Aldığım bir elektronik posta ve "Kuş gribi"
Ankara Universitesinden bir ogretim gorevlisi gonderdi bu konuda bilinclenmenize ve korunmanıza yardımcı olur umarım.
KUS GRIBI HAKKINDA
Kus Gribi Konusunda bir cok yazildi ve cizildi ama Faruk KARAMAN arkadasin ifade ettikleri bir bilim insani olarak oldukca ilgimi cektigi icin sizlere de yollama ihtiyaci duydum, eger durum bu ise ki, diger bu konuda ilgisi ve bilgisi olan arkadaslari bildiklerini toplum vicdani ve bilgi edinme hakki yasalarina ithafen yazmaya davet ediyorum. Sayin, Doktor, Eczaci, Gida Muhendisi, WHO Turkiye Yoneticileri, Kimyager Arkadaslarim. Bu konuda gruplar ustu bilgiye ihtiyac vardir. Faruk Karaman arkadasin yazisi Soyledir;
Kus Gribi Abartiliyor mu? Kucumseniyor mu?
Kus gribi konusunda yerli ve yabanci basini izlemeye devam ediyorum. Yerli basin konuya ilgi duymaya basladi nihayet ancak yapilan yorumlar olayi son derece hafife aliyor. Bu yorumlar arasinda uzman doktorlar ve tip fakultelerinden ogretim uyeleri de var.
Yanlis Yargi 1: Kus Gribi insana bulasmiyor. Tehlike yok.
Neden Yanlis: Bu ifade konunun ciddiyetinin hala anlasilmadigini gosteriyor. Bir cok bati ulkesinde insanlar Asya'da gorulen mevcut kus gribi icin bu kadar telaslaniyor degiller. Onlarin korktugu sey gribin mutasyona yani genetik degisiklige ugrayip insandan insana bulasir hale gelmesi. Zaten grip virusu kanatli turler arasindaki engelleri asmayi basardi ve eninde sonunda insandan insana gecmeyi saglayacak genetik degisikligi deneme-yanilma ile bulacak deniyor.
Yanlis Yargi 2: Kus Gribinden Sadece 56 Kisi Oldu:
Neden Yanlis: Yanlis cunku bu virusun su anda bilinen varyantindan olenler. Insandan insana bulasmayi basarirsa
olu sayisinin milyonlarla ifade edilecegi saniliyor. Bu tahmini 450 milyona kadar cikaran da var 1-2 milyonda tutan da.
Yanlis Yargi 3: Iyice Pisirilirse Kanatli Hayvanlarin Eti Yenebilir:
Neden Yanlis: Cunku, su anda butun caba virusun insanlara bulasmamasi icin. Diyelim virus bulasmis bir tavuk aldiniz ve pisirene kadar size bulasti. Hele sizde de zaten grip varsa kus gribi ile bu sizdeki insan gribi caprazlama ile, gen degis tokusu ile insandan insana bulasan bir kus gribi varyantinin dogmasina neden olabilir. Bir tek insanda bu vcaryantin olusmasi bile kuresel bir salgini baslatabilir cunku insanlik bu yeni varyanta hazrilikli degil. Su anda kanatali hayvanlarin itlafi ve yenilmemesi insandan insana bulasan virusun olusmasini en azindan geciktirmek icin. Cunku virus asisi ve ilac uretimi icin en az bir yila ihtiyac var. Hatta mevcut hizla gidilirse tum insanlari koruyacak ilac uretimi icin 10 yil gerektigini soyleyenler var.
Yanlis Yargi 4: Medya Olayi Cok Abartiyor Kanatli Hayvan Sektorunu Sirtindan Hancerliyor.
Neden Yanlis: Durum kanatli hayvan sektorunun cok otesinde artik. Virus uzun suredir (1957'den beri) biliniyordu. 1997'de Uzak Dogu'da goruldu. Cok abartiliyor yorumlari yuzunden yeterince onlem alinamadi ve su anda kanatli hayvanlar arasindaki butun tur engellerini atlamis ve hepsini hasta edip oldurecek guce ulasmis durumda. Bir sonraki asama insana gecmesi. Yani "abartilmama" asamasi coktan asildi. Zaten o yuzden insanlar panikteler.
Kuresel bir salgin basladiginda sadece kanatli sektoru degil butun sektorler cokecek. Okullar ve isyerleri karantina amacli tatil edilecek. Ekonomik aktivite duracak. Ilac sirketleri bile calisamaz hale gelecekler. O asamada insanlik virusle mucadele edemeyecek. Bunu tur atlamasi olayi gerceklesmeden yani simdi yapmak zorunda. Kantali hayvan ureticilerine acinacak nokta coktan asildi.
Yanlis Yargi 5: Her Turlu Onlem Alinmis Durumda. Endiselenecek Bir Sey Yok.
Neden Yanlis: Konu virusler oldugunda mevcut bilimsel bilgi ile her turlu onlemin alinmis olmasi imklansiz. Virusler cok gucuk varliklar ve gercekte hangi varyant oldugunun anlasilmasi bile gelismis laboratuvar testleri istiyor. Bu durumda basit karantina onlemlerinin %100 yeterli olmasi mumkun degil.
Ozetle, panik yaptigi soylenen halkimiz aslinda durumu gerektigi kadar ciddiye almis degil. Cunku tum yabanci basin organlarinda aylardir yayinlanan yukaridaki bilgiler yerli basinda bu sekilde yer almiyor. Insanlara endise edilecek bir sye yok pisirin yiyin diyor.
Oysa ki, dunyanin herhangi bir yerindeki herhangi bir insanin (hatta bazi arastiramacilara gore) bir domuzun vucudunda insandan insana gecebilen bir kus gribi varyantinin gelismesi ile salgin patlak verebilir ve insanligin mucadele edemeycegi kadar hizla yayilabilir. Co kyakin zamanda boyle bir sey olursa (kiaylar hatta haftalardan soz ediliyor) mevcut haliyle milyonlarca kisinin olumu senaryosu gerceklesebilir.
Insanligin zaman kazanmaya ihtiyaci var. Bunun icin kuslarda gorulen gribin kuslarin sorunu oldugunu dusunmeden yayilmasini durdurmak ya da en azindan yavaslatmak gerekiyor.
Bir tek yerdeki bir kustan bir tek insana gecen virusun uygun gen kombinasyonunu yakalamasi yani bunun bir tek defa gerceklesmesi bile salgina neden olabilir.
Bu durumda klasik onlemlerin hicbirisi yeterli degil. Hatta ABD'nin bile yeterince hazir olmadigi ve vatandaslarinin en fazla dortte birini koruyabilecegi tahmin ediliyor.
Su anda karsi karsiya oldugumuz insanligin gecmiste de yasadigi turden cok sayida insani oldurebilecek bir salgin tehlikesi ve dunyanin herhangi bir yerindeki ufak bir ihmal bunu baslatabilir.
Risk gerceklestiginde olusacak zarar o kadar buyuk ve insanlik o kadar hazirliksiz ki en ufak olasiliklarin bile dikkate alinmasi gerekiyor.
Bu nedenle kanatli hayvanlar pisirilerek yenebilir ifadesi durumu hafife almak oluyor. Sanirim pisiren ev hanimlari itlaf ekiplerinde olan o maskelerden ve elbislerden edinecekler evlerini dezenfekte edecekler sonra pisirince oh rahatladik virus tehlikesi gecti deyip afiyetle yiyecekler.
Radyasyon tehlikesi bunun yaninda cok hafir kalir. Cunku radyasyon bulastikca cogalan bir sey degil. Bu virus ise teorik olarak butun insanlari ve butun turleri oldurene kadar cogalabilir.
Butun bu blgiler bu detayi ile
www.msnbc.com
www.cnn.com
www.bbc.co.uk
gibi sitelerden ve baska kaynaklardan edinilebilir. Hicbiri de pisirip yiyebilirsiniz diye olayi hafife almiyor.
Bizde ise insanlar itlaf yerine tavuklarini operek goturuyorlar. Oysa, kapacagi virusle salgini baslatacak asil virusun olusumunu hizlandirabilecegini bilmiyor.
Bunu basin, yetkililer ve doktorlar da ya bilmiyorlar ya da ...
Bu mesaji bilgilendirme amacli olarak uygun gordugunuz kisilere iletmenizde yarar var. Bir tek kisinin bile hastalanmamasi sizin de yarariniza. Sizin kendinizi korumaniz yetmiyor. Herkesin kendisini korumasi gerekiyor. bir kisi bile eksik olsa olmaz. Ta ki asi bulunana ve yeteri kadar ilac uretilene kadar bu boyle.
Son olarak ilac ureticisi iki firma da bencillik yapiyor. sahsen, Turk devletinin ayni ilacin benzerini uretip hazirlamasi gerektigini dusunuyorum. Bu telif haklarinin dyatilamayacagi bir konu. O iki firma zaten yeterince kar ettiler. Bundan sonra formulleri diger firmalarla paylasmalilar. Eger gonullu olarak yapmiyorlarsa ulke guvenligi icin biz izin de vermeseler o ilaclari uretmeliyiz. O iki sirkete kalirsak sonumuz felaket olabilir.
Insanligin gelecegini tekeline alan bu iki firmanin da son derece cikarci ve bencilce davrandigini dusunuyorum.
Oncelikle Turk insanini sonra da butun insanligi bu konuda patent ve telif haklarini cignemeye davet ediyorum.
Halka pisirip yiyin deyip de kendi restoranlarinin menusunden kanatli urunleri cikaranlarin durumunu da size birakiyorum.
Ozet: Su andaki virus tehlikeli degil. Tehlike insandan insana gecen bir varyant cikarsa sozkonusu. Bu olasilik cok yuksek cunku virus cok fazla yayildi ve hicbir ulke yeterince hazir degil.
