OECD raporu: Türkiye 2009'da yüzde 1,6 büyür

OECD raporu: Türkiye 2009'da yüzde 1,6 büyür
&
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), Türkiye'de ekonomik büyümenin 2008'de yüzde 3,3'e ve 2009'da yüzde 1,6'ya düştükten sonra, global ekonomideki toparlanmaya bağlı olarak 2010'da yüzde 4,2 olacağının tahmin edildiğini açıkladı.
Son beş yılda senede yüzde 7 civarında büyüyen Türkiye'de, büyüme global finansal krizin etkisini göstermesiyle 2008'in ikinci çeyreğinde yüzde 1,9'a inmişti. Tüketici talebi ve ihracatın yavaşlaması sonrasında hükümetin 2009 için belirlediği yüzde 4'lük büyüme hedefi analistler tarafından gerçekçi bulunmuyor.

OECD raporunda, Türkiye'de kısa vadede aşağı yönlü olan risklerin orta vadede daha dengeli gözüktüğü belirtildi. Raporda ayrıca global kriz sonrasında YTL'nin değer kaybettiği, borsanın düştüğü ve devletin borçlanma maliyetlerinin önemli miktarda arttığı kaydedildi. Raporda "Türkiye'nin büyük cari açığını finanse etmek ve dış borcunu çevirmek için yabancı sermayeye bağımlılığı sürüyor. Yabancı kaynaklara erişim önümüzdeki aylarda daha zor ve maliyetli olabilir, bu nedenle yatırımcının güvenini sağlamak çok önemli olacak" denildi. Raporda ayrıca yerel seçimler öncesinde kamu harcamalarının hedeflerin dışına çıkması veya politik gerilimin artması halinde kur ve faizde volatilitenin artabileceği ve bunun finansal istikrar ve büyümeye engel oluşturabileceği belirtildi.

Finans sektörü için hazırlıklı olunmalı

OECD, hükümetin finansal sektörün destek gereksinmesine hazırlıklı olması gerektiğini de belirtti ve "Hükümet, finans sisteminde sistemik likidite risklerinin ortaya çıkması halinde zor mücadelelerle kazanılmış finans sektörü istikrarını korumak için ihtiyaç duyulabilecek destek mekanizmalarını devreye sokmaya hazır olmalıdır" dedi.

Rapora göre, 2008'de yüzde 9,7 olan işsizlik oranı, 2009'da yüzde 10,5, 2010'da ise yüzde 10,6 olacak. OECD ayrıca, 2008 için eksi 6,7 olarak verilen cari açık oranı için 2009'da eksi 6,1, 2010'da ise eksi 5,7 olarak gerçekleşeceği tahmininde bulundu.

Resesyon derinleşecek uyarısı

Dünya genelindeki ekonomik yavaşlamaya dikkat çeken OECD, hükümetlerin ve merkez bankalarının ekonomiyi canladıracak adımlar atmaya devam etmelerini istedi. OECD raporuna göre ABD ekonomisi gelecek yıl yüzde 0,9 küçülecek. Euro bölgesinde yüzde 0,6'lık daralma bekleniyor. OECD daha öçve euro bölgesinin ayın dönemde yüzde 0,5 daralacağını öngörmüştü. İngiltere ekonomisinde de gelecek yıl yüzde 1,1'e varan daralma bekleniyor. Küresel ekonomi üzerinde belirleyici olmaya başlayan Çin ekonomisinde de yavaşlama süreceak. OECD Başekonomisti Klaus Schmidt-Hebbel yaptığı açıklamada "Dünya ekonomisi de büyük oranda resesyona girebilir" dedi.

26.11.2008 | AA-Reuters | Haber

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), Türkiye'de ekonomik büyümenin 2008'de yüzde 3,3'e ve 2009'da yüzde 1,6'ya düştükten sonra, global ekonomideki toparlanmaya bağlı olarak 2010'da yüzde 4,2 olacağının tahmin edildiğini açıkladı.

Son beş yılda senede yüzde 7 civarında büyüyen Türkiye'de, büyüme global finansal krizin etkisini göstermesiyle 2008'in ikinci çeyreğinde yüzde 1,9'a inmişti. Tüketici talebi ve ihracatın yavaşlaması sonrasında hükümetin 2009 için belirlediği yüzde 4'lük büyüme hedefi analistler tarafından gerçekçi bulunmuyor.

OECD raporunda, Türkiye'de kısa vadede aşağı yönlü olan risklerin orta vadede daha dengeli gözüktüğü belirtildi. Raporda ayrıca global kriz sonrasında YTL'nin değer kaybettiği, borsanın düştüğü ve devletin borçlanma maliyetlerinin önemli miktarda arttığı kaydedildi. Raporda "Türkiye'nin büyük cari açığını finanse etmek ve dış borcunu çevirmek için yabancı sermayeye bağımlılığı sürüyor. Yabancı kaynaklara erişim önümüzdeki aylarda daha zor ve maliyetli olabilir, bu nedenle yatırımcının güvenini sağlamak çok önemli olacak" denildi. Raporda ayrıca yerel seçimler öncesinde kamu harcamalarının hedeflerin dışına çıkması veya politik gerilimin artması halinde kur ve faizde volatilitenin artabileceği ve bunun finansal istikrar ve büyümeye engel oluşturabileceği belirtildi.

Finans sektörü için hazırlıklı olunmalı

OECD, hükümetin finansal sektörün destek gereksinmesine hazırlıklı olması gerektiğini de belirtti ve "Hükümet, finans sisteminde sistemik likidite risklerinin ortaya çıkması halinde zor mücadelelerle kazanılmış finans sektörü istikrarını korumak için ihtiyaç duyulabilecek destek mekanizmalarını devreye sokmaya hazır olmalıdır" dedi.

Rapora göre, 2008'de yüzde 9,7 olan işsizlik oranı, 2009'da yüzde 10,5, 2010'da ise yüzde 10,6 olacak. OECD ayrıca, 2008 için eksi 6,7 olarak verilen cari açık oranı için 2009'da eksi 6,1, 2010'da ise eksi 5,7 olarak gerçekleşeceği tahmininde bulundu.

Resesyon derinleşecek uyarısı

Dünya genelindeki ekonomik yavaşlamaya dikkat çeken OECD, hükümetlerin ve merkez bankalarının ekonomiyi canladıracak adımlar atmaya devam etmelerini istedi. OECD raporuna göre ABD ekonomisi gelecek yıl yüzde 0,9 küçülecek. Euro bölgesinde yüzde 0,6'lık daralma bekleniyor. OECD daha öçve euro bölgesinin ayın dönemde yüzde 0,5 daralacağını öngörmüştü. İngiltere ekonomisinde de gelecek yıl yüzde 1,1'e varan daralma bekleniyor. Küresel ekonomi üzerinde belirleyici olmaya başlayan Çin ekonomisinde de yavaşlama süreceak. OECD Başekonomisti Klaus Schmidt-Hebbel yaptığı açıklamada "Dünya ekonomisi de büyük oranda resesyona girebilir" dedi.

Bu da farklı bir yanıt olsa gerek.

OESD basta olmak uzere AB,ABD den degisik kurumlar hergun Turkiye ekonomisiyle ilgili raporlar yayinlamakta.Ulkemizdeki kurumlar nasilolsa hakkimizda rapor yayinlayanlar var diye bu konularda çalisma yapma geregini duymuyorlar sanirim.

AB: Türk sigorta sektöründe bağımsız denetleme kurumu şart

28.11.2008 | Referans/Alp Süer | Haber

Avrupa Komisyonu, Türkiye'de sigortacılık ve bireysel emeklilik sektörlerini düzenleyecek "bağımsız denetleme kurumu"nun oluşturulmasının gerekli olduğunu ileri sürdü. Avrupa Komisyonu tarafından 5 Kasım 2008 tarihinde açıklanan Türkiye İlerleme Raporu'nda önemli bir ilerleme kaydedilmesine karşın sigorta ve bireysel emeklilik alanlarında AB'ye uyumun tamamlanmadığı, bağımsız bir düzenleyici ve denetleyici kurum kurulmasının bir öncelik olduğu vurgulandı.

Uzmanlara göre sigorta sektörüne yönelik böyle bir kurumun oluşturulması halinde bankacılık sektöründe, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) yaptığını bu kurum sigorta ve bireysel emeklilik sektöründe yerine getirecek. Hazine Müsteşarlığı'nın sigortacılıkla ilgili birimleri birleşerek söz konusu kurumun çatısı altında toplanacak. Böylece, Hazine'nin sigortacılıkla ilgili işlevi kalmamış olacak.

Siyasi otorite karar verir

Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü yetkilileri, bağımsız bir denetleme kurumunun kurulmasının siyasi otoritenin karar vereceği bir konu olduğunu ancak, şu anda bu konunun gündemde olmadığına dikkat çekiyor.

İlerleme Raporu'nda Türk sigorta ve bireysel emeklilik sektörlerine ilişkin gelişmeler, uyumda güçlüklerle karşılaşılan alanlar ve öncelikli olarak ele alınması gereken konular değerlendirildi.

Raporda "Sermayenin Serbest Dolaşımı" başlığı altında (Başlık 4) emeklilik fonları; "Rekabet Politikası" (Başlık 8) başlığı altında ise blok muafiyet düzenlemelerine ilişkin bir değerlendirmede bulunuldu. Sektöre ilişkin kapsamlı değerlendirmeler ise "Mali Hizmetler" başlığı altında (Başlık 9) yapıldı.

Raporda, sermaye yeterliliği hesaplaması, sigorta gruplarının denetimi ve motorlu taşıt sigortalarında asgari teminat tutarları alanlarında da daha fazla uyumun gerekli olduğu kaydedildi.

Raporda, sigorta aracılığına ilişkin Sigorta Acenteleri Yönetmeliği'nin yürürlüğe girdiği hatırlatılırken yönetmeliğin aracılar için mesleki tazminat sigortası getirdiği, aynı zamanda tüketicinin daha iyi korunmasını sağladığı, tescil ve asgari sermayeye ilişkin yeni standartlar oluşturduğu kaydedildi. Ancak, tazminat düzeylerinin Avrupa Birliği standartlarının oldukça altında kaldığına dikkat çekildi. Eğitim, iç denetim, risk yönetim sistemleri ve broker'lere ilişkin sigorta yönetmeliklerinin de yayımlandığı belirtilirken mevcut yönetmelikler yabancı broker'lerin Türkiye'de şubeler aracılığıyla faaliyet gösterebileceklerine ilişkin yükümlülükler getirdiği, bu durumun sınır ötesi hizmetlerin sunumun önünde bir engel teşkil ettiği kaydedildi.

Bu denetleme kurullarının nerelere bağlı olduğunu anlamak gerek.

Başkent Üniversitesi Senatosu Rektör Prof. Dr. Mehmet Haberal başkanlığında bugün yaptığı olağanüstü toplantıda son günlerde Ankara'ya gelerek telkinlerde bulunan Avrupalı parlamenterleri kınadı. Başkent Üniversitesi Senatosu bu konuda bir bildiri de hazırlayarak kamuoyuna açıkladı.

Amaçları; ülkemizin bütünlüğünü zedelemek, anarşiyi destekleyerek birçok vatandaşımızın şehit edilmesi pahasına YAPAY etnik bölünmelere zemin hazırlamak, Türk yargısına müdahaleye kalkışarak devam eden davaları yönlendirmek olan ve Türkiye Büyük Millet Meclisi çatısı altında parlamenterlerimizi sorgularcasına Türk Silahlı Kuvvetlerine adeta hesap sorma cesaretini kendilerinde gören ve aralarına şanlı Türk Bayrağımıza doğrudan saldırıda bulunmuş bir kişiyi de alan sözde medeni, çıkarlarından başka bir şey düşünmeyen ve çok standartlı Avrupa Birliği temsilcilerinin bu davranışlarını şiddetle kınıyor, protesto ediyor ve onlara 'TOPRAKLARIMIZA BASMAYA LAYIK DEĞİLSİNİZ, BİR AN ÖNCE TERK EDİN!' diyor ve onlara böylesine onur kırıcı davranışlarda bulunma cesareti ve olanağı verenleri de kamuoyunun takdirine bırakıyoruz.
Aziz Milletimize saygıyla duyuruyoruz.

Başkent Üniversitesi Senatosu
28.11.2008

Dünya/dıs haber
”Ham petrol üretimi azaltılacak”

01.12.2008

OPEC Genel Sekreteri, petrol fiyatlarında istikrar sağlanması için üretimin azaltılacağını belirtti

TAHRAN - Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) Genel Sekreteri Abdullah El-Bedri, petrol piyasalarındaki üretim fazlası için önlem alınacağını söyledi.

El-Bedri, Tahran'da düzenlenen 13. Uluslararası Enerji Konferansı'nda yaptığı konuşmada, OPEC üyelerinin, ham petrol üretimini azaltmada görüş birliği içinde olduklarını belirtti. OPEC üyelerinin yılın son toplantısını Cezayir'de yapacağını hatırlatan El-Bedri, "petrol fiyatlarında istikrar sağlanması için adım atılacak, önemli miktarda üretim azaltılacak" dedi. El-Bedri, petrol fiyatlarındaki düşüşün önlenmesi için OPEC üyesi olmayan Rusya, Norveç ve Meksika'dan üretimlerini azaltmasını istediğini de kaydetti.

OPEC'in aralık ayındaki toplantısında günlük üretimi en az 1 milyon varil azaltma kararı alması bekleniyor. OPEC, ekim ayında Viyana'da yapılan olağanüstü toplantısında petrol üretimini günlük 1,5 milyon varil azaltma kararı almıştı. İran, "OPEC üyelerinin günlük ham petrol üretimini ciddi oranda azaltmayı düşündüğünü" açıklamıştı. Dünya piyasalarında 11 Temmuzda 147 dolara kadar çıkan petrolün her bir varili, bir ara 50 doların altına düşmüştü. OPEC'in günlük toplam üretiminin 27,3 milyon varil olduğu belirtildi.

OECD, enflasyon hedeflemesinde revizyon önerdi

01.12.2008 | Begüm Gürsoy | Referans

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Türkiye'nin bir türlü tutturamadığı enflasyon hedeflemesi rejiminde revizyon önerdi. OECD, hedeflerin tutmamasının kredibiliteyi azaltan bir risk olduğunu belirtti.

MB ekonomistlerinden Olcay Çulha ve Ali Çulha ile OECD Ekonomisti Rauf Gönenç tarafından hazırlanan "Türkiye'de Mali Politika Üzerindeki Riskler" başlıklı raporda, Merkez Bankası'nın öngörülerinin teknik olarak güvenilir olması için enflasyon hedeflemesi çatısının konsolide edilmesi ve teknik altyapının geliştirilmesi gerektiği belirtildi. Bu nedenle mali çatının gözden geçirilmesi gerektiği belirtilerek hizmetlerdeki yurtiçi fiyat baskılarının da enflasyon raporunda yer almasının önemi vurgulandı. Raporda, enflasyonun tek haneli yüksek rakamlarda durgun hale gelmesi ve para biriminin değer kazanmasıyla birlikte yaşanan rekabet edebilirlik kayıplarının, mali politika önündeki 2 önemli risk olduğu anlatıldı.

Raporda enflasyon hedeflemesine geçildiği 2006 yılında tek haneli enflasyonun bulunduğu belirtilerek bu tarihten sonraki enflasyon hedeflerinin tutmadığına dikkat çekildi. Resmi enflasyon hedefinin rolünü daha düşük gelirler ve yüksek enflasyon beklentilerini zayıflattığının anlatıldığı raporda, MB'nin yaptığı birçok araştırmada ekonomi kurumlarının enflasyon hedeflerine ilgisinin bu dönemde düştüğünün görüldüğü vurgulandı. Bu kurumların kendi beklentilerini gerçekleşen enflasyona göre çizdiği belirtilerek böylece dezenflasyon maliyetlerinin yükseldiği vurgulandı.

Finans dışı sektörle iletişim önemli

MB'nin kredibilitesi için şeffaflığın önemli olduğu belirtilerek bankanın bazı zorluklarla karşı karşıya olduğu ifade edildi. Enflasyon beklentilerinin hâlâ geniş düzeyde geçmiş enflasyon sonuçları üzerine kurulu olduğu belirtilerek bunda özellikle finans dışı sektörün önemli rolü bulunduğu anlatıldı. Bankanın özellikle bu kesimle iletişim politikasını güçlendirmesi gerektiği belirtilerek faiz oranı beklentilerinin şekillendirilmesinin ise iş dünyası ile ilgili olduğu kaydedildi. Orta vadede faiz oranı hassaslığına yönelik akımların güçlü kalacağı belirtilerek Türkiye'nin riskler için yeni politika araçları eklemesi gerektiği kaydedildi. Ortak ve yapısal çalışmaların orta vadede risklerle yüzleşmeye yardımcı olabileceğine dikkat çekilerek enflasyon hedeflemesinin diğer kredibilite genişletme araçlarıyla desteklenebileceği kaydedildi.

İşte krizin ağır faturası

04.12.2008/Hurriyet

1929 yılındaki Büyük Buhran'dan sonra yaşanan en büyük küresel finansal kriz nedeniyle, eylül ayından bu yana finansal kurumlarda 100 binden fazla kişi işinden oldu. Otomotiv şirketleri de istihdam ve üretimini azaltıyor...

İşte son döneme damgasını vuran işten çıkarma ve üretim azaltma haberleri...

HYUNDAİ ÜRETİMİ AZALTACAK

Güney Kore’nin en büyük araba yapımcısı Hyundai, geçen ay ABD’nin Alabama eyaletindeki tesisinin ardından bu aydan başlayarak Türkiye dahil olmak üzere, yurt dışı üretimini azaltacağını açıkladı.

TOYOTA ÜRETİMİ DÜŞÜRECEK

Japonya'nın en büyük otomobil üreticisi Toyota, azalan talebi göz önünde bulundurarak üretimi düşürme kararı aldı.

Toyota'dan yapılan açıklamada, ABD ve diğer ülkelerde düşen talep nedeniyle bu ay sonunda 3 fabrikada üretime ara verileceği belirtildi.

FİNANS DEVLERİ 100 BİNDEN FAZLA KİŞİYİ İŞTEN ÇIKARDI

ŞİRKET İSMİ
SAYI
TARİH

Citigroup Inc
52.000
17 Kasım

JPMorgan Chase
9.200
1 Aralık

Commerzbank
9.000
1 Eylül

GMAC LLC
5.000
3 Eylül

HSBC
1.100
26 Eylül

UBS
2.000
3 Ekim

Barclays PLC
3.000
10 Ekim

National City Corp
4.000
21 Ekim

Goldman Sachs
3.300
23 Ekim

Credit Suisse
500
28 Ekim

American Express
7.000
30 Ekim

DBS Group
900
7 Kasım

Fidelity Investments
1.700
14 Kasım

HSBC
500
18 Kasım

Bank of New York Mellon
1.800
20 Kasım

Credit Suisse
650
2 Aralık

HSBC
500
2 Aralık

Credit Suisse
5.300
4 Aralık

Nomura Holding
1.000
4 Aralık

TOPLAM
108.450

HONDA İSTİHDAMINI AZALTACAK

Japon otomotiv şirketi Honda da, otomotiv sektöründe talebin düşmesi nedeniyle İngiltere ve Japonya'da işçi çıkaracak.

Japonya'nın ikinci büyük otomotiv şirketi Honda'nın sözcüsü Hideto Maehara, şirketin İngiltere'deki fabrikasında çalışan işçilere erken emeklilik paketi önerdiğini belirterek, kaç işçinin çıkarılacağına ilişkin bilgi vermedi.

GENERAL MOTORS 31 BİN KİŞİYİ ÇIKARACAK

GM, ABD'deki çalışma gücünden 2012 yılına kadar 31,000 işçiyi çıkarmayı planladığını açıkladı.

SUZUKİ DE ÇIKARACAK

Suzuki, Macaristan'daki fabrikasından 1200 kişiyi çıkaracak.

ABD DEVİ AT&T'DEN KÖTÜ HABER

ABD'nin en büyük telekom ve internet firması AT&T, 12 bin kişiyi işten çıkaracak. Dallas merkezli şirketten yapılan açıklamada, tüm iş gücünün yüzde 4'ünü teşkil eden 12 bin kişinin Aralık ayından başlayarak 2009 yılı süresince işten çıkarılacağı duyuruldu.

HEWLETT PACKARD'DA BÜYÜK OPERASYOM

Kuzey Amerika'da faaliyette bulunan bilişim şirketi Hewlett-Packard, 24 bin 600 kişiyle yollarını ayıracağını açıkladı.

BRİTİSH TELECOM 10 BİN KİŞİ ÇIKARIYOR

Avrupalı telekom şirketi British Telecom 10 bin kişiyi işten çıkaracağını duyurdu.

DHL VE ARCELOR MITTAL

DHL Express 9 bin 500 kişiyle ve çelik devi ArcelorMittal 9 bin kişiyle izledi.

PRATT & WHİTNEY 350 KİŞİYİ İŞTEN ÇIKARIYOR

Dünyanın önde gelen uçak motoru, uzay itki sistemleri ve endüstriyel gaz türbinleri tasarım, imalat ve bakım firması Pratt & Whitney, küresel ekonominin yavaşlaması nedeniyle havayollarının siparişlerini iptal etmesi ya da ertelemesi kaygıları üzerine 350 kişiyi işten çıkaracağını bildirdi.

ADOBE SYSTEMS 600 KİŞİYİ İŞTEN ÇIKARIYOR

ABD'li Adobe Systems firması, düşük gelir büyümesi nedeniyle 600 kişiyi işten çıkaracak.

Dünyanın en büyük tasarım yazılımları üreten firması Adobe Systems, şirketin bütün birimlerinden, çalışma gücünün yüzde 8'ine denk düşen 600 kişiyi işten çıkaracağını, işten çıkarmaların maliyetinin 44 ila 50 milyon dolar olacağını açıkladı.

CREDİT SUİSSE 5.300 KİŞİYİ İŞTEN ÇIKARACAK

İsviçreli Credit Suisse bankası, küresel finansal kriz nedeniyle 5.300 kişiyi işten çıkaracak.

Banka yaptığı açıklamada, işten çıkarılacak kişilerin büyük bölümünün yatırım bankacılığı biriminden olacağını belirtti. Bu rakam bankanın küresel çalışma gücünün yaklaşık yüzde 11'ine denk düşüyor.

JAPON NOMURA DA 1.000 KİŞİNİN İŞİNE SON VERECEK

Japonya'nın en büyük aracı kurumu Nomura Holding de Londra’da 1.000 kişiyi işten çıkaracağını açıkladı.

TELEKOM ITALIA 4 BİN KİŞİYİ ÇIKARACAK

Telecom İtalia, kötüleşen ekonomik durum nedeniyle 2011 yılına kadar 4.000 kişiyi daha işten çıkaracak.

Şirketin üst yöneticisi Franco Bernabe, şirketin haziran ayında açıkladığı 5.000 kişiye ilaveten 4.000 kişiyi daha işten çıkaracağını ve çalışma gücünü yüzde 14 azaltarak 64.000'den 55.000'e çekeceğini açıkladı.

100 BİNDEN FAZLA KİŞİ İŞTEN ÇIKARILDI

Öte yandan 1929 yılındaki Büyük Buhran'dan sonra yaşanan en büyük küresel finansal kriz nedeniyle, eylül ayından bu yana finansal kurumlarda 100 binden fazla kişi işinden oldu.

İşten çıkarmada ABD'li Citigroup 52 bin kişi ile başı çekerken, bu bankayı JPMorgan Chase ve Commerzbank izliyor.

Büyüme 27 yılın en düşük seviyesinde

04.12.2008/Gazeteport

Merrill Lynch 2009 Dünya ekonomisi raporunda küresel büyümenin 1982’den bu yana en düşük seviyesine indiği 2010 yılında toparlanmaya başlayacağı bilgisine yer verildi.

Merrill Lynch 2009 yılında küresel büyümenin yüzde 1,3 ile 2008’deki yüzde 3,2 rakamının altında gerçekleşip 2010’da 3,1’e yükseleceğini öngörüyor. Bu düzeydeki bir büyüme bile son dört yılın ortalamasından yarım puan aşağıda olacak. “2009 Yılında Dünya Ekonomisi” raporunda

Merrill Lynch 2009 için dört gündem maddesi daha belirledi:

1. Gelişmekte olan ekonomiler gelişmiş ekonomilere göre yavaşlamadan daha az etkilenecekler
2. Hükümetler ekonomiye destek için muhtemelen para ve maliye politikalarını gevşetecekler
3. Teşvik paketlerinin sınırları ve yan etkileri belli olacak
4. Büyümede beklenen yavaşlamanın öncesinde, 2009 yılının ilk yarısında kısmi bir toparlanma yaşanacak

Merril Lynch uluslararası ekonomi başkanı Alex Patelis “Amerikan tüketicisinin alışkanlıklarını yeni koşullara göre ayarlamasıyla ve gelişmekte olan ekonomilerin iç piyasalara dönmesiyle birlikte uluslararası dengesizliklerin sona ermeye başladığını görüyoruz. EMEA ve A.B.D. bu gelişmelerden en çok etkilenirken Japonya, gelişmekte olan Asya ve Latin Amerika bu kaymadan en az etkilenecek olanlar.” dedi.

KÜRESEL DENGESİZLİKLERİN SONU
Finansal kriz Amerikan tüketicisinin daha az harcayıp daha çok tasarruf etmek suretiyle şahsî malî durumlarını toparlamaya çalışmasına neden oluyor. Piyasa, A.B.D.’deki politika belirleyicilerin mevcut harcama seviyelerini korumalarına yetecek kadar para miktarını enjekte etmelerine izin vermeyecek. Uzun dönemde gelişmekte olan ekonomiler Anglo-Sakson tüketimine daha az bel bağlayacaklar. Merrill Lynch özellikle Çin’de iç talebi canlandırmak için faizlerin daha düşük olacağını ve kamu harcamalarının da daha fazla olacağını düşünüyor.

GÜÇLÜ VE ZAYIF EKONOMİLER ARASINDA YOL AYRIMI
Avusturalya, İsviçre, Kore, Macaristan ve Euro bölgesi gibi borçlu bölgeler en fazla etkilenecek olan ekonomiler arasında. Nijerya, Meksika ve Filipinler gibi daha az borçlu olan ülkeler de en az etkilenecekler arasında. Gelişmiş ekonomiler küçüldükleri için gelişmekte olan pazarlar küresel büyümenin yüzde yüzünden de fazlasını sağlama yolundalar.

DEVASA TEŞVİK POLİTİKALARI
Tüm dünyada faizlerin daha büyük oranlarda inmesi bekleniyor. Hali hazırda yüzde 0,8’den fazla düşen faizler bir bu kadar daha düşebilirler. Artık katı kuralcı bütçe disiplini terk edildiği için mali teşvik paketleri açıklanmaya devam edecek. Devlet müdahalesi politikaları muhtemelen, hane halkı bütçelerini güçlendirecek önlemlere odaklanacak.

TEŞVİKLERİN YAN ETKİLERİ
Devletler özel sektör kuruluşlarını satın alma yoluyla daha fazla risk üstlendikleri için daha yüksek borçlanma maliyeti ile karşı karşıya kalıyor ve bütçe açıkları artıyor. Merkez bankaları rezervlerini güçlendirmeye devam etmeyecekler, hatta bunları tüketmek zorunda kalabilirler. Mali politikaların çok fazla gevşetilmesi para birimlerini zayıflatabilir – Merrill Lynch, ABD Doları’nın bu sıkıntıyla karşılaşacağını düşünüyor. Politika koyucuların teşvik paketlerinin boyutunu ve zamanlamasını doğru tutturabilmesi hemen hemen imkansız olduğundan bazı hükümetler ekonomilerinde gereğinden çok fazla bazıları da çok az enflasyona neden olacaklar.

EURO BÖLGESİNDE RESESYON DERİNLEŞİYOR
Euro bölgesinde ve gelişmekte olan EMEA bölgesinin bazı kısımlarında tam bir resesyon ortaya çıkıyor. Merrill Lynch Avrupa ekonomisti Klaus Baader: “Euro bölgesinde ihracat büyümesinin çökmek üzere olduğunu ve kredi krizinin yatırımları sınırlandıracağını düşünüyoruz. Bununla beraber, düşük petrol fiyatları tüketimi destekleyebilir.”

Rusya ve Körfez ülkelerinde hükümetler yavaşlamayı sınırlandırmak konusunda istekli ve yetkin görünürken Macaristan ve Türkiye resesyonla karşı karşıya.

PETROL FİYATLARI 2009'DA DİBİ GÖRECEK
Petrol tüketen tüm kilit bölgelerdeki talebin erimesi nedeniyle Merrill Lynch 2009 için ham petrolün fiyatı konusunda yaptığı tahmini varil başına 50 A.B.D. dolarına düşürdü. Merrill Lynch emtia stratejisti Francisco Blanch “Asıl kilit soru ‘petrolün ne kadar daha aşağı gidebileceği?’ dedi ve ekledi: “Buradaki en büyük kötüleşme riski Çin ekonomisinin beklenenden daha zayıf bir performans sergilemesi olur. Ancak kanaatimize göre petrol fiyatları ikinci çeyreğin başlarında dip noktaya ulaşmalı.”

ABD DOLARI ZAYIFLIYOR
Merrill Lynch, riskten kaçışın yavaş yavaş zayıflamasıyla birlikte A.B.D. dolarının önce güçlenip daha sonra zayıflayacağını tahmin ediyor. Merrill Lynch global döviz stratejisti Daniel Tenengauzer, “Bütün dünyada tüketicilerin değişen alışkanlıkları 2009’daki döviz hareketinin arkasındaki temel güç olacak. Para birimlerinin değerleri, küresel anlamdaki yeniden dengelenmenin, düşük harcamanın ve tükenen risk iştahının etkilerini yansıtacak.” dedi.

Dünya 148’inci krizine girdi 25 trilyon dolar uçup gitti

HÜRRİYET/08.12.2008

Ekonomist Robert Baro’ya göre dünyanın bugüne kadar yaşadığı ekonomik krizlerin sayısı 148’i buluyor. Ancak bu 148’inci krizin sürüklediği nokta tarihte derin izler bırakacak gibi görünüyor.

IMF’nin deyimiyle finans gezegeni tarihinin en büyük krizlerinden birini yenmeye çalışırken: 2006 yılında 50.6 trilyon dolara ulaşan dünya borsalarının değeri bugün 25 trilyon dolar eridi. Likidite sorunu’nun başlamasıyla birlikte ayyuka çıkan kredi problemi hem talebi hem de üretimi cüceleştirdi. Gerçek dünyadan daha hızlı dönen finans gezegeni, ayaklarının yerden kesildiği dönemin sonunda yere çakıldı. Bunun bedelini dünya hep birlikte ödedi. Harvard Business School Öğretim Üyesi Niall Ferguson American Vanity Fair Dergisi’nde bugüne nasıl gelindiğini adım adım anlattı. Biz de bunları daha rahat anlatabilmek için, Jane ve Michael adını verdiğimiz Amerikalı kahramanlar yarattık. Şimdi, dünyada bankacılık ve finans sektörünü bugünlere sürükleyen gelişmeleri, Jane ve Michael’in yaşadıkları üzerinden izleyelim.

1

Bankacılık basit işlemlerle başladı

20’nci yüzyılın ortalarına gelene kadar birçok banka, gelirleri (faiz ve komisyonlar) ile giderleri (mevduatları) arasındaki kár yoluyla para kazanıyordu.

Yani banka mevduat toplardı. Sonra da varolan mevduatı kadar kredi kullandırırdı. (Örneğin, o dönemde yaşayan Jane bankasına gidip para yatıracağı zaman, somut olarak parayı banka memuruna teslim etmek zorunda kalırdı. Banka da kendisine teslim edilen bu mevduatları kullanarak kredi talebiyle gelen Michael’a borç verirdi.)

Teknoloji bankalar arası işlemlere izin verene kadar herşey oldukça basitti.

2

Para giderek sanallaştı

İşlerin değişimi bankalararası işlemlerin ortaya çıkmasıyla oldu. Eskiden Michael’ın başka bir bankadaki hesabına para gönderemeyen Jane, teknolojinin de yardımıyla bunu yapabilmeye başladı.

Ancak bankalar arasındaki para somut olarak el değiştirmeyince sanallaştı. Elle tutulur değil, bilgisayar ekranlarında yaşayan bir hal aldı.

Bu uygulama bankalara yeni bir icadın daha yolunu açtı: Bir zamanlar ellerinde 100 lira varsa sadece 100 liralık kredi verebilen finans kuruluşları, paranın sanallaşmasıyla birlikte tüm mevduat sahiplerinin paralarını aynı anda çekmeyeceği düşüncesiyle kredi hacmini mevduatların toplamının üzerine çıkardı.

3

Patronlar paradaki illüzyona aldanıp gerçek büyüme sandı

Bu geçiş ile birlikte resim değişmeye başladı:

1952’de yüzde 40 olan tüketici kredilerinin harcanabilen gelire oranı 2007’de yüzde 133’e çıktı.

1980 yılında bankalara olan borçluluk, milli gelirin yüzde 21’ini oluştururken 2007 yılında bu oran yüzde 116’yı buldu.

Dünyada kredi ve para, altta yatan ekonomik aktiviteden çok daha hızlı büyümeye başladı.

Bu durum herkeste bir yanılsama yarattı. Şirket patronları bile bu büyümeye inandı. Oysa yaşanan, piyasada aslında varolmayan paranın yarattığı yanılsamaydı.

4

Teknoloji gelişti enflasyon geriledi

1957 yılından bu yana doların alım gücü, tüketici fiyat endeksine oranla yüzde 87 geriledi.

1979 yılında en az 7 ülkenin enflasyon oranı yüzde 50’nin üzerindeydi. İngiltere ve ABD’yi de içine alan en az 60 ülkede de enflasyon çift haneliydi.

O yıllardan bu yıllara giyecekten otomobile kadar satın aldığımız birçok ürünün üretim maliyetleri düştü.

Bunda da üretimin Asya gibi ucuz işçi bulunabilen ülkelere kayması ve teknolojideki gelişmeler etkili oldu.

Enflasyondaki değişimde bunların yanısıra para politikalarındaki global değişim de önemli rol oynadı.

Değişimle birlikte ABD’de ortalama yıllık enflasyon ise yüzde 4 seviyesinde kaldı.

Bugün dünyada her 7 ülkeden sadece 1’inde enflasyon oranı yüzde 10’un üzerinde. Hiperenflasyon ile mücadele etmek zorunda kalan tek ülke ise Zimbamwe.

5

Getirisi yüksek varlıklar kredi bağımlılığı yarattı

Enflasyonun dengeye oturmasıyla birlikte çalışanın maaş artış hızı yavaşladı.

Bu nedenle halk maaşını artırmadan yaşam standardını yükseltmenin yollarını aramaya başladı.

Bu alıcı profili ve kárını artırmak isteyen finans kuruluşları bir araya gelince yeni bir dönem başladı.

Halk yatırım yapılan gayrimenkul ve hisselerin getirisinin, bu varlıklar için alınan kredide ödenen faiz oranından yüksek olduğunu keşfetti. Yani Jane’in satın aldığı evin değerindeki artış, bu ev için bankaya ödediği faiz oranının üzerinde gerçekleşti.

Bu yüksek getiri sayesinde enflasyona bağlı olarak yıllık yüzde 6 gelir artışı yaşayan bireyler çektikleri kredilerle hisse ve gayrimenkul yatırımı yaparak yaşam standartlarını yükseltebileceklerinin farkına vardı.

Bankacılar da yardım etmek için hiçbir fırsatı kaçırmadı. Kredi çekenler için 30 yıl sabit faizli ve sıkıcı enstrümanlar yerine daha kárlı enstrümanlar yaratıldı.

Oysa perşembenin gelişi çarşambadan belliydi. Dünyada her zaman favori yatırım aracı olan gayrimenkulde fiyatların hiç düşmediğini söylemek doğru olmazdı.

İngiltere’de 1989-1995 yılları arasında ev fiyatları ortalama yüzde 18 düştü.

ABD’deki evlerin değerindeki ortalama erime de yüzde 18’i, bazı eyaletlerde yüzde 30’ları aştı.

6

Altın penceresi kapandı mevduat karşılıksız kaldı

20’nci yüzyılın sonuna kadar piyasada dolaşımda olan paranın ABD Merkez Bankası’nda (FED) bir altın karşılığı vardı. Yani Michael, o dönemde elindeki paranın gerçek bir karşılığı olduğunu biliyordu.

1924 yılına gelindiğinde ise ekonomist John Maynard Keynes, altın karşılığı uygulamasını antik bir kalıntı olduğunu savunmaya başladı.

15 Ağustos 1971’de ise Başkan Richard Nixon, merkez bankalarının dolar ve altın arası değişim yapabildiği altın penceresini kapadı. Bu yolla değerli metaller ile para arasındaki bağlantı da kırıldı.

1970 yılında tüm birikimini altına yatırma kararı alan biri 27.8 ons altını bin dolara alıp bugün 25 bin dolara satabilirdi.

7

Yaşanan sorun aslında tamamen finansaldı

2 yıl önce dünyada üretim ve hizmetlerin toplam değeri 48.7 trilyon dolardı.

Dünya borsalarının değeri ise 50.6 trilyon dolara ulaşıyordu. Yerel ve uluslararası bonoların değeri de 67.9 trilyon doları buluyordu.

2006 yılında türev ürünlerin büyüklüğü 400 trilyon dolardı.

1980’lerden önce hemen hemen tanınmayan bu ürünler giderek daha popüler hale geldi.

Kriz Amerika’daki şirketlerin daha kötü üretim yapmasından ya da teknolojik ve gelişmelerin yetersiz kalmasından kaynaklanmadı. Yaşanan sorun tamamen finansaldı.

Bu yazı dizisini neden hazırladık

FİNANSAL kriz 2007 yılının sonundan bu yana dünyayı en fazla meşgul eden konu olarak gündemdeki önemini koruyor. Ancak, sistemi çökerten karmaşık yapının çözümü için aslında ilk önce gerçek sorunu anlamak gerekiyor. Genel Yayın Yönetmenimiz Ertuğrul Özkök de aynı düşünceyle Amerikan Vanity Fair Dergisi’nin son sayısında krizi net olarak özetleyen "Wall Street’te Son Fiyasko" başlıklı yazıyı görüp yine bu yazıya dayanarak bir çalışma yapmamızı istedi. Harvard Business School Öğretim Üyesi Niall Ferguson’un kaleme aldığı yazıyı okurken benim de aklıma bizim kahramanlarımız ile örtüşen bazı noktalar geldi. Ferguson’un yazısını bu kahramanlarla harmanlamlayarak sizlere krizi anlatmaya çalıştık. Küçük ve masum hayallerle başlayan, ancak büyüme hırsıyla rüyayı kabusa dönüştüren kriz, ayakları yerden kesilen finans dünyasının çakılmasına yol açtı. Bunlara yol açan sistemi ve dünyaya çıkardığı faturayı sizlerle paylaşmak istedik.

Küresel büyüme gelecek yıl yüzde 0,9 olacak

10.12.2008/Gazeteport

Dünya Bankası gelecek yıl küresel ekonomik büyümenin gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde önemli oranda düşeceğini tahmin etti.

Dünya Bankasının ''Küresel Ekonomik Görünümler 2009: Emtia Piyasaları Dönüm Noktasında'' adlı raporuna göre, bu yıl yüzde 2,5 olması beklenen küresel ekonomik büyüme 2009'da yüzde 0,9'a gerileyecek. 2010 yılında ise küresel ekonomik büyüme yüzde 3 olacak.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) üyesi ülkelerin bu yıl yüzde 1,1 olacağı tahmin edilen ekonomik büyümesi, gelecek yıl yüzde 0,3 daralacak. Rapora göre, bu yıl yüzde 1,1 büyüyecek Avro Bölgesi ekonomisi de 2009'da yüzde 0,6 küçülecek.

ABD'nin bu yıl yüzde 1,4 olması beklenen ekonomik büyümesi gelecek yıl yüzde 0,5 ve Japonya'nın 2008'de yüzde 0,5 olacağı tahmin edilen ekonomik büyümesi de 2009'da yüzde 0,1 daralacak.

GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER VE TÜRKİYE
Gelişmekte olan ülkelerin 2007'de yüzde 7,9 olan ekonomik büyümesinin bu yıl yüzde 6,5 ve gelecek yıl ise yüzde 4,5'e gerileyeceği belirtildi. Gelişmekte olan ülkelerin ekonomik büyümesi 2010 yılında ise yüzde 6,1'e çıkacak.

Hızlı büyüyen gelişmekte olan ülkelerin ekonomi devleri Çin ve Hindistan'ın ekonomik büyümeleri küresel ekonomik kriz yüzünden olumsuz etkilenecek. Dünya Bankasına göre Çin'in geçen yıl yüzde 11,9 olan ekonomik büyümesi bu yıl yüzde 9,4'e ve 2009'da yüzde 7,5'e gerileyecek.

Hindistan'ın 2007'de yüzde 9 olan ekonomik büyümesi bu yıl yüzde 6,3 ve gelecek yıl yüzde 5,8'e düşecek.

Türkiye'nin geçen yıl yüzde 4,6 olan büyümesi 2008'de yüzde 3 ve 2009 yılında ise yüzde 1,7 olacak. Türkiye'nin 2010 yılında ise 2007 yılındaki büyüme oranını geçerek yüzde 4,9 büyüyeceği tahmin ediliyor.

Ayrıca Rusya'nın ekonomik büyümesinin bu yıl yüzde 6, gelecek yıl yüzde 3, Brezilya'nın bu yıl yüzde 5,2 gelecek yıl yüzde 2,8, Arjantin'in 2008'de yüzde 6,6 ve 2009'da yüzde 1,5 ve Güney Afrika'nın bu yıl yüzde 3,4, 2009'da yüzde 2,8 olması bekleniyor.

Derin küresel durgunluğun gözardı edilemeyeceğini belirten Dünya Bankası, ''çok sayıda bankanın ve finansal kurumun iflasını takiben gelişmekte olan ülkelere sermaye akışının kesildiğini ve büyük miktarda piyasa değerinin yok olduğunu'' bildirdi.

Küresel çapta kurtarma planlarının finansal piyasalara güveni tazelemeye başlasa bile bazı gelişmekte olan ülkelerin banka iflasları ve döviz krizleri dahil ciddi güçlüklerle karşılaşabileceği uyarısında bulunan Dünya Bankasına göre, finansal kriz ''emtia piyasalarında gerginliği azalttı, ancak bankacılık sistemini test ediyor ve dünyada istihdamın azalması tehdidi yaratıyor''.

Dünya Bankası, mevcut krize rağmen gelişmekte olan ülkelerin uzun vadeli büyüme görünümlerinin güçlü kalacağını ve bunun dünyada yoksulluk sınırı altında yaşayanların oranının 2015 yılına kadar önemli oranda azalmasına yol açacağını kaydetti. 2005 yılında dünya nüfusunun yüzde 25'inin yoksulluk sınırı altında yaşadığı, bu oranın gelişmekte olan ülkelerin ekonomik büyümeleri nedeniyle 2015 yılına kadar yüzde 15'e gerileyeceği tahmin ediliyor.

Bankaya göre, dünyada 1,4 milyar insan, günlük 1,25 dolar olarak kabul edilen yoksulluk sınırının altında yaşıyor.