''Ortadoğu'da Türkiye Algısı'' araştırma raporu

Ortadoğu Teknik Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Meliha Altunışık, AKP Hükümeti'nin İsrail-Filistin savaşında izlediği politika ve Başbakan Erdoğan'ın Davos'taki tutumunun Arap dünyasında Türkiye'nin bölgedeki sorunların çözümünde daha etkin bir rol oynaması gerektiği kanısı yarattığını bildirdi.

Cumhuriyet / Türkiye - 20 Kasım 2009

Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etütler Vakfı (TESEV) tarafından 24-29 Temmuz tarihleri arasında 7 Arap ülkesinde 2006 kişi arasında düzenlenen ''Ortadoğu'da Türkiye Algısı'' başlıklı araştırma raporunun sonuçları açıklandı.

Sabancı Üniversitesi Karaköy İletişim Merkezi'nde düzenlenen basın toplantısında konuşan Prof. Dr. Altunışık, bu araştırma sonucunda Arap ülkelerinde Türkiye'ye karşı özellikle 2002 yılından sonra artan bir farkındalık olduğunun tespit edildiğini söyledi.

Altunışık, araştırma sonucunda Arap ülkelerinin o bölgede en çok ekonomik anlamda sorunları dile getirdiğini, bu nedenle Türkiye'nin özellikle arabuluculuk ve sorunlara çözüm üretme konusunda Ortadoğu'da bir rol üstlenmesi gerektiğini düşündüklerini belirterek, ''Türkiye'nin Ortadoğu politikasının özellikle AK Parti Hükümeti'nden sonra gelişmesi, bu bölgede bulunan insanlar arasında Türkiye'ye karşı farkındalık yarattı'' dedi.

Arap ülkelerinden gelenlerin Türkiye'yi çok gelişmiş bulduklarına dikkati çeken Altunışık, bu nedenle Türkiye'nin Avrupa Birliği yolunda attığı adımları sürdürmesinin çekiciliğini de o derece artıracağını aktardı.

Arap dünyasına göre, bu ülkelerde ekonomik sorunların Türkiye'de çözüldüğü kanısının yerleştiğini kaydeden Altunışık, ''AK Parti hükümetinin İsrail-Filistin savaşındaki izlediği politika, özellikle Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Davos'taki tutumu, Arap dünyasında, Türkiye'nin diplomasi, arabuluculuk ve bölgedeki sorunların çözümünde daha etkin bir rol oynaması gerektiği kanısını yarattı'' diye konuştu.

Meliha Altunışık, Türkiye'nin Ortadoğu'da artık yapıcı ve istikrara katkı sağlayan bir ülke olarak görüldüğünü ifade ederek, ''Türkiye'nin bölgedeki etkinliği arttı ama başka etkinliği artan ülkeler de var. Ancak Türkiye'nin o bölgedeki rolü yapıcı anlamda. Bu araştırmadan bu sonuç çıkıyor. Bu olumlu bir sonuç'' dedi. Altunışık, son dönemlerde Arap ülkelerinde izlenilen Türk dizilerinin de bu iletişimi artırdığını belirtti.

Bu durumun Araplar'ın Türkiye'yi tanımasına olanak sağladığını, özellikle de Suriye ile Türkiye arasında vizenin kaldırılmasının çok önemli bir gelişme olduğunu dile getiren Prof. Dr. Altunışık, ''Bu, kültürel yakınlığın artmasını sağlarken Türkiye'nin de geldiği noktayı gösteriyor'' diye konuştu.

''Sempati ve yakın üst düzeyde''

İstanbul Kültür Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Doç. Dr. Mensur Akgün de Mısır, Ürdün, Lübnan, Filistin, Suudi Arabistan ve Suriye'de telefonla Irak'ta yüz yüze yapılan araştırmanın sonuçlarına göre, bölgenin pek çok ülkesinde Türkiye'ye karşı duyulan sempati ve yakınlığın üst düzeyde olduğunu belirtti.

''Bölge insanları Türkiye'nin çözüm bulma, arabuluculuk yapma siyasetini açık bir şekilde destekliyor'' diyen Akgün, sözlerini şöyle sürdürdü:

''Bu bölge insanının varsayılanın aksine tek öncelik ve sorunları Filistin değil. Ekonomi, işsizlik ve yoksulluk onları çok daha fazla ilgilendiriyor. Türkiye bu noktada, çok önemli bir rol oynuyor. İlişkilerin derinleşmesi, giderek artması Arap dünyasının gözünü Türkiye'ye yöneltti. Arap demokratları ve kanaat önderleri Türkiye'yi kendileri için emsal olarak görürken Türkiye de onların çıkar ve beklentilerine karşı daha hassas davranan bir ülke imajı yarattı.''

Türkiye ile Ortadoğu arasında özellikle AKP Hükümeti'nin izlediği politikanın gözleri Türkiye üzerine çevirdiğini ifade eden Akgün, araştırma sonucuna göre, Suudi Arabistan'da 15 yaş üstü kadınların Türkiye dizilerini Suriye dizilerinden sonra yüzde 71,5'lik bir oranla diğer ülkelerin dizilerinden daha fazla beğendiğinin ortaya çıktığını kaydetti.

Akgün, Türkiye'nin Ortadoğu büyükelçilerinden birinin ''Türk bayrağının bu ülkelerde artık açamayacağı kapı yok'' şeklinde bir ifade kullandığını dile getirerek, ''Bu bizim yaptığımız çalışmanın sonuçlarını destekler niteliktedir'' dedi.

Araştırma sonuçları

TESEV Dış Politika Program Yöneticisi Sabiha Senyücel Gündoğar da araştırma sonuçlarına göre, bölge ülkelerinin yüzde 79'luk bir ağırlıkta Türkiye'nin arabuluculuk rolüne katılması ve bölge sorunlarına daha fazla eğilmesi gerektiğini düşündüğünü, bu oranın Filistin'de yüzde 89'a çıktığını belirtti.

Arap ülkelerinin Türkiye'yi model olarak gördüğünü anlatan Gündoğar, 7 ülkede ''Türkiye hakkında ne düşünüyorsunuz?'' sorusunun sorulduğunu, insanların yüzde 75'lik bir oranda olumlu düşündüklerini söylediklerini aktardı.

Yüzde 48'lik bir oranla bölge halkının İsrail'i tehlike olarak gördüğünü anlatan Gündoğar, ikinci sırada ise yüzde 18'lik oranla ABD'nin geldiğini kaydetti.

Gündoğar, Türkiye'nin bölgede bir risk unsuru olarak algılanmadığını, aksine yüzde 80'in üzerindeki katılımcının Türkiye'nin Arap ülkelerine iyi davrandığını düşündüğünü ifade etti.
Bölge halkının yüzde 60'ının Türkiye'de İslam ve demokrasinin başarılı bir sentez olduğunu düşündüğünü belirterek, ''Bölge halkı Türkiye hakkında son derece bilgili, Türkiye'nin girişimlerini takip ediyor'' dedi.

Katılımcıların yüzde 57'sinin Türkiye'nin AB sürecine destek verdiğini aktaran Gündoğar, araştırma sonucunda, Ortadoğu'da etkin olmak isteyen devletlerin eğer Türkiye ile hareket ederse çok daha başarılı olabileceği sonucunun çıktığını dile getirdi.

''Türkiye bölgede aktif olduğu müddetçe, AB üyelik sürecinde eli güçlenecek. AB yolunda ilerledikçe de bölge ülkelerindeki rolü güçlenecek'' diyen Gündoğar, bu araştırmanın 2010 yılının ilk aylarında daha zenginleştirilerek sunulacağını sözlerine ekledi.