) hamile de ileri sürülebilir. 2. Borcun itfa olunduğu itirazı İtfa borcun ortadan kaldırılması halidir. Bu halde borcun varlığı kabul edilmekte fakat sonradan ortadan kaldırıldığı, ödeme emrinin tanzim ve tebliğ tarihleri itibariyle borcun mevcut olmadığı beyan edilmektedir. Bağışlama, ödeme, yenileme, alacaklı ve borçlu sıfatlarının birleşmesi, vazgeçme, bağışlama nedeniyle ibra, sulh sözleşmesi, senedin iptali , iptal sebebiyle mahkemece tevdi izni ve tevdi yeri belirlenmesi , vadesinde ödeme için ibraz edilmeyen senet bedelinin borçlu tarafından notere tevdi edilmesi itfa olarak kabul edilmektedir. İtfa itirazı bir şahsi defidir ve bu sebeple borçlu tarafından her hamile karşı ileri sürülemeyip sadece kendisinden önceki hamillerden birisi veya senedi tanzim eden kimse arasında doğrudan doğruya mevcut ilişki varlığı sebebiyle bunlara karşı ileri sürülebilir. 3. Borcun ertelendiği (mehil verildiği) itirazı Borcun ertelenmesi, takip öncesi veya sonrasında alacaklının borçluya borcun ileri bırakılması için süre tanınmasıdır. Kambiyo hukuku bakımından ise, kambiyo senedinde yazılı vadenin haricen yapılan bir anlaşma veya alacaklının tek taraflı bir beyanı ile uzatılmasıdır. Esasında vade değişmemekte, ödeme zamanı değiştirilmektedir. Zira vadesi kanunda öngörülenden başka şekilde yazılan veya birbirini takip eden vadeleri gösteren bono batıl sayılır. 4. Borcun zamanaşımına uğradığı itirazı Bono hakkında açılacak davalar vade tarihinden üç yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. İcra mahkemesi borçlunun zamanaşımı itirazını alacaklının ibraz ettiği bonodaki vade ve takip tarihini esas alarak inceleyecektir. Hamil zamanaşımı süresi içinde müracaat hakkını herhangi bir sebeple kullanmamış ise söz konusu bono kambiyo senedi niteliğini ve değerini kaybedeceğinden alacaklı tarafından kambiyo senetlerine özgü takibe konu yapılamayacaktır. Ancak pek tabiidir ki zamanaşımına uğramış borç eksik borç teşkil edeceğinden senetten ayrı olarak ve örneğin asıl borç ilişkisine dayanılarak alacağın tahsili mümkün olacaktır. Bu halde temel borç ilişkisinin tabi olduğu genel zamanaşımı süreleri uygulanacaktır. Borçlu icra mahkemesine itirazında bildirdiği sebeplerle bağlıdır. Bunları değiştiremez ve pek tabii ki genişletemez. Ancak borçlu bononun metninden anlaşılan itiraz sebeplerini icra mahkemesindeki ilk duruşmada ileri sürebilir. Kambiyo senetlerine özgü takipte takibin niteliğine aykırı düşmedikçe genel haciz yolu ile takibe ait hükümler de uygulama alanı bulacaktır. Nitekim İİK 170b maddesinde 61. maddenin 2,3,4,5 fıkraları ve 62-72 maddeler takibin niteliğine aykırı düşmedikçe uygulanacağı düzenlenmektedir. Kambiyo senetlerine özgü takibin ödeme emrinin kesinleşmesinden sonraki aşamaları tamamen genel haciz yolundaki gibidir. Borçlunun malları genel hükümlere haczedilecek , genel hükümlere göre satılacak , elde edilen paralar genel hükümler göre paylaştırılacak ya da ödenecektir. HAZIRLAYANLAR: İNCİ ALFAR , MURAT ÇEKİÇ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ 2004
